TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP
KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƢỜNG
-----  -----
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
BƢỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN
TÍNH ĐA DẠNG SINH HỌC CHIM TẠI THỊ TRẤN XUÂN MAI
NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG
MÃ NGÀNH: 7620211
Giáo viên hƣớng dẫn : TS. Nguyễn Đắc Mạnh
Sinh viên thực hiện : Đàm Hoàng Hải
Lớp : 60A - QTNR
MSV : 1553020050
Khóa học : 2015 - 2019
Hà Nội, 2019
i
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thiện khóa học 04 năm tại Khoa Quản lý tài nguyên rừng&Môi
trường và gắn kết giữa nguyên lý quản lý tài nguyên& môi trường với thực tế
sản xuất; tôi đã thực hiện đề tài khóa luận: “Bước đầu nghiên cứu ảnh hưởng của
đô thị hóa đến đa dạng sinh học chim tại thị trấn Xuân Mai”
Đến nay bản khóa luận đã hoàn thành; nhân dịp này cho phép tôi bày tỏ
lời cảm ơn sâu sắc tới Tiến sĩ Nguyễn Đắc Mạnh- người hướng dẫn khoa học
cho đề tài khóa luận. Xin gửi lời cảm ơn đến quý thầy cô giáo khoa Quản lý tài
nguyên rừng và Môi trường đã truyền đạt cho tôi những kiến thức, kỹ năng, thái
độ rất hữu ích trong thời gian học tập tại trường. Xin gửi lời cảm ơn đến bạn bè,
người thân đã hỗ trợ, động viên tôi trong 04 năm học tập tại Trường Đại học
Lâm nghiệp.
Do thời gian có hạn và năng lực bản thân còn hạn chế; nên bản khóa luận
chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được nhiều ý
kiến góp của các thầy cô giáo và bạn bè đồng nghiệp; để bản khóa luận tốt
nghiệp hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà nội, ngày 19 tháng 5 năm 2019
Sinh viên
Đàm Hoàng Hải
ii
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... I
MỤC LỤC ........................................................................................................... II
DANH MỤC BẢNG .......................................................................................... IV
DANH MỤC HÌNH ............................................................................................ V
ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1 .......................................................................................................... 3
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................................... 3
1.1 Lƣợc sử nghiên cứu chim hoang dã ở Việt Nam ..................................... 3
1.2 Lƣợc sử nghiên cứu chim hoang dã tại khu vực thị trấn Xuân Mai ..... 5
1.3 Điều kiện cơ bản của khu vực thị trấn Xuân Mai ................................... 6
1.3.1 Vị trí địa lý: ........................................................................................... 6
1.3.2 Địa hình: ................................................................................................ 7
1.3.4 Thổ nhƣỡng: ......................................................................................... 8
1.3.5 Điều kiện kinh tế- xã hội:..................................................................... 8
1.3.5.1. Dân số ............................................................................................. 8
1.3.5.2. Cơ cấu và tốc độ phát triển kinh tế ................................................. 8
1.3.5.3. Cơ sở hạ tầng ................................................................................... 9
CHƢƠNG 2: MỤC TIÊU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................ 10
2.1 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................. 10
2.1.1 Mục tiêu chung: .................................................................................. 10
2.1.2 Các mục tiêu cụ thể: ........................................................................... 10
2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................................................... 10
2.2.1. Đối tƣợng nghiên cứu: ...................................................................... 10
iii
2.2.2. Phạm vi nghiên cứu: ......................................................................... 10
2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................ 13
2.3.1. Phƣơng pháp điều tra thu thập số liệu ............................................ 13
2.3.1.1. Điều tra số lượng, chủng loại chim và cự ly kinh động ................ 13
2.3.1.2. Thời gian điều tra và số lần thu thập số liệu ................................ 15
2.3.2. Phƣơng pháp thống kê, xử lý số liệu ............................................... 15
2.3.2.1. Thống kê các chỉ số đặc trưng của quần xã chim ......................... 15
2.3.2.2. Xác định mức độ khác biệt giữa các quần xã chim ...................... 16
2.3.2.3. Thống kê giá trị bình quân và phương sai của cự ly kinh động ... 17
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ ................................. 18
3.1. Biến đổi kết cấu quần xã chim giữa các khu vực có mức độ đô thị hóa
khác nhau ........................................................................................................ 18
3.1.1. Thành phần loài và tính đa dạng quần xã chim ............................. 18
3.1.2. Mức độ khác biệt giữa các quần xã chim ........................................ 24
3.2. Cơ chế thích ứng của một số loài chim thƣờng gặp với hoạt động gây
nhiễu loạn tại các khu vực có mức độ đô thị hóa khác nhau ..................... 27
3.3 Một số lƣu ý khi triển khai thực hiện quy hoạch đô thị vệ tinh Xuân
Mai theo định hƣớng đô thị xanh, thân thiện với chim hoang dã ............. 28
KẾT LUẬN VÀ TỒN TẠI- KHUYẾN NGHỊ ................................................ 30
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
iv
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Mô tả sinh cảnh sống vào mùa Xuân Hè của chim hoang dã ............. 11
trong các khu vực có mức độ đô thị hóa khác nhau tại Xuân Mai...................... 11
Bảng 3.1 Thành phần loài và độ nhiều của chim trong 04 khu vực điều tra ...... 18
Bảng 3.2. So sánh tính đa dạng sinh học chim giữa các khu vực ....................... 24
Bảng 3.3. Kiểm tra hoán đổi vị trí đa hướng tổ thành loài chim ........................ 25
giữa các khu vực .................................................................................................. 25
Bảng 3.4. Ma trận tính tương tự giữa các quần xã chim ..................................... 26
Bảng 3.5. Giá trị cự li kinh động của một số loài chim thường gặp trong các sinh
cảnh - khu vực có mức độ đô thị hóa khác nhau ................................................. 27