Đảm bảo tưới hợp lý cho cây trồng cạn chủ lực, giá trị kinh tế cao ở Việt Nam: Nghiên cứu xác định mức

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 85 (9/2023)

BÀI BÁO KHOA HỌC

NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MỨC ĐẢM BẢO TƯỚI HỢP LÝ CHO CÂY

TRỒNG CẠN CHỦ LỰC CÓ GIÁ TRỊ KINH TẾ CAO Ở VIỆT NAM

Trần Tuấn Thạch1, Trần Quốc Lập1, Lê Văn Chín1

Tóm tắt: Cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao đóng góp tỷ trọng lớn về mặt giá trị trong cơ cấu của

ngành nông nghiệp Việt Nam, việc đảm bảo cấp nước đầy đủ bằng các hệ thống thủy lợi được xem là

một trong những yếu tố quan trọng, quyết định đến chất lượng và sản lượng của sản phẩm nông nghiệp.

Trong quy hoạch và thiết kế hệ thống thủy lợi, quy mô của hệ thống được xác định dựa trên tần suất

thiết kế (tương ứng với mức đảm bảo của công trình). Hiện nay việc thiết kế và xây dựng công trình

thủy lợi sử dụng mức đảm bảo chung cho toàn hệ thống mà chưa có quy định hay tiêu chuẩn nào xác

định mức đảm bảo riêng, hợp lý cho từng loại cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao. Vì vậy, trong nghiên

cứu này, nhóm tác giả tập trung vào xây dựng cơ sở và đưa ra mức đảm bảo hợp lý cho nhóm cây trồng

này. Dựa trên cơ sở về đặc trưng khí tượng, quan hệ giữa nhu cầu nước-năng suất cây trồng, giữa chi

phí-lợi ích và các nghiên cứu trước đây, nghiên cứu đề xuất mức đảm bảo cấp nước cho: Cây Vải khu

vực Trung du miền núi phía Bắc là P=90%; Cây Chè khu vực Trung du miền núi phía Bắc là P=85%;

Cây Bưởi, khu vực Bắc Trung Bộ là P=90%; Cây Cà phê, khu vực Tây Nguyên là P=90%.

Từ khóa: Mức đảm bảo, nhu cầu tưới, hệ thống thủy lợi, cây giá trị kinh tế cao.

1. GIỚI THIỆU *

Trong quy hoạch, thiết kế, và quản lý vận hành

các công trình thuỷ lợi, mức đảm bảo được hiểu là

mức an toàn đối với công trình và chế độ cung cấp

nước (Phạm Ngọc Hải et al, 2006). Theo đó, mức

đảm bảo về an toàn công trình được xác định

trong trường hợp xảy ra các hiện tượng khí tượng,

thuỷ văn đặc biệt lớn gây phá hoại công trình. Nếu

xét trên khía cạnh về cấp nước, mức đảm bảo này

được đánh giá trong điều kiện xảy ra những hiện

tượng khí tượng, thuỷ văn, gây ra sự phá hoại chế

độ làm việc của công trình, do đó, gây ra phá hoại

chế độ cung cấp sản phẩm được hiểu là chế độ cấp

nước. Trong quy hoạch, thiết kế, và xây dựng

công trình thủy lợi, mức đảm bảo cấp nước tưới

tương ứng với tần suất thiết kế. Tần suất thiết kế

của các công trình thủy lợi này được xác định

bằng phương pháp xác suất thống kê. Việc xác

định tần suất thiết kế đối với công trình cấp nước

tưới gắn liền với việc xác định tần suất lượng mưa

thiết kế (Savva & Frenken, 2002). Trên thế giới đã

có nhiều nghiên cứu về mức đảm bảo cấp nước

1 Trường Đại học Thủy lợi

dựa trên tần suất xuất hiện của lượng mưa với

quan điểm cho rằng, nếu công trình được thiết kế

đáp ứng được nhu cầu nước của những năm hạn

thì cũng sẽ đáp ứng được yêu cầu cho các năm

khác (Gourabi, 2010), thông qua các chỉ số hạn

DPI, SPI, SWSI,...vv. Dựa trên quan điểm này,

một số tác giả đã đưa ra mức đảm bảo thiết kế

công trình cấp nước tưới cho các loại cây trồng.

Tác giả (Makanjuola, 2018) cho rằng, tần suất

thiết kế cho hệ thống tưới được tính với P=80%,

tức là nếu công trình thiết kế với tần suất này thì

trong vòng 10 năm sẽ có 8 năm được cấp nước đủ

(tương đương mức đảm bảo 80%). Mức đảm bảo

này tương ứng với giá trị mà Bộ nông nghiệp Hoa

Kỳ khuyến cáo, trong sổ “tay kỹ thuật quốc gia

hướng dẫn về tưới của USDA”, lựa chọn P=80%

(USDA, 1997). Nghiên cứu của (Sharma &

Conservation, 2013) cho rằng với một số loại cây

trồng họ đậu thì tần suất phù hợp là 75%, trong khi

với các loại cây trồng ngắn ngày như mù tạt, đậu

lăng và cây lúa mạch tần suất là 85%. Mức đảm bảo

cấp nước tưới ngoài phụ thuộc vào lượng mưa hiệu

quả cung cấp nước trực tiếp cho cây trồng còn phụ

thuộc nhiều vào giá trị kinh tế của cây, nếu cây có

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 85 (9/2023)

giá trị kinh tế càng lớn thì mức đảm bảo càng cao

(Nyatuame, 2022).

Mức đảm bảo hợp lý được tính dựa trên bài toán

thể hiện mối tương quan giữa chi phí xây dựng công

trình và hiệu ích của cấp nước đem lại đối với loại

cây trồng đó (RAES, 2013), mức đảm bảo trong

trường hợp cây có giá trị kinh tế cao có thể đạt tới

90%, tức là trong 10 năm thì 9 năm công trình đáp

ứng được nhu cầu nước nhằm hạn chế thiệt hại lớn.

Từ các kết quả nghiên cứu cho thấy, mức đảm bảo

dùng để thiết kế công trình cấp nước tưới phụ thuộc

vào nhiều yếu tố khác nhau như: yếu tố khí tượng,

giá trị kinh tế của cây trồng,...vv.

Ở Việt Nam, các tiêu chuẩn hiện hành đều đưa ra

mức đảm bảo dựa trên việc kế thừa các nghiên cứu

và các tiêu chuẩn trên thế giới, trong đó quy định tần

suất thiết kế công trình cấp nước tưới cho cây trồng

nói chung (bao gồm cả lúa) là P=75%-85%, hay

mức đảm bảo cấp nước tưới là 85% hoặc 75%, tùy

theo diện tích phụ trách (QCVN 04-05, 2022), tuy

nhiên các tiêu chuẩn này chưa xét đến giá trị kinh

tế mà cây trồng đem lại. Đối với các loại cây trồng

cạn chủ lực (cây ăn quả, cây công nghiệp, rau hoa

màu...), có giá trị kinh tế trên 1ha cao hơn lúa, nếu

cung cấp nước không đủ có thể dẫn đến thiệt hại

rất lớn, do đó, có thể cần mức đảm bảo cao hơn.

Vì vậy, trong nghiên cứu này, nhóm tác giả tập

trung vào xây dựng cơ sở cho việc lựa chọn mức

đảm bảo tưới hợp lý cho một số loại cây trồng cạn

chủ lực theo điều kiện từng vùng miền.

2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi

nghiên cứu

Căn cứ theo “Quyết định số 1788/QĐ-BNN-

TCTL ngày 19/5/2012”, và “Kế hoạch chiến lược

phát triển trồng trọt Việt Nam đến năm 2030” của

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xác

định các loại cây trồng cạn chủ lực có quy mô sản

xuất tập trung, có giá trị, và có thị trường tiêu thụ.

Trong nghiên cứu này, nhóm tác giả tập trung vào

nhóm cây lâu năm có giá trị kinh tế cao. Dựa trên

các đặc điểm kể trên có thể được chia thành các

nhóm và vùng chuyên canh trọng điểm như sau:

1) Nhóm cây ăn quả lâu năm: cây có múi đại

diện là cây Bưởi (vùng Bắc Trung Bộ), cây Vải

(vùng Trung du miền núi phía Bắc).

2) Cây công nghiệp lâu năm: cây Cà phê (vùng

Tây Nguyên) và cây Chè (vùng Trung du miền núi

phía Bắc).

2.2. Phương pháp nghiên cứu

Xác định mức đảm bảo cấp nước như đã đề cập ở

trên phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó

các yếu tố chính quyết định mức độ cao hay thấp

phụ thuộc vào điều kiện khí hậu, đặc điểm của cây

trồng, giá trị kinh tế mà cây trồng đem lại...vv. Từ

tổng hợp các nghiên cứu về xác định mức đảm bảo

đối với cây trồng, nhóm tác giả đề xuất 4 cơ sở để

lựa chọn mức đảm bảo cho phù hợp với điều kiện

của từng vùng, miền nghiên cứu.

2.2.1. Điều kiện khí tượng

Trong tính toán nhu cầu nước phục vụ cho thiết

kế các hệ thống thủy lợi thường đưa ra khái niệm

về lượng mưa thiết kế “Depanable rainfall”, và

chọn tần suất để tính toán mưa từ 75% đến 80%,

nghĩa là nếu công trình được thiết kế với tần xuất

như trên thì trong vòng 10 năm thì mức đảm bảo

cấp nước tương ứng từ 7,5-8 năm (tương ứng với

mức đảm bảo 75%-80%) (Jotte, 2017). Giá trị

lượng mưa thiết kế được xác định dựa trên chỉ số

DPI (Depenable Precipitation Index) (Gourabi,

2010), (Tayfur, 2021). Chỉ số DPI được xác định

theo công thức:

(2.1)

Trong đó:

P: là giá trị lượng mưa của từng năm được

quan trắc

n: số năm quan trắc mưa

0,8: là hằng số không đổi

Giá trị lượng mưa có thể được phân loại thành:

Năm khô hạn (D), năm nước trung bình (NR), và

năm nhiều nước (W).

Điều kiện để phân loại năm dựa trên lượng

mưa như sau:

NR=DPIPGM

D=P<DPI

W=P>GM (GM là lượng mưa trung bình các

năm quan trắc). Công trình thiết kế ra phải đảm

bảo sao cho cấp nước đầy đủ cho các năm hạn.

Tác giả (Jotte, 2017) đề xuất cách xác định mức

đảm bảo công trình thiết kế tưới theo công thức:

.100% (2.2)

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 85 (9/2023)

Trong đó:

D: là số năm khô hạn

n: là số năm quan trắc

2.2.2. Quan hệ giữa nhu cầu nước và năng

suất cây trồng

Nhu cầu nước tưới trước tiên được xác định

theo phương trình cân bằng nước, ứng với các tần

tính toán mô hình mưa khác nhau: P=50%, 60%,

70%, 75%, 80%, 85%, 90%, và 95% cho các khu

vực nghiên cứu. Nhu cầu nước cho các loại cây

trồng cạn chủ lực được tính toán bằng phần mềm

CROPWAT phiên bản 8.0 của FAO. Dựa trên kết

quả tính toán, đường quan hệ giữa tần suất và mức

tưới được xây dựng.

Năng suất của cây trồng cạn chủ lực vùng

nghiên cứu được thống kê trong vòng 10 năm trở

lại đây (2010-2021), với giả thiết rằng điều kiện

canh tác (chăm sóc, giống....) là như nhau. Nhu

cầu nước của các năm có thống kê năng suất cũng

được xác định và nội suy thành tần suất tính toán

tương ứng (dựa trên đường quan hệ giữa nhu cầu

nước và tần suất tính toán).

2.2.3. Quan hệ giữa chi phí và lợi ích

Để xác định mức đảm bảo cấp nước hợp lý cho

các loại cây trồng cạn, nhóm tác giả đề xuất bài

toán giữa chi phí xây dựng công trình cấp nước và

lợi ích. Đây là bài toán rất phức tạp, phụ thuộc vào

nhiều biến số, cần rất nhiều số liệu điều tra thu

thập. Tuy nhiên, hiện nay trên thế giới và cả ở

Việt Nam hầu như chưa có nhiều nghiên cứu về

mức độ thiệt hại của từng loại cây trồng cạn riêng

lẻ, có giá trị kinh tế cao do các mức độ thiếu hụt

nước khác nhau. Vì vậy, trong thuyết minh này,

nhóm tác giả đề xuất một số giả thuyết để đơn

giản hóa quá trình tính toán. Các loại chi phí và

thiệt hại khi tính toán để đảm bảo cấp nước tưới

như sau:

1) Tổng chi phí=Chi phí xây dựng công

trình+Chi phí quản lý vận hành (QLVH)

- Chi phí xây công trình=Lượng nước yêu cầu x

Suất vốn đầu tư (SVĐT). SVĐT của công trình theo

m3 (hồ chứa) hoặc m3/s (Trạm bơm), SVĐT được

xác định theo thống kê (trong vòng 10 năm) của Cục

quản lý XDCT- Bộ Nông nghiệp và PTNT;

- Chi phí quản lý vận hành (QLVH) =Lượng

nước cấp x Đơn giá (1m3). Đơn giá cấp nước được

xác định theo văn bản quy định hiện hành nước

cấp cho 1 m3.

2) Chi phí gia tăng nếu nâng mức đảm bảo cấp

nước so với năm trung bình nước=Tổng chi phí

(Pi>50%)-Tổng chi phí (Pi=50%). Với giải thuyết,

năm trung bình nước (Pi=50%) thì năng suất

không bị giảm.

3) Lợi ích tăng thêm = (Năng suất năm trung

bình nước (Pi=50%)-Năng suất trung bình các năm

hạn) x Đơn giá của sản phẩm. Giả thuyết rằng, đối

với các năm hạn thì năng suất giảm mạnh so với

năm trung bình nước.

2.2.4. Dựa trên các tham khảo của Việt Nam

và thế giới

Mức đảm bảo dùng trong thiết kế công trình cấp

nước đã được quy định trong nhiều tiêu chuẩn kỹ

thuật của Việt Nam. Từ những năm 1990 có TCVN

5060-90, trong năm 2002 có tiêu chuẩn ngành

TCXD VN 285-2002 quy định, mức đảm bảo cấp

nước tưới cho các loại cây trồng là 75% được áp

dụng cho mọi loại công trình. Tuy nhiên, dựa theo

yêu cầu cao hơn về mức đảm bảo cấp nước trong

thiết kế công trình thủy lợi phục vụ một số ngành

nên Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã

điều chỉnh và chuyển đổi thành QCVN 04-05-

2022, trong đó quy định mức đảm bảo cho cấp

nước tưới là 85% (công trình cấp III) và 75% (công

trình cấp IV).

Ở các quốc gia trên thế giới, tần suất thiết kế

công trình cấp nước tưới được quy định khoảng từ

75%-80%. Ở Sri Lanka, tần suất tính toán mưa

thiết kế cho hệ thống cấp nước tưới nói chung

được quy định là 75%-80%, tương ứng với mức

đảm bảo cấp nước ít nhất 3 năm trong vòng 4 năm

(K.D.N. Weerasinghe, 1991). Tần suất thiết kế cho

các công trình thủy lợi ở Nigeria: Hồ chứa, hệ thống

kênh dẫn nước... là 80%, tương ứng với số năm có

thể đảm bảo cấp nước trong 5 là 4 năm (Makanjuola,

2018). Tương tự, trong yêu cầu thiết kế hồ chứa

phục vụ tưới, tần suất tính toán mưa ở Indonesia quy

định là 80% (Widyaningsih et al., 2020).

Đối với cây trồng có giá trị kinh tế cao hơn thì

yêu cầu mức đảm bảo lớn hơn vì vậy tần suất mưa

dùng trong tính toán thiết kế cũng cao hơn có thể

lên đến 90% (RAES, 2013). Mức đảm bảo cấp

nước an toàn hơn (9 năm trong số 10 năm, lượng

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 85 (9/2023)

mưa được sử dụng để thiết kế ứng với tần suất P=

90%) đối với cây có giá trị cao trong các dự án

thiết kế, nghĩa là rủi ro cho việc cấp nước không

đủ là thấp nhưng kèm theo đó là chi phí về cơ sở

hạ tầng tăng cao (Nyatuame et al., 2022). Trong

hướng dẫn của FAO (Savva & Frenken, 2002) về

tính toán chế độ tưới cho cây trồng dùng cho thiết

kế, thường chọn tần suất P=75% (mức đảm bảo 3

trong 4 năm) hoặc tốt hơn nữa mức đảm bảo 4

trong 5 năm (P= 80%). Mức độ đảm bảo cao hơn

(9 trong10 năm) có thể được chọn trong khoảng

thời gian mà cây trồng nhạy cảm về nước (nếu

thiếu sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng) hoặc cho các

loại cây trồng có giá trị kinh tế cao.

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

3.1. Điều kiện khí tượng

Dựa trên số liệu lượng mưa ngày từ năm 1990-

2021 của các trạm khí tượng trong khu vực nghiên

cứu của Việt Nam. Tần suất xuất hiện những năm

hạn được tính toán dựa trên chỉ số khí tượng DPI

được thể hiện như Hình 1 dưới đây.

Hình 1. Bản đồ tần suất các năm hạn

dựa trên chỉ số DPI

Dựa vào kết quả tính toán thấy rằng, khi xét phân

bố theo không gian của các vùng miền trên cả nước

thì tần suất xuất hiện như sau: Khu vực Trung du

miền núi phía Bắc, tần suất xuất hiện khoảng P=85-

90%; Khu vực Đồng bằng Bắc Bộ, tần suất xuất

hiện khoảng 80-85%; Khu vực Bắc Trung Bộ, tần

suất xuất hiện P=85-90%; Khu vực Tây Nguyên, tần

suất xuất hiện khoảng P=70-85%; Khu vực duyên

hải Nam Trung Bộ tần suất xuất hiện khoảng P=80-

85%; Khu vực Đông Nam Bộ tần suất xuất hiện

khoảng P=90%; Khu vực Đồng bằng sông Cửu

Long, tần suất xuất khoảng P=80-85%.

Để đảm bảo cấp nước đầy đủ cho cây trồng thì

mức đảm bảo cấp nước nên  tần suất xuất hiện của

những năm hạn. Dựa trên quan điểm này, mức đảm

bảo cho từng vùng miền được đề suất như sau: Trung

du miền núi phía Bắc, mức đảm bảo 85%; Khu vực

Đồng bằng Bắc Bộ, mức đảm bảo 80%; Bắc Trung

Bộ, mức đảm bảo 85%; Tây Nguyên, mức đảm bảo

80%; Duyên hải Nam Trung Bộ, mức đảm bảo

80%; Đông Nam Bộ, mức đảm bảo 90%; Đồng

bằng sông Cửu Long, mức đảm bảo 80%.

3.2. Quan hệ giữa nhu cầu nước và năng

suất cây trồng

Dựa trên quan hệ giữa mức tưới-tần suất tính

toán-năng suất (Hình 2) của một số loại cây trồng

cạn chủ lực ở các vùng nghiên cứu cho thấy. Cây

Chè năng suất giảm mạnh tương ứng với năm có

tần suất tính toán P75%. Năng suất cây Vải giảm

nhiều (so với năng suất trung bình các năm) trong

các năm hạn (năm yêu cầu tưới nhiều), tần suất tính

toàn P80%. Cây Bưởi tương ứng với năm hạn

(P85%) thì năng suất cũng bắt đầu giảm mạnh.

Cây Cà phê vùng Tây Nguyên, năng suất giảm

mạnh tương ứng với năm hạn có tần suất tính toán

P80%. Để đảm bảo cây không bị giảm năng suất

thì công trình thiết kế cấp nước nên có tần suất lớn

hơn tần suất xuất hiện của năm hạn (làm giảm năng

suất đáng kể của cây trồng). Dựa trên căn cứ này,

mức đảm bảo được đề xuất cho các vùng:

-Mức đảm bảo 75% đối với cây Chè vùng

Trung du miền núi phía Bắc;

- Mức đảm bảo 80% đối với cây Vải vùng

Trung du miền núi phía Bắc;

- Mức đảm bảo 85% đối với cây Bưởi vùng

Bắc Trung Bộ;

- Mức đảm bảo 80% đối với cây Cà phê vùng

Tây Nguyên.

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 85 (9/2023)

10,00

10,50

11,00

11,50

12,00

12,50

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

(

)

(

)

Nam

M?c tu?i và nang su?t cây Chè-Thái Nguyên

M? c tu?i

Nang su?t

10,00

10,50

11,00

11,50

12,00

12,50

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100

(

)

(

)

T?n su?t P(%)

Quan h? gi?a M?c tu?i-T?n su?t tính toán-nang su?t-

Cây Chè-Thái Nguyên

M? c tu?i

Nang su?t

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

(

)

(

)

Nam

M? c tu?i và nang su?t cây V?i-B?c Giang

M? c tu?i

Nang su?t

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100

(

)

(

)

T?n su?t P(%)

Quan h? gi? a M? c tu?i-T?n su?t tính toán-nang su?t-

Cây V?i -B?c Giang

M? c tu?i

Nang su?t

6,00

7,00

8,00

9,00

10,00

11,00

12,00

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

(

)

(

)

Nam

M?c tu?i và nang su?t cây Bu?i-Hà Tinh

M?c tu?i

Nang su?t

6,00

7,00

8,00

9,00

10,00

11,00

12,00

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100

(

)

(

)

T?n su?t P(%)

Quan h? gi?a M?c tu?i-T?n su?t tính toán-nang su?t-

Cây Bu?i-Hà Tinh

M?c tu?i

Nang su?t

2,00

2,10

2,20

2,30

2,40

2,50

2,60

2,70

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

(

)

(

)

Nam

M?c tu?i và nang su?t cây Cà phê-Ðak Lak

M? c tu?i

Nang su?t

2,00

2,10

2,20

2,30

2,40

2,50

2,60

2,70

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100

(

)

(

)

T?n su?t P(%)

Quan h? gi?a M?c tu?i-T?n su?t tính toán-nang su?t

Cây Cà Phê-Ðak Lak

M? c tu?i

Nang su?t

Hình 2. Quan hệ Mức tưới-Tần suất tính toán- năng suất của các loại cây trồng cạn

Bảng 1. Quan hệ giữa Chi phí-lợi ích cấp nước Cây Chè

P(%) M

(m3/ha)

(Tr đ)

QLVH

(Tr đ)

Tổng Chi Phí

(Tr.đ)

Chi phí tăng

thêm (Tr.đ)

Lợi ích tăng

thêm (Tr.đ)

50 1653 36,4 1,4 37,7 0,0

60 2174 47,8 1,8 49,6 11,9

70 2399 52,8 2,0 54,7 17,0

75 2797 61,5 2,3 63,8 26,1

80 3035 66,8 2,5 69,2 31,5

85 3493 76,8 2,9 79,7 42,0

90 3814 83,9 3,1 87,0 49,3

95 3886 85,5 3,2 88,7 50,9

Nghiên cứu xác định mức đảm bảo tưới hợp lý cho cây trồng cạn chủ lực có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi