Chương 5: NGHI P V TH Ị
TRƯ NG MỜ
Ệ Ụ Ở
M c tiêu:
ụ
ộ
1. K/ni m và c ch tác đ ng TTM ơ ế ệ 2. Hàng hóa TTM 3. Cô cheá hoaït ñoäng cuûa nghieäp vuï thò
tröôøng môû
4. Phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa nghieäp vuï thò
tröôøng môû
1
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
ơ ế
ộ
K/ni m và c ch tác đ ng ệ TTM
• Khaùi nieäm : TTM laø n/vuï mua, baùn ngaén haïn giaáy tôø coù giaù do NHTW thöïc hieän treân thò tröôøng tieàn teä ñeå thöïc hieän CSTT quoác gia. ộ ơ ế
• C ch tác đ ng: • - Taùc ñoäng vaøo döï tröõ cuûa heä thoáng
ngaân haøng
2
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
• - Taùc ñoäng qua laõi suaát
ộ
ự ữ ủ ệ ố
Tác đ ng vào d tr c a h th ng ngân hàng
fl
fl fi fi D tr D tr NH ự ữ ự ữ K/lư ng tín d ng ụ ợ
fl fi NHTW bán TPKB fi đ m r ng cho vay ể ở ộ MS fl
NHTW mua TPKB→ d/tr NH ↑→ d/tr ữ ữ
3
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
CV↑→ k/lư ng TD ↑→ MS ↑. ợ
Tác đ ng qua lãi su t ấ
ộ
Giá TPKB fl
• Cung TPKB › •
• NHTW bán TPKB
fi
fl fi
LS
Cung v n NHTM ố
fi
ng n h n ↑
ắ
i)
ự ữ fl • D tr LS th trị ư ng ờ ợ ạ
ạ • (mua thì ngư c l
4
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
fi
Haøng hoùa ñöôïc chaáp nhaän giao dòch treân TTM hieän nay
ương.
• - Tín phi u Kho b c. ạ ế • - Tín phi u NHNN ế • - Trái phi u Kho b c. ạ ế - Trái phi u công trình Trung ế - Cơng trái • - Tr/P CP do Qu h tr phát tri n phát hành; do NH
ỹ ỗ ợ
ể
ỉ đ nh phát hành và Tr/P NHPT
ị
PT VN đư c CP ch ợ phát hành có b o lãnh c a CP. ả
ủ
• - Tr/P c/ quy n ề đ a ph
ị
ương do UBND Hà N i, TP
ộ
HCM phát hành.
5
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
GTCG ñöôïc NHNN chaáp nhaän giao dòch qua TTM phaûi coù ñuû caùc ñieàu kieän:
- Coù theå mua baùn ñöôïc vaø naèm trong danh muïc giaáy tôø coù giaù ñöôïc giao dòch qua thò tröôøng môû .
- Ñöôïc phaùt haønh baèng VNÑ. - Ñöôïc löu kyù taïi NHNN tröôùc khi
ñaêng kyù baùn.
6
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
ệ ụ
TTM
- Ñöôïc mua haún hoaëc baùn haún coù thôøi haïn coøn laïi toái ña 90 ngaøy.C.5 Nghi p v
GTCG ñöôïc NHNN chaáp nhaän giao dòch qua TTM phaûi coù ñuû caùc ñieàu kieän: (tieáp)
- 2 loaïi traùi phieáu cuoái treân ñaây chæ ñöôïc giao dịch mua coù kyø haïn cuûa NHNN
7
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
- Taát caû caùc loaïi giaáy tôø coù giaù noùi treân ñeàu ñöôïc phaùt haønh döôùi hình thöùc ghi soå.
Phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa nghieäp vuï TTM
1. Giao d ch song ph ị 2. Giao d ch theo ph ị • - Đ u th u kh i l ầ ương ương th c ứ đ u th u ố ư ng ( ợ ầ ấ đ u th u v i lãi su t ầ ớ ấ ấ
8
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
ấ c ố đ nh) ị ấ • - Đ u th u lãi su t ấ ầ
1. Giao d ch song ph ị
ương
ị
ữ
ương là giao d ch ớ đư c l a ch n mà ự ặ ọ
9
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
• Giao d ch song ph đư c ợ ị th c hi n tr c ti p gi a NHTW v i m t ộ ự ế ệ ho c m t s các đ i tác ợ ự ố ộ ố ủ ụ đ u th u. không thông qua th t c ầ ấ
ương th cứ
2. Giao d ch theo ph ị đ u th u ầ
ấ
ấ ầ ớ
ẽ
ấ đ u th u,
ứ
ặ
gi y t
ấ ờ
• TCTD đăng ký d th u kh i l ấ
ầ
lãi su t c Đ u th u kh i l ầ ấ ố đ nh):
10
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
ố ư ng ợ (đ u th u v i ấ ị • NHNN s thông báo m c lãi su t ầ ấ • thông báo ho c không thông báo k/ l ư ng ợ có giá c n mua, bán. ầ ố ư ng c n ầ ợ ự ầ mua, c n bán theo m c lãi su t NHNN ứ thông báo.
Đ u th u kh i l ầ
ố ư ng (ti p)
ợ
ế
ấ
ả ả ăng sau x y ra:
ự ầ ủ ầ
ằ ặ ầ
ư ng ợ
ư ng trúng th u c a các ợ ổ ầ ủ thu n k/l ậ l ỷ ệ ư ng ợ
11
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
Có th 1 trong 2 kh n ể ư ng d th u c a các TCTD < ho c - N u k/ l ặ ợ ế ư ng ợ ư ng c n mua c n bán thì k/l b ng k/l ầ ợ ằ đ t th u. ư ng ợ trúng th u b ng k/l ầ ư ng d th u c a các TCTD > k/l - N u k/l ự ầ ủ ợ ế c n mua bán thì k/l ầ TCTD đư c phân b theo t ợ d th u. ự ầ
Công th c:ứ
Khoái löôïng giaù trò caàn mua caàn baùn
=
x
K/ löôïng döï thaàu cuûa TCTD
Khoái löôïng truùng thaàu cuûa TCTD
Toång Khoái löôïng döï thaàu cuûa caùc TCTD
12
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
(cid:229)
VÍ D :Ụ
• Giao d ch cung ng kh n
ợ
s có 3 t
ả ăng thanh toán có hòan ứ ố ư ng v i lãi su t c đ u th u kh i l l ấ ố ớ ầ ấ ạ đ nh, t ng giá tr c n cung ng là 105 t ỷ ứ ị ầ ị ổ ứ đăng ký d th u nh ch c Gi
ị i thông qua ổ ả ử
VND. ư sau:
ự ầ
ể
• - NH Công thương VN: 30 • - NH Đ u tầ ư và Phát tri n VN: 40 • - NH Ngo i thạ ương VN: 70 • T ng s : 140
ố
ổ
13
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
ợ
ề ổ ầ
sau:
ố ư ng ti n đ t th u > s l Vì s lố ư ng ợ ầ ặ c n cung ng nên vi c phân b th u ệ ứ ầ đư c th c hi n theo t
l ỷ ệ
ự
ệ
ợ
105 + + (30 40 70)
14
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
Ñôn vò
Giaù trò ñaët thaàu
Soá löôïng truùng
30
22,5
NH CT
40
30
NH ÑT
70
52,5
NH NT
140
105
Toång soá
15
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
Đ u th u lãi su t. ấ ầ
ấ
ợ
ặ
có giá ấ ờ đăng ký d ự i
ố đa là 5 c n mua ,bán
ố ư ng gi y t
ợ
đó.
• - NHNN đưa ra kh i lố ư ng gi y t c n mua ho c bán, các TCTD ầ th u theo các m c LS khác nhau (t ứ ầ m c LS) & kh i l ấ ờ ầ ứ tương ng v i m c LS ứ
ứ
ớ
ứ ự ăng d n ầ
ợ ế
t ả
ầ
• - Các LS này đư c x p theo th t ợ ợ
trong trư ng h p NHNN bán và gi m d n trong trư ng h p mua.
ờ ờ
16
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
Đ u th u LS (Ti p)
ế
ấ
ầ
ợ
• - Trư ng h p mua: K/l
ặ
ư ng trúng th u c a TCTD là
ờ ợ ứ ờ ợ
ầ ủ ặ
ằ
ấ
ư ng trúng th u c a TCTD ầ ủ ợ là k/lư ng các m c d th u có LS b ng ho c cao ứ ự ầ ằ hơn m c LS trúng th u ầ • - Trư ng h p bán: K/l ợ ợ k/lư ng các m c d th u có LS b ng ho c th p ứ ự ầ hơn LS trúng th u.ầ
i
ờ
ợ
ầ ạ
ứ đ u th u t ấ ầ đư c ợ
ứ
ư ng d th u > m c - Trư ng h p k/l ự ầ ợ ư ng trúng th u m c LS trúng th u thì k/ l ầ ợ ư ng d th u. thu n k/l phân b theo t l ậ ỷ ệ ổ
ự ầ
ợ
17
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
Ví dụ:
ứ ả ăng thanh
ị
đ u th u lãi su t. Trên c • NHTW quy t ế đ nh cung ng kh n ị ờ ấ ằ ầ ấ
ơ s ở là 94 t
ỷ i các ế ầ ạ
18
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
toán cho th trị ư ng b ng các giao d ch có hoàn l ạ lư ng ti n cung ng cho n n kinh t ề ứ VND, s li u các ngân hàng m c lãi su t khác nhau nh i thông qua ề ợ ố ệ ấ đ t th u t ặ ư sau: ứ
ĐĂNG KÝ D TH U
Ự Ầ
LS NHCT NHĐT NHNT Đ t th u S tích lũy
ố
ặ
ầ
3.08 5 5 10 10 3.07 5 10 15 30 40 3.06 5 10 15 30 70 3.05 10 10 15 35 105 3.04 5 5 5 15 120
T ng s 25 40 55 120
ổ
ố
19
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
ố
ứ ứ ấ
V i m c cung ng v n kh d ng là ả ụ ấ đư c ch p 94 t VND, m c lãi su t ợ nh n cu i cùng là 3.05%. ớ ứ ỷ ậ ố
ấ ạ ứ
• T i m c lãi su t 3,05% • 94-70 NHCT: x 10 = 6,86 • 35
20
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
NHĐT : = 6,86 NHNT : = 10,28
NG TRÚNG
Ố ƯỢ
KH I KH I L TH U C A T NG TCTD Ủ Ừ
Ố Ầ
• NH.CT:
5+5+6,86= 16,86 t đ ng ỷ ồ
• NH.ĐT:
5+10+10+6,86= 31,86 t đ ng ỷ ồ
• NH.NT:
ổ
21
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
5+15+15+10,28= 45,28 t T ng kh i l ố ượ 16,86+31,86+45,28= 94 t đ ng ỷ ồ ng trúng th u: ầ đ ng ỷ ồ
Phương pháp xác đ nh giá mua
ho c bán gi y t
có giá.
ặ
ị ấ ờ
Ặ
Ợ
Ờ
có giá t
Ạ i th i
Xác đ nh giá tr gi y t
ị
ị ấ ờ
ạ
ờ đi m ể
Xác đ nh giá thanh toán gi a NHNN v i
ữ
ớ
ị
i các gi y t
Giá mua l
có giá c a NHNN và
ấ ờ
ủ
ạ
* TRƯ NG H P MUA HO C BÁN CÓ KỲ H N. • BƯ C 1:Ớ đ nh giá: ị • BƯ C 2:Ớ TCTD • BƯ C 3:Ớ các TCTD:
(mua h n ho c bán h n t c không mua, bán l
i)
ẳ ứ
ẳ
ặ
ạ
22
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
Ờ
Ợ
Ạ
TRƯ NG H P MUA, BÁN CÓ KỲ H N (ti p)ế
có giá tr t
i th i
ị ạ ờ
ị ấ ờ
ng n h n thanh toán lãi ngay khi phát
• Bư c 1ớ : Xác đ nh giá tr gi y t ị đi m ể đ nh giá: ị Khi lãi tr trả ư cớ : N u gi y t ấ ờ ắ
ạ
ế hành
G =
+
1
MG TL 365
23
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
·
Trong đó:
có giá.
ủ
ạ ủ
ừ
ợ
i c a GTCG: Là s ngày tính t đ n ế
ố đ n ngày ế
i th i ờ đi m ể đ nh giá. ị ị
24
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
• - G: Giá tr GTCG t ạ • - MG: M nh giá c a gi y t ấ ờ ệ • - L: Lãi su t.ấ - T: Th i h n còn l ờ ạ ngày GTCG đư c mua, bán qua TTM h n thanh toán. ạ
ạ
N u là GTCG dài h n thanh toán lãi ngay khi ế phát hành:
MG T
365
+
1(
L
)
25
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
G =
ả
Lãi tr sau (thanh toán g c và lãi m t l n)
ộ ầ
ố
Đ i v i gi y t có giá ng n h n. ố ớ ấ ờ ạ ắ
=
+
=
· (cid:246) (cid:230)
GT
MG
1
(cid:247) (cid:231)
G
L n s 365
+
1
· ł Ł
GT trong đó: TL 365
ạ
ị
ố
ạ ấ ờ
ờ đi m ể đ nh giá. i th i đ n h n thanh toán (g c và lãi). ế có giá. ủ có giá.
- G: Giá tr GTCG t ị - GT: Giá tr GTCG khi ị - Ls: Lãi su t phát hành c a gi y t ấ - n: Kỳ h n gi y t ấ ờ ạ
26
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
ố ớ ộ ầ
- Đ i v i GT d/h n t/toán g c lãi ạ ố ơng nh p g c) m t l n (Lãi kh ậ ố
+
)
1(
GT TL 365
G = ·
GT = MG ( 1+ Ls x N)
n : Kyø haïn cuûa giaáy tôø coù
giaù (naêm)
G, L, T, Ls, MG : nhö treân.
27
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
Trong ñoù:
=
G
365
+
- Ñ o á i v ô ù i GTCG d a ø i h a ïn t /t o a ù n la õ i v a ø g o á c 1 la à n k h i ñ e á n h a ïn ( La õ i n h a ä p g o á c ) . GT T )
(1
L
ờ
ạ
có giá t ấ ờ
i th i đi m đ nh giá; ị ể có giá khi đ n h n thanh toán ế ạ
co giá (sô ngay);
́ ờ
ệ ờ
́
̣ ̀ ̣ ̉ ́ ́ ̀
có giá (%/năm);
ủ
Trong ñoù : • GT= MG x (1 +LS)n • G: Gia tr gi y t ị ấ ờ • GT: Giá tr c a gi y t ị ủ • MG: M nh giá; • T: Th i han con lai cua giây t • L: Lai suât • Ls: Lãi su t phát hành c a gi y t ấ ờ ấ • n: Kỳ h n gi y t có giá (năm); ạ
ấ ờ
28
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
̃ ́
- Đ i v i gi y t
có giá dài h n,
ố ớ ấ ờ
ạ
thanh toán lãi đ nh kỳ
.
=
G
365
i
+
(1
Ti k . )
(cid:0)
ị C i L K
Trong ñoù: Ci: soá tieàn thanh toaùn laõi goác,
laàn thöù i.
i: laàn thanh toaùn laõi, goác k: Soá laàn thanh toaùn trong
naêm
Ti: Thôøi haïn tính töø ngaøy ñònh
29
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
giaù ñeán ngaøy thanh toaùn laõi, goác thöù i (soá ngaøy)
B
c 2.
Xác đ nh giá t/toán gi a
ướ
ữ
ị
NHNN v i TCTD ớ
ị ị
• Gđ = G (1- h) • Trong đó: Gđ: Giá thanh toán • G: Giá tr GTCG t i th i ạ • h: % chênh l ch gi a giá tr GTCG t ữ ờ đi m ể đ nh giá i ạ ệ ị
•
th i ờ đi m ể đ nh giá v i giá thanh toán. ớ ị
này do NHNN công b cho t ng lo i GTCG trong t ng th i kỳ trên c
ừ
ờ
ố
ơ
ạ i c a GTCG)
(T l ỷ ệ ở ứ đ r i ro và th i h n còn l s m c
ờ ạ
ộ ủ
ừ ạ ủ
30
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
T l
(h) hi n nay NHNN quy đ nh
ỷ ệ
ệ
ị
nh sau: ư
TPKB,TPNHNN,TRPKB,TRP công trình TW,
ờ ạ
i 1 năm: 0%
công trái có th i h n: ướ
, NHPT phát hành: 20%
ầ ư ng: 30%
- d - 1- 5 năm : 5% - trên 5 năm đ n 10 năm: 10% ế - trên 10 năm: 15% TRPCP do Qũy đ u t TRPCQ đ a ph ị
ươ
31
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
B
c 3:
i GTCG gi a
Giá mua l
ướ
ữ
ạ NHNN & các TCTD:
bTL · 365
• GV = Gñ (1 + )
32
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
Trong ñoù : Gv : Giaù mua laïi • • Tb: Thôøi haïn baùn GTCG Gñ, L: nhö phần treân
* TRÖÔØNG HÔÏP MUA, BAÙN HAÚN
• Trư ng h p mua h n, bán h n gi y t ẳ ờ ợ
ữ ợ ớ có giá ấ ờ đ nh gi ng ố ị
33
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
gi a NHNN v i TCTD như cách tính toán, xác đ nh G nói trên. ẳ đư c xác ị
BÀI T PẬ
ề
ặ ề ệ ngoài l u thông v , bi ế
• Do yêu c u th t ch t ti n t ắ ầ đ thu h i ti n t ư ồ ề ừ ể ấ
ầ
đ
ổ
, NHNN quy t đ nh bán GTCG ế ị t r ng: ế ằ - GTCG đ u th u bán: trái phi u kho b c (TPKB) - LS phát hành TPKB là 5%năm, th i h n là 5 năm - T ng m nh giá c a lô TPKB là 400 t ủ - Lãi và g c thanh toán 1 l n khi đáo h n (lãi không nh p
ạ ờ ạ ỷ ạ
ệ ố
ầ
ậ
i c a TPKB là 400 ngày
g c)ố ờ ươ
ứ ầ
ầ
ị
ờ
ị
i th i đi m đ nh giá 34
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
- Th i gian thanh toán còn l ạ ủ - Ph ng th c đ u th u theo LS - Giao d ch có kỳ h n, th i gian giao d ch 30 ngày ị ờ ạ ị - T l chênh l ch gi a giá tr GTCG t ể ạ ữ ỷ ệ ệ v i giá thanh toán là 5% ớ C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
ứ
ặ
Các TCTD đ t th u theo các m c ầ LS nh sau: ư
TCTD/ LS
5,05
5,2%
5,5%
5,75%
NH.CT
20
60
80
140
NH.ĐT
40
60
120
160
40
80
200
200
NH.NNg & PTNT
ổ ầ
Yêu c u: ầ Hãy th c hi n phân b th u và th c ự ệ hi n các nghi p v phát sinh
ự ệ ụ
ệ
35
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
36
GVC. ThS LÊ VĂN H IẢ
C.5 Nghi p v ệ ụ TTM
BÀI T P TH TR
NG M
Ị ƯỜ
Ậ
Ở
Bµi tËp:
Do yª u cÇu th¾t chÆt tiÒn tÖ nª n NHTW quyÕt
®Þnh thu håi tiÒn tõ l u th«ng vÒ th«ng qua b¸ n gi©ý tê
cã gi¸ trª n thÞ tr êng tiÒn tÖ. BiÕt r»ng:
GiÊy tê cã gi¸ lµ tr¸ i phiÕu kho b¹ c
(TrPKB).
L· i suÊt ph¸ t hµnh TrPKB 5%, th i ờ
h n 5 năm.
ạ
Tæng mÖnh gi¸ cña giÊy tê cã gi¸ : 400
tû ®ång.
L· i vµ gèc thanh to¸ n mét lÇn khi ®¸ o
h¹ n (l· i kh«ng nhËp gèc).
Thêi gian thanh to¸ n cßn l¹ i cña
TrPKB: 400 ngµy.
Ph ¬ng thøc ®Êu thÇu theo l· i suÊt.
Giao dÞch cã kú h¹ n,thêi h¹ n giao dÞch:
30 ngµy.
Tû lÖ chª nh lÖch gi÷a gi¸ trÞ gi©ý tê cã
gi¸ t¹ i thêi ®iÓm ®Þnh gi¸ v¬Ý gi¸ thanh to¸ n lµ 5 %.
C¸ c ng©n hµng ®Æt thÇu theo tõng møc l· i suÊt nh sau:
§ VT: tû
®ång