Ngưng thở khi ngủ có
thể gây đột tử
Các chuyên gia về hô hấp khẳng định hội chứng ngưng thở lúc ngủ tắc
nghẽn là bệnh lý gây nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể gây đột tử.
Tuy nhiên, có thể kiểm soát được việc này.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ là một rối
loạn đặc trưng bởi sự ngừng thở hoàn
toàn khoảng 10 - 30 giây trong khi ngủ và
nhiều hơn 30 lần/đêm do luồng khí thở
qua đường hô hấp trên bị ngừng lại vì bị
tắc nghẽn ở đây…
Khi ngủ say, các cơ vận động vùng hầu
họng có nhiệm vụ nâng đỡ các tổ chức Ảnh minh họa.
phần mềm xung quanh đường thở trên
(lưỡi, amidan, vòm miệng mềm, lưỡi gà) giãn ra làm hẹp đường thở gây ra
tiếng ngáy, đôi khi làm tắc đường thở, gây ngừng thở. Khi ngừng thở vì tắc
nghẽn, nồng độ ôxy trong máu giảm xuống, nồng độ khí carbonic tăng lên,
kích thích não gây phản xạ thở trở lại. Khi đó bệnh nhân sẽ tỉnh ngủ chốc lát,
các cơ ở họng được kích thích co cơ làm đường thở nới rộng ra và đường thở
lại được lưu thông. Sau một khoảng thời gian, giấc ngủ sâu hơn, các cơ lại
giãn và lại gây hẹp đường thở, xuất hiện tiếng ngáy rồi lại bị ngưng thở. Cứ
thế quy trình lặp đi lặp lại nhiều lần trong suốt thời gian ngủ.
Phần lớn người bị hội chứng này không biết là mình mắc bệnh, thường chỉ
có người thân ngủ chung nói cho họ biết là khi ngủ họ đã ngáy to và thỉnh
thoảng lại ngừng thở rồi lại thấy thở lại. Vì vậy để nhận biết nên theo dõi:
Về ban đêm thường ngáy to khi ngủ, ngưng thở về đêm, giấc ngủ không yên,
vã mồ hôi trong đêm, bật dậy trong đêm vì cảm giác ngộp thở, tiểu đêm
nhiều lần, giảm ham muốn tình dục. Trong khi ban ngày hay nhức đầu về
sáng, buồn ngủ, giảm trí nhớ, kém tập trung khi làm việc, trầm cảm, tính tình
thay đổi như dễ bị kích thích.
Bệnh nhân mắc hội chứng này không thể ngủ ngon bình thường, vì não bộ bị
đánh thức lặp đi lặp lại nhiều lần trong đêm, khiến họ buồn ngủ, mệt mỏi
vào ban ngày, nhiều khi ngủ thiếp đi trong lúc đang lái xe, rất dễ gây tai nạn.
Ngoài ra, mắc hội chứng ngưng thở lúc ngủ làm giảm đột ngột lượng oxy
trong máu, làm tăng khí carbonic gây nên tăng huyết áp và tạo gánh nặng
cho hệ tim mạch. Tình trạng thiếu khí oxy, thừa khí carbonic trong đêm do
những đợt ngưng thở khiến cho ban đêm, hệ thần kinh của người bệnh bị
xáo trộn, huyết áp của họ bị tăng giảm liên tục, nhịp tim bị rối loạn... làm gia
tăng nguy cơ đột tử trong đêm.
Phương pháp điều trị
Có nhiều phương pháp điều trị hội chứng ngưng thở lúc ngủ, phụ thuộc vào
mức độ nặng nhẹ của bệnh, các bất thường của đường hô hấp và bệnh lý
phối hợp.
Trước tiên, hãy thực hiện phương pháp tác động thay đổi lối sống. Biện pháp
này đơn giản nhưng cần sự kiên trì và tỉ mỉ. Người có thể trạng béo phì cần
thực hiện chế độ giảm cân nghiêm túc để duy trì cân nặng lý tưởng. Tránh
các loại thức uống cồn, rượu trong vòng 4 giờ trước khi ngủ. Tránh uống
thuốc ngủ. Nằm nghiêng khi ngủ. Để kiểm soát được việc nằm nghiêng, nên
đính một quả bóng tennis vào chính giữa lưng áo ngủ để lúc ngủ say cũng
không nằm ngửa được do vướng. Dùng thuốc nhỏ mũi để làm giảm bớt
chứng nghẹt mũi.
Sử dụng thiết bị hỗ trợ trong miệng (giúp đưa hàm ra trước và nâng khẩu cái
hoặc dụng cụ giữ lưỡi) là biện pháp điều trị hiệu quả ở các trường hợp bệnh
nhân có bất thường giải phẫu vùng hàm như: hàm nhỏ, hàm đưa ra sau và
lưỡi dày, tụt ra sau.
Ngoài ra, điều trị bằng phương pháp phẫu thuật cũng góp đường thở mở
rộng, hạn chế tình trạng tắc nghẽn trong khi ngủ. Dùng máy thở áp lực
dương liên tục mang lại hiệu quả, cải thiện được 95 - 98% trường hợp.
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường
gặp nhất ở lứa tuổi trung niên. Tỷ lệ mắc tăng dần theo tuổi, nam gặp nhiều
hơn nữ (nam:4%, nữ:2%). Người có nguy cơ cao bị mắc hội chứng ngừng
thở lúc ngủ tắc nghẽn là những người béo phì; người có bất thường về
đường hô hấp trên như: amidan quá phát, khẩu cái mềm và lưỡi gà quá lớn,
lưỡi lớn và dày, hàm nhỏ, hàm ra sau, xương móng thấp hơn bình thường;
người có tiền sử nghiện rượu, dùng thuốc an thần, thuốc gây nghiện, trong
gia đình có người mắc hội chứng ngừng thở khi ngủ; người mắc bệnh đái
tháo đường, suy giáp…
