Nguyên nhân và cách điều trị bệnh rối loạn giấc
ngủ ở người cao tuổi
Hiện nay, tỉ lệ người cao tuổi bị rối loạn giấc ngủ ngày càng cao. Ước tính khoảng
một nửa số người trên 50 tuổi bị rối loạn giấc ngủ với các biểu hiện ngủ không ngon,
giấc ngủ chập chờn hoặc thời gian ngủ ngắn, khó duy trì giấc ngủ và thường thức dậy
vào buổi sớm, khó khăn để tiếp tục ngủ lại… Rối loạn giấc ngủ lâu ngày làm cho
người cao tuổi mệt mỏi, buồn phiền, trí nhớ giảm sút và còn làm tăng nguy cơ mắc
các bệnh về tim mạch như tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim…
Nguyên nhân gây rối loạn giác ngủ ở người cao tuổi
Mất ngủ do chức năng của cơ thể bị suy giảm:
Khi tuổi cao, các chức năng sinh lý bị suy giảm một cách đáng kể. Tế bào thần kinh
trung ương của con người kể từ lúc phôi thai phát triển cho đến khoảng tuổi 25 là
hoàn chỉnh. Sau lứa tuổi này thì mỗi ngày có khoảng 3.000 tế bào thần kinh bị hủy
hoại và như vậy, ngoài ảnh hưởng đến các chức năng khác thì giấc ngủ cũng bị ảnh
hưởng.
Mất ngủ do bệnh tật:
Hay gặp nhất là đau nhức xương khớp, nhiều khi đau nhức không thể ngủ được, nhất
là khi trái gió, trở trời. Những người mắc các bệnh về tim mạch, nhất là tăng huyết áp,
thiếu máu cơ tim gây đau nhói vùng ngực trái rất khó chịu làm họ lo lắng, không ngủ
được hoặc khó ngủ. Người mắc các bệnh giãn phế quản, hen phế quản, viêm phế quản
mạn tính gây ho nhiều, gây khó thở dữ dội, thiếu ôxy trầm trọng làm cho người bệnh
lo lắng, hốt hoảng, không thể ngủ được, thậm chí mất ngủ nhiều đêm liền, ảnh hưởng
lớn đến sức khỏe. Người cao tuổi cũng rất dễ mắc các bệnh về đường tiêu hóa, đặc
biệt là bệnh dạ dày, viêm đại tràng mạn, viêm đại tràng co thắt gây đau bụng âm ỉ, đầy
hơi trướng bụng, rối loạn tiêu hóa làm cho giấc ngủ không yên. Ngoài ra, người cao
tuổi còn hay mắc các bệnh về tiết niệu, tiền liệt tuyến, đái tháo đường, căng thẳng thần
kinh (stress) cũng là một trong các tác nhân gây mất ngủ cho người cao tuổi do đi tiểu
đêm nhiều lần.
Người cao tuổi nên sống trong bầu không khí trong lành, vui vẻ, sinh hoạt và ăn uống
hợp lý để có giấc ngủ ngon.
Mất ngủ do ảnh hưởng của môi trường sống:
Môi trường trong sạch, không bụi bặm, ít tiếng ồn, nhà cửa rộng rãi, thoáng mát giúp
người cao tuổi có giấc ngủ ngon, từ đó sẽ làm cho người cao tuổi sống khỏe mạnh, vui
vẻ, làm được những việc có ích cho bản thân, cho gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên,
không phải người cao tuổinào cũng có được những điều kiện như vậy. Nhiều gia đình
3 – 4 thế hệ sống chung, nhà ở chật chội, đông người, nhiều tiếng ồn ào, nhiều bụi
bẩn, mất vệ sinh làm cho người cao tuổi rất khó ngủ, thậm chí không ngủ được.
Mất ngủ do chế độ ăn, uống, sinh hoạt không hợp lý
Ăn uống điều độ ngoài việc đảm bảo sức khỏe tốt thì còn giúp có giấc ngủ ngon, tinh
thần sảng khoái. Nếu ăn uống quá no, đủ lượng nhưng thiếu chất hoặc ăn uống thiếu
thốn cả lượng và chất thì ảnh hưởng rất lớn đến giấc ngủ thường ngày. Uống nhiều
nước trước khi đi ngủ hoặc uống nhiều bia, rượu, ăn nhiều chất kích thích (bia, rượu,
trà đặc, cà phê) cũng gây khó ngủ, đặc biệt đối với những ngườ cao tuổi mắc một số
bệnh mạn tính như tăng huyết áp, thiểu năng mạch vành, u xơ tiền liệt tuyến, đái tháo
đường…
Nên làm gì để có giấc ngủ tốt?
Để có giấc ngủ ngon, người cao tuổi cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt và vận động cơ
thể hợp lý. Không nên kiêng khem quá mức và cũng không nên quá lạm dụng trong
khâu ăn, uống. Không nên uống trà đặc, cà phê vào buổi tối. Vận động cơ thể thường
xuyên như tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày là việc làm hết sức cần thiết cho giấc ngủ
của người cao tuổi. Có nhiều hình thức tập luyện như đi bộ, chơi cầu lông, quần vợt,
bơi, tập thể dục dưỡng sinh… Tùy theo sức, mỗi ngày đi bộ không quá 60 phút, nên
chia làm 2 – 3 lần. Đối với những người có bệnh về tim mạch như tăng huyết áp,
mạch vành, cần đi bộ chậm, không nên chạy, nhảy hoặc vận động mạnh. Không nên đi
bộ vào lúc nhiệt độ lạnh quá hoặc nóng quá mà nên chọn thời điểm thích hợp nhất cho
bản thân mình như chập tới, sáng sớm. Phòng ngủ của người lớn tuổi phải luôn luôn
sạch sẽ, thoáng mát, hạn chế người qua lại và ít tiếng ồn.