II.2.2.3 Nh n d ng các h p ch tậ ạ ợ ấ (Đinh l ng) ươ
M i c u t riêng bi t trong mâu phân tich, đ c nh n d ng b i sỗ ấ ử ệ ượ ậ ạ ở ự
so sánh c a t t c các manh ph và th i gian l u cua peak trên thiêt bi mayủ ấ ả ổ ờ ư
s c ký khí v i các h p ch t chu n đã đ c phân tích và đ c l u trong hắ ớ ợ ấ ẩ ượ ượ ư ệ
th ng d li u. Có th đ nh l ng d a trên đ ng cong chuân cua cac châtố ữ ệ ể ị ượ ự ươ
chuân đ c xây d ng ng v i cac nông đô chât khac nhau. ươ ư ư ơ
Đê xac đinh đ c cac câu t chât th m d a vao đô bay h i cua câu ươ ư ơ ư ơ
t va phu thuôc vao ban chât va câu truc cua chât bay h i trong ph ngư ơ ươ
phap s dung. ư
Đô bay h i ơ cua môt chât la kha năng khuêch tan cua chât nay t pha ư
nay sang pha khac (t long hoăc răn lên pha khi hoăc ng c lai) điêu kiên ư ươ ơ
cân băng.
a. Tính h s phân b gi a 2 pha khi bi t đ hòa tan và áp su t h iệ ố ố ữ ế ộ ấ ơ
bão hòa
Theo Amoore và Buttery (1978) thì h s phân b gi a pha khí –ệ ố ố ữ
l ng đ c tính thông qua áp su t h i bão hòa (Pỏ ượ ấ ơ s) c a ch t bay h i và đủ ấ ơ ộ
hòa tan trong n c c a ch t bay h i đó 25ướ ủ ấ ơ ở oC (S). Hai nhà khoa h c nàyọ
cho r ng khi cho m t dung d ch ch t th m vào n c, h n h p này đ cằ ộ ị ấ ơ ướ ỗ ợ ượ
đ ng trong m t bình đ c đ y kín, bình v n còn kho ng tr ng cho s t nự ộ ượ ậ ẫ ả ố ự ồ
t i c a pha khí và l c bình lên thì ch t th m s tan vào n c và bay h i,ạ ủ ắ ấ ơ ẽ ướ ơ
nó đ c phân b vào pha khí và pha l ng v i t l không đ i ( m t ápượ ố ỏ ớ ỷ ệ ổ ở ộ
su t xác đ nh).ấ ị
ka/w =
w
a
C
C
(1)
V i ớka/w – h s phân b gi a pha khí – l ng ệ ố ố ữ ỏ
Ca – n ng đ c a ch t bay h i trong pha khí (g/l)ồ ộ ủ ấ ơ
Cw – n ng đ c a ch t bay h i trong n c (g/l)ồ ộ ủ ấ ơ ướ
Công th c tính toán kứa/w nh sau, ( tính nhi t đ phòng là 25ư ở ệ ộ oC và
áp su t khí quy n 760 mm Hg)ấ ể
V i các ch t bay h i có đ hòa tan S < 10g/lớ ấ ơ ộ
ka/w = Pis x
S
M
x 5.38 x 10-5 (2)
b. Xác đ nh h s phân b gi a 2 pha b ng th c nghi mị ệ ố ố ữ ằ ự ệ
Ph ng pháp Headspace là ph ng pháp th c nghi m ph bi n đươ ươ ự ệ ổ ế ể
xác đ nh h s bay h i c a ch t bay h i gi a pha khí và pha l ngị ệ ố ơ ủ ấ ơ ữ ỏ
b ng cách xác đ nh n ng đ c a ch t bay h i trong pha khí và phaằ ị ồ ộ ủ ấ ơ
l ng khi chúng đã đ t tr ng thái cân b ng. ỏ ạ ạ ằ
Cách ti n hành nh sau: cho m t lo i khí tr (Nit ) đi qua pha l ngế ư ộ ạ ơ ơ ỏ
v i t c đ không đ i và ch m (3.0 x 10ớ ố ộ ổ ậ -5 L/min) mang theo phân t ch tử ấ
bay h i vào kho ng không gian phía trên pha l ng. Ch t bay h i (10ơ ả ỏ ấ ơ -6 L) tự
đ ng đ c b m vào s c ký khí (GC) m t cách đ u đ n. Khôi phô co côtộ ượ ơ ắ ộ ề ặ
SPB1 0.25mm×60m, vân tôc khi la 0.7ml, ch ng trinh nhiêt đô la 70 ươ 0C (2
phut) tăng nhiêt đô lên 250 0C (200C/phut). Khi Nit la khi mang v i tôc đô ơ ơ
la 2ml/phut. Nhiêt đô b m nap (injector) la 250 ơ 0C, nhiêt đô detector MS la
2800C, ty lê chia dong (split ratio) la 1:50, l ng mâu b m vao la 1µl. ươ ơ
Ph ng pháp ươ Head-space động
- Dïng khÝ tr¬ ®Ó t¸ch c¸c
- Dung khi tr (Nit ) ơ ơ đê tach cac chât bay h i t pha long sang pha khi. ơ ư
- Đo l ng chât bay h i trên bê măt dich.ươ ơ
- Xac đinh, đinh l ng chât bay h i khi trang thai cân băng. ươ ơ ơ
- Co thê xac đinh đô hoat đông cua chât bay h i trong cac môi tr ng khac ơ ươ
nhau.
c. H s bay h i pha khí – l ng c a ch t bay h i (k/K)ệ ố ơ ỏ ủ ấ ơ
D a vào công th c c a Amoor & Buttery (1978), tính đ c k và suy ra Kự ứ ủ ượ
trong môi tr ng n c v i các thông s pha l ng:ườ ướ ớ ố ỏ
• k tinh toan cua limonene.( đô hoa tan cua limonene 25 ơ 0C la 0.0138 (G/l),
ap suât p=0.23 Kpa).
ka/w = Pis x
S
M
x 5.38 x 10-5 = 0.23×
0138.0
136
×5.38×10-5 = 0.12195
• K th c nghiêm.ư
Ka/w = ka/w •
. .
.
L
L
R T d
M P
• 7,5 • 103
Trong đó: dL – t tr ng pha l ng ỷ ọ ỏ
ML – phân t l ng c a pha l ng (g/mol) ử ượ ủ ỏ
T – nhi t đ môi tr ng (ệ ộ ườ oK)
R – h ng s khí lý t ng (R = 8,314 J/mol.K)ằ ố ưở
P – áp su t môi tr ng (mmHg)ấ ườ
Ka/w = ka/w ×
. .
.
L
L
R T d
M P
× 7,5 × 103
= 0.12195 ×
760.136
1.289.314,8
× 7.5 × 103 = 21.26175
→ K/k = 174.3481 la hê sô bay h i pha khi - long. ơ
Nh n xétậ:
T b ng k t qu thu đ c cho th y:ừ ả ế ả ượ ấ
K/ k là h s bay h i pha khí – l ng, giá tr c a K/ k càng l n thì đệ ố ơ ỏ ị ủ ớ ộ
bay h i càng l n. Vì v y, vi c tính toán K/ k c a ch t bay h i là h t s cơ ớ ậ ệ ủ ấ ơ ế ứ
c n thi t tr c khi ti n hành th c nghi m, nó không nh ng cho bi tầ ế ướ ế ự ệ ữ ế
kho ng gia tr c n đo và là k t qu đ có th so sánh khi có Kả ị ầ ế ả ể ể TN và đánh
giá đ chính xác c a s li u th c nghi m.ộ ủ ố ệ ự ệ