Những tiến bộ về điều trị dinh dưỡng
cho bệnh nhân đái tháo đường
Theo ThS.BS. Lâm Văn Hoàng – Khoa nội tiết, dinh dưỡng là yếu
tố cốt lõi của việc điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường (đái tháo
đường) bên cạnh thuốc men và thay đổi lối sống. Một chế độ dinh
dưỡng phù hợp không những giúp bệnh nhân kiểm soát tốt dao
động đường huyết trong ngày mà còn giúp người bệnh nâng cao
được chất lượng cuộc sống
Chất bột đường là nguồn dinh dưỡng
chính ảnh hưởng đến đường huyết sau
ăn
ThS.BS. Lâm Văn Hoàng cho biết,
Chế độ dinh dưỡng tốt
những khuyến cáo về dinh dưỡng cho
giúp cải thiện chỉ số
bệnh nhân đái tháo đường đã thay đổi
đường huyết.
trong những năm gần đây do các hiểu
biết mới về bệnh, những tiến bộ trong điều trị thuốc men và các
bằng chứng khoa học hiện có.
Những nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng và nghiên cứu quan
sát cho thấy, điều trị dinh dưỡng được chứng minh làm giảm
HbA1c khoảng 1- 2%, tùy theo týp và thời gian đái tháo đường.
Hiệp hội đái tháo đường Mỹ, châu Âu đã thiết lập những khuyến
cáo riêng về dinh dưỡng. Chất bột đường là nguồn dinh dưỡng
chính ảnh hưởng đến đường huyết sau ăn. Phải xem xét cả số
lượng và chất lượng của chất bột đường khi thiết lập bữa ăn cho
người bệnh đái tháo đường.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy vai trò ngày càng quan trọng
của tăng đường huyết sau ăn trong biến chứng của bệnh đái tháo
đường. Tăng đường huyết sau ăn làm gia tăng các rối loạn có hại
cho cơ thể: các phản ứng glycat hóa các phân tử protein, tăng
nồng độ insulin trong máu, rối loạn chức năng nội mạc mạch
máu, tăng stress oxy hóa, và rối loạn chuyển hóa lipid... Đây là
các yếu tố nguy cơ cao đối với bệnh lý tim mạch. Chính vì vậy,
việc kiểm soát đường huyết không chỉ quan tâm đến đường
huyết lúc đói mà còn bao gồm cả đường huyết sau ăn.
Một trong những vấn đề quan trọng của chế độ dinh dưỡng là
kiểm soát lượng glucid - lượng chất bột đường ăn vào (ngũ cốc,
tinh bột, hoa quả...). Bột đường là một trong những chất cung cấp
năng lượng chính cho tế bào sống của cơ thể. Trước đây, trên
thế giới hàm lượng chất bột đường được khuyến cáo chiếm đến
70% tổng số năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày. Tuy
nhiên, do lượng bột đường ăn vào đóng vai trò quan trọng trong
việc gây tăng đường huyết và rối loạn chuyển hóa lipid sau ăn
nên xu hướng hiện nay là kiểm soát chặt chẽ hơn lượng bột
đường ăn vào.
Tuy nhiên, cũng theo BS. Hoàng, chế độ ăn có chất bột đường
dành cho người bệnh đái tháo đường tưởng chừng dễ hiểu và dễ
thực hiện nhưng để biết được nó, các thầy thuốc cũng loay hoay
và thay đổi như quá trình lịch sử bệnh của nó. Trải qua thời gian
với nhiều nghiên cứu và đánh giá trên việc kiểm soát đường
huyết và biến chứng cho bệnh nhân, việc khuyến cáo các thành
phần dinh dưỡng cho người bệnh với tỷ lệ carbohydrate 55 - 60%
được xem như là phù hợp cho bệnh nhân đái tháo đường. Và vai
trò chỉ số đường huyết của các loại thực phẩm được xem có tác
động đến sự ổn định đường huyết liên tục trong ngày.
Thực phẩm làm tăng đường huyết chậm - lựa chọn tốt nhất
BS. Hoàng khuyến cáo, muốn kiểm soát tốt đường huyết chúng
ta phải kiểm soát tốt đường lúc đói, đường huyết giữa các bữa ăn
và đặc biệt là đường huyết sau ăn. Mà chất bột đường là nguồn
dinh dưỡng chính ảnh hưởng đến đường huyết sau ăn, do đó
trong chế độ dinh dưỡng, người bệnh đái tháo đường nên sử
dụng bổ sung những thực phẩm có thành phần bột đường đặc
biệt có cơ chế giải phóng đường chậm phóng thích đường vào
máu từ từ, đồng thời có chỉ số đường huyết thấp nhằm giúp ổn
định đường huyết sau ăn. Những thực phẩm đặc biệt cho người
đái tháo đường có thể sử dụng như các bữa ăn dặm và thay cho
bữa ăn chính cho bệnh nhân đái tháo đường để giảm cân và
kiểm soát đường huyết.
Những sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dành cho bệnh nhân
đái tháo đường đã được kiểm chứng qua nhiều nghiên cứu lâm
sàng rất tốt đối với người bệnh. Với sự tăng cường chất xơ (hòa
tan và không hòa tan), và sự hiện diện của hệ thống đường
phóng thích chậm do sự biến đổi đường maltodextrin thành
fibersol, những thực phẩm này không chỉ giúp cung cấp chất dinh
dưỡng cân đối hợp lý mà còn có thành phần bột đường đặc biệt
có cơ chế giải phóng đường chậm, phóng thích đường vào máu
từ từ, chỉ số đường huyết thấp nhằm giúp ổn định đường huyết
sau ăn. Tùy theo nhu cầu hoạt động của cơ thể, người bệnh có
thể sử dụng sản phẩm với công thức dinh dưỡng đặc chế để:
thay thế bữa chính khi công việc bận rộn; là bữa phụ trước khi
chơi thể thao, trước khi đi ngủ đối với người bệnh lớn tuổi có
nguy cơ cao bị hạ đường huyết trong đêm.
