Lê Quỳnh – CK20DM1
NỘI DUNG ÔN TẬP MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
HỌC KÌ 221, NĂM HỌC 2022-2023
(Dành cho tất cả hệ đào tạo)
CHƯƠNG 2. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
1. Quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin về giai cấp công nhân và sử
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
a) Khái niệm giai cấp công nhân
Xét trên 2 phương diện
+ Kinh tế xã hội : Phương thức lao động
+ Chính trị xã hội : Địa vị xã hội
Đặc điểm của giai cấp công nhân
+ Lao động bằng phương thức công nghiệp
+ Là sản phẩm của nền đại công nghiệp
+ Có tính tổ chức kỷ luật lao động
Đây chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân có vai trò lãnh đạo
cách mạng
Khái niệm “ Giai cấp công nhân” theo chủ nghĩa Mác – Lênin
Là một tập đoàn xã hội, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của
nền công nghiệp hiện đại
Họ lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với
quá trình sản xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất mang
tính xã hội hóa ngày càng cao
Họ là người làm thuê do không có tư kiệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động
để sống và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư, vì vậy lợi ích cơ bản của họ
đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản
Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng thành
công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới
Lê Quỳnh – CK20DM1
b) Đặc điểm của giai cấp công nhân
Lao động bằng phương thức công nghiệp
Là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp
Có tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác và tâm lỹ lao động công
nghiệp
1.2 Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Nội dung kinh tế
Nội dung chính trị - xã hội
Nội dung văn hóa, tư tưởng
1.2.2. Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân xuất phát từ những tiền đề kinh tế xã
hội của sản xuất mang tính xã hội hóa với hai biểu hiện nổi bật
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là sự nghiệp cách mạng của
bản thân giai cấp công nhân cùng với đông đảo quần chúng và mang lại lợi ích cho đa
số.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không phải là thay thế chế độ sở hữu tư
nhân này bằng một chế độ sở hữu tư nhân khác mà là xóa bỏ triệt để chế độ tư hữu về
tư liệu sản xuất
Việc giai cấp công nhân giành lấy quyền lực thống trị xã hội là tiền đề để cải
tạo toàn diện, sâu sắc và triệt để xã hội cũ và xây dựng thành công xã hội mới với mục
tiêu cao nhất là giải phóng con người.
1.3. Những điều kiện quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân
Lê Quỳnh – CK20DM1
Là lực lượng duy nhất có đủ điều kiện để tổ chức và lãnh đạo xã hội, xây dựng
và phát triển lức lượng sản xuất và quan hệ sản xuất chủ nghĩa xã hội
Tạo nền tảng vững chắc để xây dựng chủ nghĩa xã hội với tư cách là một chế độ
xã hội kiểu mới
Do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân quy định
Là giai cấp sản xuất ra của cải vật chất chủ yếu cho xã hội
Là con đẻ của nền sản xuất đại công nghiệp
Có những phẩm chất của một giai cấp tiên tiến, giai cấp cách mạng
Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương lai, cho xu thế đi lên của tiến
trình phát triển lịch sử
1.3.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
Sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng
Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân thực
hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình.
Liên minh giai cấp, tầng lớp
2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam.
2.1. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
Ra đời trước giai cấp tư sản dân tộc, bị ba tầng lớp áp bức bóc lột
Có quan hệ gắn bó tự nhiên với nông dân
Sớm kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, bất khuất kiên cường của dân
tộc
Chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của thắng lợi cách mạng tháng 10 Nga 1917 và sự
phát triển của chủ nghĩa Mác- Lênin
Tăng nhanh về số lượng và chất lượng
Đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt trong mọi thành phần kinh tế
Công nhân tri thức nắm vững khoa học – công nghệ tiên tiến
Lê Quỳnh – CK20DM1
Giai cấp công nhân Việt Nam đứng trước thời cơ phát triển và những thách thức
nguy cơ trong phát triển -> Phải đặc biệt coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn
Đảng, làm cho Đảng lãnh đạo, cầm quyền thực sự trong sạch và vững mạnh
2.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
2.2.1. Nội dung kinh tế
Phát huy vai trò và trách nhiệm của lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh
công nghiệp hóa hiện đại hóa
Nắm vững khoa học – công nghệ tiên tiến, và công nhân trẻ được đào tạo nghề
theo chuẩn nghề nghiệp, học vấn, văn hóa.
2.2.2. Nội dung chính trị - xã hội
“Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiên phong, gương
mẫu của cán bộ, đảng viên”, “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy
lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa” trong nội bộ
2.2.3. Nội dung văn hóa tư tưởng
Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, mang đậm chất đậm đà
bản sắc dân tộc.
Xây dựng con người mới chủ nghĩa xã hội
Rèn luyện lối sống, tác phong công nghiệp, văn minh, hiện đại, mang giá trị văn
hóa và con người Việt Nam.
Hoàn thiện về nhân cách
Giáo dục thường xuyên cho thế hệ công dân.
Củng cố mối liên hệ mật thiết của giai cấp công dân với dân tộc, giai cấp gắn
liền đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế.
2.3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng giai cấp công nhân
Việt Nam hiện nay
Lê Quỳnh – CK20DM1
2.3.1. Phương hướng xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Quan tâm giáo dục , đào tạo , bồi dưỡng , phát triển giai cấp công nhân cả về số
lượng và chất lượng
Nâng cao bản lĩnh chính trị , trình độ học vấn , chuyên môn , kỹ năng nghề
nghiệp , tác phong công nghiệp , kỷ luật lao động của công nhân .
Chăm lo đời sống tinh thần, nhà ở và phúc lợi xã hội cho công nhân, bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp , chính đáng của công nhân
Thực hiện tốt các chính sách, pháp luật về tiền lương , bảo hiểm xã hội, bảo
hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp .... để bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống vật chất và
tĩnh thần của công nhân
2.3.2. Một số giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Nâng cao nhận thức, kiên định quan điểm giai cấp công nhân là giai cấp lãnh
đạo cách mạng.
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn với xây dựng và phát huy sức mạnh
của liên minh giai cấp.
Thực hiện chiến lược xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn liền với chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội.
Đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ mọi mặt cho công nhân.
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị,
của toàn xã hội.