Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 2, Tháng 12/2022
123
THỬ NGHIỆM MỘT SỐ LOẠI PHÂN BÓN LÁ ĐẾN SỰ SINH TRƯỞNG
VÀ PHÁT TRIỂN CỦA GIỐNG CÚC PHA LÊ VÀNG TRỒNG CHẬU NĂM 2022
TẠI NGHỆ AN
Nguyễn Hoàng Tiến1,*, Vương Thị Thúy Hằng1
1Trường Đại học Kinh tế Nghệ An, *Email: nguyenhoangtien@naue.edu.vn
Tóm tắt: Nghiên cứu ảnh hưởng của các loại phân bón lá: Bolas 13-23-11, Đầu trâu 501,
Micro Green 16-31-16 đến sinh trưởng và phát triển của cây hoa cúc. Kết quả nghiên cứu sau
trồng 90 ngày đã chỉ ra phân bón lá Bolas có ảnh hưởng cao nhất về chiều cao cây đạt 54,1cm
số lá (37,5 lá), đường kính (9,7mm) và số nụ trên cây (13,54 nụ). Phân bón Đầu trâu 501 có
số lá trên cây (37,4 lá) và đường kính cây (7,4mm).
Từ khóa: Hoa cúc, Phân bón lá.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Hoa cúc (Chrysanthemum.sp) phân bố
ở: Châu Âu, Bắc Phi, Trung Cận Đông sang
tới Trung Quốc, Việt Nam. Hiện nay, hoa
cúc được trồng phổ biến khắp nơi, có mặt ở
các vườn hoa công viên, trong phòng khách,
trong các lễ hội… Ngoài giá trị làm cảnh, cây
hoa cúc còn có nhiều giá trị sử dụng khác
như làm thuốc, làm các loại thức uống, làm
thực phẩm… Hoa cúc không chỉ hấp dẫn
người chơi về màu sắc phong phú, kích c
khác nhau mà bởi độ bền đẹp của hoa.
Cây hoa cúc có nhu cầu về các chất dinh
dưng: đa, trung, vi lượng để sinh trưởng và
phát triển khỏe mạnh. Các chất dinh dưng
được cây trồng hấp thu từ đất thông qua bộ rễ
hoặc trực tiếp qua thân, lá nên việc bón phân
bổ sung là phương thức cung cấp dinh dưng
cho cây. Trong khi các chất dinh dưng đa
lượng thường được bổ sung qua phân bón
gốc, các chất dinh dưng vi lượng chủ yếu
nhận được từ đất trồng. Tuy nhiên, nguồn
dinh dưng vi lượng này nhanh chóng cạn
kiệt sau thời gian dài cây sử dụng, làm cho
cây dễ bị nhiễm các bệnh liên quan đến thiếu
vi lượng như vàng lá, xoăn lá, chết ngọn,
rụng hoa, còi cọc (Trần Minh Quỳnh & cs,
2020). Do đó, cần bổ sung các chất dinh
dưng vi lượng để cây trồng hấp thu, tích
lũy và chuyển hóa các chất hữu cơ cũng như
tăng khả năng kháng bệnh (Nguyễn Bá Tiến
& cs, 2022). Vai trò của phân bón lá ngày
càng tăng do việc sử dụng lâu dài các nguyên
tố dinh dưng đa, trung lượng mà không có
bổ sung các chất vi lượng; hơn nữa, nhiều
nguyên tố, nhất là vi lượng dễ bị kết tủa khi
thay đổi môi trường đất, rửa trôi... nên việc
đưa các nguyên tố này vào cây trồng thông
qua lá là phương pháp hiệu quả (Bùi Huy
Hiền & cs, 2013). Đối với cây hoa cúc Pha
lê vàng trồng trong chậu, bón phân qua lá
được sử dụng để bổ sung thêm dinh dưng
cho cây trồng một cách kịp thời các nguyên
tố đa, trung và vi lượng. Phân bón qua lá có
tác dụng làm tăng năng suất, tăng cường khả
năng kháng sâu bệnh cho cây, tính chống hạn
và cải thiện năng suất, chất lượng sản phẩm
(Cao Văn Chí & cs, 2020).
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An
124
2. VẬT LIỆU, ĐỊA ĐIỂM , THỜI GIAN
VÀ PHƯƠNG PHÁP
2.1. Vật liệu nghiên cứu.
- Giống hoa cúc vàng Pha Lê
- Giá thể: Giá thể là hỗn hợp gồm ½ đất
thịt nhẹ + ¼ phân chuồng + ¼ xơ dừa.
- Phân bón:
+ Bolas 13-23-11: Dạng bột hòa tan
trong nước.
Thành phần: N: 13%, P2O5: 23%, K2O:
11%, Mn: 50 ppm, Cu: 50 ppm, B: 1000
ppm, NAA: 500 ppm.
+ Đầu Trâu 501: Dạng bột hòa tan
trong nước.
Thành phần: N: 30 %, P2O5: 15 %,
K2O: 10 %, CaO: 0.05 %, MgO: 0.05 %, TE
(B, Cu, Fe, Mn, Zn): 1850 ppm, NAA: 200
ppm, GA3: 100 ppm.
+ Micro Green 16-31-16: Dạng bột hòa
tan trong nước.
Thành phần: N: 16%, P2O5: 31%,
K2O: 16%, Mo: 200ppm, Zn: 500ppm, B:
500ppm, Acid Alginic: 200ppm, Gibberelic
Acid: 1000ppm.
- Chậu trồng: Sử dụng chậu lục giác
màu nâu, có kích thước 25cm x 18cm x 25cm
(Chiều cao x đường kính đáy x đường kính
miệng chậu) có thể trồng 5cây/ chậu.
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
2.2.1. Địa điểm nghiên cứu: Tại Trại
thực nghiệm Trường Đại học Kinh tế Nghệ An
2.2.2. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng
10 năm 2021 đến tháng 01 năm 2022
2.3. Phương pháp nghiên cứu
2.3.1. Bố trí thí nghiệm:
Thí nghiệm được bố trí trồng chậu theo
khối ngẫu nhiên (RCB), mỗi chậu trồng 5
cây. Thí nghiệm gồm 4 công thức, mỗi công
thức làm 3 lần nhắc lại, mỗi lần nhắc lại
làm 10 chậu, tổng số chậu làm thí nghiệm
là 120 chậu.
- Công thức I: (Đối chứng) Phun nước lã
- Công thức II: Phun Bolas 13-23-11
- Công thức III: Phun Đầu Trâu 501
- Công thức IV: Phun Micro Green 16-
31-16
Nồng độ thí nghiệm sử dụng theo nồng
độ khuyến cáo. Phun định kỳ 15 ngày/lần,
phun vào buổi chiều.
2.3.2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
Các biện pháp trong quy trình kỹ thuật
tuân thủ theo quy trình chung hướng dẫn Kỹ
thuật trồng và chăm sóc cây hoa cúc. (Trần
Danh Sửu & cs, 2017).
2.2.3. Các chỉ tiêu theo dõi
- Số lá trên cây (lá): Tính số lá mọc ra từ
thân chính, số lá từ các cành cấp
- Chiều cao cây (cm): Được tính từ mặt
đất lên đến đỉnh sinh trưởng của cây
- Tính đường kính thân (cm). Đo bằng
thước kẹp, đo ở vị trí lớn nhất của cây
- Số lượng nụ trên cây (nụ): Bắt đầu
đếm tất cả số nụ có trên cây sau khi trồng cây
Theo dõi các chỉ tiêu: Định kỳ 7 - 8
ngày/lần.
2.3.4. Phương pháp xử lý số liệu
Các số liệu thu thập được xử lý bằng
phần mềm Excel và thống kê sinh học
IRRISTAT 5.0 của USA.
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Ảnh hưởng của các loại phân bón lá
đến động thái sinh trưởng về số lá trên cây
Kết quả nghiên cứu về động thái ra lá
của hoa cúc vàng pha lê khi sử dụng các loại
phân bón lá khác nhau được chúng tôi trình
bày trong bảng 1.
Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 2, Tháng 12/2022
125
Bảng 1. Ảnh hưởng của các loại phân bón lá đến động thái sinh trưởng về số lá trên cây
(Đơn vị: lá)
Công thức Thời gian sau trồng (ngày)
15 30 45 60 75 90
CT 1 11,6a15,7c18,9f23,5h31,6d32,3d
CT 2 12,3a19,6a23,6a30,8a36,7a37,5a
CT 3 12,5a18,1b22,2b29,8b36,2a37,4a
CT 4 11,8a16,6c20,8d27,7d33,6c34,8b
LSD0,05 0,97 1,36 0,86 0,97 1,18 1,43
Ghi chú: Các chữ cái khác nhau trong cùng một cột chỉ sự khác biệt có ý nghĩa thống kê.
Sau trồng 15 ngày, cây hoa cúc phục hồi
hệ thống rễ, lá đang bắt đầu tăng về số lượng
và kích thước. Tuy nhiên, số lá trong giai
đoạn này còn hạn chế chỉ dao động từ 11,6
đến 12,5 lá/cây, chưa có sự khác nhau giữa
các công thức thí nghiệm.
Sau trồng 30 ngày, cây hoa cúc có tốc
độ tăng trưởng về chiều cao cũng như số lá
(15,7 - 19,6 lá/cây).
Khi phun bổ sung phân bón lá cho cây
hoa cúc đã tác động lớn đến tốc độ ra lá cũng
như số lá trên cây. Phun bổ sung phân bón lá
ở CT2, CT3, CT4 (phun Bolas, Đầu trâu 501
và Micro Green) đều làm tăng số lá nhiều
hơn so với công thức đối chứng. Trong đó
CT3 và CT2 số lá nhiều hơn công thức đối
chứng từ 2,4 - 3,9 lá và giữa các CT có sự sai
khác về mặt ý nghĩa thống kê.
Sau trồng 90 ngày, ở CT2 có số lá lớn
nhất (37,5 lá), tiếp đó là CT3 (37,4 lá). Màu
sắc và kích thước lá ở công thức được bón
phân qua lá có màu xanh đậm, diện tích lá
lớn hơn và lá có độ bóng hơn. Như vậy phân
bón lá có tác động đến số lá trên cây cũng
như tổng diện tích lá trên cây (công thức
bón phân Bolas và Đầu trâu 501 có số lá
tương đương với CT4 (34,8 lá) và so với
CT1 (32,3 lá) ở độ tin cậy 95%. Điều này
được giải thích bởi thành phần NPK và vi
lượng trong phân bón lá đầu trâu 501 có tỷ
lệ N cao nhất (30%) so với các loại phân
bón Bolas và Micro Green nên có tác dụng
kích thích đâm chồi và ra lá. Theo Nguyễn
Ngọc Quất & Trần Anh Tuấn (2020) khi sử
dụng phân bón lá Bolas luôn cho số lá và
diện tích lá cao. Cũng theo Ninh Thị Phíp
& cs (2020) sử dụng phân bón qua lá Đầu
trâu 501 giúp cây tăng trưởng khá ở cả hai
lứa cắt đối với cả cây ngải cứu và cây thổ
sâm cao ly.
3.2. Ảnh hưởng của các loại phân bón
lá đến động thái sinh trưởng chiều cao cây.
Chiều cao cây là một trong những đặc
trưng hình thái cơ bản phản ánh tình hình sinh
trưởng của cây. Nó là đặc tính di truyền chịu
tác động của các yếu tố ngoại cảnh và yếu tố
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An
126
Bảng 2: Ảnh hưởng của các loại phân bón lá đến động thái sinh trưởng chiều cao cây
(Đơn vị: cm)
Công thức Thời gian sau trồng (ngày)
15 30 45 60 75 90
CT 1 9,7a 15,1c 20,3e 28,4e 35,7g 42,5f
CT 2 9,8a 17,3a 24,8a 33,5a 43,5a 54,1a
CT 3 9,7a 16,2b 22,2c 31,7b 40,8c 51,4b
CT 4 9,7a 15,1c 21,0d 30,6c 39,2d 49,4c
LSD0,05 0,99 0,81 0,96 1,20 1,19 2,17
Ghi chú: Các chữ cái khác nhau trong cùng một cột chỉ sự khác biệt có ý nghĩa thống kê.
Sau 15 ngày trồng, chiều cao cây ở các
công thức thí nghiệm dao động từ 9,7 - 9,8cm
ở CT2 cây đạt chiều cao trung bình 9,8cm, có
sự chênh lệch với các công thức thí nghiệm
khác nhưng không có ý nghĩa so sánh về mặt
thống kê.
Giai đoạn sau trồng 30 ngày, cây có khả
năng sinh trưởng về chiều cao nhanh. Lúc
này, bộ rễ cây hoa cúc đã ổn định, việc hút
nước và chất dinh dưng được duy trì liên
tục và đều đặn. Trên mặt đất các bộ phận
thân lá cũng làm nhiệm vụ tổng hợp các chất
dinh dưng cần thiết để nuôi cây đồng thời
hấp thu mạnh các loại phân bón qua lá. CT2
cây sinh trưởng về chiều cao nhanh nhất (đạt
17,3cm), cao hơn so với công thức đối chứng
2,2 cm. CT3 đạt 16,2 cm (cao hơn đối chứng
1,1 cm). Sự chênh lệch về chiều cao cây giữa
các công thức thí nghiệm trong giai đoạn này
có ý nghĩa so sánh về mặt thống kê.
Giai đoạn sau khi trồng 45 - 90 ngày, tốc
độ sinh trưởng về chiều cao cây rất nhanh.
Thời kì này với sự tác động của các biện pháp
kỹ thuật cùng với điều kiện khí hậu thuận lợi
tạo điều kiện cho cây phát triển mạnh. Cụ
thể, ở CT2 khả năng sinh trưởng chiều cao
cây mạnh nhất, đạt 54,1 cm vào ngày theo
dõi cuối, cao hơn so với CT đối chứng 11,6
cm. CT3 cao hơn so với CT đối chứng 8,9
cm. CT4 chỉ đạt 49,4 cm, cao hơn so với CT
đối chứng 6,9 cm. Sự khác nhau về chiều cao
cây giữa các công thức thí nghiệm trong giai
đoạn này có ý nghĩa so sánh về mặt thống kê.
3.3. Ảnh hưởng của các loại phân bón
lá đến động thái sinh trưởng về đường
kính cây
Cùng với quá trình theo dõi về chiều cao
cây và số lá, chúng tôi còn theo dõi chỉ tiêu
về đường kính của thân cây hoa cúc, kết quả
được trình bày trong bảng 3.
dinh dưng khi cây trồng sử dụng được. Kết
quả theo dõi ảnh hưởng của việc bổ sung các
loại phân bón lá đến động thái sinh trưởng
chiều cao cây được thể hiện ở bảng 2.
Tạp chí Khoa học, Tập 1, Số 2, Tháng 12/2022
127
Bảng 3. Ảnh hưởng của các loại phân bón lá đến động thái sinh trưởng về đường kính cây
(Đơn vị: mm)
Công thức Thời gian sau trồng (ngày)
15 30 45 60 75 90
CT 1 4,2a4,5c5,6c6,8c7,2c8,3b
CT 2 4,6a6,0a7,5a8,8a9,5a9,7a
CT 3 4,5a5,8a7,3a8,6a9,2a9,4a
CT 4 4,4a4,8b5,7c7,0c7,5c8,8b
LSD0,05 0,86 0,71 0,86 0,79 0,83 0,86
Ghi chú: Các chữ cái khác nhau trong cùng một cột chỉ sự khác biệt có ý nghĩa thống kê.
Sau trồng 15 ngày, giai đoạn này cây
bước vào thời kỳ sinh trưởng sau khi bén rễ
nên sự chênh lệch về đường kính cây giữa
các công thức không lớn (0,42 - 0,46 mm),
không có ý nghĩa về mặt thống kê. Sự sai
khác giữa các công thức thí nghiệm với công
thức đối chứng được biểu hiện rõ sau trồng
30 ngày. Cụ thể, ở CT2 có đường kính cây
lớn nhất (6,0 mm), sau đó đến CT3 (5,8 mm)
và CT4 (4,8 mm). Đến giai đoạn sau trồng 90
ngày: CT2 (9,7 mm) tương đương CT3 (9,4
mm) vì sự sai khác không có ý nghĩa về mặt
thống kê. Đường kính cây ở mức thấp nhất
được theo dõi trên CT1 (8,3 mm). Sau trồng
90 ngày, cây đã hình thành nhiều nụ hoa, vào
thời kỳ hoa gần nở đường kính cây không
tăng lên nữa.
3.4. Ảnh hưởng của các loại phân bón
lá đến số nụ trên cây
Số nụ, số hoa trên cây hoa cúc có quan
hệ mật thiết với nhau. Số nụ trên cây là cơ
sở của số hoa trên cây, đây là điều kiện tiên
quyết, quyết định đến số hoa trên cây. Theo
dõi ảnh hưởng của các loại phân bón lá khác
nhau đến số nụ cây hoa cúc, chúng tôi thu
được kết quả ở bảng 4 như sau:
Bảng 4. Ảnh hưởng của các loại phân bón lá đến số nụ trên cây
(Đơn vị: nụ)
Công thức Thời gian sau trồng (ngày)
45 60 75 90
CT 1 1,30 4,12 6,27 8,41
CT 2 1,60 5,28 8,36 13,54
CT 3 1,50 4,79 8,12 12,84
CT 4 1,50 4,81 7,84 12,56