Tiết: 08 Ngày soạn:…………..
PHÂN TÍCH ĐỀ, LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
A. Mục tiêu bài học.
Giúp Hs:
Nắm vững cách phân tích và xác định yêu cầu của đề bài, cách lập dàn ý cho bài -
viết.
Có ý thức và thói quen phân tích đề và lập dàn ý trước khi làm bài. -
B. Chuẩn bị.
1. Gv: Đọc sách tham khảo, sách giáo viên, soạn giảng
2. Hs: nghiên cứu bài trước ở nhà.
C. Tiến trình bài dạy.
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ ( không )
3. Bài mới.
Hoạt động của Gv - Hs Nội dung cần đạt
I. Phân tích đề
- Gv yêu cầu hs chia thành 3 nhóm, Đề 1.
mỗi nhóm chịu trách nhiệm phân tích Phân tích đề: Đây là dạng đề định hướng rõ các đề của 3 để trong sgk , cử người lên nội dung nghị luận. trình bày, Gv nhận xét, chỉnh sửa.
- Vấn đề cần nghị luận: Việc chuẩn bị hành trang
vào thế kỉ mới.
- Yêu cầu về nội dung: Từ ý kiến của Vũ Khoan
có thể suy ra:
+ Người Việt Nam có nhiều điểm mạnh: thông
minh nhạy bén với cái mới
+ Người Việt Nam cũng không ít điểm yếu: thiếu
hụt về kiến thức cơ bản, khả năng thực hành và
sáng tạo hạn chế.
+ Phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu là
thiết thực chuẩn bị hành trang vào thế kỉ XXI.
- Yêu cầu về phương pháp: sử dụng thao tác lập
luận bình luận, giải thích, chứng minh.
- Yêu cầu về tư liệu: dùng dẫn chứng trong thực
tế xã hội là chủ yếu.
Đề 2:
Phân tích đề.
- Vấn đề cần nghị luận: Tâm sự của HXH trong
bài Tự tình II
- Yêu cầu về nội dung: Nêu cảm nghĩ của mình
về tâm sự và diễn biến tâm trạng của HXH: nỗi cô
đơn, chán chường, khát vọng được sống hạnh
phúc…
- Yêu cầu về phương pháp: sử dụng thao tác lập
luận phân tích kết hợp với nêu cảm nghĩ.
- Yêu cầu về tư liệu: Dẫn chứng thơ HXH là chủ
yếu.
- Gv chốt lại vấn đề. → Phân tích đề là công việc trước tiên trong quá
trình làm một bài văn nghị luận. Khi phân tích đề,
cần đọc kĩ đề bài, chú ý những từ ngữ then chốt để
xác định yêu cầu về nội dung, hình thức và phạm
vi tư liệu.
II. Lập dàn bài.
Là sắp xếp các ý theo trật tự lô gích.
1. Xác lập luận điểm. - Gv yêu cầu 3 nhóm dựa vào kết quả
phân tích đề ở trên, hãy lập dàn ý cho 2. Xác lập luận cứ
mỗi đề văn. Tìm những luận cứ làm sáng tỏ cho từng luận
- Gv hướng dẫn hs thực hiện. điểm
3. Sắp xếp luận điểm, luận cứ.
a. Mở bài: Giới thiệu và định hướng triển khai
vấn đề.
b. Thân bài: Sắp xếp các luận điểm, luận cứ
trong luận điểm theo một trật tự lô gíc.
c. Kết bài: Tóm lược nội dung đã trình bày
hoặc nêu những nhận định, bình luận, nhằm khơi
gợi suy nghĩ cho người đọc.
III. Ghi nhớ.
( Sgk ) - Hs đọc phần ghi nhớ ở sgk.
IV. Luyện tập.
Đề 1.
a. Phân tích đề: Đây là dạng đề định hướng rõ nội - Yêu cầu hs làm tại lớp.
dung nghị luận.
- Gv hướng dẫn, gợi ý để hs làm.
- Vấn đề cần nghị luận: Giá trị hiện thực sâu sắc
- Gv nhận xét, bổ sung. của đoạn trích “ Vào phủ chúa Trịnh”.
- Yêu cầu về nội dung:
+ Bức tranh cụ thể, sinh động về cuộc sống xa hoa
nhưng thiếu sinh khí của những người trong phủ
chúa Trịnh, tiêu biểu là thế tử Trịnh Cán.
+ Thái độ phê phán nhẹ nhàng mà thấm thía cũng
như dự cảm về sự suy tàn đang tới gần của triều
Lê - Trịnh thế kỉ XVIII.
- Yêu cầu về phương pháp: Sử dụng thao tác
phân tích kết hợp với nêu cảm nghĩ.
- Yêu cầu về tư liệu: dùng dẫn chứng trong đoạn
trích.
b. Lập dàn ý.
Dựa vào kết quả phân tích đề để lập dàn ý.
4. Củng cố.
Làm bài tập để củng cố. -
Gv chốt lại những ý chính của tiết học. -
5. Dặn dò
Học bài cũ -
- Làm bài tập còn lại ở phần luyện tập.
Rút kinh nghiệm:.................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
