577
217. PHẢN ỨNG RIVALTA
I. NGUYÊN LÝ
Dựa trên phản ứng Protein bị kết tủa bởi acid acetic.
II. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện
Nhân viên xét nghiệm khoa Hóa sinh.
2. Phƣơng tiện, hóa chất
Hóa chất:
Dung dịch acid acetic đặc.
Hóa chất được bảo quản ở 25 - 300C.
3. Ngƣời bệnh
Cần được tư vấn về mục đích xét nghiệm
4. Phiếu xét nghiệm
Thực hiện theo chỉ định của bác sĩ lâm sàng.
III. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Lấy bệnh phẩm
Dịch chọc dò.
Dịch chọc dò, bảo quản ở 2 – 80C.
2. Tiến hành kỹ thuật
2.1.Chuẩn bị hóa chất
Chuẩn bị hóa chất acid cetic đặc.
2.2. Tiến hành kỹ thuật
- Cho vào ống đong 100 ml nước cất.
- Nhỏ vào đó 1 giọt acid acetic đặc rồi trộn đều.
- Dùng pipet hút dịch chọc dò và nhỏ vài giọt vào dung dịch vừa pha và quan sát:
+ Nếu thấy hiện tượng tủa khói trắng khi giọt dịch rơi xuống đáy cốc thì phản
ứng Rivalta(+), tức là dịch đó là dịch tiết và kết quả định lượng protein dịch
chọc dò thường trên 30g/L. Dịch này gặp trong các trường hợp do viêm.
+ Nếu không có hiện tượng trên thì phản ứng Rivalta (-) và dịch đó thường là
dịch thấm và lượng protein thường dưới 30 g/L, gặp trong các bệnh xơ gan,
hội chứng thận hư.
- Kết quả sau khi được đánh giá sẽ được chuyển vào phần mềm quản lý dữ liệu
hoặc vào sổ lưu kết quả (tùy thuộc vào điều kiện của phòng xét nghiệm).
- Trả kết quả cho khoa lâm sàng, cho người bệnh
IV. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
1. Phản ứng Rivalta dƣơng tính trong
Dịch tiết: dịch được hình thành trong cơ chế viêm.
578
2. Phản ứng Rivalta âm tính trong
Dịch thấm: dịch thấm là dịch được tạo thành do sự chênh lệch áp lực giữa dịch
trong lòng mạch và ngoài gian bào (hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa, suy tim
phải), do giảm áp lực keo (hội chứng thận hư, đói ăn, bỏng nặng), hoặc cả 2 yếu tố
trên (trong xơ gan).
V. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
1. Trƣớc phân tích
Dịch chọc dò của người bệnh phải lấy đúng kỹ thuật, không lẫn máu, mủ.
Trên dụng cụ đựng mẫu bệnh phẩm phải ghi đầy đủ các thông tin của người bệnh
(tên, tuổi, địa chỉ, khoa/ phòng, số giường…). Các thông tin này phải khớp với các
thông tin trên phiếu chỉ định xét nghiệm. Nếu không đúng: hủy và lấy lại mẫu.
2. Trong phân tích
Dung dịch acid acetic đặc phải được pha đúng theo tiêu chuẩn, trong suốt, không
bị vẩn đục.
3. Sau phân tích
Phân tích kết quả thu được với chẩn đoán lâm sàng, với kết quả các xét nghiệm
khác của chính người bệnh đó; nếu không phù hợp, tiến hành kiểm tra lại: thông tin
trên mẫu bệnh phẩm, chất lượng mẫu, phân tích lại mẫu bệnh phẩm đó.