ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT
----------
NGUYỄN THỊ THU
PHÁP LUẬT VỀ KIỂM SOÁT Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
LÀNG NGHỀ TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ CHẤT RẮN
THÔNG THƯỜNG QUA THỰC TIỄN TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH BÀ RỊA-VŨNG TÀU
TÓM TẮT ĐỀ ÁN THẠC SĨ LUẬT KINH TẾ
Mã số: 8380107
THỪA THIÊN HUẾ - năm 2024
Công trình được hoàn thành tại:
Trường Đại học Luật, Đại học Huế
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Trần Thị Huệ
Phản biện : PGS.TS Nguyễn Duy Phương
Đề án được bảo vệ trước Hội đồng chấm Đề án thạc sĩ họp tại:
Trường Đại học Luật
Vào ngày...........tháng 9 năm.2024
Trường Đại học Luật, Đại học Huế
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề án ........................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề án ...................................................... 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề án ........................................................ 6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề án ......................................................... 7
5. Phương pháp nghiên cứu đề án ....................................................................... 7
6. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề án ............................................ 8
7. Kết cấu của đề án ........................................................................................... 8
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN PHÁP LUẬT VỀ KIỂM SOÁT
Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG LÀNG NGHỀ TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ
CHẤT RẮN THÔNG THƯỜNG .................................................................... 9
1.1. Khái quát pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề trong
lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường .................................................. 9
1.1.1. Khái niệm kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý
chất thải rắn thông thường .................................................................................. 9
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề
trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường .............................................. 9
1.1.3. Nội dung cơ bản của pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề
trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ............................................ 10
1.1.4. Vai trò của pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề trong lĩnh
vực quản lý chất thải rắn thông thường............................................................. 10
1.2. Yếu tố tác động đến thực hiện pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường
làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ..................... 11
1.2.1. Mức độ hoàn thiện của hệ thống pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường
làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ............................ 11
1.2.2. Yếu tố quản lý nhà nước đối với công tác kiểm soát ô nhiễm môi trường
làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ............................ 11
1.2.3. Nhận thức pháp luật của các chủ thể đối với công tác kiểm soát ô nhiễm
môi trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường .......... 11
1.2.4. Hạ tầng cơ sở, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ cho công tác kiểm soát ô
nhiễm môi trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường 12
Tiểu kết Chương 1 ............................................................................................ 12
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ KIỂM SOÁT Ô NHIỄM
MÔI TRƯỜNG LÀNG NGHỀ TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ CHẤT RẮN
THÔNG THƯỜNG ........................................................................................ 13
2.1. Quy định pháp luật hiện hành về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng
nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ............................. 13
2.1.1. Quy định về điều kiện, yêu cầu kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề
trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ............................................ 13
2.1.2. Quy định về trách nhiệm của chủ thể đối với hoạt động kiểm soát ô nhiễm
môi trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường .......... 14
2.1.3. Quy định về phân loại, lưu giữ, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn
thông thường trong hoạt động kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề .......... 15
2.1.4. Quy định về xử lý vi phạm đối với hoạt động kiểm soát ô nhiễm môi trường
làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ............................ 16
2.2. Đánh giá thực trạng pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng
nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ............................. 17
2.2.1. Ưu điểm của pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề trong
lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ..................................................... 17
2.2.2. Hạn chế của pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề trong
lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ..................................................... 17
Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 17
CHƯƠNG 3. THỰC TIỄN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ KIỂM SOÁT Ô
NHIỄM MÔI TRƯỜNG LÀNG NGHỀ TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ
CHẤT RẮN THÔNG THƯỜNG TẠI TỈNH BÀ RỊA - VŨNG TÀU VÀ GIẢI
PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT, NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT .................................................................................................. 18
3.1. Thực tiễn thực hiện pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề
trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu . 18
3.1.1. Những kết quả đạt được của thực tiễn thực hiện pháp luật về kiểm soát ô
nhiễm môi trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường tại
tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu .................................................................................... 18
3.1.2. Vướng mắc của thực tiễn thực hiện pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi
trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường tại tỉnh Bà Rịa
- Vũng Tàu ....................................................................................................... 18
3.1.3. Nguyên nhân tồn tại vướng mắc khi thực hiện pháp luật về kiểm soát ô
nhiễm môi trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường tại
tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu .................................................................................... 19
3.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật
về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải
rắn thông thường tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu .............................................. 19
3.2.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề
trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường ............................................ 19
3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về kiểm soát ô nhiễm môi
trường làng nghề trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn thông thường tại tỉnh Bà Rịa
- Vũng Tàu ....................................................................................................... 19
Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................... 20
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 21
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 22
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề án
Làng nghề gắn liền với đời sống nông thôn và được coi là một trong
những đặc trưng của nông thôn Việt Nam. Làng nghề trở thành nơi trực tiếp
sản xuất sản phẩm, hàng hóa bằng việc tận dụng những lao động dư thừa lúc
nông nhàn nhằm góp phần cải thiện đời sống của người dân. Nên hầu hết
làng nghề tại Việt Nam đã trải qua lịch sử phát triển rất lâu, song song với
quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Bởi vậy, sự phát triển mạnh
mẽ của khu vực làng nghề trong thời gian gần đây đã và đang góp phần quan
trọng đối với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn
tại Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được thì sự
phát triển mạnh mẽ của kinh tế làng nghề cũng dần bộc lộ nhiều hạn chế,
đặc biệt là các khía cạnh liên quan đến công tác BVMT làng nghề. Theo Báo
cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2022 của Bộ TN&MT thì Việt Nam
hiện có 4.575 làng nghề, trong đó có 1.951 làng nghề đã được công nhận
nhưng công tác BVMT tại các làng nghề này vẫn chưa được quan tâm đúng
mức; báo cáo chỉ ra rất ít làng nghề có hệ thống thu gom và xử lý chất thải
rắn, tỷ lệ làng nghề có điểm thu gom chất thải rắn chỉ đạt ở mức khá thấp
với 20,9%. Do đó, để khắc phục và kiểm soát ÔNMT làng nghề nhằm hướng
đến mục tiêu phát triển bền vững là nhu cầu hết sức cấp thiết của công tác
BVMT tại Việt Nam.
Để giải quyết vấn đề nêu trên, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều
chính sách, giải pháp, trong đó các chính sách pháp luật được xem là công
cụ hữu hiệu nhất nhằm kiểm soát ÔNMT làng nghề tại Việt Nam hiện nay.
Thông qua quy định của pháp luật, Nhà nước điều chỉnh hoạt động của các
chủ thể phải phù hợp với mục tiêu kiểm soát ÔNMT làng nghề theo hướng
bền vững, tức là hoạt động sản xuất, kinh doanh tại làng nghề phải bảo vệ
được sự trong lành của không khí, nước, đất và cảnh quan tự nhiên, cảnh
quan văn hoá của làng nghề. Hoạt động kiểm soát ÔNMT làng nghề nói
chung và trong lĩnh vực quản lý CTRTT nói riêng được quy định tương đối
toàn diện tại nhiều văn bản quy phạm pháp luật của nhiều ngành luật khác
nhau, có thể kể đến như Luật BVMT năm 2020, Nghị định số 08/2022/NĐ-
CP ngày 10 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ về quy định chi tiết một số
điều Luật BVMT, Bộ luật Dân sự năm 2015, Bộ luật Hình sự năm 2015,
Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 cùng một số văn bản hướng dẫn
khác. Có thể nói, Việt Nam đã xây dựng được một hệ thống pháp lý khá
vững chắc, đồng bộ nhằm điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong hoạt động
kiểm soát ÔNMT làng nghề. Song giữa các quy định của những văn bản nêu