Phố - Triển lãm tranh & sắp đặt của Nguyễn Ngọc Dân
Tranh phố cổ hoài cổ thẩm mỹ cao của Bùi Xuân Phái đã trở thành di
sản. Tranh phố hoa thị hiếu tầm thường tràn ngập các khách sạn, nhà
hàng, nhà sang… như giễu nhại xúc phạm hiện thực. Đô thị hóa trong
Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đảo lộn đổi thay từng ngày cuộc sống
và môi trường sống của triệu triệu người dân phố. Các nghệ sĩ thực sự
luôn vật lộn trong cuộc truy tìm hiện thực phức tạp, bừa bộn, nhiều
mâu thuẫn, đụng độ gay gắt tích tụ và bùng nổ nơi phố thị.
Nguyễn Ngọc Dân đã đeo đuổi chủ đề này quyết liệt nhiều năm. Đi và
vẽ, sưu tầm và chọn lựa các vật có sẵn, đắn đo cân nhắc các phương
tiện tạo hình/thị giác, họa sĩ phát hiện cho mình và cho đô thị những
icon mới: Những cột điện, đường dây, biển báo và loa phóng thanh.
Chúng đẹp hay xấu, trật tự hay hỗn độn, là đang xây dựng phát triển
hay đã là rác thải? Chúng là những thứ ta mong muốn và căm ghét.
Chúng mang lại tiện ích và bất hạnh. Chúng giải phóng hay nô dịch dân
phố? Môi trường sống đầy trói buộc, cuộc mưu sinh như một mớ bòng
bong khổng lồ không hòng tháo gỡ. Liệu ta có đủ sức điều khiển những
khối vật chất vô cảm, vô tri giác mà ta làm ra hay ta sẽ bị những “âm
binh” này sai khiến?
Vấn đề năng lượng, thông tin và tổ chức, chất lượng môi trường phố thị
không còn trừu tượng như trong các thống kê và quy hoạch mà ta trực
cảm được chúng qua, quanh và trên các tác phẩm. Tác giả dùng tổng
hợp các phương tiện và thủ thuật của nghệ thuật đương đại. Quá trình
dàn dựng không gian trưng bày- được ghi hình – đã là một
performance. Những sắp đặt phì đại, ngoại cỡ cùng các phương tiện di
chuyển tạo ra một không gian tương tác tích cực giữa nghệ thuật và
công chúng. Những tranh sơn dầu phong cảnh vớt vát một vẻ trữ tình
còn rơi rớt lại nơi Phố – Dân và những tranh dùng vật thể có sẵn – như
các tĩnh vật châm biếm trần trụi… khiến ta dừng lại mà hỏi cái gì đây?
Dù tác giả nói to và rõ các chủ đề của mình nhưng lời giải/đáp lại được
trao cho người xem – người tham gia vào triển lãm. Đó là một lực hấp
dẫn của tính đương đại – contemporaneity. Thời gian thực diễn ra khi
ta có mặt tại không gian cụ thể này và thời gian ước lệ, hồi tưởng được
ghi lại trên tác phẩm không chồng khít lên nhau mà đan, trượt và giao
thoa với nhau.
Phố (của) Dân chắc chắn mang lại nhiều cảm nhận, phát hiện và nghĩ
ngợi cho mỗi người dân phố đương đại.
-------------
