Phương pháp sản xuất rau
chất lượng cao
Đây là quy trình trong đề tài nghiên cứu sản xuất rau an toàn và
chất lượng cao do Viện Bảo vệ thực vật thực hiện.
Chọn và làm đất
Chọn đất thịt nhẹ, thịt pha cát, phù sa ven sông có độ pH từ 5,5-6,8;
đất giữ được độ ẩm, thoát nước tốt, không bị nhiễm các kim loại
nặng như chì, thuỷ ngân, asen... Đất phải làm tơi xốp, phơi ải để làm
giảm sự gây hại của sâu bệnh, lên luống đủ cao để thoát nước tốt.
Trước khi trồng lại lứa khác cần xử lý đất để hạn chế sâu bệnh lưu
lại trong đất bằng vôi bột (300kg/ha).
Thời vụ
Các giống rau ăn lá ngắn ngày có thể gieo trồng nhiều lứa trong
năm. Song thời vụ thích hợp nhất là vụ đông xuân. Vụ hè thu nên
làm lưới che bảo vệ để tránh nắng và mưa to.
Bón phân
Lượng phân bón lót cho 1ha gồm: 10-15 tấn phân chuồng hoại mục,
140-150kg Supe lân, 50-60kg Clorua kali. Bón thúc 55-60kg đạm
urê hoặc 2-3 tấn phân hữu cơ vi sinh Sông Gianh. Ngừng bón đạm
trước khi thu hoạch 10-12 ngày.
Trồng và chăm sóc
Chỉ nên sử dụng các giống khoẻ mạnh, sạch sâu bệnh, độ nảy mầm
cao. Cải xanh, cải ngọt có thể gieo trực tiếp; cải làn, cải bẹ, cải chít
nên gieo thành cây con rồi nhổ trồng. Nếu có điều kiện nên áp dụng
kỹ thuật gieo ươm trong khay bầu, vừa tiết kiệm được thời gian, tăng
chất lượng cây giống, khi trồng cây nhanh bén rễ, hồi sinh vì rễ
không bị tổn thương khi nhổ cấy. Trồng cây với khoảng cách: 10 x
10-12cm (cải xanh), 15 x 20cm (cải ngọt). Nếu gieo trực tiếp cần tỉa
định cây cho phù hợp. Sử dụng nguồn nước tưới sạch, không bị ô
nhiễm. Tưới đủ ẩm, không để đọng nước, có thể tưới phun hoặc tưới
rãnh.
Có thể trồng xen canh, luân canh như: Xen cải xanh, cải ngọt với các
cây trồng khác nhằm làm gián đoạn nguồn thức ăn và xua đuổi sâu
hại. Luân canh rau họ thập tự với các cây trồng như: lúa nước, cây
họ cà, họ đậu... để hạn chế sự gây hại của sâu bệnh trên đồng ruộng.
Biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại
Bẫy cây trồng: Trồng xen cây trồng khác không thu hoạch trên diện
tích nhỏ để hấp dẫn sâu hại và tập trung phun thuốc tiêu diệt như
trồng cây cải dại, cải mù tạt để hấp dẫn sâu tơ. Khi thu hoạch thường
để lại từng đám nhỏ (khoảng 1m2) dẫn dụ bọ nhảy rồi phun thuốc
tiêu diệt.
Sử dụng giống chống chịu: Dùng các giống có khả năng chống chịu
với các bệnh hại nguy hiểm như bệnh vàng lá vi khuẩn, bệnh sương
mai, héo vàng, thối nhũn...
Biện pháp thủ công: Ngắt ổ trứng chưa hoặc mới nở của sâu khoang,
sâu róm... Sử dụng bẫy dính màu vàng, pheromone để dẫn dụ và tiêu
diệt sâu tơ, sâu khoang, bọ nhảy, rệp, sâu xanh...
Biện pháp sinh học: Sử dụng các loài thiên địch của sâu hại rau như:
ong ký sinh, sâu tơ Cotesia plutellae, dòi ăn rệp Episyrphus
balteatus, bọ cánh cứng cánh ngắn Paderus tamelus ăn sâu tơ, bọ rùa
đỏ Micraspis discolor ăn rệp và sâu tơ...
Nhân nuôi và thả những loại ký sinh nhằm điều hoà số lượng sâu hại
nguy hiểm như ong ký sinh Diadegma semiclausum trên sâu tơ...
Sử dụng thuốc trừ sâu bệnh có nguồn gốc sinh học và thuốc thảo
mộc thời kỳ đầu vụ như Bt (var. kurstaki, var. aizawai...),
Azadirachtin 9 từ cây Neem), Retonone (từ cây Derris sp.)... được
dùng phòng trừ, xua đuổi và gây ngán nhiều loại sâu hại trên rau
thập tự, đặc biệt là sâu tơ.
Biện pháp hoá học: Xử lý hạt, cây giống trước khi gieo trồng để hạn
chế một số sâu bệnh hại ngay từ đầu vụ bằng các chế phẩm như:
Oxolinic acid + Metalaxyl+ Fipronil+ phụ gia; hoặc nhúng phần thân
lá cây con rau thập tự trong dung dịch Bt + Fipronil trong 5 giây, để
khô trước khi trồng. Chỉ phun thuốc khi sâu đạt đến ngưỡng kinh tế.
Tăng cường sử dụng các loại thuốc sinh học, thảo mộc, thuốc có
nguồn gốc tự nhiên (Bt, Rotenone, Spinosad, Evermectin,
Azadirachtin...).
Luân chuyển các thuốc có cơ chế tác động khác nhau: Trừ sâu tơ
(SpinosadAbamectin)/Fipronil/Bt/Diafenthiuron/Indoxacarb/(Lufenu
ron/Chlorfluazuron), trừ bọ nhảy: Fipronil, Thiamethoxam,
Profenofos, Cartap, Flufenoxuron.
Sử dụng thuốc đúng nồng độ và liều lượng đối với từng loại sâu
bệnh trên rau họ thập tự, đảm bảo phun nước đều trên 2 mặt lá. Sử
dụng bộ thuốc cho sản xuất rau an toàn và tuân thủ đúng thời gian
cách ly.
