Phương trình đường thẳng trong không gian
lượt xem 26
download
Tham khảo phương trình đường thẳng trong không gian dành cho các em học sinh lớp 12 củng cố lại kiến thức và rèn luyện các phương pháp giải các bài tập được tốt hơn.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Phương trình đường thẳng trong không gian
- Phương trình ư ng th ng trong không gian PHƯƠNG TRÌNH Ư NG TH NG TRONG KHÔNG GIAN I. VÉCTƠ C TRƯNG C A Ư NG TH NG TRONG KHÔNG GIAN: 1. Véctơ a = ( a1 ; a 2 ; a 3 ) là véc tơ ch phương (VTCP) c a (∆) ⇔ (∆) // giá c a a 2. Nh n xét: N u a là m t VTCP c a (∆) thì ka (k ≠ 0) cũng là VTCP c a (∆) t c là (∆) có vô s VTCP. II. PHƯƠNG TRÌNH Ư NG TH NG TRONG KHÔNG GIAN 1. Phương trình tham s : Phương trình ư ng th ng (∆) i qua M0(x 0, y 0, z0) x = x 0 + a1t và có VTCP a = ( a1 ; a 2 ; a 3 ) : y = y 0 + a 2 t ( t ∈ » ) z = z 0 + a3t 2. Phương trình chính t c: Phương trình ư ng th ng (∆) i qua M0(x0, y0, z0) x − x0 y − y 0 z − z 0 và có VTCP a = ( a1 ; a 2 ; a 3 ) : = = a1 a2 a3 3. Phương trình t ng quát: Phương trình ư ng th ng (∆) t ng quát là giao A1 x + B1 y + C1 z + D1 = 0 tuy n c a hai m t ph ng v i A1 : B1 : C1 ≠ A2 : B 2 : C 2 A2 x + B 2 y + C 2 z + D 2 = 0 4. Phương trình ư ng th ng (∆) i qua 2 i m M1 (x1, y1, z1), M2(x 2, y2, z2): x − x1 y − y1 z − z1 = = x 2 − x1 y 2 − y1 z 2 − z1 5. Chuy n d ng phương trình t ng quát sang d ng tham s , chính t c: ( α ) : A1 x + B1 y + C1 z + D1 = 0 Cho (∆): ( A1 : B1 : C1 ≠ A2 : B 2 : C 2 ) ( β ) : A2 x + B 2 y + C 2 z + D 2 = 0 n1 = ( A1 , B1 , C1 ) ⇒VTPT c a hai m t ph ng là ⇒ VTCP a = n1 , n 2 n 2 = ( A2 , B 2 , C 2 ) x − x0 y − y 0 z − z 0 Tìm i m M0(x0, y0, z0) ∈ (α) ∩ (β) ⇒ = = . a1 a2 a3 t t s này b ng t suy ra d ng tham s . 91
- Chương IV. Hình gi i tích – Tr n Phương III. V TRÍ TƯƠNG I C A CÁC Ư NG TH NG VÀ M T PH NG TRONG KHÔNG GIAN 1. V trí tương i c a 2 ư ng th ng: Cho (∆ 1) i qua M1(x 1; y 1 , z1) v i VTCP u = ( a1 , a 2 , a 3 ) , (∆2) i qua M2(x 2; y 2, z2) v i VTCP là v = ( b1 , b2 , b3 ) N u [u , v ] ⋅ M 1 M 2 ≠ 0 thì ( ∆ 1 ) , ( ∆ 2 ) chéo nhau. N u [u , v ] ⋅ M 1 M 2 = 0 và a1 : a 2 : a 3 ≠ b1 : b2 : b3 thì (∆1), (∆2) c t nhau. [u , v ] ⋅ M M = 0 ( ∆ 1 ) 1 2 N u và h phương trình c a vô nghi m a1 : a 2 : a 3 = b1 : b2 : b3 ( ∆ 2 ) thì (∆1), (∆2) song song nhau. [u , v ] ⋅ M M = 0 ( ∆ 1 ) 1 2 N u và h phương trình c a có nghi m a1 : a 2 : a 3 = b1 : b2 : b3 ( ∆ 2 ) thì (∆1), (∆2) trùng nhau. 2. V trí tương i c a ư ng th ng và m t ph ng: Cho (∆) i qua M0(x0 ; y0, z0) v i VTCP u = ( a, b, c ) và mp(α): Ax + By + Cz + D = 0 v i VTPT n = ( A, B, C ) N u n ⋅ u ≠ 0 ⇔ Aa + Bb + Cc ≠ 0 thì (∆) c t (α). N u n // u ⇔ a : b : c = A : B : C thì (∆) ⊥ (α). n ⋅ u = 0 Aa + Bb + Cc = 0 N u ⇔ thì (∆) // (α). M 0 ∉ (α ) Ax 0 + By 0 + Cz 0 + D ≠ 0 n ⋅ u = 0 Aa + Bb + Cc = 0 N u ⇔ thì (∆) ⊂ (α). M 0 ∈ (α ) Ax 0 + By 0 + Cz 0 + D = 0 92
- Phương trình ư ng th ng trong không gian IV. GÓC GI A CÁC Ư NG TH NG VÀ M T PH NG TRONG KHÔNG GIAN 1. Góc gi a 2 ư ng th ng: Cho (∆1) i qua M 1(x1; y1, z1) v i VTCP u = ( a1 , a 2 , a 3 ) , (∆2) i qua M2(x 2; y2, z2) v i VTCP là v = ( b1 , b2 , b3 ) Góc gi a (( ∆ 1 ) , ( ∆ 2 ) ) = ϕ∈ [0, 90°] xác nh b i: u ⋅v a 1 b1 + a 2 b 2 + a 3 b 3 cos ϕ = = u ⋅v a 12 + a 2 + a 3 2 2 b12 + b 2 + b 32 2 2. Góc gi a ư ng th ng và m t ph ng: Cho (∆) i qua M0(x0 ; y0, z0) v i VTCP u = ( a, b, c ) và mp(α): Ax + By + Cz + D = 0 v i VTPT n = ( A, B, C ) Góc gi a ( ( ∆ ) , ( α ) ) = ϕ∈ [ 0, 90°] xác nh b i: u ⋅n aA + bB + cC sin ϕ = = u ⋅ n a + b + c2 2 2 A2 + B 2 + C 2 3. Góc gi a hai m t ph ng: Góc gi a 2 m t ph ng (α 1): A1 x + B1 y + C1 z + D1 = 0 và (α2): A2 x + B 2 y + C 2 z + D 2 = 0 là ϕ (0 ≤ ϕ ≤ 90°) th a mãn: n1 .n2 A1 A2 + B1 B2 + C1C2 cos ϕ = = v i n1 , n 2 là 2 VTPT c a (α1), (α2). n1 n2 A12 + B12 + C12 A2 + B2 + C2 2 2 2 V. KHO NG CÁCH 1. Kho ng cách t 1 i m n 1 ư ng th ng: Cho (∆) i qua M0(x0 ; y0, z0) v i VTCP u = ( a, b, c ) . Kho ng cách t i m u ⋅ M 0 M 1 M1(x1; y 1, z1) n ư ng th ng (∆) là: d ( M 1 , ( ∆ ) ) = u 2. Kho ng cách gi a 2 ư ng th ng chéo nhau: Cho (∆ 1) i qua M1(x 1; y 1 , z1) v i VTCP u = ( a1 , a 2 , a 3 ) , (∆2) i qua M2(x 2; y2, z2) v i VTCP là v = ( b1 , b2 , b3 ) [ u , v ] ⋅ M 1M 2 Gi s ( ∆1 ) , ( ∆ 2 ) chéo nhau, khi ó d ( (∆ 1 ),(∆ 2 ) ) = [u , v ] 93
- Chương IV. Hình gi i tích – Tr n Phương 3. Kho ng cách t 1 i m n 1 m t ph ng: Kho ng cách t M0(x0, y0 , z0) n m t ph ng (α): Ax + By + Cz + D = 0 là: Ax 0 + By 0 + Cz 0 + D d ( M , α) = A2 + B 2 + C 2 VI. CÁC D NG BÀI T P 1. D ng 1: Xác nh v trí tương i c a các ư ng th ng và m t ph ng ( ∆ 1 ) ( ∆ ) Phương pháp: Gi i h PT t o b i ; ho c s d ng d u hi u nh n ( ∆ 2 ) ( α ) bi t qua h th c c a các véctơ Bài 1. Xét v trí tương i b ng 2 cách khác nhau: x = 9t 2 x − 3 y − 3z − 9 = 0 ( ∆ 1 ) : y = 5t (∆ 2 ) : ; x − 2 y + z + 3 = 0 z = −3 + t x − 2 y + 3 = 0 y + 2z − 8 = 0 ( ∆1 ) : (∆ 2 ) : 2 x + 3 y = 0 x + z − 8 = 0 x = 1 + 2t Bài 2. Xác nh giao i m c a ư ng th ng ( ∆ ) : y = 1 − t ( t ∈ » ) v i m t z = 1 + t ph ng ( α ) : 2 x + y − z − 2 = 0 x + y + z − 2 = 0 Bài 3. Xác nh giao i m c a ư ng th ng ( ∆ ) : v im t x + 2 y − z − 1 = 0 ph ng ( α ) : x + y + 2 z − 1 = 0 Bài 4. Cho 3 ư ng th ng: x = 3t x − y + 3z − 3 = 0 (∆3 ) : − y+2 ( ∆1 ) : y = 1 − t , ( ∆ 2 ) : x 1 1 = 4 = z − 2 , 3 z = 5 + t 2 x − y + z + 1 = 0 a. Xét v trí tương i c a các c p 2 ư ng th ng v i nhau. b. Vi t phương trình ư ng th ng (∆) song song v i (∆1), c t (∆2) và (∆ 3) 94
- Phương trình ư ng th ng trong không gian 2. D ng 2: Xác nh hình chi u vuông góc c a 1 i m M lên m t ph ng (α) α Phương pháp: Vi t phương trình tham s c a ư ng th ng (∆ ) qua M và (∆ ) ⊥(α) Giao i m H c a (∆ ) và (α) là hình chi u vuông góc c a M lên (α) Bài 1. Tìm hình chi u vuông góc c a M(1; 2;−3) lên ( α ) : x + y − 3 z + 5 = 0 3. D ng 3: Xác nh i m i x ng v i i m M cho trư c qua m t ph ng (α) α Phương pháp: Tìm hình chi u vuông góc H c a M lên (α ). Gi s M(x1, y 1 , z1), H(x0 , y0, z0), khi ó i m M’ i x ng M qua (α) là M ′ ( 2 x 0 − x1 , 2 y 0 − y1 , 2 z 0 − z1 ) Bài 1. Xác nh i m i x ng v i i m M(13; 2; 3) qua m t ph ng (α): x + y – 3z + 5 = 0 4. D ng 4: Xác nh hình chi u vuông góc c a 1 i m M lên ư ng th ng (∆) ∆ Phương pháp 1: Vi t PT m t ph ng (α) qua M và (α ) ⊥ (∆ ). Giao i m H c a (∆) và (α ) là hình chi u vuông góc c a M lên (∆) Phương pháp 2: Vi t PT tham s c a (∆ ) ⇒ T a H theo tham s t. MH ⊥ u là véctơ ch phương c a (∆). GPT MH ⋅ u = 0 ⇒ tham s t ⇒ T a H Bài 1. Xác nh hình chi u vuông góc c a M(−1; −1; 1) lên ư ng th ng (∆): { x = 1 + t ; y = 2 + t ; z = −3 − 3t} 5. D ng 5: Xác nh i m i x ng v i i m M cho trư c qua ư ng th ng (∆) ∆ Phương pháp: Tìm hình chi u vuông góc H c a M lên (∆ ) Gi s M(x1, y 1 , z1), H(x0 , y0, z0), khi ó i m M’ i x ng M qua (∆) là M ′ ( 2 x 0 − x1 , 2 y 0 − y1 , 2 z 0 − z1 ) Bài 1. Xác nh i m i x ng v i i m M(0; 2; −1) lên ư ng th ng (∆): { x = 1 + t ; y = 2 + t ; z = 3 − 3t} 6. D ng 6: Xác nh hình chi u vuông góc c a ư ng th ng (∆) lên m t ph ng (α) ∆ α Phương pháp: TH1: (∆ ) ⊥ (α ) ⇒ Hình chi u vuông góc c a (∆ ) lên (α ) là i m H≡ (∆) ∩ (α ) 95
- Chương IV. Hình gi i tích – Tr n Phương TH2: (∆ ) ⊂ (α ) ⇒ Hình chi u vuông góc c a (∆ ) lên (α ) là ư ng th ng (∆) TH3: (∆ ) không vuông góc v i (α), (∆ ) ⊄ (α ): C1: Vi t phương trình m t ph ng (β ) ch a (∆ ) và (β ) ⊥ (α ). Hình chi u vuông góc c a (∆) lên (α) là ư ng th ng (∆ ’) = (β ) ∩ (α ). C2: L y 2 i m A, B phân bi t thu c (∆ ). Xác nh hình chi u vuông góc c a A, B lên (α ) là H1, H2. Hình chi u vuông góc c a (∆) lên (α) là ư ng th ng (∆ ’) ≡ H1 H2 C3: N u (∆ ) c t (α ): Xác nh A ≡ (∆ ) ∩ (α ). L y M b t kì ∉ (∆) và M ≠ A. Xác nh hình chi u vuông góc H c a M lên (α). Hình chi u vuông góc c a (∆) lên (α) là (∆ ’) ≡ AH 5 x − 4 y − 2 z − 5 = 0 Bài 1. Xác nh hình chi u vuông góc c a (∆): x + 2z − 2 = 0 lên m t ph ng (α): 2x – y + z – 1 = 0 7. D ng 7: Xác nh hình chi u song song c a ư ng th ng (∆1) lên (α) ∆ α theo phương (∆2) c t (α) ∆ α Phương pháp: TH1: (∆1 ) // (∆ 2) ⇒ Hình chi u song song c a (∆1 ) lên (α ) theo phương (∆2 ) là i m H≡ ( ∆1 ) ∩ (α ) TH2: (∆1 ) và (∆2 ) không song song: Vi t phương trình m t ph ng (β ) ch a (∆1 ) và // (∆2 ) Hình chi u song song c a (∆1) lên (α) theo phương (∆2) là (∆) = (β) ∩ (α) 7 x + y − z − 1 = 0 Bài 1. Xác nh hình chi u song song c a t (∆1): lên (α): x + 2y + z +1= 0 y +1 z + 2 x − 2 y + 2 z − 3 = 0 theo phương (∆ 2): x − 1 = = 2 1 3 8. D ng 8: VPT ư ng th ng (∆) qua M và c t (∆1), (∆2) v i (∆1), (∆2) chéo ∆ ∆ ∆ ∆ ∆ nhau và không i qua M Phương pháp 1: Vi t phương trình m t ph ng (α ) qua M ch a (∆ 1) N u cho (∆1) dư i d ng t ng quát thì nên vi t phương trình (α) dư i d ng chùm N u (∆1 ) d ng tham s thì l y 2 i m A, B ∈ (∆1 ) 96
- Phương trình ư ng th ng trong không gian ⇒ Phương trình (α ) qua 3 i m A, B, M. N u (α ) // (∆2 ) thì bài toán vô nghi m. N u (α) c t (∆2 ) thì tìm N = (∆ 2) ∩ (α ) N u MN // (∆ 1) thì bài toán vô nghi m, n u MN c t (∆1 ) suy ra ư ng th ng c n tìm là (∆) ≡ MN. Phương pháp 2: Vi t phương trình m t ph ng (α ) qua M ch a (∆ 1), m t ph ng (β ) qua M ch a (∆2 ) Xét (∆) = (α ) ∩ (β ). N u (∆) c t (∆1 ) và (∆2 ) thì ư ng th ng (∆ ) là ư ng th ng c n tìm. N u (∆ ) // (∆1 ) ho c (∆ 2) thì bài toán vô nghi m. y − 2 = 0 Bài 1. VPT T (∆) qua M(1; 3; 0) và (∆) c t (∆1): , 2 x − z − 5 = 0 (∆2): { x = 1 + 2t , y = 3 − t , z = 4 + t} 9. D ng 9: VPT ư ng th ng (∆) c t (∆1), (∆2) và song song v i (∆3) ∆ ∆ ∆ ∆ Phương pháp 1: Vi t phương trình m t ph ng (α ) ch a (∆1 ) và // (∆3 ), m t ph ng (β ) ch a (∆2 ) và // (∆3 ) N u (α ) // (β ) thì bài toán vô nghi m. N u (α ) c t (β ) thì xét (∆ ) = (α) ∩ (β). N u (∆ ) c t (∆1 ) và (∆2 ) thì ư ng th ng (∆) là ư ng th ng c n tìm. N u (∆ ) // (∆ 1) ho c (∆2 ) thì bài toán vô nghi m. Phương pháp 2: Vi t phương trình tham s c a (∆1 ) theo t1, c a (∆ 2) theo t2. L y M ∉ (∆1 ), N ∉ (∆2 ) ⇒ T a M, N theo t1, t2. ⇒ MN theo t1, t2. Xác nh t1, t2 sao cho MN // (∆ 3) ⇒ ư ng th ng (∆ ) c t (∆1 ), (∆ 2) và song song v i (∆3 ) là (∆ ) ≡ MN Phương pháp 3: G i M(x0, y0, z0) là giao i m c a (∆) và (∆ 1). (∆) nh n VTCP c a (∆3) làm VTCP ⇒ Phương trình tham s c a (∆) theo x0, y0, z0. ( ∆ ) (∆ ) c t (∆ 2) suy ra h có nghi m ⇒ x 0, y0, z0. ⇒ Phương trình (∆ ) ( ∆ 2 ) y − 2 = 0 Bài 1. VPT ư ng th ng (∆) c t (∆1): , (∆2): 2 x − z − 5 = 0 { x = 1 + 2t , y = 3 − t , z = 4 + t} và // v i tr c Oz. 97
- Chương IV. Hình gi i tích – Tr n Phương y + 2 z −1 y −3 z −9 Bài 2. VPT T (∆) c t (∆1): x − 2 = = , (∆2): x − 7 = = 3 4 1 1 2 1 y+3 z−2 và // (∆3): x + 1 = = 3 −2 1 10. D ng 10: VPT ư ng th ng (∆) qua M và vuông góc (∆1), c t (∆2) trong ∆ ∆ ∆ ó M ∉ (∆1), (∆2) ∆ ∆ Phương pháp: Vi t phương trình m t ph ng (α ) qua M và ⊥ (∆1 ), m t ph ng (β ) qua M ch a (∆ 2) N u (α ) // (β ) thì bài toán vô nghi m. N u (α ) c t (β ) thì xét (∆ ) = (α) ∩ (β). N u (∆ ) c t (∆2 ) thì ư ng th ng (∆ ) là ư ng th ng c n tìm. N u (∆ ) // (∆ 2) thì bài toán vô nghi m. y +1 z + 2 Bài 1. VPT ư ng th ng (∆) qua M(1; 2; 0) và ⊥ (∆1): x − 1 = = , 2 2 1 7 x + y − z − 1 = 0 c t (∆ 2): x + 2 y + z + 1 = 0 11. D ng 11: VPT ư ng vuông góc chung c a 2 ư ng th ng (∆1), (∆2) ∆ ∆ chéo nhau a. TH c bi t: (∆ 1) ⊥ (∆2): Vi t phương trình m t ph ng (α ) ch a (∆1 ) và (α) ⊥ (∆2 ) Tìm M = ( ∆ 2 ) ∩ ( α ) , H là hình chi u vuông góc c a M lên (∆1 ) ⇒ MH là ư ng vuông góc chung c a (∆1 ), (∆2) b. Phương pháp 1: Vi t phương trình (∆1 ), (∆ 2) dư i d ng tham s L y M∈ (∆ 1), N∈ (∆ 2) ⇒ T a M, N theo t1 , t 2 ⇒ MN theo t1 , t 2 . MN là ư ng vuông góc chung c a (∆1 ), (∆ 2) ⇒ MN ⊥ ( ∆ 1 ) , MN ⊥ ( ∆ 2 ) ⇒ t1 , t 2 ⇒ MN. c. Phương pháp 2: G i a1 , a 2 là VTCP c a (∆1 ) và (∆ 2) ⇒ ư ng vuông góc chung (∆) có VTCP a = a1 , a2 Vi t phương trình m t ph ng (α ) ch a (∆1 ) và // (∆), m t ph ng (β) ch a (∆2 ) và // (∆) ⇒ (∆) = (α) ∩ (β). 98
- Phương trình ư ng th ng trong không gian Bài 1. Cho A(6; 3; 0), B(−2; 9; 1), S(0; 5; 8). Vi t phương trình ư ng vuông góc chung c a SB, OA. Bài 2. Vi t phương trình ư ng vuông góc chung c a x + y + z − 3 = 0 x − 2 y − 2z + 9 = 0 ( ∆1 ) : y + z − 1 = 0 và ( ∆ 2 ) : y − z +1= 0 Bài 3. Vi t phương trình ư ng vuông góc chung c a x = 1 + 2t1 x = 2 + t2 ( ∆ 1 ) : y = 2 + t1 và ( ∆ 2 ) : y = −3 + 2t 2 z = −3 + 3t z = 1 + 3t 1 2 Bài 4. VPT ư ng vuông góc chung c a 3 x − 2 y − 8 = 0 ( ∆ 1 ) : 5 x + 2 z − 12 = 0 và ( ∆ 2 ) : {x = −1 + 3t; y = −3 − 2t; z = 2 − t} x = 2 + t x + 2z − 2 = 0 Bài 5. Cho ( ∆ 1 ) : y = 1 − t và ( ∆ 2 ) : . z = 2t y − 3 = 0 Vi t phương trình m t ph ng cách u (∆ 1) và (∆2). 12. D ng 12: Các bài toán v kho ng cách 12.1. Tính kho ng cách: y +1 z −1 Bài 1. Tính kho ng cách t M(1; 2; 3) n (∆) : x − 1 = = 2 1 3 Bài 2. Cho A(1; 2; 3), B(0; 1; 2), C(4;−1; 1). Tính kho ng cách t A n BC. Bài 3. Tính kho ng cách gi a 2 ư ng th ng x + y = 0 ( ∆ 1 ) : x − y + z − 4 = 0 ( ∆ 2 ) : { x = 1 + 3t; y = −t; z = 2 + t} Bài 4. Tính kho ng cách gi a 2 ư ng th ng − y −2 z −3 x + 2 y − z = 0 ( ∆1 ) : x 1 1 = 2 = 3 , ( ∆ 2 ) : 2 x − y + 3z − 5 = 0 Bài 5. Tính kho ng cách gi a 2 ư ng th ng x + 8 z + 23 = 0 x − 2z − 3 = 0 ( ∆ 1 ) : y − 4 z + 10 = 0 , ( ∆ 2 ) : y + 2 z + 2 = 0 Bài 6. Tính kho ng cách gi a 2 m t ph ng (α): 2x + y + z – 1 = 0 và (β):2x + y + z + 10 = 0. 99
- Chương IV. Hình gi i tích – Tr n Phương Bài 7. Cho A(5; 7;−2), B(3;1;1), C(9; 4;−4). Tính kho ng cách t D(−1; 5; 0) n (ABC) 12.2. Tìm i m bi t kho ng cách cho trư c: Bài 1. Cho (α): x + 2y – 2z – 2 = 0. Tìm M∈Oy sao cho kho ng cách t M n (α) b ng 4. Bài 2. Cho A(1;−2; 0). Tìm M∈Oz sao cho kho ng cách t M n (α): 3x – 2y + 6z + 9 = 0 b ng MA. Bài 3. Cho (α): x + y + z + 5 = 0. 2 x + y + z − 1 = 0 Tìm M∈(∆): sao cho d ( M , ( α ) ) = 3 . x + y + 2z + 3 = 0 Bài 4. Cho (α): 12x – 16y + 15z + 1 = 0 và (β): 2x + 2y – z – 1 = 0. Tìm M∈Ox cách u (α) và (β) 12.3. Các bài toán v t ng, hi u kho ng cách l n nh t, nh nh t: a. D ng 1: Cho 2 i m A ( x1 , y1 , z1 ) ; B ( x 2 , y 2 , z 2 ) . Tìm M∈(P): ax + by + cz + d = 0 (MA + MB) min. Phương pháp: Xác nh v trí tương i c a A, B i v i m t ph ng (P) b ng cách tính các i lư ng: t A = ax1 + by 1 + cz1 + d ; t B = ax 2 + by 2 + cz 2 + d N u t A t B < 0 ⇔ A, B khác phía i v i (P). G i M 0 ≡ (AB)∩ (P), khi ó MA + MB ≥ AB = M 0A + M0 B. N u t A t B > 0 ⇔ A, B cùng phía i v i (P). L y A1 i x ng A qua (P). G i M0 ≡ (A1 B)∩ (P). Khi ó MA + MB = MA1 + MB ≥ A1 B = M 0A1 + M 0 B. b. D ng 2: Cho 2 i m A ( x1 , y1 , z1 ) ; B ( x 2 , y 2 , z 2 ) . Tìm M∈(P): ax + by + cz + d = 0 |MA – MB| max. Phương pháp: Xác nh v trí tương i c a A, B i v i m t ph ng (P) b ng cách tính các i lư ng: t A = ax1 + by 1 + cz1 + d ; t B = ax 2 + by 2 + cz 2 + d N u t A t B > 0 ⇔ A, B cùng phía i v i (P). G i M 0 ≡ (AB)∩ (P), khi ó |MA – MB| ≤ AB = | M0 A – M 0B|. N u t A t B < 0 ⇔ A, B khác phía i v i (P) L y A1 i x ng A qua (P). G i M0 ≡ (A1B)∩ (P).Khi ó |MA – MB| = |MA1 – MB| ≤ A1B = | M0A1 – M0B| 100
- Phương trình ư ng th ng trong không gian b. D ng 3: Cho 2 i m A ( x1 , y1 , z1 ) ; B ( x 2 , y 2 , z 2 ) . Tìm M∈(∆) cho trư c sao cho (MA + MB) min. Phương pháp: Xác nh t a các i m A’, B’ là hình chi u tương ng c a các i m A, B lên (∆ ). G i M0 là i m chia o n A’B’ theo t s M 0 A' AA ' k= =− . Ta ch ng minh MA + MB ≥ M 0A + M0 B M 0B' BB ' Th t v y, g i A1 ∈(P) = ((∆), B) sao cho A 1 khác phía B so v i (∆ ) và th a mãn A1 A ' = AA ' A A′ M A′ ⇒ 1 = 0 ⇒ A1, M 0 ,B th ng hàng A1 A ' ⊥ ( ∆ ) B1 B ′ M 0 B ′ ⇒ MA + MB = MA1 + MB ≥ A1 B = M 0A1 + M 0B = M0 A + M 0B Bài 1. Cho A(−7; 4; 4), B(−6; 2; 3). Tìm M∈(P): 3x – y – 2z + 19 = 0 (MA + MB) min;|MA – MB| max. Bài 2. Cho A(1; 2; 3), B(4; 4; 5). Tìm M∈ m t ph ng Oxy sao cho: (MA + MB) min; |MA – MB| max. Bài 3. Cho A(1; 0; 2), B(2; −1; 3). Tìm M∈ ( P ) : x − 2 y + z − 4 = 0 (MA + MB) min; |MA – MB| max. Bài 4. Cho A(1; 3; −2), B(13; 7; −4). Tìm M∈ ( P ) : x − 2 y + 2 z − 9 = 0 (MA + MB) min; |MA – MB| max. Bài 5. Cho A(1; 2;−1), B ( 2 − 2; 2; −3) . x + y + z − 3 = 0 Tìm M∈ ( ∆ ) : sao cho (MA + MB) min. y + z − 5 = 0 Bài 6. Cho A(1; 1; 0), B(3;−1; 4). y −1 z + 2 Tìm M∈ ( ∆ ) : x + 1 = = sao cho (MA + MB) min. 1 −1 2 A(1;2; −1) y−2 z −2 Bài 7. Cho Tìm M∈ ( ∆) : x + 1 = = sao cho (MA + MB) min. B ( 7; −2;3) 3 −2 2 Bài 8. Cho A(2; 3; 0) và B ( 0; − 2; 0 ) . x + y + z − 2 = 0 Tìm M∈ ( ∆ ) : sao cho (MA + MB) min. x − y + z − 2 = 0 101
- Chương IV. Hình gi i tích – Tr n Phương 13. D ng 13: Các bài toán v góc Bài 1. Xác nh góc gi a 2 m t ph ng ( P ) : x + y + 2z + 4 = 0, ( P2 ) : 2x + y + z + 1 = 0 1 Bài 2. Cho t di n ABCD v i A(1; 0; 1), B(2; 1; 0), C(−1; 0;−2), D(−2; 1; 1). Tính góc c a m i c p c nh i c a ABCD; Tính góc ((AB); (BCD)). Bài 3. Cho ( P1 ) : 3 x − y − z + 2 = 0 , ( P2 ) : x + 2 y + z − 3 = 0 , ( P3 ) : − x + 3 y − 2 z + 1 = 0 . G i (∆) là giao tuy n c a (P1) và (P2). Tính góc gi a (∆) v i giao tuy n c a (P1), (P3) và v i m t ph ng (P3). x = 2 + t 3 x − y − 1 = 0 Bài 4. Cho ( ∆ 1 ) : và ( ∆ 2 ) : y = −1 . Tìm m : z − 3y − 5 = 0 z = 1 + mt a. Góc gi a (∆1) và (∆2) b ng 45° b. Góc gi a (∆1) và (∆2) b ng 60°. Khi ó tính góc gi a (P) v i (∆2) bi t r ng (P) ⊥ (∆1). Bài 5. Cho A(0;−2; −2), B(−1; −1; 0), C(−2; −2; 0), D − 1 ; −1; 0 . 2 ( ) a. Tính góc gi a ((ABC); (ABD)) b. Tính góc và kho ng cách gi a 2 ư ng th ng (AD) và (BC). y+2 z 14. Bài m u. Trong h Oxyz cho A(1; 4; 2); B(−1; 2; 4) và ( d ) : x − 1 = = −1 1 2 1. Tìm t a i m M thu c ư ng th ng (d) sao cho: a) MA + MB nh nh t; b) MA 2 + MB 2 nh nh t; c) MA + MB nh nh t d) Di n tích tam giác AMB nh nh t 2. VPT m t ph ng (P) ch a (d) sao cho kho ng cách t A n (P) là l n nh t. 3. VPT m t ph ng (Q) ch a (d) và t o v i m t ph ng (xOy) m t góc nh nh t. 4. VPT m t ph ng (R) ch a ư ng th ng (d) và t o v i tr c Oy góc l n nh t. 5. Trong s các ư ng th ng i qua A và c t ư ng th ng (d), vi t phương trình các ư ng th ng sao cho kho ng cách t B n nó là l n nh t? nh nh t? Gi i 1. M (1 − t ; − 2 + t ; 2t ) ∈ d ⇒ MA = ( t ; 6 − t ; 2 − 2t ) , MB = ( −2 + t ; 4 − t ; 4 − 2t ) 2 a. MA + MB = ( −2 + 2t ; 10 − 2t ; 6 − 4t ) . Suy ra MA + MB = 24 ( t − 2 ) + 44 Do ó MA + MB nh nh t khi t = 2 và lúc ó M ( −1; 0; 4 ) 102
- Phương trình ư ng th ng trong không gian 2 b. Ta có MA 2 + MB 2 = 12t 2 − 48t + 76 = 12 ( t − 2 ) + 28 V y MA 2 + MB 2 nh nh t khi t = 2 và khi ó M ( −1; 0; 4 ) c. Ta s xác nh hình chi u A1 , B1 c a hai i m A, B lên ư ng th ng (d) 3 ( 3 3 3 ) MA 2 = 2 ( 3t 2 − 10t + 20 ) min ⇔ t = 5 ⇔ M ≡ A1 − 2 ; − 1 ; 10 v i AA1 ⊥ ( d ) MB 2 = 2 ( 3t 2 − 14t + 18 ) min ⇔ t = 7 ⇔ M ≡ B ( − 4 ; 1 ; 14 ) v i BB ⊥ ( d ) 1 1 3 3 3 3 AA1 = 1 210 ; BB1 = 1 30 . i m M c n tìm là i m chia o n A1 B1 theo t 3 3 AA1 −2 (1 + 2 7 ) 10 − 14 7 s k =− = − 7 nên t a c a M là ; − 1; BB1 3 (1 + 7 ) 3 3 (1 + 7 ) d. AM ( −t ; − 6 + t ; − 2 + 2t ) ; AB ( −2; − 2; 2) ; AM ; AB = ( 6t −16; − 2t + 4; 4t −12) S AMB = 1 AM ; AB = 1 ( 6t − 16 ) + ( −2t + 4 ) + ( 4t − 12 ) = 1 56t 2 − 304t + 416 2 2 2 2 2 2 D th y S AMB nh nh t khi t = 112 7 ( 304 = 19 , khi ó M − 12 ; 5 ; 38 . 7 7 7 ) x + y + 1 = 0 2. PT t ng quát c a (d) là . Vì m t ph ng (P) ch a ư ng th ng 2 y − z + 4 = 0 (d) nên (P) có phương trình a ( x + y + 1) + b ( 2 y − z + 4 ) = 0 v i a 2 + b 2 ≠ 0 2.4 − 2 + 4 • N u a = 0 thì (P): 2 y − z + 4 = 0 . Khi ó d ( A; ( P ) ) = = 10 = 2 5 2 5 2 + ( −1) 2 • N u a ≠ 0 thì có th gi s a = 1 . Khi ó ( P ) : x + (1 + 2b ) y − bz + 1 + 4b = 0 . 2 5b + 3 ( 5b + 3) 2 Suy ra d ( A; ( P ) ) = . Xét hàm s f (b) = . 5b 2 + 4b + 2 5b 2 + 4b + 2 2 Ta có f ′ ( b ) = −50b + 10b + 24 = 0 ⇔ b = 4 ∨ b = − 3 ( 5b 2 + 4b + 2 ) 2 5 5 () 6 ( ) Do f 4 = 35 ; f − 3 = 0 ; lim f ( b ) = 5 nên d ( A; ( P ) ) l n nh t b ng 2 35 . 5 5 b →∞ 6 K t lu n: So sánh hai trư ng h p ta có Max d ( A; ( P ) ) = 2 35 khi b = 4 , lúc ó 6 5 phương trình (P) có d ng x + 13 y − 4 z + 21 = 0 , hay ( P ) : 5 x + 13 y − 4 z + 21 = 0 5 5 5 3. Do (Q) ch a (d) nên PT (Q): a ( x + y + 1) + b ( 2 y − z + 4 ) = 0 v i a 2 + b 2 ≠ 0 . M t ph ng (xOy) có phương trình z = 0 103
- Chương IV. Hình gi i tích – Tr n Phương • N u a = 0 thì (Q): 2 y − z + 4 = 0 và khi ó cos α = 1 . 5 • N u a ≠ 0 ta có th gi s a = 1 . Khi ó (Q): x + (1 + 2b ) y − bz + 1 + 4b = 0 . T ó cos α = b . Xét hàm s g (b) = b2 = cos 2 α . 2 5b 2 + 4b + 2 5b + 4b + 2 Ta có g ′ ( b ) = 4b 2 + 4b = 0 ⇔ b = 0 ∨ b = −1 ( 5b 2 + 4b + 2 ) 2 Do g ( 0 ) = 0; g ( −1) = 1 ; lim g ( b ) = 1 nên cos α l n nh t b ng 1 khi b = −1 3 b→∞ 5 3 K t lu n: So sánh hai trư ng h p trên ta th y cos α l n nh t hay (Q) t o v i m t ph ng (xOy) góc nh nh t khi b = −1 . Lúc ó (Q) x − y + z − 3 = 0 4. PT (R): a ( x + y + 1) + b ( 2 y − z + 4 ) = 0 . Tr c Oz có VTCP là v ( 0; 1; 0 ) N u a = 0 thì (R): 2 y − z + 4 = 0 thì β = ((Q), Oy) th a mãn sin β = 2 . 5 N u a ≠ 0 ta có th gi s a = 1 . Khi ó (R): x + (1 + 2b ) y − bz + 1 + 4b = 0 2 1 + 2b Khi ó sin β = . Xét hàm s h ( b ) = 4b2 + 4b + 1 = sin 2 β . 5b 2 + 4b + 2 5b + 4b + 2 2 Ta có h ′ ( b ) = −4b + 6b + 42 = 0 ⇔ b = 2 ∨ b = − 1 . ( 5b 2 + 4b + 2 ) 2 6 ( ) Do h ( 2 ) = 5 ; h − 1 = 0 ; lim h ( b ) = 4 nên sin β l n nh t b ng 5 , khi b = 2 . 2 b →±∞ 5 6 K t lu n: So sánh hai trư ng h p ta th y sin β l n nh t khi b = 2 . Khi ó m t ph ng (R) có phương trình x + 5 y − 2 z + 9 = 0 . 5. Gi s d 2 là ư ng th ng b t kì i qua A và c t d t i M (1 − t ; − 2 + t ; 2t ) . AM ; AB 56t 2 − 304t + 416 2 Khi ó d ( B; d 2 ) = = = 28t 2 − 152t + 208 AM 6t 2 − 20t + 40 3t − 10t + 20 2 16 (11t 2 − 8t − 60 ) Xét u ( t ) = 28t 2 − 152t + 208 . Ta có u ′ ( t ) = 2 = 0 ⇔ t = −2 ; t = 30 . 3t − 10t + 20 ( 3t − 10t + 20 ) 2 11 ( ) Do u ( −2 ) = 48; u 30 = 4 ; lim u ( t ) = 28 nên kho ng cách t B 11 35 b→∞ 3 n d2 l n nh t b ng 48 khi t = −2 và nh nh t b ng 4 khi t = 30 . Khi ó d 2 tương ng 35 11 y−4 z−2 y−4 có phương trình là d 2 : x − 1 = = và d 2 : x − 1 = = z−2 1 −4 −3 15 18 −19 104
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Bài tập phương trình đường thẳng trong mặt phẳng Oxy có đáp án
9 p | 4671 | 1406
-
CHUYÊN ĐỀ 9 PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN
18 p | 1154 | 421
-
ÔN TẬP VỀ PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG TRONG MẶT PHẲNG
6 p | 716 | 143
-
Phương pháp viết phương trình mặt phẳng và phương trình đường thẳng
8 p | 1060 | 132
-
PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG TRONG KHÔNG GIAN
9 p | 1531 | 104
-
Phương trình đường thẳng 3
2 p | 514 | 68
-
Giáo án bài Phương trình đường thẳng trong không gian - Hình học 12 - GV:N.H.Mi
17 p | 331 | 46
-
Ôn tập Phương pháp tọa độ trong không gian
13 p | 248 | 19
-
PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG - BÀI TOÁN TAM GIÁC
4 p | 208 | 16
-
Giáo án Toán 12 ban cơ bản : Tên bài dạy : PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG TRONG KHÔNG GIAN
18 p | 160 | 14
-
Chuyên đề 8: Phương pháp toạ độ trong không gian - Chủ đề 8.6
20 p | 186 | 14
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn luyện kỹ năng viết phương trình mặt phẳng, đường thẳng trong không gian Oxyz thỏa mãn điều kiện cực trị học cho học sinh lớp 12 THPT
20 p | 43 | 8
-
Tài liệu ôn tập chương 3 Hình học lớp 12
11 p | 46 | 5
-
Giáo án môn Toán lớp 12 - Bài 3: Phương trình đường thẳng trong không gian
18 p | 18 | 4
-
Giáo án Hình học lớp 12: Chương 3 bài 3 - Phương trình đường thẳng trong không gian
15 p | 16 | 4
-
Bài giảng Hình học 12 - Bài 3: Phương trình đường thẳng trong không gian (Tiết 2)
15 p | 51 | 3
-
Giáo án Toán 12 - Chủ đề: Phương trình đường thẳng trong không gian
13 p | 46 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn