Quy định về tập trung và tích tụ đất nông nghiệp theo Luật Đất đai năm 2024 - cơ hội phát triển và thách thức thực thi

Việt Nam, với đặc thù kinh tế nông nghiệp, luôn coi trọng việc phát triển ngành này. Tuy nhiên, các quy định cũ về quản lý đất nông nghiệp đã tạo rào cản cho sự hình thành các mô hình sản xuất quy mô lớn, gây ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng đất và thị trường bất động sản. Trước thực trạng đó, Luật Đất đai năm 2024 ra đời với những điều chỉnh quan trọng, đặc biệt là các quy định về tập trung đất đai và tích tụ đất đai. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các thay đổi pháp lý này, đánh giá những cơ hội phát triển cùng thách thức tiềm ẩn trong quá trình thực thi, nhằm góp phần thúc đẩy một nền nông nghiệp hiện đại và bền vững.

Các nhà nghiên cứu, học giả, chuyên gia pháp luật và chính sách đất đai; cán bộ quản lý nhà nước về đất đai và nông nghiệp; doanh nghiệp và nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp; nông dân và các tổ chức liên quan đến phát triển nông nghiệp.

Bài viết tập trung phân tích những thay đổi cốt lõi trong Luật Đất đai năm 2024 liên quan đến tập trung đất đai và tích tụ đất đai nông nghiệp, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong chính sách quản lý đất đai. Tác giả bắt đầu bằng việc nêu rõ bối cảnh lịch sử, nơi các quy định cũ về đất nông nghiệp đã hạn chế quy mô sản xuất và gây ra nhiều hệ lụy cho thị trường. Luận điểm chính là Luật Đất đai 2024 không chỉ định nghĩa rõ ràng các khái niệm này mà còn mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp lên đến 15 lần và phân quyền cho địa phương trong việc xác định hạn mức cụ thể. Thêm vào đó, Luật cũng đa dạng hóa các phương thức tập trung, tích tụ đất nông nghiệp thông qua hợp tác sản xuất và thành lập quỹ đất nông nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể không trực tiếp sản xuất nông nghiệp tiếp cận đất. Những điều chỉnh này mở ra nhiều cơ hội phát triển, bao gồm việc thúc đẩy sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, thu hút đầu tư, và nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Đây là một bước chuyển từ mô hình kiểm soát chặt chẽ sang kiểm soát linh hoạt, phù hợp với yêu cầu phát triển nông nghiệp hiện đại và bền vững, đồng thời học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế như Nhật Bản. Tuy nhiên, việc thực thi các quy định mới cũng đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là tác động của việc áp dụng bảng giá đất nông nghiệp tiệm cận giá thị trường, có thể ảnh hưởng đến chi phí và tính cạnh tranh của sản xuất. Bài viết nhấn mạnh sự cần thiết của các cơ chế hỗ trợ và quản lý hiệu quả để vượt qua những thách thức này và đảm bảo các chính sách mới được triển khai thành công, mang lại lợi ích tối đa cho ngành nông nghiệp Việt Nam.