Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động theo mô hình STEAM cho trẻ 5-6 tuổi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động theo mô hình STEAM cho trẻ 5-6 tuổi" nhằm nghiên cứu về cách thực hiện, phương tiện, hình thức tổ chức sao cho trẻ đạt hứng thú nhất, phát huy được khả năng của từng trẻ, sử dụng trò chơi dân gian như một công cụ để góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động theo mô hình STEAM cho trẻ 5-6 tuổi

A. ĐẶT VẤN ĐỀ Đối với trẻ em, hoạt động vui chơi luôn là hoạt động chiếm ưu thế và giữ vai trò chủ đạo, “Trẻ học mà chơi, chơi mà học”. Vì thế, các hình thức tổ chức mọi hoạt động của trẻ luôn đặt dưới dạng hình thức của một trò chơi. Xuất phát từ vai trò quan trọng của hoạt động vui chơi đối với trẻ em và nhu cầu hưởng thụ hoạt động này, tôi thấy việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết và rất có ý nghĩa. Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Thanh Trì với cánh đồng lúa trải dài mênh mông. Tuổi thơ của tôi gắn liền với những trò chơi dân gian, cùng những đứa trẻ trong xóm ngày ngày vui đùa trên những bãi đất trống cùng chơi các trò chơi như: thả diều hay đuổi bắt… Những trò chơi ấy tuy không xa xỉ hay quá phô trương như những trò chơi của trẻ em bây giờ nhưng nó để lại trong tôi những ấn tượng vô cùng mạnh mẽ và sâu sắc... Đối với Giáo dục mầm non, ngoài sự cần thiết có một môi trường “Xanh - sạch - đẹp” chúng ta còn phải xây dựng bầu không khí vui tươi thân thiện cho trẻ thông qua các trò chơi, đặc biệt là trò chơi dân gian. Qua các trò chơi dân gian trẻ như được lớn lên về thể lực, trí tuệ, tình cảm đạo đức và thẩm mĩ. Mặt khác trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt đóng một vai trò và vị thế quan trọng trong đời sống trẻ thơ, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, nó làm cho thế giới xung quanh trẻ đẹp hơn và rộng mở hơn. Chính vì vậy trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn, tổ chức cho trẻ chơi trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ. Là một giáo viên được nhà trường phân công trực tiếp phụ trách lớp 5- 6 tuổi ở trường mầm non, tôi luôn đau đáu trong lòng mình phải làm sao để tìm ra những giải pháp, cách làm hay để tổ chức tốt các trò chơi dân gian một cách có hiệu quả nhất. Đặc biệt trong năm học 2022 – 2023, trường MN A Ngũ Hiệp đã mạnh dạn thực hiện các hoạt động giáo dục theo mô hình STEAM và lớp mẫu giáo lớn 5-6 tuổi làm thí điểm. Tôi rất băn khoăn phải làm sao để lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động theo mô hình STEAM cho trẻ. Chính vì vậy tôi đã lựa chọn đề tài “Một số biện pháp lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động theo mô hình STEAM cho trẻ 5-6 tuổi” làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm năm học này. Và ngày hôm nay với đề tài này tôi mong muốn sẽ khơi dậy được ở trẻ tình yêu, sự gắn bó đối với các trò chơi dân gian nhằm khôi phục nét văn hoá tốt đẹp của
dân tộc. Thu hút được tính tích cực tham gia hoạt động của trẻ, kích thích sự sáng tạo của trẻ trong quá trình chơi đặc biệt là ở những trò chơi mà trong đó trẻ tự tay làm nên những đồ chơi từ những vật liệu sẵn có trong thiên nhiên. Để từ đó hình thành ở trẻ tình yêu quê hương, yêu văn hóa dân tộc và yêu đất nước. Đề tài này được tôi nghiên cứu và triển khai từ đầu năm học và sẽ áp dụng trong cả năm học trên đối tượng là trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi lớp Mẫu giáo lớn A2 mà tôi đang phụ trách. 2
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN: Để thực hiện tốt sáng kiến kinh nghiệm này, trước khi bắt đầu thực hiện tôi đã nghiên cứu lí luận để hiểu rõ “ Trò chơi dân gian là gì? Tổ chức trò chơi dân gian trong trường mầm non thì phải tổ chức như thế nào để đạt mục tiêu phát triển toàn diện cho trẻ chứ không phải chỉ thỏa mãn nhu cầu vui chơi? Trò chơi dân gian Việt Nam là những hoạt động vui chơi giải trí do quần chúng nhân dân Việt Nam sáng tạo ra và được lưu truyền tự nhiên qua nhiều thế hệ. Trò chơi dân gian diễn ra mọi lúc, mọi nơi, không hạn định về mặt thời gian, không gian và phản ánh đời sống tinh thần, văn hóa của dân tộc. Đây là một hình thức sinh hoạt cộng đồng được nhân dân tiếp cận và gắn bó nhiều nhất. Như vậy kho tàng trò chơi dân gian Việt Nam là mênh mông vô tận nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ và không phải trò chơi nào cũng có thể tổ chức trong trường mầm non. Hiểu được điều đó, ngay từ đầu năm học, với dự định thực hiện sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp để tổ chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi” tôi đã nghiện cứu và lựa chọn hệ thống trò chơi phù hợp với trẻ và có thể tổ chức trong trường mầm non. Từ đó tôi tiếp tục đi sâu nghiên cứu về cách thực hiện, phương tiện, hình thức tổ chức sao cho trẻ đạt hứng thú nhất, phát huy được khả năng của từng trẻ, sử dụng trò chơi dân gian như một công cụ để góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN Bước vào năm học, bản thân tôi thực hiện nghiên cứu đề tài gặp những thuận lợi và khó khăn sau. a.Thuận lợi: - Bản thân tôi yêu nghề mến trẻ, chịu khó học hỏi và tích cực nghiên cứu tài liệu, có chút ít vốn hiểu biết về một số trò chơi dân gian truyền miệng. Được sự quan tâm nhiều mặt của lãnh đạo địa phương, bậc học mầm non, của Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học như: Phòng học mới khang trang, có khuôn viên rộng rãi thoáng mát, tranh ảnh, sách báo, đồ dùng đồ chơi đầy đủ. Bản thân được dự giờ thường xuyên của chuyên môn nhà trường trong công tác bồi dưỡng lý thuyết lẫn thực hành. - Bản thân là một giáo viên đứng lớp mẫu giáo lớn, có nhiều năm công tác tại trường, có tinh thần trách nhiệm cao
trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, hiểu tâm sinh lí và nguyện vọng của trẻ trong độ tuổi mẫu giáo lớn khi tham gia vào các trò chơi dân gian. - 100% trẻ đã được học qua lớp mẫu giáo nhỡ nên đã được tham gia một số trò chơi và thuộc lời đồng dao của một số trò chơi dân gian. Các cháu năng động, khoẻ mạnh, thích tìm tòi khám phá những điều mới lạ xung quanh. - Được phụ huynh quan tâm hỗ trợ các nguyên vật liệu dễ kiếm ở địa phương để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các trò chơi. Đồ chơi đơn giản, dễ kiếm, đảm bảo an toàn cho trẻ và đảm bảo khoa học. b. Khó khăn : - Do phụ huynh bận rộn nên khó có điều kiện chăm sóc cho các cháu đầy đủ dẫn đến sự tiếp thu của các cháu không đồng đều, có những cháu sinh đầu năm, có những cháu sinh cuối năm, có những cháu phát âm chưa rõ ràng còn nói lắp, nói ngọng, có những cháu còn chậm, nhút nhát chưa tự tin, mạnh dạn chưa hứng thú trong giờ học, giờ chơi. - Quan điểm của một số phụ huynh chỉ chú trọng đến việc học chưa chú ý tạo điều kiện để cho trẻ được hoạt động vui chơi dẫn đến việc trẻ tham gia các trò chơi dân gian ở lớp cũng như ở gia đình đạt kết quả chưa cao. - Bản thân giáo viên chưa nắm bắt hết các trò chơi dân gian dành cho lứa tuổi của lớp mình, chưa thực sự lôi cuốn trẻ tham gia trò chơi. Việc lồng ghép tích hợp trò chơi dân gian vào các hoạt động học tập của trẻ chưa được logic nên khi tổ chức các hoạt động có trò chơi dân gian chưa mang lại hiệu quả cao. Trước khi thực hiện đề tài, ngay từ những ngày đầu nhận lớp, tôi đã tiến hành khảo sát lớp, với tổng số 47. Phần nhiều các cháu chưa hứng thú với các trò chơi dân gian, chưa nắm bắt được cách chơi, luật chơi của các trò chơi dân gian. Qua quá trình tiếp xúc, trò chuyện làm quen với các cháu, tôi đã tìm hiểu khả năng nhận biết và hứng thú của trẻ về các trò chơi dân gian như sau: Nội dung khảo sát Đạt % Chưa % 4
đạt Trẻ yêu thích, hứng thú với các trò 17 36% 30 64% chơi dân gian Hiểu biết về trò chơi dân gian 15 32% 32 68% Tinh thần đoàn kết- ý thức tập thể 18 38% 29 62% khi tham gia trò chơi Trẻ có khả năng tự tổ chức trò chơi 13 28% 34 72% dân gian Từ kết quả trên bản thân tôi rất lo lắng, trăn trở, luôn suy nghĩ tìm tòi các biện pháp tối ưu, để áp dụng nhằm tích hợp các trò chơi dân gian vào các hoạt động một cách có hiệu quả nhất kích thích tính tò mò, sự sáng tạo và lòng ham hiểu biết của trẻ để tạo sự hứng thú cho trẻ khi tham gia vào các trò chơi dân gian, các hoạt động học trong chương trình. Cụ thể tôi đã nghiên cứu và đưa ra 1 số biện pháp thích hợp, để từng bước dẫn dắt trẻ tích cực tham gia vào các trò chơi dân gian. III. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỂ TỔ CHỨC TỐT TRÒ CHƠI DÂN GIAN CHO TRẺ 5-6 TUỔI Từ những đặc điểm và tình hình thực tế của trường, của lớp và của bản thân mình, tôi đã suy nghĩ và đưa ra 1 số biện pháp thích hợp, để từng bước dẫn dắt trẻ tích cực tham gia vào các trò chơi dân gian như sau: 1. Lựa chọn các trò chơi phù hợp và lập kế hoạch tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ: Để tổ chức tốt bất kì hoạt động gì thì cần phaircos kế hoạch rõ ràng. Trước hết để lập được kế hoạch tôi cần nghiên cứu lựa chọn ra những trò chơi phù hợp với trẻ mầm non và có thể tổ chức trong trường mầm non. Trò chơi dân gian rất phong phú, không chỉ nhiều về số lượng mà còn đa dạng về thể loại. Nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ ở từng độ tuổi. Vì thế để tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ tôi luôn làm tốt công tác chuẩn bị: Xác định rõ thể loại, cách chơi, luật chơi, mục đích yêu cầu cần đạt khi tổ chức trò chơi dân gian đó. Chuẩn bị chu đáo đồ dùng, đồ chơi phù hợp với trò chơi. Đối với trò chơi có luật thì bên cạnh cách chơi, lời ca, bài hát đồng dao (nếu có) thì tôi giới thiệu cho trẻ luật chơi. Lần chơi đầu tôi giới thiệu tỉ mỉ luât chơi, cách chơi
và chơi thử cùng vài trẻ nhanh nhẹn, tháo vát để trẻ quan sát, hình dung cách chơi và có hứng thú vào trò chơi. Ví dụ : Với trò chơi “Mèo đuổi chuột”, tôi thấy khi trẻ chơi, bạn làm chuột mà chạy quá nhanh thì bạn mèo hay chạy tắt để đuổi kịp bạn. Vì thế trước khi tổ chức tôi giải thích kĩ luật chơi cho các cháu: Mèo phải luồn đúng lỗ hổng mà chuột đã luồn, nếu luồn nhầm phải ra ngoài một lần chơi. Đối với các trò chơi gắn với các bài đồng dao, tôi luôn tập thuộc lời diễn cảm, phân biệt được giọng đối thoại trong nội dung bài đồng dao phản ánh điều gì, cần đọc sao cho truyền cảm, gây hứng thú cho trẻ. Ví dụ: Khi tôi dạy trẻ bài đồng dao “Nu na nu nống” Nu na nu nống Cái bống nằm trong Con ong nằm ngoài Củ khoai chấm mật Phật ngồi phật khóc Con cóc nhảy ra Con gà tú hụ Nhà mụ thổi xôi Nhà tôi nấu chè Tay xoè chân thụt. Đây là bài đồng dao trong trò chơi thuộc chủ đề bản thân, tôi đọc thuộc với nhịp thơ 2/2, nhịp độ chậm, chú ý chữ khó đọc, khó hiểu, tôi giải thích cho trẻ đọc nhiều lần. Khi đọc diễn cảm tôi kết hợp thể hiện điệu bộ nét mặt phù hợp với nội dung bài đồng dao, đặc biệt tôi lựa chọn nhiều hình thức tổ chức khác nhau để thu hút sự chú ý của trẻ và khi đứng trước trẻ tôi luôn tự tin vào cách tổ chức của mình. Với trẻ trong độ tuổi mẫu giáo lớn (5-6 tuổi) khả năng chú ý có chủ định và nhận thức của trẻ cao hơn so với các trẻ ở lứa tuổi trước. Vì thế khi tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ, tôi đã lựa chọn những trò chơi dài hơn, khó hơn. Khi lựa chọn những trò chơi dân gian cho trẻ lớp mình, tôi chọn trò chơi không quá dễ cũng không quá khó đối với trẻ. Đặc biệt chú ý đến việc lồng ghép ôn bài cũ và làm quen các kiến thức mới, thông qua đó giúp trẻ củng cố tư duy, phát triển ngôn ngữ, 6
vận động. Chuẩn bị tốt đồ dùng đồ chơi để lôi cuốn thu hút trẻ tham gia càng đông càng tốt, từ đó tôi cũng đã lựa chọn được những trò chơi phù hợp với lớp tôi như: 1. Rồng rắn lên mây 2. Lên bờ xuống ruộng 3. Ô ăn quan 4. Nhảy dây 5. Cướp cờ 6. Trốn tìm 7. Kéo co 8. Mèo đuổi chuột 9. Nhảy bao bố 10. Bịt mắt bắt dê 11. Ném vòng cổ chai…….. Sau khi lựa chọn được các trò chơi phù hợp tôi bám sát chương trình mục tiêu chăm sóc giáo dục trẻ để lập ra bảng kế hoạch như sau: TT ThángTên trò chơi Ghi chú 1 Tháng 9 Ô ăn quan, trốn tìm… 2 Tháng 10 Nhảy dây, nu na nu nống… 3 Tháng 11 Rồng rắn, lộn cầu vồng, chuyền thẻ… 4 Tháng 12 Kéo cưa lừa xẻ, dệt vải… 5 Tháng 1 Trồng nụ trồng hoa, ném còn… 6 Tháng 2 Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê… 7 Tháng 3 Thả đĩa ba ba, cướp cờ… 8 Tháng 4 Ném vòng cổ chai, chong chóng… 9 Tháng 5 Chồng đống chồng đe, kéo co… Kết quả: Do đã lựa chọn những trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi, khả năng của trẻ và điểu kiện để thực hiện vì vậy tôi rất dễ dàng khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian. Tôi cũng chủ động hợn trong việc chuẩn bị nguyên liệu, đồ dùng đồ chơi từ đó kết quả chơi được nâng cao. 2. Chuẩn bị địa điểm, đồ dùng đồ chơi, lời đồng dao trước khi tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ :
*Chuẩn bị địa điểm : Trò chơi dân gian gắn bó chặt chẽ với thiên nhiên Việt Nam. Trong trò chơi dân gian, con người và thiên nhiên hoà quyện với nhau, thiên nhiên được nhân cách hoá trở nên có hồn. Có những trò chơi dân gian mang tính tập thể cao thường có số lượng cháu tham gia đông như trò chơi: Rồng rắn, kéo co, mèo đuổi chuột…Tuy vậy cũng có những trò chơi tĩnh trẻ hay chơi theo nhóm nhỏ như trò chơi: Trồng nụ trồng hoa, cắp cua, ô ăn quan…Vì vậy tôi luôn nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm chơi phù hợp với từng trò chơi. Đối với những trò chơi có số lượng trẻ tham gia chơi đông, tôi đã tận dụng khoảng không gian thoáng mát ở sân trường để tổ chức cho trẻ chơi, với những trò chơi tĩnh tôi tổ chức lồng ghép vào các hoạt động chung, hoạt động chiều để cho các cháu chơi trong lớp hoặc tổ chức khi giao lưu tại khu vui chơi nhỏ của trường. *Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi: Để trò chơi được thành công thì ngoài kiến thức cơ bản như nắm vững luật chơi, cách chơi, thuộc lời ca. Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi cũng là cơ sở quyết định kết quả của trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi tương ứng. Ví dụ: Trò chơi “Cướp cờ” đòi hỏi một mảnh vải hoặc cành lá làm cờ. Đối với trò chơi “ kéo co” thì đòi hỏi phải có 1 sợi dây thừng 6m, vẽ 1 vạch thẳng làm ranh giới giữa 2 đội. Với trò chơi “ném vòng cổ chai” thì đòi hỏi phải có 3 cái chai, 9 vòng tròn đường kính 10 - 15cm làm bằng tre hoặc nhựa. Hay như trò chơi “bịt mắt bắt dê” nếu thiếu 2 cái khăn bịt mắt thì không thể tổ chức được…. Để có được đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ chơi, ngoài việc tìm tòi nghiên cứu ở sách báo, tôi cũng tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có như: cành cây, lá cây, tre, nứa…những vật liệu phế thải như: chai nhựa, vải vụn. Ngoài ra tôi cũng huy động ở các bậc phụ huynh sưu tầm thêm những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để tạo ra những đồ dùng đồ chơi an toàn, đẹp mắt thu hút sự chú ý của trẻ, kích thích trẻ tham gia vào trò chơi. Và với đồ dùng đồ chơi tự làm khi đưa vào sử dụng trong trò chơi dân gian tôi thấy trẻ rất hào hứng, hứng thú chơi. Điều đó chứng tỏ rằng đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dân gian rất quan trọng. Vì thế trước khi tổ chức cho trẻ chơi 1 trò chơi dân gian nào đó, giáo viên cần tìm hiểu kĩ về cách chơi, luật chơi, xác định những đồ dùng đồ chơi phù hợp 8
với trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò chơi để trò chơi được tổ chức tốt hơn, hiệu quả hơn. * Dạy trẻ đọc thuộc lời ca (với những trò chơi có lời đồng dao): Hầu hết trò chơi dân gian trẻ em Việt nam đều gắn liền với những bài đồng dao. Đó là những câu vè ngắn gọn, có nhịp điệu, âm thanh dễ thuộc, dễ nhớ được sử dụng trong khi chơi, nhưng thiếu nó thì trò chơi khó có thể tiến hành được. Và khi chơi trẻ không đơn thuần thực hiện các vận động của mình mà chúng thường vừa chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Ví dụ : Chơi “Kéo cưa lừa xẻ” thì trẻ hát hoặc đọc : Kéo cưa lừa xẻ Ông thợ nào khoẻ thì ăn cơm vua Ông thợ nào thua Về bú tý mẹ. Hay khi chơi “lộn cầu vồng” thì trẻ hát hoặc đọc : Lộn cầu vồng Nước sông nước chảy Có cô mười bảy Có chị mười ba Ra lộn cầu vồng … Những câu hát tuy chưa có mạch ý rõ ràng nhưng nếu thiếu nó thì trò chơi không thực hiện được. Thật vậy, qua thực tế tôi thấy: các bài đồng dao gắn với trò chơi khiến cho không khí chơi vui vẻ nhộn nhịp hơn. Khi tham gia chơi trẻ được ca hát nhảy múa, đối đáp qua đó vốn từ của trẻ được phong phú, ngôn ngữ mạch lạc. Chính vì vậy muốn tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian có lời đồng dao, thì điều cần thiết trước hết phải cho trẻ đọc thuộc lời ca trước. Từ đó kích thích sự hứng thú và tích cực tham gia chơi của trẻ. Đối với lớp tôi, trước khi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian có gắn bài đồng dao. Tôi thường tận dụng những khoảng thời gian vào các hoạt động chơi tự do, mọi lúc mọi nơi để tập cho trẻ thuộc lời ca trước. Tôi thường đọc cho trẻ nghe qua 2 lần, tôi đọc với giọng truyền cảm kết hợp với điệu bộ minh hoạ và đưa người theo nhịp điệu của bài đồng dao để kích thích lôi cuốn trẻ hứng thú muốn được đọc,
được chơi trò chơi gắn với bài đồng dao đó. Rồi tôi cho trẻ đọc theo cô nhiều lần đến khi trẻ thuộc lời ca. Thực tế tôi thấy khi trẻ đã thuộc lời ca thì trò chơi được tổ chức sôi động, nhộn nhịp hẳn lên, trẻ hào hứng tham gia chơi một cách say mê, nhiệt tình. Kết quả: Nhờ sự chuẩn bị chu đáo cả về địa điểm, phương tiện, nắm vững cách chơi, luật chơi nên các trò chơi dân gian mà tôi tổ chức cho trẻ lớp tôi chơi luôn diễn ra suôn sẻ. Trẻ rất thích thú và mong chờ các giờ hoạt động ngoài trời, hoạt động giao lưu để được tham gia trò chơi. 3.Lồng ghép trò chơi dân gian vào các hoạt động khác sao cho phù hợp tính chất hoạt động Không như những bậc học khác, ở bậc học mầm non hoạt động học tập luôn gắn liền với hoạt động vui chơi. Đặc biệt trong năm học 2022-2023 này, khối mẫu giáo lớn chúng tôi thực hiện kế hoạch giáo dục theo mô hình STEAM thì việc cho trẻ được trải nghiệm, được hoạt động nhiều nhất có thể bằng những nguyên vật liệu gần gũi với thiên nhiên. Bởi vậy mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm một mục đích nhất định và hoạt động nào cũng có trò chơi riêng của nó. Chính vì vậy bản thân tôi đã chú ý lựa chọn tổ chức các trò chơi dân gian phù hợp với từng hoạt động. Đặc biệt trong hoạt động chung tôi chú ý lựa chọn trò chơi phù hợp với từng lĩnh vực : * Đối với lĩnh vực phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức: tôi lựa chọn những trò chơi kích thích sự sáng tạo của trẻ, rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy, rèn luyện khả năng phát âm cho trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức. Ví dụ: - Trong hoạt động khám phá khoa học: Với lời đồng dao của trò chơi chuyền “ Con ruồi có cánh Đòn gánh có mấu Châu chấu có càng Cái sàng sảy thóc...” Đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc điểm của một số con vật và đồ vật quen thuộc. - Trong hoạt động làm quen với toán : Trò chơi tập tầm vông cho trẻ suy đoán nhanh 10
Ôn luyện số cho trẻ 1-10 Cách chơi: lần đầu chơi cô là người quản trò cô cầm 2 viên sỏi hoặc hạt na, hạt nhãn...cô cho trẻ đoán khi đoán được cô cho trẻ đếm, lần hai cô có thể cho tăng dần số lượng viên sỏi lên 3,4,5....10. Cách chơi này đã giúp cho trẻ đếm thành thạo trong phạm vi 10. Hay trò chơi: Chuyền thẻ, đó như là một bài học về đếm số, tính nhẩm đồng thời còn là một bài tập thể dục, luyện cơ tay (ở cổ tay, cánh tay, khuỷu tay) cho trẻ em. Những động tác như nâng lấy một, chộp lấy đôi, sang tay que ra tay chống… giúp trẻ trở nên nhanh nhẹn, khéo léo đồng thời ngôn ngữ của trẻ cũng trở nên uyển chuyển qua các vần điệu dân gian. * Với lĩnh vực thẩm mĩ (hoạt động giáo dục âm nhạc): Tôi lựa chọn những trò chơi có gắn với lời ca, có vần, có điệu như các trò chơi: Tập tầm vông, hát chuyền sỏi… Khi chơi “Tập tầm vông” hai trẻ ngồi đối mặt nhau, vừa hát vừa theo nhịp đập lòng bàn tay vào nhau : hoặc đập thẳng, hoặc đập chéo, hoặc một tay cao một tay hạ thấp, hoặc kết hợp nhiều cách khác nhau. Qua đó giúp trẻ củng cố và phát triển kĩ năng hát, vận động, sự phối hợp nhịp nhàng của từng đôi chơi. * Với lĩnh vực phát triển thể chất: Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động. Bởi thế tôi lựa chọn những trò chơi vận động để trẻ được vận động chân tay, chạy nhảy, lộn vòng… gây không khí vui nhộn và sinh động như : Nhảy lò cò, kéo co, cướp cờ, mèo đuổi chuột …Qua đó giúp trẻ rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát. Ví dụ : Với trò chơi “cướp cờ” đòi hỏi các cháu cần có một sức khoẻ tốt, sự dẻo dai, sức nhanh, mạnh của đôi bàn chân để có thể chơi tốt, và khi đã cướp được cờ thì phải chạy thật nhanh mang cờ về đội mình sao cho bạn đối phương không bắt kịp thì sẽ ghi được điểm và thắng đội đối phương. Khi tổ chức trò chơi dân gian trong hoạt động chung, tôi cũng lưu ý một điều đó là: phải lựa chọn trò chơi phù hợp với chủ đề và đề tài bài dạy. Chẳng hạn với chủ đề nghề nghiệp cho trẻ chơi trò chơi: Dệt vải, kéo cưa lừa xẻ. Với chủ đề thế giới động vật cho trẻ chơi : Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê, bắt vịt con.
*Đối với hoạt động ngoài trời: Có thể nói rằng, ở hoạt động này trẻ được hít thở khí trời, được tiếp xúc với thiên nhiên, với cảnh vật xung quanh, thả mình vào những trò chơi vui nhộn cùng bạn bè. Bởi thế tôi thường xuyên tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ ở ngoài trời, tận dụng không gian rộng và thoáng, tôi luôn tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện phát triển thể lực cho trẻ như: Rồng rắn lên mây, Bịt mắt bắt dê, Nhảy lò cò, Thả đỉa ba ba, mèo đuổi chuột, nhảy bao bố, ném bóng vào rổ, bịt mắt đập bóng … * Đối với hoạt động góc : Khi tổ chức hoạt động góc tôi đã chuẩn bị nhiều đồ dùng đồ chơi tạo sự kích thích hứng thú để trẻ tích cực tham gia vào góc chơi trẻ đã chọn, tôi tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như trò chơi : Kéo cưa lừa xe, ô ăn quan… Bên cạnh đó tôi chú ý tạo những dự án ở góc nghệ thuật, góc kĩ thuật để m trẻ em tự tay làm nên những đồ chơi bằng vật liệu thiên nhiên như xếp lá mít, lá đa thành con trâu, lá dừa thành con cào cào, thành chong chóng.. để kích thích sự sáng tạo ở trẻ, rèn luyện sự khéo léo của đôi bàn tay khơi dậy khiếu thẩm mĩ cần cho cuộc sống và lao động sau này. Tôi cũng tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như: Chi chi chành chành, Kéo cưa lửa xẻ…ngoài ra còn cho trẻ vẽ tô màu hoạt động của trò chơi dân gian. * Với hoạt động chiều: (chủ yếu diễn ra trong phòng nhóm): nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh như chi chi chành chành, lộn cầu vồng, oản tù tì... dạy trẻ thuộc bài đồng dao trước khi chơi trò chơi mà có lời đồng dao hoặc cho trẻ tô màu những hình ảnh về các trò chơi dân gian. C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 12
Sau một thời gian vận dụng và thực hiện các biện pháp để tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ. Tuy thời gian đầu còn gặp nhiều bỡ ngỡ, khó khăn nhưng bản thân tôi đã nổ lực phấn đấu làm việc hết mình nên lớp tôi đã đạt được một số kết quả đáng phấn khởi sau : Đầu năm Cuối năm Mức độ Số Số Tỷ lệ Tỷ lệ lượng lượng Trẻ yêu thích, hứng thú 17/47 36% 47/47 100% Hiểu biết về trò chơi dân gian 15/47 32% 45/47 96% Tinh thần đoàn kết- ý thức tập thể 18/47 38% 46/47 98 % Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian 13/47 28% 44/47 94 % Từ kết quả trên ta thấy sự hứng thú của trẻ tăng lên rõ rệt: Từ đầu năm chỉ đạt 36% , thì hiện nay số trẻ hứng thú tham gia vào trò chơi đã tăng lên rõ rệt. 100% số trẻ trong lớp tôi đều hứng thú tham gia vào các trò chơi dân gian. Với lòng yêu nghề, mong muốn được góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, bản thân tôi không ngừng nỗ lực phấn đấu và hiện nay các cháu lớp tôi đề rất thích tham gia vào các trò chơi. Phần lớn trẻ trong lớp tôi đã biết tự mình tổ chức trò chơi cùng bạn. Đa số trẻ đều được mở rộng vốn hiểu biết của mình qua các trò chơi dân gian. Sau khi thực hiện đề tài tôi xin mạnh dạn đề xuất lên ban giám hiều nhà trường một số khuyến nghị sau: - Xây dựng khu trò chơi dân gian trong khuôn viên trường bên cạnh những khu vui chơi khác để trẻ có thể thoải mái vui chơi khi hoạt động ngoài trời. - Bổ sung, mua sắm một số đồ chơi phục vụ cho các trò chơi dân gian như cà kheo, cầu khỉ bằng tre... Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi. Tôi mong rằng biện pháp này sẽ áp dụng có hiệu quả hơn khi được các bạn đồng nghiệp góp ý kiến và tích cực đổi mới trong quá trình vận dụng. Trong quá trình thực hiện chắc rằng không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong sự giúp đỡ, góp ý của ban giám khảo để bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn! Xác nhận của nhà trường Ngũ Hiệp, ngày 20 tháng 3 năm 2023 Người viết MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA 14
Cô tổ chức chơi kéo co và ô ăn quan khi HĐNT Trẻ làm đồ chơi từ nguyên liệu phế thải
Cô lựa chọn trò chơi dân gian có thể chơi trong không gian nhỏ hẹp như lộn cầu vồng để tổ chức trong lớp 16
Cô tổ chức các trò chơi dân gian như chi chi chành chành, nu na nu nống khi đón trả trẻ.