ủy ban nhân dân huyện ba vì
trường MẦM NON KHÁNH THƯỢNG B
Sáng kiến kinh nghiệm
“Một số giải pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 – 6 tuổi ở
trường mầm non vào lớp 1”
Họ và tên: Hà Thị Nhàn
Đơn vị: Trường Mầm non Khánh Thượng B
Chức vụ: Giáo viên
Năm học 2024 - 2025
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cấp thiết phải tiến hành sáng kiến.
Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai trẻ em chính là chủ nhân tương lai của
đất nước, các e từng ngày lớn lên mang theo những phẩm chất, trí tuệ, đạo đức
của con người Việt Nam. Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi luôn luôn được toàn xã
hội quan tâm cũng như tạo điều kiện để trẻ phát triển nhân cách một cách toàn
diện. Với cương vị là một giáo viên mầm non trực tiếp chăm sóc - giáo dục trẻ,
Tôi ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình, tôi đã cố gắng hoàn thành nhiệm
vụ của một người giáo viên, xứng đáng là người mẹ thứ hai của trẻ. Trong tất cả
các nhiệm vụ chăm sóc - giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non, thì nhiệm vụ chăm sóc -
giáo dục trẻ ở lứa tuổi 5 tuổi chuẩn bị bước vào lớp 1 đó là một bước ngoặt trong
cuộc đời của trẻ.
Trường học mầm non là một môi trường quan trọng để giúp trẻ 5 tuổi có
một tâm thế sẵn sàng bước vào lớp 1. Mục tiêu của giáo dục mầm non giúp trẻ
phát triển toàn diện các lĩnh vực: Về thể chất, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những
yếu tố đầu tiên của nhân cách, hình thành ở trẻ những chức năng tâm sinh lí, năng
lực, phẩm chất, những kỹ năng sống phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển
tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở cấp học tiếp theo và
cho việc học suốt đời.
Với trường tiểu học tất cả đều trở nên xa lạ đối với trẻ về cả môi trường,
hoạt động, mối quan hệ, thời gian sinh hoạt trong một ngày. Như chúng ta đã biết,
ở trường học mầm non trẻ đang sống trong một môi trường được sự chăm lo chu
đáo của các cô giáo mầm non, được các cô chăm sóc chu đáo từng bữa ăn giấc
ngủ. Nhưng khi lên lớp một trẻ phải sống trong môi trường học tập và tự lập, cần
phải chuẩn bị cho trẻ một tâm thế vững vàng, sẵn sàng bước vào lớp 1 để trẻ tiếp
cận môi trường mới một cách tốt nhất. Nhằm giúp trẻ tiếp thu kiến thức ở bậc tiểu
học đạt hiệu quả
Năm học 2024 – 2025 tôi được nhà trường phân công công tác giảng dạy trẻ
ở độ tuổi 5 - 6 tuổi, tôi đã chuẩn bị tâm lí và một số tố chất sẵn sàng cho trẻ lớp
của tôi. Và đó cũng là nhiệm vụ chủ yếu của trường mầm non thông qua đó các
cô giáo chuẩn bị cho trẻ bằng cách thiết kế những hoạt động, nội dung theo
chương trình giáo dục mầm non nhằm giúp trẻ phát triển tốt về thể chất, ngôn
ngữ, nhận thức, tình cảm kỹ năng xã hội cho trẻ.
Từ các lý do tôi đã nêu ở trên, bản thân tôi thấy việc chuẩn bị tâm thế cho
trẻ mầm non 5 tuổi vào lớp một là vô cùng cần thiết và quan trọng. Chính vì vậy
tôi chọn đề tài: “Một số giải pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường
mầm non vào lớp 1”
2. Mục tiêu của đề tài sáng kiến.
- Tôi nghiên cứu đề đài này nhằm mục đích:
- Đánh giá thực trạng sự phát triển của trẻ về các mặt như: Thể chất, tâm lý,
trí tuệ, các kỹ năng cơ bản cần thiết cho việc học tập.
- Tìm ra các biện pháp giúp trẻ lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi chuẩn bị tâm thế sẵn
sàng bước vào lớp 1.
3. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
• Thời gian thực hiện đề tài:
+ Từ tháng 9/2024 đến tháng 10/2024: Khảo sát điều tra nắm được thực
trạng, tìm hiểu nguyên nhân.
+ Tháng 11/2024: Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài.
+ Từ tháng 12/ 2024 đến tháng 03/2025: Thực hiện các giải pháp
+ Tháng 4/2025: Kiểm tra, tổng kết, viết đề tài.
* Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non nơi tôi đang công tác với tổng
số 21 học sinh.
* Phạm vi nghiên cứu:
Tại lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi tôi đang chủ nhiệm với tổng số 21 học sinh.
II. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN
1. Hiện trạng vấn đề.
Tiếp tục đẩy mạnh và không những đổi mới, nâng cao công tác giảng dạy
để tiến dần đến việc hoàn thiện một giáo trình cơ bản mang tính giáo dục cao, có
hiệu quả nhất, để giúp trẻ hình thành và phát triển toàn diện nhân cách con người
trong giáo dục nói chung đặc biệt giáo dục mầm non nói riêng.
Trường học mầm non hoạt động chủ đạo của trẻ là vui chơi, các yếu tố của
hoạt động học tập đã xuất hiện, nhưng mới ở dạng sơ khai, học nhưng vẫn mang
tính chất vui chơi “Học mà chơi, chơi mà học”. Khi lên tiểu học, việc học tập là
hoạt động chủ yếu. Quá trình chuyển đổi hoạt động chủ đạo sẽ tạo ra cho trẻ rất
nhiều khó khăn, nhất là về mặt tâm lý. Ở hoạt động học tập các em sẽ gặp nhiều
khó khăn trong việc thực hiện nội quy học tập, khả năng điều khiển tâm lý của
bản thân. Các em chưa ý thức được rõ giới hạn giữa chơi và học nên gặp nhiều
khó khăn trong khi chuyển trạng thái từ hoạt động chơi sang học, trẻ chưa biết
phân bố thời gian ôn bài giữa các môn sao cho phù hợp. Đặc biệt, trẻ ở lứa tuổi
này phải làm quen với phương pháp học tập mới, học nhiều môn khác nhau, kể
cả những môn các em không thích. Nếu người lớn không có sự định hướng kịp
thời, các em căng thẳng trước khối lượng lớn kiến thức mới, trìu tượng.
Giáo dục là một chủ chương lớn, quan trọng của toàn đảng, toàn dân ta
trong công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước trong đó giáo dục mầm non là một
ngành học cần thiết, một tác nhân quan trọng tác động và hình thành nhân cách
con người cho trẻ. Đảm bảo hầu hết trẻ em 5 tuổi ở các vùng miền được đến lớp
để thực hiện chương trình giáo dục 2 buổi/ ngày, đủ một năm học, nhằm chuẩn bị
tốt về thể chất, trí tuệ, tình cảm thẩm mĩ, tiếng việt và tâm lí để trẻ sẵn sàng vào
lớp 1. Như vậy, theo chỉ đạo của chính phủ giáo dục mầm non được quan tâm,
đây thực sự là nhiệm vụ cho giáo dục mầm non tạo tâm thế cho trẻ sẵn sàng bước
vào lớp 1. Chính vì vậy, ngành giáo dục nói chung và bậc học mầm non nói riêng
tiếp tục đẩy mạnh và không những đổi mới, nâng cao công tác giảng dạy để tiến
dần đến việc hoàn thiện một giáo trình cơ bản mang tính giáo dục cao, có hiệu
quả nhất, để giúp trẻ hình thành và phát triển toàn diện nhân cách con người mới
Trước khi vào lớp 1, trẻ cần được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi học. Vì thế
một trong những yêu cầu quan trọng cần chuẩn bị để giúp trẻ vào học tốt chương
trình tiểu học là: Chuẩn bị tốt cho trẻ về các mặt: Đức - trí - lao - thể - mĩ. Ngoài
ra cần chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần để trẻ chuẩn bị vào lớp 1.
Trong quá trình giảng dạy tôi có những ưu điểm và nhược điểm như sau.
* Ưu điểm
Là một giáo viên luôn nhiệt tình tâm huyết với nghề, yêu nghề mến trẻ, trau
dồi kiến thức, có trình độ nghiệp vụ.
Nhà trường thường xuyên tổ chức chuyên đề, dự giờ thăm lớp bồi dưỡng
cho giáo viên về chuyên môn.
Giáo viên thường xuyên được tham gia đầy đủ các lớp học bồi dưỡng nội
dung chương trình giáo dục mầm non mới.
Trẻ 5 - 6 tuổi, trẻ đã học qua lớp mẫu giáo bé, mẫu giáo nhỡ 100% nên rất
có ý thức và nề nếp học tập, vui chơi, vệ sinh.
Nhà trường đầu tư đồ dùng, đồ chơi, các trang thiết bị và cơ sở vật chất
phục vụ chăm sóc giáo dục trẻ.
Nhiều phụ huynh trẻ rất nhiệt tình quan tâm tới việc học tập của các con.
Quan tâm ủng hộ và kết hợp chặt chẽ với giáo viên trong việc chăm sóc và giáo
dục trẻ.
* Nhược điểm
Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy, chăm sóc giáo dục trẻ
được đầu tư đầy đủ tuy nhiên nhiều loại đồ dùng, đồ chơi đã cũ, mẫu mã chưa
phong phú nên cũng ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động giáo dục của trẻ.
Bản thân là một giáo viên còn hạn chế về kinh nghiệm trong thực tế nên
vẫn chưa tránh khỏi những khó khăn trong công tác giảng dạy.
Một số phụ huynh trẻ làm nghề nông, nghề tự do, buôn bán, bận nhiều công
việc nên nhiều khi còn chưa quan tâm chú trọng đến việc học của trẻ. Sự phối hợp
cùng cô giáo rèn nề nếp cho trẻ ở nhà còn hạn chế. Một số gia đình do không nắm
vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, nôn nóng về việc học hành của con cái nên
vội vã cho con học trước chương trình, hay cho đi học chữ trước. Nhận thức của
trẻ không đồng đều.
Tất cả những khó khăn trên còn ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập của trẻ.
Để phát huy được những thuận lợi và khắc phục những khó khăn tôi đã mạnh dạn
đưa ra để thực hiện đề tài trong năm học.
* Số liệu điều tra trước khi thực hiện.
Khảo sát trẻ đầu năm.
Từ đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát để nắm bắt tình hình học tập và sức
khỏe của trẻ, từ đó có biên pháp phù hợp. Và để gặt hái được nhiều kết quả tốt
trong quá trình thực hiện nên ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát tìm
hiểu và kết quả khảo sát như sau:
Bảng 1: Bảng khảo sát đầu năm (Minh chứng phụ lục I)
Với kết quả trên trẻ chưa cao tôi nhận thấy rằng phải có kế hoạch nâng cao
chất lượng chăm sóc giáo dục phát triển đầy đủ các mặt cho trẻ như: Sức khỏe,
rèn kỹ năng sống cho trẻ, rèn thói quen trong hoạt động học tập, phát triển ngôn
ngữ…cho trẻ để trẻ có tâm thế sẵn sàng vào lớp 1. Tôi đã thực hiện một số giải
pháp sau:
2. Giải pháp thực hiện sáng kiến giải quyết vấn đề
2.1. Giải pháp 1: Phối hợp với tổ chuyên môn, lập kế hoạch tổ chức
hoạt động theo chương trình GDMN mới theo hướng tích hợp kết hợp với Bộ
chuẩn trẻ em 5 tuổi.
Mục đích: Trẻ phát triển toàn diện cho tất cả các lĩnh vực giúp trẻ tự tin khi
vào lớp1. Xác định được nhiệm vụ của người giáo viên dạy lớp 5 tuổi nên tôi
cùng với tổ chuyên môn cùng lập kế hoạch thực hiện chương trình giáo dục mầm
non 5 tuổi theo hướng tích hợp, kết hợp với Bộ chuẩn trẻ em 5 tuổi làm công cụ
hỗ trợ đánh giá trẻ và đề ra mục tiêu phù hợp để trẻ đạt được những mong muốn
phát triển trước khi vào lớp 1.