intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu - Môn Ngữ Văn - Lớp 12 chương trình chuẩn

Chia sẻ: Đào Long Biên | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:51

274
lượt xem
24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu - Môn Ngữ Văn - Lớp 12 chương trình chuẩn chú trọng tìm nguyên nhân xuất phát từ học sinh, lấy học sinh làm trung tâm để từ đó tìm ra một giải pháp lồng ghép tích hợp giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị thành niên qua một tác phẩm Văn học.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu - Môn Ngữ Văn - Lớp 12 chương trình chuẩn

  1.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” LỜI NÓI ĐẦU Vấn đề  giáo dục “Dân số  sức khỏe sinh sản vị  thành niên” ( DS­ SKSSVTN) trong trường trung học phổ thông hiện nay đã trở thành đề tài  nóng hổi, không chỉ  nằm trong phạm vi của một quốc gia nữa mà trở  thành vấn đề mang tính toàn cầu bởi vì: Dân số sức khoẻ sinh sản –vị thành niên gắn liền với tuổi trẻ (tương  lai của đất nước, dân tộc, nhân loại )  ảnh hưởng rất lớn đến tư  tưởng,   nhận thức, hành động trong đó đối tượng là học sinh trung học phổ thông  chiếm một số  lượng rất lớn. Thế  hệ  học sinh hôm nay khác với ngày  xưa xã hội thay đổi kéo theo nhận thức nhu cầu cũng khác xưa cho nên  vấn đề giáo dục cũng phải đổi thay để đáp ứng yêu  cầu của lịch sử. Đứng trước yêu cầu của lịch sử  xã hội Bộ  giáo dục đã đưa ra một  số giải pháp trong đó có giải pháp là lồng ghép giáo dục dân số sức khỏe  sinh sản vị  thành niên qua một số  bộ  môn trong đó có Ngữ  Văn. Đây là   một trong những môn học được coi  có thế mạnh nhất về lồng ghép vấn   đề này. Theo tài liệu của Bộ giáo dục và đào tạo ủy ban dân số  gia đình và   trẻ  em về  “ Tích hợp giáo dục dân số  sức khỏe sinh sản vị  thành niên   trong trường trung học phồ thông” trang 171­172. Đối với môn Ngữ Văn  căn cứ vào mục tiêu giáo dục dân số sức khỏe  sinh sản vị thành niên có   ba mục tiêu cơ bản như  sau: Về kiến thức:  Giáo dục cho học sinh có những hiểu biết về cuộc   sống và những mỗi quan hệ tình cảm trong gia đình, quan niệm về hạnh  1
  2.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” phúc gia đình, sự  chia sẻ  đắng cay ngọt bùi. Đồng thời nhận thức được   mỗi quan hệ nhân ái với con người với nhau trong cuộc sống xã hội, đất  nước dân tộc. Hiểu về  quyền bình đẳng nam nữ  trong cuộc sống, thấy   được sự bất bình đẳng trọng nam khinh nữ trong xã hội cũ. Về  kỹ  năng:  Giáo dục cho học sinh biết  ứng xử  với người thân  trong gia đình bằng tình cảm chân thành vị  tha, biết đối xử  nhân ái với   người trong cộng đồng. Biết trao đổi trình bày thảo luận về  nội dung   DS_SKSSVTN, bác bỏ  những quan niệm sai tri không phù hợp trong xã   hội hôm nay. Về thái độ: Học sinh có thái độ tôn trọng bảo vệ, đề cao người phụ  nữ, bình đẳng nam nữ. Đồng thời phải biết trân trọng cuộc sống gia đình  và các mỗi quan hệ trong gia đình, có ý thức trong việc gìn giữ hạnh phúc   gia đình. Căn cứ  vào mục tiêu cơ  bản trên với  thực tế  giảng dạy  ở  trường   trung học phổ  thông đối với bộ  môn Ngữ  Văn khi lồng ghép giáo dục   DS_SKSSVTN. Qua   nhiều   năm   giảng   dạy     môn   Ngữ   Văn   ở   lớp   12   trường  THCS_THPT Hậu Thạnh Đông đã cho tôi thấy một điều: Thuận lợi:  Ưu thế của môn Ngữ Văn khi giảng dạy lồng ghép tích   hợp giáo dục DS_SKSSVTN: Văn học chính là cuộc sống – Là nghệ  thuật ngôn từ  ­ Là khoa học khám phá về  con người “ Văn học là nhân   học” cho nên  khi tích hợp lồng ghép rất hấp dẫn, hứng thú nhẹ  nhàng,  tinh tế, thấm nhuần tư tưởng tình cảm nhân văn. Khó khăn:  không chỉ đối với giáo viên mà cả học sinh trong đó vấn   đề cần nhấn mạnh đó chính là học sinh. Nếu lấy tiêu chí về kiến thức và   2
  3.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” kỹ năng, thái độ  mục tiêu bài học  thì học sinh mà tôi giảng dạy tìm hiểu  nghiên cứu vấn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra cho giáo dục. Đại đa số  học sinh khi hỏi về  vấn đề  dân số  sức khoẻ  sinh sản vị  thành niên thì không biết gì, nếu có biết thì cũng chỉ  là sơ  lược, không  đầy đủ  kỹ  năng  ứng xử  hết sức yếu kém vụng về, nhận thức thái độ  sống cũng còn lệch lạc thiếu văn minh. Từ chỗ thiếu  hiểu biết về kiến thức dẫn đến kỹ năng sống, và thái  độ sống cũng không tốt cho nên có rất nhiều học sinh có những hành vi,  lối sống đáng lưu tâm. Biểu hiện có nhiều em sống buông thả sa đọa về  đạo đức, ăn chơi sa hoa, lệch lạc về  nhận thức, có những hành vi bạo   lực thô thiển thiếu   văn minh như  đánh đập  ức hiếp phụ  nữ, chà đạp  nhân phẩm của bạn. Coi gia đình cha mẹ, thầy cô giáo không ra gì. Vấn đề  nảy nở  tình yêu  ở  tuổi học đường thiếu trong sáng lành  mạnh, hiện tượng yêu thử  và sống thử  do tiêm nhiễm một số  văn hóa  trong sách vở, phim  ảnh trên mạng Internet không phù hợp dấn đến  có   nhiều học sinh phải mang thai ngoài ý muốn bỏ lỡ việc học hành. Từ  những biểu hiện không tốt như  trên theo tôi xuất phát từ  nhiều   nguyên nhân trong đó gắn liền với môn Ngữ Văn. Do giáo dục dân số  sức khỏe sinh sản trong trường trung học phổ  thông hiện nay mang tính tích hợp, lồng ghép  ở  một số  môn chưa trở  thành một bộ  môn chính trong trường học.Việc lồng ghép rất khó khăn,  ngoài đảm bảo kiến thức bộ  môn còn cộng thêm lồng ghép dân số  sức   khỏe sinh sản vị thành niên. 3
  4.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” Học sinh coi đây là môn học mới lạ, đa số các em còn e ngại khi nói  về  những vấn đề  liên quan đến bản thân mình, nhất là những vấn đề  mang tính thầm kín. Đối với học sinh trường THCS_THPT Hậu Thạnh Đông nằm ở khu  vực vùng sâu, vùng xa đối mặt với nhiều khó khăn về điều kiện học tập,  tiếp thu văn hóa, trình độ nhận thức còn nhiều hạn chế. Xuất phát từ những nguyên nhân trên đã tác động không nhỏ đến kết  qủa học tập và rèn luyện của học sinh. Điều này đã thôi thúc tôi nhiều  năm nay trăn trở  tìm tòi cần phải có một giải pháp. Trên cơ  sở  nghiên  cứu   chắt   lọc     những   công   trình   của   một   số   tác   giả   viết   về  DS_SKSSVTN. Tôi nhận thấy chưa có một công trình nào tập trung và một tác phẩm  văn học cụ thể theo phương pháp tích hợp lồng ghép dân số  ­ sức khoẻ  sinh sản vị thành niên, cho nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: MỘT SỐ  KINH NGHIỆM GIẢNG DẠY LỒNG GHÉP GIÁO DỤC DÂN SỐ  ­  SỨC KHỎE  SINH SẢN VỊ THÀNH NIÊN THÔNG  QUA TÁC PHẨM CHIẾC  THUYỀN   NGOÀI   XA   NGUYỄN   MINH   CHÂU­MÔN   NGỮ   VĂN   ­LỚP   12  CHƯƠNG TRÌNH CHUẨN. Trong phạm vi đề tài tôi chú trọng và nguyên nhân xuất phát từ học  sinh, lấy học sinh làm trung tâm để từ đó tìm ra một giải ph áp lồng ghép  tích hợp giáo dục DS_SKSSVTN qua một tác phẩm văn học.  Từ đó giúp cho học sinh không chỉ cảm nhận sâu sắc về nội dung bà   học mà qua tiết dạy lồng ghép học sinh có được thi độ tình cảm và nhận   thức cũng như  vốn hiểu biết hết sức cần thiết về   DS_SKSSVTN   đối  với học sinh lớp 12. 4
  5.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” PHẦN I: THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI Thực tế trong chương trình Ngữ văn cấp THPT nội dung lồng ghép  tích hợp giáo dục dân số  sức khỏe sinh sản vị  thành niên chủ  yếu tập   trung vào hai vấn đề  chính đó là: Cuộc sống gia đình, xã  hội và  giáo   dục giới. Hai nội dung này chủ  yếu được lồng ghép vào một số  bài học cơ  bản cho ba khối (lớp 10 gồm 9 bài, lớp 11 gồm 7 bài, lớp 12 có 7 bài )   tổng cộng đối với học sinh THPT tiếp xúc 23 bài học có địa chỉ  lồng  ghép như  vậy so với toàn bộ  chương  trình cấp học thì sồ  lượng hơi ít,   mức độ  lồng ghép cũng hơi nhạt   điều này cũng  ảnh hưởng đến hiệu   quả giảng dạy. Mặt khác đối với học sinh khối 12 vấn đề  lồng ghép cũng hết sức   khó khăn bởi áp lực học sinh cuối cấp. Trong 7 địa chỉ  mà các em tích  5
  6.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” hợp lồng ghép thì tác phẩm “ Chiếc thuyền ngoài xa” của  Nguyễn Minh  Châu là một tác phẩm mới cho nên vấn đề tiếp nhận cũng không dễ dàng  bởi tính đa nghĩa của tác phẩm. Học sinh  cần  phải có một sự hiểu biết  sâu sắc  về cuộc sống xã hội, sự suy ngẫm bản thân thì mới có khả năng  cảm thụ mảng văn học đời thường ( số  phận con người thời hậu chiến   tranh) một vấn đề  nhạy cảm đó là bạo lực gia đình và dân số  ­ sinh đẻ  không có kế  hoạch  của gia đình những người làng chài trên vùng biển   miền trung. Với những yêu cầu trên so với thực trạng mà học sinh tôi giảng dạy  thì còn nhiều hạn chế chưa đáp ứng yêu cầu. Qua kết quả khảo sát chất lượng và phiếu thăm dò sự hiểu biết của  học sinh đầu năm học khối 12 t ừng  nắm về vấn đề  dân số ­ sức khoẻ  sinh sản vị  thành niên. Đã cho tôi thấy phần lớn học sinh về  mặt kiến  thức không có sự  hiểu biết vấn đề  dân số  ­ sức khoẻ  sinh sản vị  thành  niên. Về  kỹ  năng sống và thái độ  sống đối học sinh cũng hết sức yếu  kém đặc biệt là những học sinh nữ. Khi nhận thức về vấn đề giới tính và  vấn đề bình đẳng giới hay bạo lực gia đình. Trong quá trình giảng dạy Ngữ  Văn  ở  trường THCS_THPT Hậu  Thạnh Đông, tôi đã tiến hành lồng ghép ­ tích hợp  ở  một số  bài học về  dân số  ­ sức khoẻ  sinh sản vị  thành niên.Trong đó có  “ Chiếc thuyền   ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu. Kết quả cụ thể thông qua bảng số liệu sau: BẢNG 1 6
  7.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” Số lượng học  Kết quả Năm học Lớp sinh khảo sát Đúng Sai 2008­2009 12 180 50 ­ 27 % 130 ­73% 2009­2010 12 200 80 ­ 40 % 120­ 60% ( Kết quả khảo sát về luật hôn nhân gia đình ) BẢNG 2 Kết quả Số lượng học Năm học Lớp 5 điểm trở  Dưới 5  sinh khảo sát lên điểm 2008­2009 12 90 30 – 33 % 60_  67  % 12 90 40_  44  % 50_   56   % 7
  8.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” 2009­2010 ( Kết quả kiểm tra bài viết số 6 – Nghị luận xã hội vấn đề bạo lực gia đình  ) Từ những số liệu trên cho thấy : Đối với bảng 1: _ Năm học 2008­2009 số  học sinh được điều tra là 180 em nhưng  chỉ có 50 em trả lời đúng  chiếm 27%, còn lại 130 em  trả lời sai chiếm  73%. _ Năm học 2009­2010 số  học sinh được điều tra 200 em, số  lượng  hơn năm 2008­2009 là  20 em nhưng kết quả: Số học sinh trả lời đúng 80   em chiếm 40 %, còn lại sai 120 em chiếm 60%. Qua bảng 1 ta thấy tỉ  lệ  học sinh trả lời đúng năm sau có cao hơn   năm trước ( 50 ­ 27 % đến 80 ­ 40 %) nhưng so với kết quả trả lời sai thì  vẫn quá chênh lệch với đúng ( 27 %  >  
  9.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” _ Năm học 2009­2010 : Cùng con số  điều tra 90 em kết quả  chỉ có   40 em đạt điểm từ trung bình trở ln chiếm  44 %, còn lại 50 em đạt điểm   dưới trung bình chiếm tỉ lệ  56 %. Số bài viết đạt điểm dưới trung bình  cũng giảm từ  67%  xuống 56 %  nhưng tỉ lệ đạt vẫn nằm  ở  mức dưới   trung bình. Từ những thực trạng nêu trên đã thôi thúc bản thân tôi cần phải tìm  hiểu nguyên nhân bắt nguồn từ đâu?  Qua thực tế  mà tôi đã tìm hiểu học sinh  ở  lớp cũng như  thăm hỏi  hoàn cảnh gia đình. Đồng thời căn cứ vào mục tiêu của môn Ngữ Văn nói   chung và mục tiêu giáo dục dân số  ­ sức khỏe sinh sản vị  thành niên  thông qua một tác phẩm văn học nói riêng   đã cho tôi rút ra được ba  nguyên nhân cơ bản  sau đây : Về  mặt kiến thức:  Phần lớn học sinh không được học về  kiến  thức DS_SKSSVTN từ cấp dưới, cho nên khi các em vào THPT chủ yếu  là các em được học qua một số    môn học như  ( Ngữ  văn, Địa lý, Sinh   học, Giáo dục công dân, Hoạt động ngoài giờ lên lớp ) ở một số tiết theo   hình thức lồng ghép là chính. _ Ngoài kiến thức mà học sinh có được từ  trong trường học thì  phần lớn học sinh học hỏi qua bạn bè, kinh nghiệm của người lớn, qua  sách báo các thông tin đại chúng. Cho nên kiến thức hiểu biết của các em  không có hệ thống đầy đủ điều này ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề  giáo   dục DS_SKSSVTN. _Đặc biệt  đối với học sinh trường  THCS_THPT  Hậu Thạnh Đông  tôi đảm nhiệm nằm ở khu vực vùng sâu vùng xa của  tỉnh Long An. 9
  10.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” Chất lượng đầu vào đối học sinh trường còn thấp so với các trường   trong tỉnh. Khả  năng tiếp thu tri thức qua các phương tiện trên báo đài,  thư  viện ,trên Mạng liên quan cũng hạn chế. Phần lớn học sinh của   trường chưa quan tâm đến vấn đề  này hoặc có quan tâm cũng hạn chế  bởi điều kiện tiếp cận cũng hết sức khó khăn do đặc thù học sinh ở vùng  sâu.  _Mặt khác vấn đề DS_SKSSVTT là vấn đề mới mẻ nhiều bậc phụ  huynh cho là cấm kỵ sợ khi giáo dục vấn đề này cho là  “ Mở đường cho   hươu chạy” cho nên không tư  vấn cho con cái thậm chí khi con cái đề  cập đến vấn đề này cho là “con mình hư hỏng”. Cho nên học sinh chủ yếu tự học hỏi tự mò mẫm  điều này dẫn đến  thiếu hiểu biết từ đó có những biểu hiện sai lầm, lối sống lệch lạc, dẫn   đến  những hậu quả đáng tiếc mà nguyên nhân chính cũng là do khơng có  kiến thức. Về  mặt kỹ  năng:  Khả  năng vận dụng sự  hiểu biết của bản thân  vào trong từng điều kiện hoàn cảnh cụ thể của cuộc sống.   _ Sự   ứng xử  với người thân trong gia đình bằng những tình cảm  chân thành ,vị  tha đối học sinh cũng còn hạn chế. Nguyên nhân là do   thiếu giáo dục về kiến thức và giáo dục kỹ năng sống của học sinh trong   gia đình còn nhiều vấn đề  bất cập hiện tượng nhiều bậc phụ  huynh  chưa thực sự làm gương sáng cho con cái  nhất là trong vấn đề bình đẳng  giới.  Biểu hiện đó là : Sự phân biệt đối xử thiếu bình đẳng  nam và nữ  trong gia đình  nhiều quan niệm lạc hậu lỗi thời như “ Chồng tôi vợ tớ”   10
  11.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” “ trọng nam khinh nữ” “ trời sinh voi trời sinh cỏ­ sinh  đẻ  không kế   hoạch”.  _Hiện tượng bạo lực gia đình thường xẩy ra trong một số gia đình  nhất là những gia đình đông con có hoàn cảnh kinh tế  khó khăn. Cảnh   tượng ( cha mẹ thường xuyên cãi lộn, chồng đánh đập vợ con, cấm đoán,   lối sống gia trưởng, độc đoán ) từ đó một phần nào cũng ảnh hưởng đến  kỹ năng sống của học sinh  do phải sống trong một môi trường gia đình   như thế. _Bên cạnh đó kỹ năng sống ứng xử với mọi người trong cộng đồng  thể  hiện được tinh thần nhân ái bằng những biểu hiện mang tính nhân  văn đối với học sinh cũng còn hạn chế.  _Khả năng giao tiếp của học sinh cũng vụng về, cách dùng từ ngữ   ( lời hay ý đẹp ) trong giao tiệp ít sử  dụng, sự  quan tâm chia sẻ  nhất là đối với những con người bất hạnh của học sinh cũng chưa cao. Hiện tượng học sinh vi phạm đạo đức lối sống ( nói tục chưởi thề,  đánh lộn, xúc phạm nhân phẩm bạn bè, xem thường thầy cô giáo ) chiều  hướng ngày một gia tăng. _Ngoài ra kỹ năng trao đổi trình bày, phát biểu chứng kiến của bản  thân trong quá trình tham gia thảo luận trong giờ học của học sinh quan   trọng   nhất   là   khả   năng   bác   bỏ   quan   điểm     không   đúng   đắn   về  DS_SKSSVTN  học sinh cũng chưa làm tốt được vấn đề này. _Do kỹ năng trình bày phát biểu chứng kiến chưa tốt điều này cũng  ảnh hưởng rất lớn đến kết quả  bài viết của học sinh đối với dạng đề  làm văn nghị luận xã hội một trong những câu hỏi quan trọng của các bài  11
  12.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” kiểm tra   hay thi học kỳ, thi tốt nghiệp cao đẳng, đại học chiếm 30%  của bài viết.  Về  thái độ  tình cảm: Ngoài  kiến thức và kỹ  năng thì thi độ  tình  cảm cũng hết sức quan trọng  bởi vì: Nếu có được thái độ tốt trên cở sở  hiểu  biết thì hành động ứng xử sẽ đúng đắn ngược lại thái độ tình cảm  lệch lạc thì hành động cách ứng xử dễ dẫn đến sai trái thiếu văn minh. _  Đối với học sinh THPT ở trường tôi giảng dạy bên cạnh thái độ  học tập tích cực của học sinh, sự hứng thú đối với môn học và bài học   vấn đề giáo dục DS_SKSSVTN của các em thì một trở ngại đối với giáo   viên đó là: Còn có nhiều học sinh có thái độ học tập sự hứng thú rất yếu  kém các em còn xem nhẹ việc học, chưa chú trọng vào bài học, thậm chí  các em học còn mang tính chất đối phó chưa thấy tầm quan trọng của bộ  môn Ngữ  Văn. Mặt khác khi lồng ghép giáo dục DS_SKSSVTN một số  học sinh cho rằng đây là vấn “đề  thầm kín” cho nên   không giám bộc  bạch sự  hiểu biết của mình cho tập thể lớp đây cũng là một quan niệm  sai lầm, là một thử thách đối với người dạy. _ Cũng bắt nguồn từ nguyên nhân thứ nhất cho nên ảnh hưởng đến  nguyên nhân thứ ba thái độ tình cảm của học sinh hiện nay vấn đề : Tôn  trọng bảo vệ đề cao người phụ nữ, trân trọng cuộc sống gia đình, ý thức  bảo vệ  xây đắp hạnh phúc gia đình SKSS của học sinh cũng còn nhiều   bất cập. _Hiện tượng học sinh xem nhẹ cuộc sống gia đình,  gia đình không  còn là tổ  ấm đối với các em thậm chí có một số  em cho gia đình như  “  nhà trọ” tạm thời, coi cha mẹ anh chị em trong gia đình cũng như người   xa lạ. Một số  học sinh nam có thái độ  xem thường bạn nữ  sự  bất bình   12
  13.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” đẳng ăn sâu trong nhận thức của các em điều này cũng  ảnh hưởng rất   lớn đến tương lai sau này các em cũng sẽ trở thành những chủ nhân của  gia đình.  Trên đây là ba nguyên nhân cơ bản xuất phát từ phía học sinh ngoài  ra cũng xuất phát từ nhiều  nhân tố khác cũng ảnh hưởng đến chất lượng  hiệu quả giảng dạy như. _Từ  phía giáo viên kinh nghiệm lồng ghép vẫn còn hạn chế, đa số  giáo viên tự tìm  tìm chưa có chương trình giáo dục tập huấn một cách bi  bản. Một số giáo viên chưa chú trọng việc lồng ghép, coi việc lồng ghép  chỉ là phần phụ, chưa thấy được cái hay của việc lồng ghép sẽ  tạo nên  hứng thú đối với tiết học.  _Về phía nhà trường­ x hội: Cơ sở vật chất , phương tiện dạy học  của nhà trường còn thiếu.  Tài liệu sách báo có liên quan đến giáo dục  dân số  ­ sức khoẻ  sinh sản vị  thành niên chưa đầy đủ. Công tác tuyên  truyền xã hội hôị  giáo dục vấn đề  DS_SKSSVTN chưa được chú trọng,  thường xuyên, có hiệu quả.  Từ  những nguyên nhân nêu trên của thực trang nhất thiết cần phải   có một giải pháp cụ thể. 13
  14.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” PHẦN II: CÁC GIẢI PHÁP Trước khi đi vào từng giải pháp cụ thể tôi xin nêu ra một số vấn đề  cần lưu ý trong qúa  trình lồng ghép, tích hợp  giáo dục DS_SKSSVTN  thông qua bộ môn Ngữ Văn cấp THPT. 14
  15.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” _Trước hết cần phải nhận thức sâu sắc việc lồng ghép tích hợp đối   với môn Ngữ Văn là hết sức cần thiết nhưng phải có một phương pháp  khoa học linh hoạt, hợp lý và hết sức khéo léo. Nếu không biến giờ học   Ngữ Văn thành một giờ dạy DS_SKSSVTN phản tác dụng giáo dục. Như vậy đòi hỏi người giáo viên xác định trọng tâm của bài học là  Ngữ   Văn   đồng   thời   thông   qua   lồng   ghép,   tích   hợp   giáo   dục  DS_SKSSVTN làm cho học sinh càng khắc sâu kiến thức cho bài học có  nghĩa là người giáo viên thực hiện nhiệm vụ kép. _Quá trình lồng ghép phải cò sự  lựa chọn chắt lọc những địa chỉ  thích hợp, và phù hợp từng đặc trưng của từng phân môn ( Tiếng việt,  làm văn, đọc văn) cùng với tiến trình bài dạy các phần ( Chuẩn bị  bài,   hay phần vô bài mới, tìm hiểu văn bản, hoặc là củng cố, bài tập luyện  tập ) Tích hợp bộ  phận hay tích hợp toàn phần điều này còn phải phụ  thuộc và từng đối tượng học sinh, thời lượng bài dạy. _ Không khí thâ mật cởi mở, phát huy tính tích cực chủ  động của   học sinh là một yêu cầu cần thiết đối với tiết học. Giáo viên  linh động  nhẹ  nhàng, khéo léo tránh hiện tượng mang tính “  hô hào, lên gân” có  những tình huống xử lý mang tính giáo dục nhân văn  khi gặp những tình  huống có thể xẩy ra đối với một số học sinh. Đặc biệt là sự  tò mò mang tính thô thiển, kích thích sự  trải nghiệm   muốn thực hành của một số học sinh cá biệt. Trên đây là những vấn đề  cần lưu ý đối với người giáo viên trong  quá trình giảng dạy tích hợp lồng ghép mà bản thân tôi đã rút ra được từ  thực tiến trải nghiệm qua nhiều năm giảng dạy. 15
  16.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” Trong chương trình lớp 12 có đến 7 địa chỉ tích hợp lồng ghép sở dĩ  tôi chọn tác phẩm “ Chiếc thuyền ngoài xa” của nhà văn Nguyễn Minh  Châu để  tiến hành lồng ghép tích hợp giáo dục DS_SKSSVTN là xuất  phát từ  mục tiêu yêu cầu của bộ  môn Ngữ  Văn nói chung và mục tiêu   của việc lồng ghép đối với một tiết đọc văn nói riêng. Tôi nhận thấy với   tác phẩm này đã đáp  ứng một cách đầy đủ  với mục tiêu bài học, trọng   tâm là vừa giáo dục được vấn đề  “ gia đình, xã hội”  và “giáo dục giới   tính”. Trên cơ sở học sinh có kiến thức cơ bản về bi kịch của người phụ  nữ  sinh đẻ  nhiều không có kế  hoạch. Thấy được nghịch cảnh xẩy ra   trong   gia   đình   người   làng   chài   cảnh   tượng   người   phụ   nữ   chịu   đựng  người chồng tàn nhẫn đáng đập vợ  con theo một thường lệ  “  Ba ngày  một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” nhưng người phụ  nữ  vẫn kiên  quyết van xin quan tòa không thể  bỏ  chồng. Vì sao lại thế? Từ  đó học   sinh có được kỹ  năng sống và thái độ  tình cảm. Làm cho học sinh biết  cảm thông xẻ  chia với nỗi bất hạnh của người phụ  nữ  hiểu ra  được  những nghịch lý trong một gia đình từ  đó liên hệ  thực tế  giáo dục bản  thân. _Nhận thức được vai trò quan trọng của gia đình đồng thời phải   biết lên án tố cáo  những hành vi bạo lực gia đình, bất bình đẳng giới, và  không đồng tình với hiện tượng sinh đẻ không có kế hoạch ( gia đình nào  cũng trên chục đứa con sống trong một con thuyền chật chội ) _Qua bài học này cũng rèn luyện cho học sinh lớp 12 kỹ  năng làm  một bài văn nghị luận xã hội hết sức quan trọng đối với các em vì nó có  mặt trong các bài kiểm tra các kỳ thi. 16
  17.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” Để   giúp   học   sinh   có   một   số   kiến   thức   cơ   bản   về   giáo   dục  DS_SKSSVTN     qua tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” – Nguyễn Minh  Châu­ Môn Ngữ Văn  lớp 12  tôi đã áp dụng một số giải pháp cụ thể  sau  đây: 2.1 THÔNG QUA CHUẨN BỊ  BÀI  Ở  NHÀ HỌC SINH CÓ KIẾN   THỨC VỀ  DS­SKSSVTN. _Một số giáo viên thường xem nhẹ  phần chuẩn bị bài đối với học   sinh điều này ảnh hưởng rất lớn đến kết quả bài học. Như chúng ta thấy  tiến trình một bi học có rất nhiều bước nhưng  kết thúc một bài học luôn  luôn có phần củng cố  và dặn dò như  vậy phần dặn dò   chính là phần  chuẩn bị cho bài học kế tiếp. _Muốn bài học sau tốt thì đòi hỏi học sinh phải chuẩn bị bài ở  nhà   thật tốt có nghĩa là các em đã tự tìm tòi tự nghiên cứu vấn đề đây cũng là  một phương pháp rèn luyện kỹ năng tự học của học sinh. Đồng thời thông qua sự  chuẩn bị  bài  ở  nhà của học sinh một phần   nào đó cũng đánh giá được năng lực, sự hiểu biết về kiến thức cũng như  kỹ năng của các em. _ Mặt khác qua sự  kiểm tra của giáo viến thấy được thái độ  học  tập của học sinh, nhất là những học sinh có ý thức thái độ  kém, lười   biếng, chưa chăm chỉ chú trọng việc học từ đó giáo viên có phương pháp  uốn nắn sửa đổi giáo dục các em. Làm tốt việc này cũng chứng tỏ  sự  quan tâm giúp đỡ của giáo viên góp phần tạo nên sự thân thiện giữa thầy   và trò đây cũng là một yêu cầu cần thiết trong môi trường day học hiện   nay “ trường học thân thiện học sinh tích cực”. 17
  18.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” Không có việc gì hoàn mỹ hết nếu như không có khâu chuẩn bị  kỹ  lượng trước khi xúc tiến. Cho nên theo tôi khâu chuẩn bị là một khâu rất   quan trọng đối với một tiết dạy đặc biệt là đối bài học lồng ghép giáo  dục dân số ­ sức khoẻ sinh sản vị thành niên ở môn Ngữ văn. Cụ   thể   thông   qua   tác   phẩm  “Chiếc   thuyền   ngoài   xa”  Nguyễn  Minh Châu tôi đã tiến hành các bước sau: _ Bước1: Giáo viên chuẩn bị cho học sinh một số hệ thống câu hỏi  liên quan đến bài học. Ví dụ: Tìm hiểu khi quát về tác giả Nguyễn Minh Châu ( Cuộc đời,  sự nghiệp sáng tác, đề tài sáng tác trước năm 1975 và sau năm 1975) quan  niệm viết văn của tác giả. Còn về  tác phẩm: Tìm hiểu hoàn cảnh sáng tác, kiến thức về  vấn  đề SKSSVTT. _ Bước thứ 2: Phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong  nhóm về  khâu chuẩn bị  bài trong đó có cả  dụng cụ  học tập ( giấy, bút,   bảng phụ, phân nhóm, thư kí, nhóm  trưởng ). Cụ thể: chia lớp thành 4 nhóm: +Nhóm 1: Tìm hiểu tác giả Nguyễn Minh Châu. +Nhóm 2: Tìm hiểu về  tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, tóm tắt văn  bản. +Nhóm 3:Tìm hiểu văn bản qua phân tích các nhân vật trong tác  phẩm. +Nhóm   4  :   Tìm   hiểu   tư   liệu     về   phát   luật   liên   quan   đến  DS_SKSSVTT. 18
  19.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” _Bước thứ  3: Giải đáp khúc mắc, khó khăn đối với các em trong   quá trình chuẩn bị. Ví dụ: Có thể câu hỏi nào đó quá khó giáo viên gợi mở cho các em,  hoặc giới thiệu cho các em một số địa chỉ hay một số tư liệu để học sinh   truy cập thu thập cho bài học. Chẳng hạn như  luật hôn nhân gia đình,  công ước quốc tế về quyền trẻ em. _Bước thứ  tư: Giáo viên tiến hành kiểm tra kết quả chẩn bị bi  ở  nhà của học sinh cụ thể và đầu tiết học giáo viên kiểm tra phát hiện và   nhắc nhở một số học sinh chưa có sự chẩn bị bài. Ví dụ: Giáo viên kiểm tra tập vở  bài soạn của học sinh trực tiếp  một số em hoặc kiểm tra qua tổ trưởng học tập của từng tổ báo cáo cụ  thể từng thành viên trong tổ ( Chuẩn bị đầy đủ  hay thiếu sót để có biện   pháp ). _Bước thứ năm: Đây chính là công việc của giáo viên tự chuẩn bị  cho mình nguồi kiến thức thì còn lựa chọn phương pháp giảng dạy, tư  liệu giảng dạy tạo tính trực quan sinh đông. cụ thể khi dạy bài này tôi đã  ứng dụng công nghệ thông tin vào trong bài học soạn giảng bằng giáo án   powerpoint. Vừa tạo tính trực quan sinh động vừa cung cấp cho học sinh   một lượng kiến thức phong phú trong khoảng thời gian nhất định. Nhất là cho học sinh xem một số  đoạn Videoclip về  cảnh tượng   bạo lực gia đình, cảnh nghèo khổ  bất hạnh của một số gia đình do sinh   con nhiều đối chiếu so snh với một số cảnh hạnh phục của gia đình tiến   bộ  để  cho học sinh có  ấn tượng về  bài học  “ Chiếc thuyền ngoài xa”  Vấn đề mà nhà văn Nguyễn Minh Châu đề cập. 19
  20.  “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số ­Sức  khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác  phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu­ Môn Ngữ Văn ­lớp 12 chương trình chuẩn” _Đây là một vấn đề  nóng bỏng hiện nay vừa cho thấy được tấm   lòng nhân  ái của tác giả. Bức thông điệp mà nhà văn muốn gửi đến   người đọc hôm nay và mai sau. Vấn đề  miếng cơm manh áo, số  phận   của con người, sự  phá vỡ  đạo đức chuẩn mực gia đình, hậu quả  khôn  lường do đói khổ  và thiếu hiểu biết, sử nhẫn nhục đến đáng dận, đáng  trách của người vợ. Sự hung ác thiếu nhân tính của người chồng, tâm lý  hằn thù đầy oán hận của những đứa con ngây thơ  phải sống trong một  gia đình bất hạnh. Qua khâu chẩn bị bài đã tích hợp lồng ghép gián tiếp cho học sinh có  kiến thức khái quát về  vấn đề  DS_SKSSVTN cũng như  kỹ  năng thái độ  tình cảm của các em khi học tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” Nguyễn  Minh Châu.  2 .2THÔNG     QUA   TÌM   HIỂU   VĂN   BẢN   HỌC   SINH   CÓ   KIẾN   THỨC  VỀ DS­SKSSVTN. _Việc tổ chức học sinh nắm vững kiến thức thông qua tìm  hiểu văn  bản là một nhiệm vụ kép vừa đảm bảo cho học sinh có tri thức của một  tiết học Ngữ   văn đồng thời lồng ghép tích hợp DS_SKSSVTN. Đây là  một yêu cầu cao tương đối khó khăn đối với giáo viên đòi hỏi có phương  pháp tổ chức bài học  linh hoạt có hiệu quả. Đối với bài học“Chiếc thuyền ngoài xa” Nguyễn Minh Châu  tôi  đã tiến  hành các thao tác như sau: _Thao tác thứ nhất: Tổ chức cho học sinh nắm vững nội dung của   câu chuyện đây là yêu cầu cần thiết đối với một tiết  đọc văn bản. Vì   không nắm được cốt truyện thì không thể khám phá được nội dung, chủ  đề, tư tưởng, nghệ thuật của tác phẩm. 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2