Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu - Môn Ngữ Văn - Lớp 12 chương trình chuẩn
lượt xem 24
download
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu - Môn Ngữ Văn - Lớp 12 chương trình chuẩn chú trọng tìm nguyên nhân xuất phát từ học sinh, lấy học sinh làm trung tâm để từ đó tìm ra một giải pháp lồng ghép tích hợp giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị thành niên qua một tác phẩm Văn học.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu - Môn Ngữ Văn - Lớp 12 chương trình chuẩn
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” LỜI NÓI ĐẦU Vấn đề giáo dục “Dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên” ( DS SKSSVTN) trong trường trung học phổ thông hiện nay đã trở thành đề tài nóng hổi, không chỉ nằm trong phạm vi của một quốc gia nữa mà trở thành vấn đề mang tính toàn cầu bởi vì: Dân số sức khoẻ sinh sản –vị thành niên gắn liền với tuổi trẻ (tương lai của đất nước, dân tộc, nhân loại ) ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, nhận thức, hành động trong đó đối tượng là học sinh trung học phổ thông chiếm một số lượng rất lớn. Thế hệ học sinh hôm nay khác với ngày xưa xã hội thay đổi kéo theo nhận thức nhu cầu cũng khác xưa cho nên vấn đề giáo dục cũng phải đổi thay để đáp ứng yêu cầu của lịch sử. Đứng trước yêu cầu của lịch sử xã hội Bộ giáo dục đã đưa ra một số giải pháp trong đó có giải pháp là lồng ghép giáo dục dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên qua một số bộ môn trong đó có Ngữ Văn. Đây là một trong những môn học được coi có thế mạnh nhất về lồng ghép vấn đề này. Theo tài liệu của Bộ giáo dục và đào tạo ủy ban dân số gia đình và trẻ em về “ Tích hợp giáo dục dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên trong trường trung học phồ thông” trang 171172. Đối với môn Ngữ Văn căn cứ vào mục tiêu giáo dục dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên có ba mục tiêu cơ bản như sau: Về kiến thức: Giáo dục cho học sinh có những hiểu biết về cuộc sống và những mỗi quan hệ tình cảm trong gia đình, quan niệm về hạnh 1
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” phúc gia đình, sự chia sẻ đắng cay ngọt bùi. Đồng thời nhận thức được mỗi quan hệ nhân ái với con người với nhau trong cuộc sống xã hội, đất nước dân tộc. Hiểu về quyền bình đẳng nam nữ trong cuộc sống, thấy được sự bất bình đẳng trọng nam khinh nữ trong xã hội cũ. Về kỹ năng: Giáo dục cho học sinh biết ứng xử với người thân trong gia đình bằng tình cảm chân thành vị tha, biết đối xử nhân ái với người trong cộng đồng. Biết trao đổi trình bày thảo luận về nội dung DS_SKSSVTN, bác bỏ những quan niệm sai tri không phù hợp trong xã hội hôm nay. Về thái độ: Học sinh có thái độ tôn trọng bảo vệ, đề cao người phụ nữ, bình đẳng nam nữ. Đồng thời phải biết trân trọng cuộc sống gia đình và các mỗi quan hệ trong gia đình, có ý thức trong việc gìn giữ hạnh phúc gia đình. Căn cứ vào mục tiêu cơ bản trên với thực tế giảng dạy ở trường trung học phổ thông đối với bộ môn Ngữ Văn khi lồng ghép giáo dục DS_SKSSVTN. Qua nhiều năm giảng dạy môn Ngữ Văn ở lớp 12 trường THCS_THPT Hậu Thạnh Đông đã cho tôi thấy một điều: Thuận lợi: Ưu thế của môn Ngữ Văn khi giảng dạy lồng ghép tích hợp giáo dục DS_SKSSVTN: Văn học chính là cuộc sống – Là nghệ thuật ngôn từ Là khoa học khám phá về con người “ Văn học là nhân học” cho nên khi tích hợp lồng ghép rất hấp dẫn, hứng thú nhẹ nhàng, tinh tế, thấm nhuần tư tưởng tình cảm nhân văn. Khó khăn: không chỉ đối với giáo viên mà cả học sinh trong đó vấn đề cần nhấn mạnh đó chính là học sinh. Nếu lấy tiêu chí về kiến thức và 2
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” kỹ năng, thái độ mục tiêu bài học thì học sinh mà tôi giảng dạy tìm hiểu nghiên cứu vấn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra cho giáo dục. Đại đa số học sinh khi hỏi về vấn đề dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thì không biết gì, nếu có biết thì cũng chỉ là sơ lược, không đầy đủ kỹ năng ứng xử hết sức yếu kém vụng về, nhận thức thái độ sống cũng còn lệch lạc thiếu văn minh. Từ chỗ thiếu hiểu biết về kiến thức dẫn đến kỹ năng sống, và thái độ sống cũng không tốt cho nên có rất nhiều học sinh có những hành vi, lối sống đáng lưu tâm. Biểu hiện có nhiều em sống buông thả sa đọa về đạo đức, ăn chơi sa hoa, lệch lạc về nhận thức, có những hành vi bạo lực thô thiển thiếu văn minh như đánh đập ức hiếp phụ nữ, chà đạp nhân phẩm của bạn. Coi gia đình cha mẹ, thầy cô giáo không ra gì. Vấn đề nảy nở tình yêu ở tuổi học đường thiếu trong sáng lành mạnh, hiện tượng yêu thử và sống thử do tiêm nhiễm một số văn hóa trong sách vở, phim ảnh trên mạng Internet không phù hợp dấn đến có nhiều học sinh phải mang thai ngoài ý muốn bỏ lỡ việc học hành. Từ những biểu hiện không tốt như trên theo tôi xuất phát từ nhiều nguyên nhân trong đó gắn liền với môn Ngữ Văn. Do giáo dục dân số sức khỏe sinh sản trong trường trung học phổ thông hiện nay mang tính tích hợp, lồng ghép ở một số môn chưa trở thành một bộ môn chính trong trường học.Việc lồng ghép rất khó khăn, ngoài đảm bảo kiến thức bộ môn còn cộng thêm lồng ghép dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên. 3
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” Học sinh coi đây là môn học mới lạ, đa số các em còn e ngại khi nói về những vấn đề liên quan đến bản thân mình, nhất là những vấn đề mang tính thầm kín. Đối với học sinh trường THCS_THPT Hậu Thạnh Đông nằm ở khu vực vùng sâu, vùng xa đối mặt với nhiều khó khăn về điều kiện học tập, tiếp thu văn hóa, trình độ nhận thức còn nhiều hạn chế. Xuất phát từ những nguyên nhân trên đã tác động không nhỏ đến kết qủa học tập và rèn luyện của học sinh. Điều này đã thôi thúc tôi nhiều năm nay trăn trở tìm tòi cần phải có một giải pháp. Trên cơ sở nghiên cứu chắt lọc những công trình của một số tác giả viết về DS_SKSSVTN. Tôi nhận thấy chưa có một công trình nào tập trung và một tác phẩm văn học cụ thể theo phương pháp tích hợp lồng ghép dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên, cho nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIẢNG DẠY LỒNG GHÉP GIÁO DỤC DÂN SỐ SỨC KHỎE SINH SẢN VỊ THÀNH NIÊN THÔNG QUA TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA NGUYỄN MINH CHÂUMÔN NGỮ VĂN LỚP 12 CHƯƠNG TRÌNH CHUẨN. Trong phạm vi đề tài tôi chú trọng và nguyên nhân xuất phát từ học sinh, lấy học sinh làm trung tâm để từ đó tìm ra một giải ph áp lồng ghép tích hợp giáo dục DS_SKSSVTN qua một tác phẩm văn học. Từ đó giúp cho học sinh không chỉ cảm nhận sâu sắc về nội dung bà học mà qua tiết dạy lồng ghép học sinh có được thi độ tình cảm và nhận thức cũng như vốn hiểu biết hết sức cần thiết về DS_SKSSVTN đối với học sinh lớp 12. 4
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” PHẦN I: THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI Thực tế trong chương trình Ngữ văn cấp THPT nội dung lồng ghép tích hợp giáo dục dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên chủ yếu tập trung vào hai vấn đề chính đó là: Cuộc sống gia đình, xã hội và giáo dục giới. Hai nội dung này chủ yếu được lồng ghép vào một số bài học cơ bản cho ba khối (lớp 10 gồm 9 bài, lớp 11 gồm 7 bài, lớp 12 có 7 bài ) tổng cộng đối với học sinh THPT tiếp xúc 23 bài học có địa chỉ lồng ghép như vậy so với toàn bộ chương trình cấp học thì sồ lượng hơi ít, mức độ lồng ghép cũng hơi nhạt điều này cũng ảnh hưởng đến hiệu quả giảng dạy. Mặt khác đối với học sinh khối 12 vấn đề lồng ghép cũng hết sức khó khăn bởi áp lực học sinh cuối cấp. Trong 7 địa chỉ mà các em tích 5
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” hợp lồng ghép thì tác phẩm “ Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu là một tác phẩm mới cho nên vấn đề tiếp nhận cũng không dễ dàng bởi tính đa nghĩa của tác phẩm. Học sinh cần phải có một sự hiểu biết sâu sắc về cuộc sống xã hội, sự suy ngẫm bản thân thì mới có khả năng cảm thụ mảng văn học đời thường ( số phận con người thời hậu chiến tranh) một vấn đề nhạy cảm đó là bạo lực gia đình và dân số sinh đẻ không có kế hoạch của gia đình những người làng chài trên vùng biển miền trung. Với những yêu cầu trên so với thực trạng mà học sinh tôi giảng dạy thì còn nhiều hạn chế chưa đáp ứng yêu cầu. Qua kết quả khảo sát chất lượng và phiếu thăm dò sự hiểu biết của học sinh đầu năm học khối 12 t ừng nắm về vấn đề dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên. Đã cho tôi thấy phần lớn học sinh về mặt kiến thức không có sự hiểu biết vấn đề dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên. Về kỹ năng sống và thái độ sống đối học sinh cũng hết sức yếu kém đặc biệt là những học sinh nữ. Khi nhận thức về vấn đề giới tính và vấn đề bình đẳng giới hay bạo lực gia đình. Trong quá trình giảng dạy Ngữ Văn ở trường THCS_THPT Hậu Thạnh Đông, tôi đã tiến hành lồng ghép tích hợp ở một số bài học về dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên.Trong đó có “ Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu. Kết quả cụ thể thông qua bảng số liệu sau: BẢNG 1 6
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” Số lượng học Kết quả Năm học Lớp sinh khảo sát Đúng Sai 20082009 12 180 50 27 % 130 73% 20092010 12 200 80 40 % 120 60% ( Kết quả khảo sát về luật hôn nhân gia đình ) BẢNG 2 Kết quả Số lượng học Năm học Lớp 5 điểm trở Dưới 5 sinh khảo sát lên điểm 20082009 12 90 30 – 33 % 60_ 67 % 12 90 40_ 44 % 50_ 56 % 7
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” 20092010 ( Kết quả kiểm tra bài viết số 6 – Nghị luận xã hội vấn đề bạo lực gia đình ) Từ những số liệu trên cho thấy : Đối với bảng 1: _ Năm học 20082009 số học sinh được điều tra là 180 em nhưng chỉ có 50 em trả lời đúng chiếm 27%, còn lại 130 em trả lời sai chiếm 73%. _ Năm học 20092010 số học sinh được điều tra 200 em, số lượng hơn năm 20082009 là 20 em nhưng kết quả: Số học sinh trả lời đúng 80 em chiếm 40 %, còn lại sai 120 em chiếm 60%. Qua bảng 1 ta thấy tỉ lệ học sinh trả lời đúng năm sau có cao hơn năm trước ( 50 27 % đến 80 40 %) nhưng so với kết quả trả lời sai thì vẫn quá chênh lệch với đúng ( 27 % >
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” _ Năm học 20092010 : Cùng con số điều tra 90 em kết quả chỉ có 40 em đạt điểm từ trung bình trở ln chiếm 44 %, còn lại 50 em đạt điểm dưới trung bình chiếm tỉ lệ 56 %. Số bài viết đạt điểm dưới trung bình cũng giảm từ 67% xuống 56 % nhưng tỉ lệ đạt vẫn nằm ở mức dưới trung bình. Từ những thực trạng nêu trên đã thôi thúc bản thân tôi cần phải tìm hiểu nguyên nhân bắt nguồn từ đâu? Qua thực tế mà tôi đã tìm hiểu học sinh ở lớp cũng như thăm hỏi hoàn cảnh gia đình. Đồng thời căn cứ vào mục tiêu của môn Ngữ Văn nói chung và mục tiêu giáo dục dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua một tác phẩm văn học nói riêng đã cho tôi rút ra được ba nguyên nhân cơ bản sau đây : Về mặt kiến thức: Phần lớn học sinh không được học về kiến thức DS_SKSSVTN từ cấp dưới, cho nên khi các em vào THPT chủ yếu là các em được học qua một số môn học như ( Ngữ văn, Địa lý, Sinh học, Giáo dục công dân, Hoạt động ngoài giờ lên lớp ) ở một số tiết theo hình thức lồng ghép là chính. _ Ngoài kiến thức mà học sinh có được từ trong trường học thì phần lớn học sinh học hỏi qua bạn bè, kinh nghiệm của người lớn, qua sách báo các thông tin đại chúng. Cho nên kiến thức hiểu biết của các em không có hệ thống đầy đủ điều này ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề giáo dục DS_SKSSVTN. _Đặc biệt đối với học sinh trường THCS_THPT Hậu Thạnh Đông tôi đảm nhiệm nằm ở khu vực vùng sâu vùng xa của tỉnh Long An. 9
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” Chất lượng đầu vào đối học sinh trường còn thấp so với các trường trong tỉnh. Khả năng tiếp thu tri thức qua các phương tiện trên báo đài, thư viện ,trên Mạng liên quan cũng hạn chế. Phần lớn học sinh của trường chưa quan tâm đến vấn đề này hoặc có quan tâm cũng hạn chế bởi điều kiện tiếp cận cũng hết sức khó khăn do đặc thù học sinh ở vùng sâu. _Mặt khác vấn đề DS_SKSSVTT là vấn đề mới mẻ nhiều bậc phụ huynh cho là cấm kỵ sợ khi giáo dục vấn đề này cho là “ Mở đường cho hươu chạy” cho nên không tư vấn cho con cái thậm chí khi con cái đề cập đến vấn đề này cho là “con mình hư hỏng”. Cho nên học sinh chủ yếu tự học hỏi tự mò mẫm điều này dẫn đến thiếu hiểu biết từ đó có những biểu hiện sai lầm, lối sống lệch lạc, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc mà nguyên nhân chính cũng là do khơng có kiến thức. Về mặt kỹ năng: Khả năng vận dụng sự hiểu biết của bản thân vào trong từng điều kiện hoàn cảnh cụ thể của cuộc sống. _ Sự ứng xử với người thân trong gia đình bằng những tình cảm chân thành ,vị tha đối học sinh cũng còn hạn chế. Nguyên nhân là do thiếu giáo dục về kiến thức và giáo dục kỹ năng sống của học sinh trong gia đình còn nhiều vấn đề bất cập hiện tượng nhiều bậc phụ huynh chưa thực sự làm gương sáng cho con cái nhất là trong vấn đề bình đẳng giới. Biểu hiện đó là : Sự phân biệt đối xử thiếu bình đẳng nam và nữ trong gia đình nhiều quan niệm lạc hậu lỗi thời như “ Chồng tôi vợ tớ” 10
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” “ trọng nam khinh nữ” “ trời sinh voi trời sinh cỏ sinh đẻ không kế hoạch”. _Hiện tượng bạo lực gia đình thường xẩy ra trong một số gia đình nhất là những gia đình đông con có hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Cảnh tượng ( cha mẹ thường xuyên cãi lộn, chồng đánh đập vợ con, cấm đoán, lối sống gia trưởng, độc đoán ) từ đó một phần nào cũng ảnh hưởng đến kỹ năng sống của học sinh do phải sống trong một môi trường gia đình như thế. _Bên cạnh đó kỹ năng sống ứng xử với mọi người trong cộng đồng thể hiện được tinh thần nhân ái bằng những biểu hiện mang tính nhân văn đối với học sinh cũng còn hạn chế. _Khả năng giao tiếp của học sinh cũng vụng về, cách dùng từ ngữ ( lời hay ý đẹp ) trong giao tiệp ít sử dụng, sự quan tâm chia sẻ nhất là đối với những con người bất hạnh của học sinh cũng chưa cao. Hiện tượng học sinh vi phạm đạo đức lối sống ( nói tục chưởi thề, đánh lộn, xúc phạm nhân phẩm bạn bè, xem thường thầy cô giáo ) chiều hướng ngày một gia tăng. _Ngoài ra kỹ năng trao đổi trình bày, phát biểu chứng kiến của bản thân trong quá trình tham gia thảo luận trong giờ học của học sinh quan trọng nhất là khả năng bác bỏ quan điểm không đúng đắn về DS_SKSSVTN học sinh cũng chưa làm tốt được vấn đề này. _Do kỹ năng trình bày phát biểu chứng kiến chưa tốt điều này cũng ảnh hưởng rất lớn đến kết quả bài viết của học sinh đối với dạng đề làm văn nghị luận xã hội một trong những câu hỏi quan trọng của các bài 11
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” kiểm tra hay thi học kỳ, thi tốt nghiệp cao đẳng, đại học chiếm 30% của bài viết. Về thái độ tình cảm: Ngoài kiến thức và kỹ năng thì thi độ tình cảm cũng hết sức quan trọng bởi vì: Nếu có được thái độ tốt trên cở sở hiểu biết thì hành động ứng xử sẽ đúng đắn ngược lại thái độ tình cảm lệch lạc thì hành động cách ứng xử dễ dẫn đến sai trái thiếu văn minh. _ Đối với học sinh THPT ở trường tôi giảng dạy bên cạnh thái độ học tập tích cực của học sinh, sự hứng thú đối với môn học và bài học vấn đề giáo dục DS_SKSSVTN của các em thì một trở ngại đối với giáo viên đó là: Còn có nhiều học sinh có thái độ học tập sự hứng thú rất yếu kém các em còn xem nhẹ việc học, chưa chú trọng vào bài học, thậm chí các em học còn mang tính chất đối phó chưa thấy tầm quan trọng của bộ môn Ngữ Văn. Mặt khác khi lồng ghép giáo dục DS_SKSSVTN một số học sinh cho rằng đây là vấn “đề thầm kín” cho nên không giám bộc bạch sự hiểu biết của mình cho tập thể lớp đây cũng là một quan niệm sai lầm, là một thử thách đối với người dạy. _ Cũng bắt nguồn từ nguyên nhân thứ nhất cho nên ảnh hưởng đến nguyên nhân thứ ba thái độ tình cảm của học sinh hiện nay vấn đề : Tôn trọng bảo vệ đề cao người phụ nữ, trân trọng cuộc sống gia đình, ý thức bảo vệ xây đắp hạnh phúc gia đình SKSS của học sinh cũng còn nhiều bất cập. _Hiện tượng học sinh xem nhẹ cuộc sống gia đình, gia đình không còn là tổ ấm đối với các em thậm chí có một số em cho gia đình như “ nhà trọ” tạm thời, coi cha mẹ anh chị em trong gia đình cũng như người xa lạ. Một số học sinh nam có thái độ xem thường bạn nữ sự bất bình 12
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” đẳng ăn sâu trong nhận thức của các em điều này cũng ảnh hưởng rất lớn đến tương lai sau này các em cũng sẽ trở thành những chủ nhân của gia đình. Trên đây là ba nguyên nhân cơ bản xuất phát từ phía học sinh ngoài ra cũng xuất phát từ nhiều nhân tố khác cũng ảnh hưởng đến chất lượng hiệu quả giảng dạy như. _Từ phía giáo viên kinh nghiệm lồng ghép vẫn còn hạn chế, đa số giáo viên tự tìm tìm chưa có chương trình giáo dục tập huấn một cách bi bản. Một số giáo viên chưa chú trọng việc lồng ghép, coi việc lồng ghép chỉ là phần phụ, chưa thấy được cái hay của việc lồng ghép sẽ tạo nên hứng thú đối với tiết học. _Về phía nhà trường x hội: Cơ sở vật chất , phương tiện dạy học của nhà trường còn thiếu. Tài liệu sách báo có liên quan đến giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên chưa đầy đủ. Công tác tuyên truyền xã hội hôị giáo dục vấn đề DS_SKSSVTN chưa được chú trọng, thường xuyên, có hiệu quả. Từ những nguyên nhân nêu trên của thực trang nhất thiết cần phải có một giải pháp cụ thể. 13
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” PHẦN II: CÁC GIẢI PHÁP Trước khi đi vào từng giải pháp cụ thể tôi xin nêu ra một số vấn đề cần lưu ý trong qúa trình lồng ghép, tích hợp giáo dục DS_SKSSVTN thông qua bộ môn Ngữ Văn cấp THPT. 14
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” _Trước hết cần phải nhận thức sâu sắc việc lồng ghép tích hợp đối với môn Ngữ Văn là hết sức cần thiết nhưng phải có một phương pháp khoa học linh hoạt, hợp lý và hết sức khéo léo. Nếu không biến giờ học Ngữ Văn thành một giờ dạy DS_SKSSVTN phản tác dụng giáo dục. Như vậy đòi hỏi người giáo viên xác định trọng tâm của bài học là Ngữ Văn đồng thời thông qua lồng ghép, tích hợp giáo dục DS_SKSSVTN làm cho học sinh càng khắc sâu kiến thức cho bài học có nghĩa là người giáo viên thực hiện nhiệm vụ kép. _Quá trình lồng ghép phải cò sự lựa chọn chắt lọc những địa chỉ thích hợp, và phù hợp từng đặc trưng của từng phân môn ( Tiếng việt, làm văn, đọc văn) cùng với tiến trình bài dạy các phần ( Chuẩn bị bài, hay phần vô bài mới, tìm hiểu văn bản, hoặc là củng cố, bài tập luyện tập ) Tích hợp bộ phận hay tích hợp toàn phần điều này còn phải phụ thuộc và từng đối tượng học sinh, thời lượng bài dạy. _ Không khí thâ mật cởi mở, phát huy tính tích cực chủ động của học sinh là một yêu cầu cần thiết đối với tiết học. Giáo viên linh động nhẹ nhàng, khéo léo tránh hiện tượng mang tính “ hô hào, lên gân” có những tình huống xử lý mang tính giáo dục nhân văn khi gặp những tình huống có thể xẩy ra đối với một số học sinh. Đặc biệt là sự tò mò mang tính thô thiển, kích thích sự trải nghiệm muốn thực hành của một số học sinh cá biệt. Trên đây là những vấn đề cần lưu ý đối với người giáo viên trong quá trình giảng dạy tích hợp lồng ghép mà bản thân tôi đã rút ra được từ thực tiến trải nghiệm qua nhiều năm giảng dạy. 15
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” Trong chương trình lớp 12 có đến 7 địa chỉ tích hợp lồng ghép sở dĩ tôi chọn tác phẩm “ Chiếc thuyền ngoài xa” của nhà văn Nguyễn Minh Châu để tiến hành lồng ghép tích hợp giáo dục DS_SKSSVTN là xuất phát từ mục tiêu yêu cầu của bộ môn Ngữ Văn nói chung và mục tiêu của việc lồng ghép đối với một tiết đọc văn nói riêng. Tôi nhận thấy với tác phẩm này đã đáp ứng một cách đầy đủ với mục tiêu bài học, trọng tâm là vừa giáo dục được vấn đề “ gia đình, xã hội” và “giáo dục giới tính”. Trên cơ sở học sinh có kiến thức cơ bản về bi kịch của người phụ nữ sinh đẻ nhiều không có kế hoạch. Thấy được nghịch cảnh xẩy ra trong gia đình người làng chài cảnh tượng người phụ nữ chịu đựng người chồng tàn nhẫn đáng đập vợ con theo một thường lệ “ Ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” nhưng người phụ nữ vẫn kiên quyết van xin quan tòa không thể bỏ chồng. Vì sao lại thế? Từ đó học sinh có được kỹ năng sống và thái độ tình cảm. Làm cho học sinh biết cảm thông xẻ chia với nỗi bất hạnh của người phụ nữ hiểu ra được những nghịch lý trong một gia đình từ đó liên hệ thực tế giáo dục bản thân. _Nhận thức được vai trò quan trọng của gia đình đồng thời phải biết lên án tố cáo những hành vi bạo lực gia đình, bất bình đẳng giới, và không đồng tình với hiện tượng sinh đẻ không có kế hoạch ( gia đình nào cũng trên chục đứa con sống trong một con thuyền chật chội ) _Qua bài học này cũng rèn luyện cho học sinh lớp 12 kỹ năng làm một bài văn nghị luận xã hội hết sức quan trọng đối với các em vì nó có mặt trong các bài kiểm tra các kỳ thi. 16
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” Để giúp học sinh có một số kiến thức cơ bản về giáo dục DS_SKSSVTN qua tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 tôi đã áp dụng một số giải pháp cụ thể sau đây: 2.1 THÔNG QUA CHUẨN BỊ BÀI Ở NHÀ HỌC SINH CÓ KIẾN THỨC VỀ DSSKSSVTN. _Một số giáo viên thường xem nhẹ phần chuẩn bị bài đối với học sinh điều này ảnh hưởng rất lớn đến kết quả bài học. Như chúng ta thấy tiến trình một bi học có rất nhiều bước nhưng kết thúc một bài học luôn luôn có phần củng cố và dặn dò như vậy phần dặn dò chính là phần chuẩn bị cho bài học kế tiếp. _Muốn bài học sau tốt thì đòi hỏi học sinh phải chuẩn bị bài ở nhà thật tốt có nghĩa là các em đã tự tìm tòi tự nghiên cứu vấn đề đây cũng là một phương pháp rèn luyện kỹ năng tự học của học sinh. Đồng thời thông qua sự chuẩn bị bài ở nhà của học sinh một phần nào đó cũng đánh giá được năng lực, sự hiểu biết về kiến thức cũng như kỹ năng của các em. _ Mặt khác qua sự kiểm tra của giáo viến thấy được thái độ học tập của học sinh, nhất là những học sinh có ý thức thái độ kém, lười biếng, chưa chăm chỉ chú trọng việc học từ đó giáo viên có phương pháp uốn nắn sửa đổi giáo dục các em. Làm tốt việc này cũng chứng tỏ sự quan tâm giúp đỡ của giáo viên góp phần tạo nên sự thân thiện giữa thầy và trò đây cũng là một yêu cầu cần thiết trong môi trường day học hiện nay “ trường học thân thiện học sinh tích cực”. 17
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” Không có việc gì hoàn mỹ hết nếu như không có khâu chuẩn bị kỹ lượng trước khi xúc tiến. Cho nên theo tôi khâu chuẩn bị là một khâu rất quan trọng đối với một tiết dạy đặc biệt là đối bài học lồng ghép giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên ở môn Ngữ văn. Cụ thể thông qua tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” Nguyễn Minh Châu tôi đã tiến hành các bước sau: _ Bước1: Giáo viên chuẩn bị cho học sinh một số hệ thống câu hỏi liên quan đến bài học. Ví dụ: Tìm hiểu khi quát về tác giả Nguyễn Minh Châu ( Cuộc đời, sự nghiệp sáng tác, đề tài sáng tác trước năm 1975 và sau năm 1975) quan niệm viết văn của tác giả. Còn về tác phẩm: Tìm hiểu hoàn cảnh sáng tác, kiến thức về vấn đề SKSSVTT. _ Bước thứ 2: Phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong nhóm về khâu chuẩn bị bài trong đó có cả dụng cụ học tập ( giấy, bút, bảng phụ, phân nhóm, thư kí, nhóm trưởng ). Cụ thể: chia lớp thành 4 nhóm: +Nhóm 1: Tìm hiểu tác giả Nguyễn Minh Châu. +Nhóm 2: Tìm hiểu về tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, tóm tắt văn bản. +Nhóm 3:Tìm hiểu văn bản qua phân tích các nhân vật trong tác phẩm. +Nhóm 4 : Tìm hiểu tư liệu về phát luật liên quan đến DS_SKSSVTT. 18
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” _Bước thứ 3: Giải đáp khúc mắc, khó khăn đối với các em trong quá trình chuẩn bị. Ví dụ: Có thể câu hỏi nào đó quá khó giáo viên gợi mở cho các em, hoặc giới thiệu cho các em một số địa chỉ hay một số tư liệu để học sinh truy cập thu thập cho bài học. Chẳng hạn như luật hôn nhân gia đình, công ước quốc tế về quyền trẻ em. _Bước thứ tư: Giáo viên tiến hành kiểm tra kết quả chẩn bị bi ở nhà của học sinh cụ thể và đầu tiết học giáo viên kiểm tra phát hiện và nhắc nhở một số học sinh chưa có sự chẩn bị bài. Ví dụ: Giáo viên kiểm tra tập vở bài soạn của học sinh trực tiếp một số em hoặc kiểm tra qua tổ trưởng học tập của từng tổ báo cáo cụ thể từng thành viên trong tổ ( Chuẩn bị đầy đủ hay thiếu sót để có biện pháp ). _Bước thứ năm: Đây chính là công việc của giáo viên tự chuẩn bị cho mình nguồi kiến thức thì còn lựa chọn phương pháp giảng dạy, tư liệu giảng dạy tạo tính trực quan sinh đông. cụ thể khi dạy bài này tôi đã ứng dụng công nghệ thông tin vào trong bài học soạn giảng bằng giáo án powerpoint. Vừa tạo tính trực quan sinh động vừa cung cấp cho học sinh một lượng kiến thức phong phú trong khoảng thời gian nhất định. Nhất là cho học sinh xem một số đoạn Videoclip về cảnh tượng bạo lực gia đình, cảnh nghèo khổ bất hạnh của một số gia đình do sinh con nhiều đối chiếu so snh với một số cảnh hạnh phục của gia đình tiến bộ để cho học sinh có ấn tượng về bài học “ Chiếc thuyền ngoài xa” Vấn đề mà nhà văn Nguyễn Minh Châu đề cập. 19
- “ Một số kinh nghiệm giảng dạy lồng ghép giáo dục dân số Sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu Môn Ngữ Văn lớp 12 chương trình chuẩn” _Đây là một vấn đề nóng bỏng hiện nay vừa cho thấy được tấm lòng nhân ái của tác giả. Bức thông điệp mà nhà văn muốn gửi đến người đọc hôm nay và mai sau. Vấn đề miếng cơm manh áo, số phận của con người, sự phá vỡ đạo đức chuẩn mực gia đình, hậu quả khôn lường do đói khổ và thiếu hiểu biết, sử nhẫn nhục đến đáng dận, đáng trách của người vợ. Sự hung ác thiếu nhân tính của người chồng, tâm lý hằn thù đầy oán hận của những đứa con ngây thơ phải sống trong một gia đình bất hạnh. Qua khâu chẩn bị bài đã tích hợp lồng ghép gián tiếp cho học sinh có kiến thức khái quát về vấn đề DS_SKSSVTN cũng như kỹ năng thái độ tình cảm của các em khi học tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” Nguyễn Minh Châu. 2 .2THÔNG QUA TÌM HIỂU VĂN BẢN HỌC SINH CÓ KIẾN THỨC VỀ DSSKSSVTN. _Việc tổ chức học sinh nắm vững kiến thức thông qua tìm hiểu văn bản là một nhiệm vụ kép vừa đảm bảo cho học sinh có tri thức của một tiết học Ngữ văn đồng thời lồng ghép tích hợp DS_SKSSVTN. Đây là một yêu cầu cao tương đối khó khăn đối với giáo viên đòi hỏi có phương pháp tổ chức bài học linh hoạt có hiệu quả. Đối với bài học“Chiếc thuyền ngoài xa” Nguyễn Minh Châu tôi đã tiến hành các thao tác như sau: _Thao tác thứ nhất: Tổ chức cho học sinh nắm vững nội dung của câu chuyện đây là yêu cầu cần thiết đối với một tiết đọc văn bản. Vì không nắm được cốt truyện thì không thể khám phá được nội dung, chủ đề, tư tưởng, nghệ thuật của tác phẩm. 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm khi soạn câu hỏi trắc nghiệm Vật lý
13 p | 3115 | 1746
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm nâng cao công tác chủ nhiệm học sinh lớp 5
14 p | 2596 | 686
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giúp dạy tốt phân môn Tập đọc lớp 3
13 p | 1069 | 142
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thảo luận nhóm trong dạy học môn Toán lớp 3 - Bùi Thị Giao Thủy
20 p | 668 | 121
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 đọc đúng, đọc diễn cảm
24 p | 573 | 119
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm nâng cao năng lực đọc hiểu môn Tiếng Anh cho học sinh bậc THCS
19 p | 397 | 115
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giúp trẻ 23-36 tháng thích hoạt động trong góc tạo hình - GV: N.Thanh Hương
7 p | 1195 | 91
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm giải bài toán BĐT
25 p | 309 | 70
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm khai thác triệt để mô hình để giảng dạy môn Sinh học lớp 7
17 p | 385 | 69
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số phương pháp sử dụng phương tiện dạy học Địa lí lớp 8
86 p | 346 | 65
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn vẽ tranh môn Mĩ thuật
23 p | 365 | 59
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả thảo luận nhóm trong phân môn Địa lí 5
18 p | 363 | 45
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số phương pháp giải phương trình mũ – phương trình Logarit
29 p | 353 | 42
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số sai lầm thường gặp của học sinh khi giải phương trình lượng giác cơ bản
13 p | 301 | 29
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm dạy học tích hợp phần Công dân với đạo đức - GDCD 10 nhằm phát huy năng lực học sinh
52 p | 143 | 16
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm trong giảng môn Chạy bền đối với HS Trường PT Dân tộc Nội trú tỉnh và HS lớp 10 nói riêng
13 p | 119 | 14
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm trong việc sáng tác chuyện kể cho trẻ mầm non
24 p | 112 | 12
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn