1
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: - Hội đồng Sáng kiến ngành Giáo dục - Đào tạo thị xã Bình Long
Tôi ghi dưới đây:
Stt
Họ và tên
Ngày
tháng
năm sinh
Nơi công
tác
Chức
vụ
Trình
độ
chuyên
môn
Tỷ lệ (%)
đóng góp
vào việc
tạo ra
sáng kiến
1 TRỊNH ĐĂNG ĐỈNH 28/05/1976
Trường
TH&THCS
Thanh
Lương, Thị
xã Bình
Long
Phó
Hiệu
trưởng
ĐHSP
100%
1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến:
Đề tài : “Biện pháp duy trì tốt sĩ số học sinh”.
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến : Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến.
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (Quản lý trường học)
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 07/09/2021
5. Mô tả bản chất sáng kiến
5.1 Tính mới của sáng kiến
Trong những năm gần đây tình trạng học sinh bỏ học có nguy cơ tăng mà
nguyên nhân bỏ học xuất phát từ nhiều phía, khách quan lẫn chủ quan, có khi vì
cuộc sống mưu sinh mà các em không có điều kiện đến trường, có khi do bản thân
hay do cha mẹ không quan tâm đến việc học của con em mình, có khi do tác động
các yếu tố xã hội bên ngoài tác động đến các em.
Qua thực tế làm công tác quản lý tại Trường TH-THCS Thanh Lương vấn đề
học sinh bỏ học dẫn đến sĩ số không đảm bảo là nỗi lo và là mối quan tâm hàng đầu
của đội ngũ thầy cô giáo mà đặc biệt là Ban Giám Hiệu nhà trường. Hòa với nỗi lo
2
chung của nhà trường tôi viết nên sáng kiến “Biện pháp duy trì tốt sĩ số học sinh".
Tính mới của sáng kiến thể hiện ở việc đưa ra các biện pháp cụ thể có tính thiết
thực nhằm duy trì sĩ số học sinh trong trường.
5.2 Nội dung của sáng kiến.
5.2.1 Cơ sở xuất phát :
a. Cơ sở lý luận :
Mục tiêu giáo dục trung học trong giai đoạn hiện nay là nhằm củng cố và
phát triển những kết quả của giáo dục tiểu học; bảo đảm cho cho học sinh có học
vấn phổ thông nền tảng và những hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để
tiếp tục học cao đẳng, đại học, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động.
b. Cơ sở thực tiễn:
Tuy nhiên chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường vẫn chưa đáp ứng
được so với yêu cầu đặt ra, học sinh bỏ học còn chênh lệch với các trường thuận
lợi. Vì vậy muốn không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà
trường thì công tác vận động học sinh bỏ học trở lại lớp, và công tác duy trì sĩ số là
vấn đề cần thiết phải tiến hành thường xuyên liên tục. Đó là tiền đề khơi dậy sự
phát triển khả năng tự học vốn có của người Việt Nam hình thành cho các em
những kiến thức khoa học độc lập, sáng tạo nâng cao năng lực phát triển và tự giải
quyết vấn đề đem lại niềm tin hứng thú cho các em trong mọi công việc.
Giúp cho học sinh chuyển từ thói quen ỷ lại, thụ động chán học sang một
trạng thái chủ động biết cách tìm lại những điều đã quên và nắm lại kiến thức khoa
học trong nhà trường, thấy được nhu cầu cần thiết của việc học và phát huy tìm
năng sáng tạo của bản thân. Để đạt được mục tiêu đó thì người cán bộ quản lí, giáo
viên chủ nhiệm phải phát huy tối đa vai trò của mình, trước hết giáo viên chủ
nhiệm là người thay mặt Ban Giám Hiệu quản lý giúp lớp tổ chức học tập, rèn
luyện được mục tiêu đào tạo, là người đại diện cho quyền lợi cho tập thể lớp. Bên
cạnh đó giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa lớp với Ban Giám Hiệu, người chủ
chốt của nhà trường trong công tác giáo dục học sinh. Công tác chủ nhiệm muốn
thành công, hoạt động của thầy cô giáo phải mang tính nghệ thuật, phải có tính
sáng tạo khéo léo với từng học sinh, từng hoàn cảnh. Muốn học sinh ngoan có tinh
thần học tập tốt thì trước hết người thầy giáo, cô giáo phải đưa lớp mình thành một
lớp tiên tiến, một chi đội vững mạnh, một tập thể lớp gồm những thành viên giàu
lòng nhân ái, biết yêu thương giúp đỡ lẫn nhau, có tinh thần tự quản tốt. Thông qua
các cuộc họp Hội đồng sư phạm, họp tổ chủ nhiệm, đặc biệt qua các cuộc họp với
đại diện phụ huynh học sinh, Ban Giám Hiệu luôn nhấn mạnh: Làm thế nào để
công tác duy trì sĩ số tốt, giúp học sinh ham thích học tập và đạt kết quả tốt theo kế
3
hoạch chỉ tiêu của nhà trường hàng năm, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
mà ngành giáo dục và nhà trường đã giao phó. Đội ngũ giáo viên, nhất là giáo viên
chủ nhiệm lớp phải luôn có ý thức và trách nhiệm trong công tác duy trì sĩ số và
cũng xuất phát từ thực tế hiện tượng học sinh bỏ học có thể được xem là vấn đề
đáng quan tâm của Trường TH-THCS Thanh Lương. Câu hỏi "Làm thế nào để duy
trì tốt sĩ số và đảm bảo chuyên cần? '' luôn làm đau đầu đội ngũ thầy cô giáo chủ
nhiệm mà đứng đầu nổi lo đó chính là các thầy cô trong Ban Giám Hiệu nhà
trường. Vì thế qua nhiều năm làm công tác quản lí, bản thân tôi luôn suy nghĩ và
đặt câu hỏi “Làm thế nào để duy trì sĩ số và đảm bảo học sinh đi học chuyên cần”,
đây chính là vấn đề giúp tôi nghiên cứu đề tài trên.
5.2.2 Thực trạng vấn đề học sinh bỏ học :
Nhìn chung, hầu hết tất cả học sinh Trường TH-THCS Thanh Lương đều có
thái độ học tập đúng đắn, đạo đức tác phong tốt, có tinh thần cầu tiến, chuyên cần,
ham học hỏi. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số học sinh chưa xác định đúng
đắn động cơ học tập như: Ham chơi hơn ham học dễ dẫn đến nguy cơ học kém, bỏ
học. Hơn nữa, hiện nay địa bàn xã Thanh Lương có một nhà máy xi măng, một số
công ty sản xuất gạch, may mặc… nên việc có nhiều học sinh di cư đến, cuộc sống
của gia đình các em không ổn định, dễ thay đổi chổ ở cũng là một khó khăn trong
công tác duy trì sĩ số.Trong những năm học qua mặc dù tỉ lệ học sinh bỏ học của
trường có giảm nhưng vẫn còn những biến động. Có năm giảm, năm tăng nhưng
không có năm nào là không có học sinh nghỉ học và tỉ lệ này vẫn còn cao so với tỉ
lệ chung của thị xã cụ thể là:
Năm h
ọc
H
ọc sinh đầu
năm
H
ọc sinh cuối
năm/HKI
H
ọc sin
h b
ỏ
học
T
ỷ lệ %
2018
-
2019
775
772
1
0.25%
2019
-
2020
851
828
3
0.4%
2020
-
2021
864
856
1
0.1%
5.2.3.Nguyên nhân học sinh bỏ học:
Qua một thời gian tìm hiểu và nghiên cứu về tình hình học sinh bỏ học ở đây
tôi thấy học sinh bỏ học là do một trong những nguyên nhân sau đây :
* Nguyên nhân khách quan:
- Đa số học sinh bỏ học là do hoàn cảnh kinh tế khó khăn vì ở địa bàn xã số
người dân tộc chiếm khá đông nên gia đình thường đông con các em phải ở nhà
phụ giup cha mẹ kiếm sống phụ giúp gia đình. Có những gia đình rất nghèo mặc dù
4
đã được địa phương quan tâm giúp đỡ nhưng cũng không thể cho con đi học được,
các em phải lo kiếm tiền để phụ giúp thêm cho cha mẹ. Bên cạnh đó có gia đình
nghèo cố gắng lo cho con đi học nhưng con không chịu đi vì thích làm ra tiền để có
tiền tiêu xài và phụ giúp gia đình.
- Học không “vô” nên nghỉ học. Ngoài nguyên nhân trên thì một số học sinh
lại nghỉ học giữa chừng không phải vì nghèo mà vì chong đèn thâu đêm vẫn không
thuộc được bài, học được một lúc là đau đầu mệt mỏi. Như đã nói ở trên ở địa bàn
xã Thanh Lương có hơn 10% là đồng bào dân tộc Stiêng, một số em khả năng giao
tiếp tiếng Việt còn chậm nên tiếp thu bài giảng chưa tốt. Năm học 2019-2020
trường TH-THCS Thanh Lương do sáp nhập, tiếp nhận các em học sinh tại trường
TH-THCS Kim Đồng với 100 % là học sinh đồng bào dân tộc ra học. Mặt khác, do
chương trình giảng dạy nặng về kiến thức, thời gian giảng dạy trên lớp ngắn làm
cho số học sinh yếu, kém không theo kịp nội dung giảng dạy trên lớp. Hệ quả là
hoc sinh sao lãng việc học và bỏ học. Là nơi có nhiều đồng bào dân tộc Stiêng nên
khi vào lớp một các em hoàn toàn chưa biết tiếng Việt do đó khi vào học tiểu học,
học sinh không tiếp thu được bài, lên bậc trung học học sinh bị hỏng kiến thức
không theo kịp chương trình nên bỏ học. Điều này đã khiến cho nhà trường dù có
kêu gọi đến mấy các em cũng không đến lớp, vì rất “sợ” chữ. Người dân sống chủ
yếu bằng nghề nông, vào mùa nông vụ, nhiều gia đình ở luôn trong vườn rẫy nên
không quan tâm đến việc học của con, em mình. Ngoài ra một số gia đình cha, mẹ
luôn mâu thuẫn cãi cọ nhau trước mặt con cái hoặc cờ bạc rượu chè, nên các em
chán nản không muốn đi học vì không có người quan tâm. Một nguyên nhân nữa là
công tác chủ nhiệm của một số giáo viên còn yếu, chưa nhiệt tình. Giáo viên chủ
nhiệm chưa quan tâm tìm hiểu hoàn cảnh cuộc sống của học sinh lớp mình. Bên
cạnh đó vẫn còn một số giáo viên ít hiểu về tâm lý học sinh cho nên chưa tạo được
môi trường thân thiện trong giao tiếp ứng xử.
Một nguyên nhân nữa đó là một số gia đình do công việc di cư tạm thời đến
tại xã Thanh Lương sinh sống, đời sống cũng còn gặp nhiều khó khăn.
* Nguyên nhân chủ quan:
Do một số học sinh còn ham chơi, không xác định rõ hướng mình học để
làm gì, khi mà cuộc sống “Cơm áo, gạo tiền” cứ ngày ngày đeo bám các em, nên
phải mưu sinh sớm để giúp đỡ gia đình, và đáp ứng những sở thích mà mình không
có khi còn ở trên ghế nhà trường. Vì vậy bỏ học như một nạn dịch từ em này “lây”
qua em khác một cách có chủ định.
Bên cạnh đó cũng có một số em học sinh ham chơi, nghiện game mà bỏ học.
Làm thế nào để duy trì tốt sĩ số học sinh qua nhiều năm làm công tác quản lý
nhà trường tôi mạnh dạn đưa ra các biện pháp sau:
5
5.3. Các biện pháp để duy trì sĩ số học sinh.
5.3.1 Đẩy mạnh hơn nữa công tác chỉ đạo của Ban Giám Hiệu nhà
trường với giáo viên chủ nhiệm.
- Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên tham gia sinh hoạt 15 phút đầu giờ
với lớp:
Mục đích là để nắm bắt kịp thời sĩ số, chuyên cần hàng ngày của các em để
từ đó liên hệ kịp thời với phụ huynh học sinh nếu có học sinh vắng học trong ngày.
Khi giáo viên đến lớp thường xuyên hơn các em sẽ có ý thức cao hơn, khả năng
trốn tiết bỏ giờ sẽ thấp hơn so với những giáo viên không quan tâm hay lạnh nhạt
với lớp.
- Quan tâm đến từng học sinh để duy trì sĩ số:
Đây là một việc làm hết sức cần thiết của một người giáo viện chủ nhiệm
lớp. Có nhiều trường hợp học sinh bỏ học vì suy nghĩ “trong lớp ai cũng được
thầy (cô) mình quan tâm duy nhất chỉ mình mình là thầy (cô) không để ý tới ”. Vì
vậy quan tâm đến từng học sinh lớp mình chủ nhiệm sẽ tạo được một sự liên kết vô
hình, một mối quan hệ thân thiết giữa thầy và trò từ đó sẽ làm cho các em ham
thích được đến lớp, đến trường hơn. Sự quan tâm đó đơn giản chỉ là một cái nhìn
bao quát lớp mỗi khi đến với lớp mình chủ nhiệm. Giáo viên chủ nhiệm nên dành
thời gian mỗi ngày nói chuyện với một vài em để, là người bạn với các em từ đó sẽ
dễ dàng nắm bắt được những tâm tư của các em hơn.
- Quan tâm đến thái độ của các em:
Đời sống cảm xúc, tình cảm học sinh khá phong phú và đa dạng, diễn biến
tình cảm phát triển theo những cung bậc, độ tuổi của học sinh. Nếu cảm xúc, tình
cảm phát triển mạnh sẽ giúp học sinh say mê với môn học, là cơ sở để bồi dưỡng
niềm tin, ý chí quyết tâm của người học… Ngược lại, người học có tình cảm tiêu
cực thì dễ chán nản, thiếu hứng thú, không kích thích được tính tích cực, chủ động,
sáng tạo. Hiểu rõ đời sống cảm xúc, tình cảm của học sinh chính là cơ sở để người
dạy điều chỉnh cảm xúc, bồi dưỡng, phát triển tình cảm tích cực cho các em trong
quá trình học tập. Do đó đòi hỏi người GV trong quá trình dạy học cần phải quan
sát thái độ, hành vi của người học qua ánh mắt, cử chỉ, mức độ chú ý… Một bài
giảng hay phải tạo được hứng thú ở học sinh, bầu không khí lớp học luôn vui vẻ,
các em luôn mong muốn chiếm lĩnh tri thức. Ngược lại, nội dung bài giảng không
thuyết phục, phương pháp truyền thụ chưa phù hợp, dẫn đến các em tỏ thái độ xem
thường, mất hứng thú, phân tán chú ý… Mặt khác, bản thân người dạy cũng cần
điều chỉnh cảm xúc theo các nội dung nhất định và diễn biến tâm lý của người học,
nhất là phải giữ vững được thái độ tích cực của mình trước tập thể học sinh, không
bao giờ mang tâm trạng tiêu cực đến lớp học. Trên thực tế, có những giáo viên
