Sáng tạo và kỹ thuật
Brainstorming - Phần 1
Bạn bắt đầu thiết kế một tác phẩm hay bất cứ một thứ gì, việc bạn bắt đầu sẽ
là gì ? Bạn có thể ngay lập tức ngồi vẽ ra liền hình dáng của nó, hay tạo ra
một sản phẩm hoàn chỉnh ngay ? Câu trả lời là không, vậy việc đầu tiên phải
làm là gì ?
Thứ bạn cần tới chính là ý tưởng, và để đạt được bạn phải suy nghĩ rất nhiều.
Đã bao giờ bạn ngồi hàng giờ trước một tờ giấy trắng mà không đạt được bất
cứ một ý tưởng cụ thể nào ? khi đó, có phải bạn thật sự không có khả năng
sáng tạo ? tất nhiên là không phải. Chỉ đơn giản là bạn chưa tìm được cách
nắm bắt được tất cả những ý tưởng của mình.
Khi nhìn xung quanh có bao giờ bạn thấy có những người luôn luôn tìm
được những ý tưởng tuyệt vời mà bạn thì không ? và từ đó bạn chấp nhận
rằng khả năng sáng tạo của mình là bị giới hạn so với họ, hay là khả năng
tìm kiếm ý tưởng là một thứ của trời cho được ban phát không đồng đều ?
Nhưng nếu ngay cả như vậy thì có giải pháp nào khắc phục và phát huy hết
khả năng của mỗi người không ? Đó chính là lúc bạn cần đến kỹ thuật
Brainstorming.
Vậy kỹ thuật Brainstoming là gì ?
Đơn giản đây là phương pháp giúp cho não của bạn hoạt động một cách hiệu
quả và sáng tạo nhất. Brainstorming không chỉ dành riêng cho những hoa sĩ
bậc thầy hay những nhà thiết kế đồ họa lâu năm mà còn có thể được sử dụng
bởi tất cả mọi đối tượng, những người cần tới sự sáng tạo, tìm kiếm cái mới
cho dù họ là họa sĩ, kỹ sư hay một chuyên gia kinh tế.
Điều gì tạo nên sự khác biệt giữa một nhà thiết kế và số còn lại ? Đó chính là
sự độc đáo trong ý tưởng và cách thể hiện. Vậy làm cách nào để có những ý
tưởng thật sự độc đáo ? Hãy ví dụ có 100 nhà thiết kế nghĩ ra đuợc 100 ý
tưởng khác nhau, và nếu ý tưởng của bạn không thể nào vượt qua ranh giới
của 1000 ý tưởng này thì chắc chắn rằng cho dù ý tưởng của bạn có hay tới
mức nào thì cũng chỉ là một sự sao chép. Nhưng hãy hình dung nếu bạn có
thể đưa ra được 101 ý tưởng, điều này có nghĩa chắc chắn bạn đã tạo ra dược
một điều gì đó hoàn toàn mới mẻ. Bạn đã đạt được 1 sự khác biệt so với
những người còn lại, nhưng nếu bạn đã có 1 ý tưởng mới rồi, vậy chuyện gì
sẽ xảy ra nếu bạn có thể nghĩ ra tới 110 ý tưởng. Khi đó bạn sẽ có rất nhiều
cơ hội để có thể so sánh và lựa chọn ra ý tưởng nào là tối ưu nhất để có thể
ứng dụng vào thực tế.
Câu hỏi ở đây là vậy số ý tưởng đưa ra bao nhiêu là đủ ?
bạn có thể thỏa mãn chỉ với một ý tưởng mới, nhưng cứ thử nghĩ nếu ta phát
triển thêm từ nó thì kết quả đạt được sẽ hiệu quả hơn biết chừng nào. Vậy
câu trả lời cho câu hỏi trên là giới hạn của số ý tưởng đưa ra chính là tất cả
những ý tưởng mà bạn còn có thể nghĩ ra và phát triển được. Hãy bỏ qua
những giới hạn và bắt bộ nào hoạt động hết khả năng, khi đó bạn sẽ thật sự
bị bất ngờ bở khả năng sáng tạo của chính mình.
Đôi lúc chúng ta suy nghĩ thường đi theo một lối cố định nào đó, ví dụ
những một đứa bé xây dựng những ngôi nhà đồ chơi, thì theo logic luôn
luôn ây từ sàn cho tới nóc. Vậy bây giờ nếu ta đảo ngược toàn bộ tiến trình
xây dựng lại hay thậm chí sắp xếp một cách ngẫu nhiên thì sao ? Đã bao giờ
bạn đọn dẹp lại những đồ đạc mà bạn nghĩ đã được sắp xếp một cách ngăn
nắp và phát hiện ra những thứ mà bạn đã bỏ nhiều công sức để tìm tại một
chỗ khác ? Đó chính là suy nghĩ theo một mô hình có sẵn rằng đồ vật đó
không thể được tìm thấy tại nơi mình đã sắp xếp. Cũng như vậy, ý tưởng
luôn nằm ở nơi bạn hoàn toàn không ngờ tới, cách hiệu quả nhất để tìm kiếm
là hãy lục tung tất cả lên, phá vỡ sự ngăn nắp trong suy nghĩ của bạn, bày
bữa tất cả chúng ra trên mặt đất để có thể nhìn ngắm ở nhiều góc độ, kết hợp
nhiều thứ với nhau… Tới đây bạn có thể sẽ thắc mắc, làm sao có thể bày tất
cả ý tưởng của mình ra như đồ vật trong một căn phòng ?
Thật đơn giản, hãy viết tất cả ra giấy, tất nhiên với một cây viết. Hãy viết bất
cứ thứ gì có trong đầu bạn ra mặt giấy (brain dumping), không cần phải suy
nghĩ nó là một ý tưởng tốt hay chỉ là một suy nghĩ thoảng qua trong đầu.
Bạn càng không cần phải bận tâm đến việc mình có viết đẹp, ngay hàng
thẳng lối hay không, nếu cần diễn tả một hình ảnh, cứ việc vẽ ra nếu bạn
thích, nhưng hãy phác hoạ thật nhanh chóng, hay khi phát hiện ra mình viết
sai thì cũng chẳng cần phải quay lại để sửa chữa, hãy để suy nghĩ của bạn
liên tục. Đừng chỉ suy nghĩ về chỉ 1 thứ mà hãy suy nghĩ đến tất cả những
thứ có liên quan đến nó, ví dụ như bạn đang tập trung về chủ đế ngôi nhà đồ
chơi, hãy nghĩ tới những món đồ chơi khác mà bạn có, về ngôi nhà thật, về
những người công nhân xây dựng… Cứ viết và đừng dừng bút để suy nghĩ.
Nếu bạn dừng bút trong khoảng thời gian dài hơn 10 giây, điều đó có nghĩa
là bạn đã khai thác quá nhiều về ý tưởng đó, hãy lập tức bỏ qua một bên và
quay sang những thứ liên quan khác, ta sẽ quay lại với nó sau. Có thể bạn
cảm thấy hơi ngớ ngẩn, nếu chỉ viết ra tất cả mọi thứ như vậy thì bạn sẽ đạt
được cái gì cụ thể ? Mục đích của quá trình Brainstorming này không phải là
tìm được chính xác một ý tưởng hoàn thiện mà là đưa ra được càng nhiều ý
tưởng càng tốt, do đó e ngại khi viết ra những điều mà bình thưởng bạn nghĩ
sẽ rất ngớ ngẩn, ví dụ như xây dựng một ngôi nhà không cần tới mái chẳng
hạn, thật sự thì bạn cũng đã thấy bây giờ đã có những ngôi nhà không có mái
trong thực tế. Nếu không có ý tưởng thì không thể nào có kết quả. Một
người từng nhận giải Nobel đã phát biểu: “Cách tốt nhất để có được một ý
tưởng tốt là bạn phải có thật nhiều ý tưởng” (The best way to get a good idea
is to get a lot of ideas – Linus Carl Pauling – Nobel hòa bình 1963).
Vậy Brainstorming ngoài việc đưa ra thật nhiều ý tưởng, nó còn giúp ta
được gì nữa không ?
Brianstorming giúp ta phân tích kỹ vấn đề, tự xem xét tất cả vấn đề có thể
xảy ra khi trong khi ta liên tục đặt ra những câu hỏi: Nếu vậy, giả sử như …
Ví dụ: bạn sẽ nhìn thấy rất rõ được chức năng của từng bộ phận trong căn
nhà của bạn nếu liên tục đặt ra những câu hỏi nếu như không có nó thì sẽ