SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CHỦ
ĐỘNG SÁNG TAỌ CỦA TRẺ 5- 6 TUỔI
Ở TRƯỜNG MẦM NON
1. Phần Mở Đầu
Tính tích cực chủ động sáng tạo của con người là một di sản vô giá của nhân
loại. Nó có từ ngàn xưa, từ khi con người tìm ra lửa nấu chín thức ăn, sáng tạo ra
những công cụ thô sơ để săn bắt và hái quả phục vụ cho cho đời sống trong những
buổi đầu bình minh của lịch sử. Qua các thời đại tính tích cực chủ động của con
người luôn luôn được phát huy nhằm phục vụ lợi ích con người và là động lực thúc
đẩy sự tiến hóa và sự phát triển của xã hội. Vì tích cực, chủ động, sáng tạo là
phương tiện, là con đường duy nhất để con người có khả năng xâm nhập tìm hiểu
khám phá.
Ngày nay trong giai đoạn cách mạng mới xây dựng chủ nghĩa xã hội và bão
vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thì tích cực chủ động sáng tạo được Đảng và
nhà nước ta coi trộng và đề cao hơn bao giờ hết.
Mục tiêu của ngành Giáo dục - Đào tạo phải giáo dục ra một thế hệ trẻ phát
triển toàn diện về mọi mặt, là những người có đạo đức tốt, có sức khỏe dồi dào, có
kiến thức khoa học kỹ thuật, có năng lực trong công tác, có nhiệt huyết và lòng hăng
hái, biết yêu quý, tôn trộng và cảm thụ cái đẹp, mà họ còn biết tích cực chủ động,
sáng tạo trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và công tác. Muốn giáo dục và đào tạo
được một thế hệ trẻ như vậy giáo dục Mầm non là một mắt xích quan trộng, là viên
gạch đầu tiên đặt nền móng vững chắc cho toàn bộ hệ thống giáo dục.
Để chuẩn bị cho trẻ ngày hôm nay trở thành người lớn trong tương lai có
phẩm chất đạo đức tốt, biết cảm nhận được cái hay, cái xấu, cái đẹp... Để giúp trẻ
hứng thú với việc học và phát triển khả năng suy nghĩ trở thành người năng động,
sáng tạo, để có thể hiểu biết về thế giới xung quanh.
1.1. Lí do chọn đề tài.
Tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ không phải là thuộc tính sẵn có nó là
"sản phẩm" của một quá trình giáo dục và nuôi dưỡng trong một môi trường đặc
biệt là môi trường giáo dục Mầm non . Do vậy vị trí của người giáo viên mầm non
trong việc phát huy tính tích cực chủ động. sáng tạo của trẻ đóng một vai trò đặc
biệt quan trọng và có ảnh hưởng rất lớn. Giáo viên là người "trung gian" tổ chức
môi trường lồng ghép các hoạt động phù hợp với trình độ phát triển của mỗi trẻ.
Để có đầy đủ mọi cơ sở lý luận làm nền tảng cho việc giãi quyết vấn đề thì
trước hết chúng ta phãi hiểu được "thế nào là sáng tạo đối với trẻ mẫu giáo". Sáng
tạo là tìm ra những cái mới, cách giải quyết mới, không bị gò bó, phụ thuộc vào cái
đã có.
Những biểu hiện của tính tích cực chủ động, sáng tạo ở trẻ là: Trẻ thích thú
chủ động tiếp xúc, hoạt động khám phá tìm hiểu các đối tượng gần gủi xung quanh.
Trẻ chủ động độc lập, tự tin thực hiện nhiệm vụ được giao hay tự chọn. Trẻ sử dụng
thao tác tư duy như phân tích, tổng hợp, so sánh, phân loại,... vào giải quyết các
nhiệm vụ nhận thức của mình để hoàn thành công việc được tốt.
1.2. Phạm vi áp dụng đề tài, giải pháp.
Phạm vi mà đề tài đề cập đến độ tuổi 5 - 6 tuổi ở trường MÇm non nơi tôi
đang công tác.
Thời gian thực hiện năm học 2012 - 2013 và sẽ thực hiện cho các năm học kế
tiếp.
Đề tài nêu ra những giải pháp để phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ mẫu
giáo 5 - 6 tuổi.
Đề tài tập trung vào những mặt đã làm được, đề xuất những quan điểm phù
hợp cho quá trình hoạt động ở trường mần non có hiệu quả.
2. Nội dung
2.1. Thực trạng:
Thùc tÕ trong qu¸ tr×nh chăm sóc các cháu hằng ngày với độ tuổi 5 - 6 tuổi
bản thân tôi ngoài việc nắm vững những kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, xác định
những mục tiêu và nội dung chương trình về chương trình giáo dục mầm non làm
cơ sở, tôi còn phải hiểu được tình hình thực tiễn của địa phương, của trường , và
lớp mình đang công tác, để khai thác những cái hay, cái đẹp nhằm giáo dục tinh thần
cho các cháu.
Để phát huy một cách cao nhất về tính tích cực chủ động và sáng tạo của trẻ
trong các hoạt động giáo viên cần nhận ra những dấu hiệu về tính tích cực chủ động
sáng tạo ở mỗi cháu, nhằm mục đích đề ra những phương pháp giảng dạy đúng đắn
và thiết kế những nội dung và hình thức hoạt động phù hợp với khả năng nhận thức
của trẻ. Trong quá trình thực hiện tôi có được những thuận lợi và gặp phải một số
khó khăn sau :
2.1.1. Thuận lơi:
Năm học 2012- 2013 tôi được BGH phân công phụ trách lớp mẫu giáo lớn gồm 30
cháu. Phòng học có đủ diện tích đảm bảo yêu cầu quy định rộng rói, thoáng mát, cơ
sở vật chất,
khá đầy đủ.
trang thiết bị của trường phục vụ cho việc dạy và học theo danh mục tối thiểu tại
thông tư 02 được quy định Năm học 2012- 2013 tôi được BGH phân công phụ
trách lớp mẫu giáo lớn gồm 30 cháu. Phòng học có đủ diện tích đảm bảo yêu cầu
quy định rộng rói, thoáng mát, cơ sở vật chất,
khá đầy đủ.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bản thân được BGH nhà trường
chị em đồng nghiệp tạo điều kiện giúp đỡ
học được bố trí
trẻ hoạt động
Đa số phụ huynh nhiệt tình, quan tâm về việc
mình.
, tổ chuyên môn, quá trình thực hiện nhiệm vụ bản thân được BGH nhà trường
chị em đồng nghiệp tạo điều kiện giúp đỡ
học được bố trí
trẻ hoạt động
Đa số phụ huynh nhiệt tình, quan tâm về việc
mình.
về mọi mặt.
Lớp quá trình thực hiện nhiệm vụ bản thân được BGH nhà trường
chị em đồng nghiệp tạo điều kiện giúp đỡ
học được bố trí
trẻ hoạt động
Đa số phụ huynh nhiệt tình, quan tâm về việc
mình.
các góc chơi, đồ chơi cho quá trình thực hiện nhiệm vụ bản thân được BGH nhà
trường
chị em đồng nghiệp tạo điều kiện giúp đỡ
học được bố trí
trẻ hoạt động
Đa số phụ huynh nhiệt tình, quan tâm về việc
mình.
được sắp xếp gọn gàng, hài hòa, trẻ dể lấy và dể cất, thường xuyên được vệ
sinh, thay đổi và trang trí tạo môi trường phù hợp theo nội dung và yêu cầu của từng
chủ đề.
quá trình thực hiện nhiệm vụ bản thân được BGH nhà trường
chị em đồng nghiệp tạo điều kiện giúp đỡ
học được bố trí
trẻ hoạt động
Đa số phụ huynh nhiệt tình, quan tâm về việc
mình.
chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục cña con em quá trình thực hiện nhiệm vụ bản
thân được BGH nhà trường
chị em đồng nghiệp tạo điều kiện giúp đỡ
học được bố trí
trẻ hoạt động
Đa số phụ huynh nhiệt tình, quan tâm về việc
mình.
Bản thân nắm vững kiến thức chuyên môn về chăm sóc giáo dục trẻ, tôi luôn
luôn học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp, tìm tòi và nghiên cứu sách báo, tạp
chí...,làm đồ chơi và giáo cụ dạy học đủ số lượng và chất lượng đảm bảo về mặt
thẩm mĩ, an toàn cho trẻ, giúp cho việc dạy và học kích thích tính tò mò thích khám
phá và sáng tạo của trẻ.
2.1.2. Khó khăn:
Víi yªu cÇu tæ chøc cho trÎ ho¹t ®éng trong ch¬ng tr×nh CSGDMN hiÖn
nay lấy trẻ làm trung tâm, các cháu phải tự giác phát huy tính tích cực chủ động
sáng tạo của mình, để ®¸p øng viÖc tæ chøc cho trÎ ho¹t ®éng theo ®óng yªu cÇu,
chØ ®¹o cña cấp học vµ ®óng víi ý nghÜa vai trß chñ ®¹o cña c¸c ho¹t ®éng cña trÎ
th× ë líp t«i số lượng ®¸p øng còn thấp.
Trường đóng trên địa bàn thuộc xã vïng ven, phô huynh chñ yÕu lµm nghÒ
n«ng nªn thêi gian ch¨m sãc con m×nh cßn Ýt, nhËn thøc cña phô huynh kh«ng
®ång ®Òu mét sè phô huynh cßn xem nhÑ viÖc ch¨m sãc nuôi dưỡng, gi¸o dôc các
con cña m×nh.
Qua c¸c hoạt động ở lớp, t«i nhận thÊy các cháu chưa phát huy được tính tích
cực chủ động, sáng tạo của mình còn nhiều hạn chế, rập khuôn, có thói quen thụ
động và ỷ lại, trẻ chưa biết cách đưa ra các câu hỏi đúng trọng tâm của vấn đề đang
tìm tòi, khám phá, 1 số trẻ còn nhút nhát.
Ví dụ: Trong các hoạt động làm quen với tác phẩm văn học số trẻ biết kể
chuyện sáng tạo còn quá ít, trong các hoạt động làm quen môi trường xung quanh
khi so sánh các đặc điểm gióng, khác nhau của các đối tượng hay phân loại đối
tượng trẻ còn lúng túng. Phần lớn trẻ chưa biết đưa ra những suy nghĩ, suy luận, dự
đoán được điều gì đã xãy ra, trẻ chưa tự đặt câu hỏi...,