Sáng kiến kinh nghiệm môn Mỹ thuật Nguyễn Văn Cường
Trang 1
Ứng dụng Công nghệ thông tin trong việc đổi mới phương pháp dạy
học phần Quan sát nhận xét và thực hành của
phân môn vẽ tranh bậc Tiểu học
Sáng kiến kinh nghiệm môn Mỹ thuật Nguyễn Văn Cường
Trang 2
PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Hoà chung trong xu thế đổi mới giáo dục phổ thông mà Đảng và Nhà nước ta
đang nỗ lực phấn đấu. Cho tới thời điểm này, giáo dục Việt Nam đang và đã thu hoạch
được những tiến bộ nhất định, đã có những bước bứt phá mà từ trước tới nay vẫn chưa
tạo ra được. Điều này không chỉ có sự cố gắng hết sức của những nhà khoa học, những
nhà quản lý giáo dục đầy tâm huyết mà còn phải kể đến một nền tảng khoa học công
nghệ đã được thế giới khẳng định. Như chúng ta được biết, xu hướng phát triển của xã
hội luôn luôn gắn liền với sự phát triển của khoa học công nghệ. Đặc biệt đối với
ngành Giáo dục - Đào tạo, công nghệ chắc chắn sẽ không thể thiếu trong thời kỳ hiện
nay và trong tương lai. Giờ đây, với những bài giảng điện tử, lớp học ảo, lớp học sử
dụng trên nền công nghệ thông tin không còn là điều xa lạ đối với giáo viên chúng ta
nữa.
Có thể nói, công nghệ thông tin đã thổi một luồng gió mới vào xu thế đổi mới
quá trình Dạy - Học. Từ bấy lâu nay, công nghệ thông tin đã giúp cho giáo viên vận
dụng được những phương pháp dạy học một cách linh hoạt và đơn giản, công nghệ
thông tin đã giúp giáo viên thực hiện được những bài giảng phức tạp mà giáo dục
truyền thống khó có thể làm được, nếu có được thì phải rất vất vả và tốn kém, và còn
nhiều điều mà công nghệ thông tin đã giúp cho giáo viên từ việc chuẩn bị đồ dùng dạy
học, đồ dùng thí nghiệm, minh hoạ trực quan đến việc truyền đạt kiến thức tới học sinh
thực sự dễ dàng và hiệu quả.
Xét trên một phương diện nào đó thì nhờ vào công nghệ thông tin, đã góp phần
vào việc tạo hứng thú học tập cho học sinh, giúp học sinh hình thành khái niệm và kiến
thức một cách dễ dàng, nhanh chóng và hiệu quả. Đã có nhiều bài giảng điện tử được
thực hiện và học sinh tiếp thu nó một cách hoàn toàn tự nhiên và hứng thú. Điều này
đã được khẳng định trong thời gian qua thông qua các đợt Hội giảng mà huyện và tỉnh
đã tổ chức.
Theo quan niệm của cá nhân tôi, việc đổi mới phương pháp dạy học trong giai
đoạn hiện nay và cả trong tương lai cần phải kết hợp rất nhiều yếu tố. Trong đó không
thể không có những yếu tố như: Thầy - Trò - Phương pháp - Công nghệ hỗ trợ…
Sáng kiến kinh nghiệm môn Mỹ thuật Nguyễn Văn Cường
Trang 3
Để đảm bảo được sự đổi mới theo xu hướng hiện đại, việc ứng dụng tốt được
công nghệ thông tin thì ngành giáo dục và đặc biệt là giáo viên cần phải có cái nhìn
với sự nhận định thật nghiêm túc và đúng mực với công nghệ tin học. Chúng ta cần
phải làm sao không quá lạm dụng, phô trương nhưng cũng đừng mắc phải sự tụt hậu
một cách bảo thủ.
Trong thời gian gần đây, từ năm học 2005 - 2006 đến nay (2010), bản thân tôi
đã sử dụng nhiều ứng dụng của công nghệ thông tin để áp dụng trong việc đổi mới
phương pháp dạy học. Qua đó, cũng đã thu được những kết quả đáng ghi nhận (học
sinh hứng thú hơn, giáo viên chủ động trong hoạt động gợi mở hơn, bài giảng sinh
động hơn, trực quan thì giảm được chi phí rất nhiều).
Từ những thực tế trên và qua nhận định chủ quan của cá nhân, qua trải nghiệm
trên thực tế, tôi mạnh dạn viết một đề tài nhằm đổi mới phương pháp dạy học phân
môn vẽ tranh thông qua việc áp dụng công nghệ tin học, cụ thể là: “Ứng dụng Công
nghệ thông tin trong việc đổi mới phương pháp dạy học phần Quan sát nhận xét và
thực hành của phân môn vẽ tranh bậc Tiểu học”.
Đề tài này tuy mới được áp dụng thực nghiệm, khi viết thành sáng kiến kinh
nghiệm tôi rất hy vọng nếu thực sự giúp ích thì mong đồng nghiệp cùng tham khảo,
nếu vẫn còn những hạn chế nhất định nào đó thì tác giả cũng mong muốn được các cấp
lãnh đạo, đồng nghiệp bộ môn cùng tháo gỡ để đề tài kinh nghiệm này sẽ trở thành
một cẩm nang cho mỗi giáo viên dạy bộ môn Mỹ thuật ở bậc tiểu học.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Qua thời gian công tác và giảng dạy trực tiếp tại trưòng Tiểu học Hoàn Long và
kiêm nhiệm công tác nghiệp vụ bộ môn của Phòng Giáo dục huyện Yên Mỹ, với nhiệt
huyết của một giáo viên trẻ, luôn mong muốn lên lớp, đứng trước các em học sinh,
truyền đạt tất cả những kiến thức mà mình có cho các em. Trước những ánh mắt thơ
ngây, hồn nhiên, chăm chú nhìn tôi, tôi tự thấy được vai trò của mình, vai trò của một
người thầy đứng trên bục giảng. Trong mỗi tiết dạy, tôi 1uôn cố gắng làm sao có thể
truyền đạt kiến thức của mình tới các em một cách nhanh nhất, đầy đủ nhất và dễ hiểu
nhất.
Vì là một giáo viên trẻ, tôi có nhiều điều kiện để tiếp xúc, nắm bắt, tiếp thu các
phương tiện hiện đại. Với những hiểu biết của mình về máy vi tính, các phần mềm tin
Sáng kiến kinh nghiệm môn Mỹ thuật Nguyễn Văn Cường
Trang 4
học và các loại máy chiếu hiện đại, tôi thiết nghĩ nếu có thể sử dụng những phương
tiện này vào bài giảng thì sẽ có thể đạt nhiều kết quả tốt. Bởi vì hiện nay trên thị
trường, trên mạng Intemet, trên tivi...có rất nhiểu các loại băng hình, tranh ảnh rất
phong phú, nhiều thể loại, hình thức thể hiện khác nhau, những trào lưu nghệ thuật
mới... Nếu như các em học Sinh được xem, được biết đến thì các em sẽ mở rộng được
hiểu biết của mình về nghệ thuật hội hoạ và làm phong phú thêm trí tưởng tượng, phát
huy trí sáng tạo của mình trong suy nghĩ và vẽ tranh.
Với mục tiêu làm thế nào để đổi mới thực sự về phương pháp dạy học Mỹ thuật
trong trường phổ thông nói chung và trong trường tiểu học nói riêng. Đặc biệt là làm
thế nào để giáo viên Mỹ thuật không phải quá vất vả trong việc chuẩn bị đồ dùng dạy
học, phương tiện dạy học.
Với mục đích giúp học sinh hình thành khái niệm mỹ thuật, khái niệm về bố
cục, mầu sắc, hình mảng, tình cảm thẩm mỹ cho học sinh, đặc biệt giúp học sinh hình
thành kiến thức về ngôn ngữ tạo hình, cụ thể là ngôn ngữ hội hoạ một cách đơn giản
và hiệu quả.
Tạo nên một quan niệm Dạy - Học mới dựa trên mô hình công nghệ thông tin
hoá, hiện đại hoá bài giảng. Tạo ra bước đột phá về áp dụng kỹ thuật hiện đại trong
dạy học.
Tạo một thói quen tự tìm tòi sáng tạo và tự học tập, tự nghiên cứu về công nghệ
thông tin để phục vụ cho việc Dạy - Học theo phương pháp mới.
Giáo viên biết tận dụng nền kỹ thuật tiên tiến và phương tiện hiện đại để đổi
mới cách dạy của mình và của ngành.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
Trong đề tài này tôi xác định một số đối tượng cụ thể để nghiên cứu và thực
hiện sáng kiến này. Cụ thể là các đối tượng chính sau:
- Đối tượng học: toàn bộ học sinh các khối lớp từ khối 1 đến khối 5.
- Phân môn để nghiên cứu cụ thể là Vẽ tranh theo đề tài.
- Nội dung cần áp dụng: gồm hai phần chính trong hoạt động dạy của giáo viên
đó là phần Quan sát nhận xét và phần Hướng dẫn thực hành.
Sáng kiến kinh nghiệm môn Mỹ thuật Nguyễn Văn Cường
Trang 5
- Thực trạng học sinh trong quá trình tiếp nhận kiến thức thông qua vận dụng
công nghệ hiện đại trong học tập.
- Các phần mềm tin học ứng dụng trong soạn, giảng đối với phân môn và bộ
môn.
- Phương tiện, thiết bị hiện đại tham gia vào quá trình Dạy - Học phần quan sát
và thực hành của phân môn Vẽ tranh.
* Trong quá trình nghiên cứu sáng kiến này tôi tập trung vào những đối tượng
tiên quyết của đề tài đó là: Học sinh tiểu học; Thiết bị công nghệ thông tin như: máy
chiếu đa năng Projecter, đầu đĩa VCD, tivi màn ảnh lớn, máy chiếu vật thể…; Phần
mềm tin học hỗ trợ như: phần mềm PowerPoint, phần mềm ProShowGold, Ulead
VideoStudio 10
4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
Để nghiên cứu và thực hiện thành công đề tài này chúng ta cần nghiên cứu một
số nhiệm vụ cụ thể dưới đây trong khi vận dụng công nghệ thông tin vào bài giảng:
+ Phương pháp chuẩn bị cần thiết cho mỗi bài giảng.
+ Phương pháp hướng dẫn học sinh quan sát và nhận xét tranh.
+ Phương pháp hướng dẫn học sinh thực hành.
Với 3 vụ này, chúng ta đã tiến hành những phần quan trọng nhất trong bài dạy
vẽ tranh đối với bậc tiểu học. Ở đây tôi chỉ tập trung vào việc áp dụng công nghệ
thông tin trong khi thực hiện các nhiệm vụ trên.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Nghiên cứu các ứng dụng phần mềm tin học hiện có trên thị trường để có thể
sử dụng tốt trong quá trình thiết kế bài giảng, thiết kế trực quan quan sát và thiết kế
hiệu ứng Video.
- Khảo sát đối tượng học sinh trong bậc Tiểu học khi đón nhận bài giảng có sử
dụng một số phương tiện, kỹ thuật trong bài giảng để từ đó có thể có những chuẩn bị
phù hợp khi xử lý tình huống sư phạm.
