Sổ tay Hiện đại hóa hải quan

Public Disclosure Authorized<br /> <br /> Public Disclosure Authorized<br /> <br /> Public Disclosure Authorized<br /> <br /> Public Disclosure Authorized<br /> <br /> 31477<br /> <br /> SỔ TAY HIỆN ĐẠI HÓA<br /> <br /> HẢI QUAN<br /> Biên soạn<br /> Luc De Wulf – José B. Sokol<br /> <br /> Ngân hàng Thế giới<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> NỘI DUNG ........................................................................................................................ I<br /> LỜI NÓI ĐẦU .................................................................................................................. V<br /> LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. VII<br /> CHỮ VIẾT TẮT VÀ TỪ ĐỒNG NGHĨA ....................................................................... IX<br /> TỔNG QUAN ................................................................................................................ XIII<br /> PHẦN I - CÁC VẤN ĐỀ LIÊN NGÀNH.......................................................................... 1<br /> 1- CHIẾN LƯỢC HIỆN ĐẠI HÓA HẢI QUAN .............................................................. 3<br /> 2 - VẤN ĐỀ TỔ CHỨC VÀ NGUỒN NHÂN LỰC TRONG HẢI QUAN..................... 43<br /> 3 - KHUNG PHÁP LÝ CHO HOẠT ĐỘNG HẢI QUAN VÀ CÁC VẤN ĐỀ THỰC THI<br /> PHÁP LUẬT HẢI QUAN............................................................................................... 69<br /> 4 - LIÊM CHÍNH HẢI QUAN ........................................................................................ 92<br /> 5 - QUẢN LÝ RỦI RO TRONG HẢI QUAN ............................................................... 125<br /> 6 - BÀI HỌC CHÍNH SÁCH VÀ THỰC THI RÚT RA TỪ NGHIÊN CỨU TÌNH<br /> HUỐNG CỦA HẢI QUAN TÁM NƯỚC .................................................................... 138<br /> 7 - HAI THẬP KỶ HỖ TRỢ CẢI CÁCH HẢI QUAN CỦA NGÂN HÀNG THẾ GIỚI<br /> (NHTG). XU THẾ THIẾT KẾ VÀ THỰC THI DỰ ÁN. BÀI HỌC THU ĐƯỢC ....... 173<br /> PHẦN III - HƯỚNG DẪN VỀ CÁC VẤN ĐỀ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC TẠO<br /> THUẬN LỢI CHO THƯƠNG MẠI CỦA HẢI QUAN................................................ 208<br /> 8 - ĐỊNH GIÁ HẢI QUAN TẠI CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN VÀ CÁC QUY<br /> TẮC ĐỊNH GIÁ CỦA TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI .................................... 209<br /> 9 - QUY TẮC XUẤT XỨ, THƯƠNG MẠI VÀ HẢI QUAN ....................................... 246<br /> 10 - KIỂM SOÁT MIỄN THUẾ VÀ MIỄN NỘP THUẾ.............................................. 290<br /> 11 - QUÁ CẢNH VÀ TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT CỦA CÁC NƯỚC KHÔNG GIÁP<br /> BIỂN ............................................................................................................................. 328<br /> 12 - VAI TRÒ CỦA HẢI QUAN TRONG ĐẢM BẢO AN NINH HÀNG HÓA ......... 357<br /> 13 - VAI TRÒ CỦA CNTT TRONG QUÁ TRÌNH HIỆN ĐẠI HÓA HẢI QUAN ...... 384<br /> <br /> HỘP<br /> Hộp 1-1 Hải quan Ma-rốc lôi kéo cán bộ tham gia vào chương trình cải cách<br /> 22<br /> Hộp 1-2 Ví dụ về Lãnh đạo Khu vực: Ban chỉ đạo TTFSE khu vực<br /> 28<br /> Hộp 1-3 Các bước trong quy trình giải phóng hàng từ thời điểm hàng đến<br /> 33<br /> Hộp 1-4 Nghiên cứu về Thời gian giải phóng hàng hóa ở Phi-lip-pin: Ví dụ mẫu<br /> 36<br /> Hộp 2-1 Cải tổ nhân sự tại Hải quan Bô-li-via<br /> 46<br /> Hộp 2-2 Mục tiêu thu ngân sách và Quyền tự chủ: minh họa từ Tanzania và Uganda 56<br /> Hộp 3-1 Ví dụ về Luật Hải quan Lỗi thời<br /> 71<br /> Hộp 3-2 Danh mục kiểm tra mẫu để xác định các Điều khoản cần Bổ sung hay Các văn<br /> bản pháp quy cần xây dựng mới theo yêu cầu của Công ước Kyoto Sửa đổi<br /> 79<br /> Hộp 3-3 Thành công của Ma-rốc trong việc thực thi Công ước Kyoto Sửa đổi<br /> 80<br /> Hộp 3-4 Hiện đại hóa Luật Hải quan tại Liên Bang Nga<br /> 88<br /> Hộp 4-1 Lãnh đạo và Cam kết: Các câu hỏi và Vấn đề chính<br /> 104<br /> Hộp 4-2 Khung Pháp lý: Các câu hỏi và vấn đề chính<br /> 105<br /> Hộp 4-3 Minh bạch: Các câu hỏi và vấn đề chính<br /> 107<br /> Hộp 4-4 Tự động hóa: Các câu hỏi và vấn đề chính<br /> 108<br /> Hộp 4-5 Hiện đại hóa Hải quan: Các Câu hỏi và Vấn đề chính<br /> 110<br /> Hộp 4-6 Kiểm toán và Điều tra: Các Câu hỏi và Vấn đề chính<br /> 111<br /> Hộp 4-7 Quy tắc Hành xử: Câu hỏi và Vấn đề chính<br /> 113<br /> <br /> i<br /> <br /> Hộp 4-8 Lương thấp có thật sự là một nguyên nhân dẫn đến tham nhũng không?<br /> 114<br /> Hộp 4-9 Nguồn nhân lực: Các Câu hỏi và Vấn đề chính<br /> 117<br /> Hộp 4-10 Văn hóa tổ chức và tinh thần làm việc: Các câu hỏi và vấn đề chính<br /> 119<br /> Hộp 4-11 Mối quan hệ với khu vực tư: Các câu hỏi và vấn đề chính<br /> 120<br /> Hộp 4-12 Bài học rút ra từ Cải cách Hải quan để Kiểm soát Hành vi Tham nhũng 122<br /> Hộp 5-1 Quản lý rủi ro: Xác định trị giá hải quan<br /> 136<br /> Hộp 6-1 Cải cách Hải quan tại Mô-zăm- bích<br /> 147<br /> Hộp 6-2 Công nghệ Thông tin tại Thổ nhĩ kỳ<br /> 156<br /> Hộp 6-3 Giám định hàng nhập khẩu tại Pê-ru<br /> 158<br /> Hộp 7-1 Khung chẩn đoán – Ba dự án ví dụ cụ thể<br /> 180<br /> Hộp 7-2 Thiếu các Chỉ số Hoạt động: Tình huống Dự án Cụ thể<br /> 185<br /> Hộp 7-3 Thiết kế Bộ Chỉ số Hoạt động Toàn diện: các Dự án Tạo thuận lợi cho Thương<br /> 185<br /> mại và Vận tải tại Đông Nam Âu (TTFSE)<br /> Hộp 7-4 Cách Tiếp cận Tổng hợp trong Quản lý Quy trình: trường hợp Dự án Phát triển<br /> Xuất khẩu tại Tunizi<br /> 191<br /> Hộp 7-5 Ngân hàng Thế giới ngày càng Chú trọng hơn đến việc Phối kết hợp với các<br /> Nhà tài trợ khác<br /> 192<br /> Hộp 7-6 Chất lượng Chuẩn bị Tiền dự án và Vấn đề Thiết kế: tình huống cụ thể của hai<br /> dự án<br /> 197<br /> Hộp 7-7 Nguyên nhân nào Dẫn đến Điều chỉnh Mục tiêu hay các Hợp phần của Dự án<br /> 199<br /> Hộp 7-8 Các vấn đề Quản lý Thực hiện: Trường hợp của Dự án Quản lý Phát triển Xênê-gan<br /> 201<br /> Hộp 8-1 Pê-ru: Chương trình Xác minh Hàng nhập khẩu<br /> 228<br /> Hộp 8-2 Áp dụng các Dịch vụ Xác minh Có trọng điểm (targeted) và Luôn được nâng<br /> 235<br /> cấp (evolving) trong Hợp đồng PSI tại Hải quan Madagascar<br /> Hộp 10-1 Ví dụ về các Quy tắc Xuất xứ Hạn chế: Tình huống Nhập khẩu Cá vào EU258<br /> Hộp 10-2 Các Quy tắc Xuất xứ Mang tính Hạn chế hơn: Tình huống Quy tắc Xuất xứ<br /> của Sản phẩm may mặc trong Hiệp định NAFTA<br /> 266<br /> Hộp 10-1 Các Loại hình Miễn nộp thuế và Miễn thuế<br /> 292<br /> Hộp 10-2 Cải cách Chế độ Miễn nộp thuế tại Ma-rốc<br /> 299<br /> Hộp 10-3 Hệ thống Bảo thuế (DSS) của Fiji<br /> 300<br /> Hộp 10-4 Hệ thống Sổ theo dõi tại Nê-pan<br /> 301<br /> Hộp 10-5 Kho Ngoại quan Đặc biệt của Hải quan Băng-la-đét<br /> 304<br /> Hộp 10-6 Quản lý Hải quan đối với Khu Chế xuất Aqaba<br /> 311<br /> Hộp 10-7 Thái Lan chuyển sang Áp dụng Kho Ngoại quan mở<br /> 315<br /> Hộp 10-8 Ứng dụng Tin học cho Quản lý Miễn thuế cho Dự án Đầu tư<br /> 322<br /> Hộp 10-9 Hoàn thuế Nội địa và Thuế Hải quan đối với Sản phẩm Xăng dầu Nhập khẩu<br /> tại Ma-li<br /> 323<br /> Hộp 11-1 Nguồn gốc Thủ tục Quá Cảnh thời Trung cổ<br /> 332<br /> Hộp 12-2 Quy định Chung cho Niêm phong<br /> 334<br /> Hộp 11-3 Hoạt Động Hải quan Sử dụng Hệ thống ASYCUDA tại Dăm-bia<br /> 342<br /> Hộp 11-4 Cơ sở Dữ liệu SafeTIR<br /> 348<br /> Hộp 11-5 Mã số Tham chiếu Hàng hoá Duy nhất<br /> 348<br /> Hộp 11-6 Các Chỉ số trong Chương trình TTFSE<br /> 353<br /> Hộp 12-1 Sáng kiến An ninh Hàng hải tại Vùng nước của Kênh đào Panama<br /> 363<br /> Hộp 13-1 Mua sắm Hệ thống và Chi phí: Nghiên cứu Tình huống của Hải quan Thổ Nhĩ<br /> Kỳ.<br /> 399<br /> <br /> ii<br /> <br /> HÌNH<br /> Hình 1-1 Số tờ khai được giải quyết trên một nhân viên hải quan trong một năm tại các<br /> nước Đông Nam Âu, năm 2002<br /> 21<br /> Hình 5-1 Ma trận Tạo thuận lợi/Kiểm soát<br /> 128<br /> Hình 5-2 Ma trận Quản lý Tuân thủ<br /> 130<br /> Hình 5-3 Tháp Quản lý Tuân thủ dựa trên Rủi ro<br /> 133<br /> Hình 7-1 Khung Đánh giá Môi trường Thể Chế<br /> 187<br /> Hình 10-1 Các Hiệp định Thương mại Khu vực tại Đông Nam Phi<br /> 280<br /> Hình 11-1 Hoạt động Quá cảnh Điển hình<br /> 340<br /> Hình 11-2 Trình tự các bước trong Hoạt động Quá cảnh Sử dụng Giấy phép TIR<br /> 345<br /> Hình 13-1 Môi trường Xử lý Tờ khai Hải quan Hiện đại<br /> 394<br /> <br /> BẢNG<br /> Bảng 4-1 Một số nghiệp vụ Hải quan có Nguy cơ Tham nhũng Cao<br /> 95<br /> Bảng 4-2 Các chiến lược Giảm Tham nhũng trong Hải quan<br /> 101<br /> Bảng 5-1 Các Phương thức Quản lý Tuân thủ<br /> 131<br /> Bảng 6-1 Dữ liệu kinh tế, 2000<br /> 143<br /> Bảng 6-2 Tình hình thu thuế trước và sau cải cách hải quan<br /> 143<br /> Bảng 6-3 Thu thuế và Tình hình Nhập khẩu Trước và Sau Cải cách Hải quan<br /> 163<br /> Bảng 6-4: Thời gian Thông quan<br /> 165<br /> Bảng 7-1 Số tiền được cấp cho các hợp phần hải quan trong các Dự án Hỗ trợ Kỹ thuật,<br /> giai đoạn 1982 - 2002<br /> 175<br /> Bảng 7-2 Phân bố các Hoạt động được Phê duyệt có Hợp phần Hải quan theo Nhóm dự<br /> án (1982 – 2002)<br /> 176<br /> Bảng 7-3 Phân tích Chẩn đoán Tiền dự án trong các Dự án Hỗ trợ Kỹ thuật, giai đoạn<br /> 178<br /> 1982-2002<br /> Bảng 7-4 Lược kê các Mục tiêu của Dự án<br /> 183<br /> Bảng 7-5 Chỉ số Hoạt động<br /> 184<br /> Bảng 7-6 Thiết kế Dự án Toàn diện<br /> 188<br /> Bảng 7-7 Tóm tắt Đánh giá Kết quả của các Hoạt động Hải quan (tính theo %)<br /> 195<br /> Bảng 7-8 Ước tính Tương quan: Bảng Tóm tắt<br /> 195<br /> Bảng 8-1 Các Chương trình PSI Áp dụng bởi các Thành viên của Hội đồng PSI IFIA<br /> (cho đến 21/1/2004)<br /> 241<br /> Bảng 10-1 Hải quan Tham gia Cấp, Kiểm tra và Cung cấp Thông tin về Chứng nhận<br /> Xuất xứ Ưu đãi cho các Doanh nghiệp Xuất khẩu<br /> 278<br /> Bảng 10-2 Tác động của các Quy tắc Xuất xứ trong các Hiệp định Thương mại Ưu đãi<br /> lên Nguồn lực<br /> 279<br /> Bảng 11-1 Chi phí Vận chuyển từ các Thị trường lớn của Thế giới đến các Nước duyên<br /> hải và các Nước không có đường ra biển tại Châu Phi<br /> 330<br /> Bảng 11-2 Quy định chung Áp dụng cho Quá cảnh Hải quan trong các Công ước Quốc<br /> 333<br /> tế<br /> Bảng 11-3 Thủ tục Quá cảnh không có các Biện pháp Tạo thuận lợi<br /> 335<br /> Bảng 12-1 Thông lệ Nghiệp vụ Chọn lọc nhằm Đẩy mạnh An ninh Hàng hoá<br /> 371<br /> Bảng 12-2 Các Phương tiện Kỹ thuật Hỗ trợ Kiểm tra An ninh<br /> 373<br /> Bảng 13-1 Các Thông số và Yếu tố Nền tảng của CNTT Hải quan<br /> 392<br /> Bảng 13-2 Nghiên cứu Tình huống của Ma-rốc<br /> 402<br /> iii<br /> <br /> Bảng 13-3 Nghiên cứu Tình huống về Triển khai CNTT&TT Hải quan tại Thổ Nhĩ Kỳ<br /> 407<br /> Bảng 13-4 Nghiên cứu Tình huống Dự án Cổng điện tử tại Ga-Na<br /> 412<br /> Bảng 13-5 Nghiên cứu Tình huống của Senegal<br /> 414<br /> <br /> iv<br /> <br />