SỞ TƯ PHÁP TỈNH BẮC GIANG
SỔ TAY NGHIỆP VỤ
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
(Tái bản, có sửa đổi, bổ sung)
Bắc Giang, tháng 6 năm 2022
2
3
LỜI NÓI ĐẦU
Ngày 13/11/2020, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, kỳ họp thứ 10 đã thông qua
Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm
hành chính (XLVPHC); đồng thời ngày 23/12/2021, Chính
phủ ban hành Nghị định số 118/2021/NĐ-CP Quy định chi
tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật XLVPHC (thay
thế cho Nghị định số 81/2013/NĐ-CP
1
, Nghị định số
97/2017/NĐ-CP
2
), Luật và Nghị định nêu trên có hiệu lực
kể từ ngày 01/01/2022. Hai văn bản pháp luật này được ban
hành nhằm tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách, trình
tự, thủ tục trong pháp luật về XLVPHC và khắc phục tối đa
những hạn chế, bất cập khó khăn, vướng mắc phát sinh
trong thực tiễn thi hành các quy định của pháp luật về
XLVPHC những năm qua, góp phần bảo đảm hiệu lực, hiệu
quả của công tác thi hành pháp luật về XLVPHC trên thực
tế, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Nhằm tiếp tục trang bị và đáp ứng nhu cầu thực tế
phục vụ công tác tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ, tuyên
truyền, tìm hiểu, nghiên cứu pháp luật về XLVPHC hiện
nay cho công chức thuộc cơ quan chuyên môn thuộc
1
ngày 19/7/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật
xử lý vi phạm hành chính.
2
ngày 18/8/2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định
số 81/2013/NĐ-CP.
4
UBND tỉnh, UBND các huyện, thành phố, UBND cấp xã,
các cơ quan, đơn vị liên quan, cán bộ và Nhân dân trên địa
bàn tỉnh. Đồng thời để góp phần nâng cao trình độ chuyên
môn, kỹ năng nghiệp vụ về công tác này cho đội ngũ công
chức chuyên môn; giúp công tác XLVPHC trên địa bàn tỉnh
ngày càng được bảo đảm về chất lượng, góp phần nâng cao
hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương; trên cơ
sở cuốn “Sổ tay nghiệp vụ XLVPHC” đã được Sở biên soạn
năm 2016, được biên soạn tái bản năm 2018, Sở Tư pháp
tiếp tục cập nhật và thực hiện biên soạn tái bản có sửa đổi,
bổ sung cuốn “Sổ tay nghiệp vụ công tác XLVPHC”. Cuốn
Sổ tay gồm 04 phần:
- Phần I: Những vấn đề chung về xử lý vi phạm hành
chính.
- Phần II: Xử phạt vi phạm hành chính.
- Phần III: Áp dụng các biện pháp xử lý hành chính.
- Phần IV: Các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý
vi phạm hành chính.
Sở Tư pháp hi vọng cuốn Sổ tay sẽ tiếp tục là tài liệu
hữu ích, cẩm nang nghiệp vụ, giúp cho đội ngũ công chức
làm công tác XLVPHC thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ
được giao.
Xin trân trọng giới thiệu!
SỞ TƯ PHÁP TỈNH BẮC GIANG
5
Phần I
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
1. VI PHẠM HÀNH CHÍNH (VPHC)
1.1. Khái niệm
Theo khoản 1 Điều 2 Luật XLVPHC năm 2012, VPHC
là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện vi phạm quy
định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là
tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị XPVPHC.
1.2. Các dấu hiệu cơ bản
- Một là, tính nguy hiểm cho xã hội: hành vi VPHC có
tính nguy hiểm cho xã hội và tính nguy hiểm cho xã hội
được coi là dấu hiệu nội dung của VPHC.
- Hai là, tính trái pháp luật hành chính: VPHC là hành
vi xâm phạm trật tự quản lý nhà nước. Tính trái pháp luật
hành chính thể hiện ở chỗ hành vi vi phạm được xác định
là hành vi vi phạm pháp luật hành chính phải bị xử phạt
và được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật.
Tính trái pháp luật hành chính được coi là dấu hiệu hình
thức của VPHC.
- Ba là, tính có lỗi: VPHC là hành vi được thực hiện bởi
lỗi vô ý hoặc cố ý của chủ thể VPHC.
- Bốn là, chủ thể của VPHC: chủ thể của VPHC là cá
nhân, tổ chức có năng lực chịu trách nhiệm hành chính theo
quy định của pháp luật.