Công tác quản lý nhà
nước về ANTT là công
tác quan trọng nhằm
đảm bảo môi trường phát
triển thuận lợi về kinh tế,
chính trị, xã hội mỗi quốc
gia. Ngược lại, trong quá
trình thực hiện, những
thay đổi về chính trị, kinh
tế, xã hội cũng có những
tác động trở lại đến công
tác này. Hiện nay, với sự
phát triển nhanh chóng
của khoa học kỹ thuật,
tình hình ANTT có nhiều
diễn biến phức tạp, đòi
hỏi sự thay đổi về công tác
quản lý của lực lượng chức
năng. Điều này thể hiện
rõ qua tác động của Cuộc
Cách mạng Công nghệ lần
thứ 4 với quá trình phát
triển kinh tế chính trị, xã
hội và công tác quản lý nhà
nước về ANTT. Mỗi cuộc
Cách mạng diễn ra luôn
mang đến những thay đổi
mang tính căn bản của đời
sống kinh tế, chính trị, xã
hội thế giới. Và cuộc Cách
mạng công nghiệp lần
thứ 4 cũng không phải là
một ngoại lệ. Cuộc cách
mạng này đang bắt đầu
phát triển ở nhiều quốc
gia trên thế giới. Hiểu một
cách đơn giản đây là cuộc
cách mạng về sản xuất
dựa trên các thành tựu
đột phá trong các lĩnh vực
công nghệ thông tin, công
nghệ sinh học, công nghệ
nano… với nền tảng là các
đột phá của công nghệ số.
Cuộc cách mạng này được
hình thành trên nền tảng
thành tựu vượt bậc của
cuộc cách mạng thứ 3, xóa
nhòa ranh giới giữa các
lĩnh vực vật lý, kỹ thuật số
và sinh học; với trung tâm
là sự phát triển của trí tuệ
nhân tạo, tự động hóa - rô
bốt, và kết nối Internet vạn
vật (IoT). Các chuyên gia
dự báo, Cách mạng công
nghiệp lần thứ 4 sẽ tạo ra
những đột phá chưa từng
có ở lĩnh vực kỹ thuật số,
công nghệ sinh học; làm
thay đổi phương thức sản
xuất, kinh doanh truyền
thống; mang lại giá trị lao
động cao cho con người.
Các đặc trưng của cuộc
Cách mạng công nghiệp
lần thứ 4 bao gồm:
Moät vaøi suy nghó veà coâng taùc giaùo duïc taïi
Tröôøng Ñaïi hoïc Caûnh saùt nhaân daân trong
thôøi ñaïi caùch maïng Coâng nghieäp laàn thöù 4
Trần Trung Kiên
Trường Đại học Cảnh sát nhân dân
Chaøo möøng ngaøy Nhaø giaùo Vieät Nam 20/11
- TẠP CHÍ KHGD CSND / SỐ 95 - THÁNG 11
80
Thứ nhất, Xu hướng
kết hợp Công nghệ cảm
biến mới, phân tích dữ liệu
lớn, điện toán đám mây
và kết nối Internet vạn vật
đang thúc đẩy phát triển
máy móc tự động hóa và
hệ thống sản xuất thông
minh (sử dụng trí tuệ nhân
tạo tham gia vào quá trình
sản xuất); Thứ hai, Công
nghệ in 3D cho phép sản
xuất sản phẩm hoàn chỉnh
nhờ nhất thể hóa các dây
chuyền sản xuất không
phải qua giai đoạn lắp ráp
Moät vaøi suy nghó veà coâng taùc giaùo duïc taïi
Tröôøng Ñaïi hoïc Caûnh saùt nhaân daân trong
thôøi ñaïi caùch maïng Coâng nghieäp laàn thöù 4
Ảnh minh họa nguồn Internet
SỐ 95 - THÁNG 11 / TẠP CHÍ KHGD CSND -
81
các thiết bị phụ trợ; Thứ
ba, Công nghệ nano và vật
liệu mới cho phép tạo ra
các cấu trúc vật liệu mới
ứng dụng rộng rãi trong
hầu hết các lĩnh vực; Thứ
tư, Trí tuệ nhân tạo và điều
khiển học có bước phát
triển vượt bậc cho phép
con người kiểm soát từ xa
mọi thứ, không giới hạn
về không gian, thời gian;
tương tác nhanh hơn, tốt
hơn và chính xác hơn.
Tác động của cuộc
Cách mạng công nghiệp
lần thứ 4:
Với những thành tựu
mang tính cách mạng và
triệt để, tình hình phát
triển kinh tế, chính trị,
xã hội của mỗi quốc gia
trong đó có Việt Nam đã
và đang có những thay
đổi lớn, ảnh hưởng trực
tiếp đến công tác quản lý
nhà nước về ANTT. Cách
mạng công nghiệp lần
thứ 4 mở ra nhiều cơ hội
trong việc nâng cao trình
độ công nghệ, năng lực
sản xuất và cạnh tranh
trong chuỗi sản phẩm; tạo
ra sự thay đổi lớn về hình
thái kinh doanh dịch vụ…
giảm đáng kể chi phí giao
dịch, vận chuyển; tạo cơ
hội đầu tư hấp dẫn và đầy
tiềm năng trong lĩnh vực
công nghệ số và Internet.
Những thay đổi mang tính
cách mạng về khoa học và
công nghệ đồng thời cũng
dẫn tới sự thay đổi mạnh
mẽ về cơ cấu, mô hình
kinh tế, hệ thống quản lý
nhà nước, xã hội cũng như
phương thức hoạt động
của các doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, Cách
mạng công nghiệp lần thứ
4 hiện nay đặt ra những
thách thức đối với một
số ngành, lĩnh vực cụ thể
như: Yêu cầu về đổi mới
công nghệ trong lĩnh vực
công nghệ thông tin; đẩy
mạnh khoa học phân tích
và quản lý và xử lý dữ liệu
lớn tạo ra tri thức mới; Yêu
cầu về đổi mới mô hình
quản lý, sản xuất, tối ưu
hóa mô hình kinh doanh,
thiết lập chuỗi cung ứng và
hậu cần thông minh trong
mạng lưới chuỗi giá trị
toàn cầu và mô hình thuế
quan mới; Yêu cầu về hệ
thống quản lý sở hữu trí
tuệ mới, tốt hơn trong thời
đại số; Yêu cầu cao hơn về
bảo đảm an toàn, an ninh
thông tin mạng.
Về an ninh không gian:
Hầu hết các ứng dụng quan
trọng và nổi bật của Cách
mạng Công nghiệp lần thứ
4 đã được sử dụng trong
các cuộc chạy đua vũ trụ và
không gian. Không gian đa
chiều đã và đang được số
hóa; con người cũng như
mỗi quốc gia trở thành đối
tượng của các thiết bị công
nghệ. Chính vì vậy, sự
thiếu chính xác của công
nghệ và con người có thể
dẫn đến những hậu quả
khôn lường.
Về an ninh mạng: Sự
xâm nhập các cơ sở dữ liệu
để đánh cắp, làm thay đổi
hoặc phá hoại các thông
tin quan trọng trong hầu
hết các lĩnh vực là mối
nguy thường trực của tất
cả các tổ chức ở mọi cấp
độ. Vấn đề bảo mật, đảm
bảo an ninh mạng mang
tính toàn cầu là thách thức
lớn hiện nay.
Về an ninh kinh tế - xã
hội: Cuộc Cách mạng này
cho phép ứng dụng phổ
biến công nghệ kỹ thuật
Chaøo möøng ngaøy Nhaø giaùo Vieät Nam 20/11
- TẠP CHÍ KHGD CSND / SỐ 95 - THÁNG 11
82
số với hệ thống dữ liệu kết
nối ở hầu hết các giao dịch
kinh tế, tài chính, thương
mại nhưng chứa đựng
các nguy cơ tiềm ẩn về an
toàn, an ninh thông tin.
Thực tế trong hàng triệu
các giao dịch qua hệ thống
số, đã xảy ra vô số các cuộc
tấn công đánh cắp thông
tin ở mức độ này hay mức
độ khác.
Ngoài ra, cuộc Cách
mạng Công nghiệp lần thứ
4 có thể tạo ra sự bất công
lớn hơn về phân phối thu
nhập, làm gia tăng mâu
thuẫn giữa các nhóm lao
động. Ở Việt Nam, tốc độ
ứng dụng và phát triển
Internet ngày càng tăng
nhưng cũng đặt ra những
nguy cơ, thách thức, tiềm
ẩn những yếu tố đe doạ
an ninh quốc gia, trật tự,
an toàn xã hội. Các thế
lực thù địch, phản động
triệt để sử dụng mạng viễn
thông, Internet để tuyên
truyền, phá hoại tư tưởng,
phá hoại nội bộ; kích động
biểu tình, gây rối, bạo loạn
nhằm lật đổ chính quyền,
thay đổi thể chế chính
trị ở nước ta. Hoạt động
tình báo mạng, tội phạm
mạng ngày càng tinh vi,
xảo quyệt, gây hậu quả
ngày càng nghiêm trọng.
Hệ thống mạng thông tin
quốc gia, nhất là hệ thống
mạng thông tin của các
cơ quan, tổ chức trọng
yếu vẫn sẽ là mục tiêu tấn
công xâm nhập của tin tặc
nước ngoài; nguy cơ mất
an ninh, an toàn thông tin;
lộ, lọt bí mật nhà nước sẽ
ngày càng nghiêm trọng
nếu không có giải pháp
phòng, chống hữu hiệu.
Nhận định về những nguy
cơ ảnh hưởng trực tiếp đến
tình hình an ninh trật tự và
công tác quản lý nhà nước,
Chủ tịch nước Trần Đại
Quang nhấn mạnh: “Trước
tình hình đó, chúng ta cần
thấu suốt một luận điểm
cực kỳ quan trọng: Công tác
bảo đảm an ninh, an toàn
mạng thông tin quốc gia,
phòng, chống vi phạm và
tội phạm mạng là cuộc đấu
tranh của toàn dân dưới sự
lãnh đạo của Đảng, là một
bộ phận trọng yếu của cuộc
đấu tranh bảo vệ an ninh
quốc gia, giữ gìn trật tự, an
toàn xã hội; là trách nhiệm
của cả hệ thống chính trị và
toàn dân, của các cấp, các
ngành. Dưới sự lãnh đạo
của Đảng, sự quản lý thống
nhất của Nhà nước, chúng
ta phải huy động được
sức mạnh của cả hệ thống
chính trị trong công tác
bảo đảm an ninh, an toàn
mạng thông tin quốc gia.
Đây là quan điểm, tư tưởng
cơ bản, xuyên suốt, vấn đề
có tính nguyên tắc, là nhân
tố quyết định thắng lợi của
cuộc đấu tranh bảo vệ an
ninh quốc gia nói chung,
bảo đảm an ninh, an toàn
mạng thông tin quốc gia
nói riêng”1.
Giáo dục được coi là
lĩnh vực then chốt đào tạo
ra hệ thống nhân lực trong
thời đại Cách mạng công
nghiệp lần thứ 4 đang lan
rộng trên toàn thế giới.
1 Bài phát biểu của Chủ tịch nước
Trần Đại Quang, Trường Đại học
Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
ngày 03 tháng 10 năm 2016Cuộc
cách mạng công nghiệp lần thứ tư
- Thời cơ phát triển và các thách
thức an ninh phi truyền thống.
2 Chỉ thị 16/CT-TTg ngày 04 tháng
5 năm 2017 của Thủ tướng Chính
phủ về việc tăng cường năng lực
tiếp cận cuộc Cách mạng Công
nghiệp lần thứ 4.
SỐ 95 - THÁNG 11 / TẠP CHÍ KHGD CSND -
83
Trong bối cảnh Việt Nam
tích cực tiếp cận cuộc cách
mạng công nghiệp lần thứ
4, công tác giáo dục được
đặc biệt chú trọng. Cụ
thể, Thủ tướng Chính Phủ
Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ
đạo ngành giáo dục: “Thay
đổi mạnh mẽ các chính
sách, nội dung, phương
pháp giáo dục và dạy nghề
nhằm tạo ra nguồn nhân
lực có khả năng tiếp nhận
các xu thế công nghệ sản
xuất mới, trong đó cần tập
trung vào thúc đẩy đào tạo
về khoa học, công nghệ, kỹ
thuật và toán học (STEM),
ngoại ngữ, tin học trong
chương trình giáo dục phổ
thông; đẩy mạnh tự chủ đại
học, dạy nghề; thí điểm quy
định về đào tạo nghề, đào
tạo đại học đối với một số
ngành đặc thù”2.
Kế thừa, phát triển và
thực hiện tư tưởng, quan
điểm chỉ đạo trong công
tác giáo dục trên; nhận thức
được vị trí, vai trò của công
tác đào tạo nguồn nhân lực
cho lực lượng Công an nhân
dân theo hướng chính quy
hiện đại, phục vụ có hiệu
quả sự nghiệp bảo vệ an
ninh trật tự; trước những
thay đổi của tình hình kinh
tế, chính trị, xã hội dưới tác
động của cách mạng khoa
học kĩ thuật, những thách
thức an ninh phi truyền
thống, sự xuất hiện của
nhiều loại tội phạm kinh
tế, công nghệ mới, sự hình
thành các tổ chức phạm
tội xuyên quốc gia với thủ
đoạn hoạt động ngày càng
tinh vi công tác quản lý nhà
nước về an ninh trật tự của
lực lượng Công an nhân
dân cần có những thay đổi
để phù hợp với yêu cầu thực
tiễn. Để có những thay đổi
phù hợp, hơn lúc nào hết,
công tác giáo dục trong các
trường Công an nhân dân
nói chung và trường Đại
học Cảnh sát nhân dân nói
riêng cần phải nghiên cứu,
dự báo đúng tình hình,
những diễn biến của tình
hình an ninh trật tự, hoạt
động của tội phạm và các
thế lực thù địch, từ đó đào
tạo những cán bộ phù hợp,
đủ tiêu chuẩn đạo đức và
kĩ năng nghiệp vụ, có khả
năng nghiên cứu và ứng
dụng những thành tựu
khoa học kĩ thuật do Cách
mạng Công nghiệp mang
lại trong hoạt động công
tác. Để đảm bảo những yêu
cầu đề ra đó, cần có một đội
ngũ cán bộ giảng viên, cán
bộ quản lý giáo dục có trình
độ cao và phương pháp
giảng dạy hiệu quả. Do đó,
vai trò của người giảng viên
trong giai đoạn hiện này là
hết sức quan trọng.
Để nâng cao hiệu quả
công tác giáo dục, đào tạo
đáp ứng yêu cầu quản lý
nhà nước về ANTT trong
thời đại Cách mạng công
nghiệp lần thứ 4, cần chú
trọng thực hiện một số nội
dung sau:
Một là, không ngừng
nâng cao nhận thức của
cán bộ giảng viên làm công
tác giáo dục về cuộc Cách
mạng Công nghiệp lần thứ
4, đặc trưng và những tác
động của nó đối với xã hội,
các nguy cơ có thể xảy ra
đối với tình hình ANTT.
Hiện nay, Chính phủ đang
nỗ lực phổ biến những nội
dung có liên quan như: đặc
điểm, tính chất, nội dung
và những ảnh hưởng của
cuộc cách mạng này đến
mọi ngành, mọi cán bộ
Chaøo möøng ngaøy Nhaø giaùo Vieät Nam 20/11
- TẠP CHÍ KHGD CSND / SỐ 95 - THÁNG 11
84
