M c l c
II.T T NG H CHÍ MINH V NÂNG CAO Ý TH C TRÁCH NHI M, H TƯ ƯỞ
LÒNG, H T S C PH NG S T QU C, PH C V NHÂN DÂN ............................ 4
III.T M G NG Đ O Đ C H CHÍ MINH V NÂNG CAO Ý TH C TRÁCH ƯƠ
NHI M H T LÒNG, H T S C PH NG S T QU C, PH C V NHÂN DÂN ... 12
IV.H C T P VÀ LÀM THEO T M G NG Đ O Đ C H CHÍ MINH V NĂNG ƯƠ
CAO Ý TH C TRÁCH NHI M, H T LÒNG, H T S C PH NG S T QU C,
PH C V NHÂN DÂN TRONG GIAI ĐO N HI N NAY .......................................... 15
I.S C N THI T NÂNG CAO Ý TH C TRÁCH NHI M, H T LÒNG H T S C
PH NG S T QU C, PH C V NHÂN DÂN TRONG GIAI ĐO N HI N NAY
Trách nhi m là ph n vi c đ c giao, nghĩa v ph i làm tròn theo c ng v , ch c ượ ươ
trách c a mình. Con ng i bao nhiêu v trí, vai trò, ch c năng trong các m i ườ
quan h h i thì b y nhiêu trách nhi m. Đó trách nhi m thành viên c a
m i ng i trong quan h gia đình; trong c ng đ ng, t ch c, xã h i; trách nhi m ườ
công n trong quan h v i đ t n c; trách nhi m ph c v nhân dân, công ướ
b c c a dân, c a cán b , công ch c…
Trách nhi m m t khái ni m kép, v a thu c ph m trù đ o đ c, v a thu c
ph m trù pháp lu t. trách nhi m ch ch u s phán xét c a d lu n, đ o đ c. ư
trách nhi m ngoài s phán xét c a d lu n, đ o đ c còn ch u s xét x c a ư
pháp lu t. Trách nhi m c a cán b , đ ng viên, công ch c, ch u s phán xét c a
c d lu n, đ o đ c, k lu t c a Đ ng và pháp lu t c a Nhà n c, trong đó vi c ư ướ
nh n th c đúng đ n, t giác th c hi n có vai trò quan tr ng.
ý th c trách nhi m s nh n th c (nông, sâu, đ y đ hay ch a đ y đ ) v ư
nghĩa v ph i hoàn thành trong m i quan h nh t đ nh. Ng c l i v i ý th c ượ
trách nhi m thái đ trách nhi m. H Chí Minh ch trách nhi m c a m i
ng i trong các m i quan h , nh ng nh n m nh tr c h t là trách nhi m v i Tườ ư ướ ế
qu c, v i nhân dân. Ng i th ng nh c nh m i ng i 3 trách nhi m: tr c ườ ườ ườ ướ
Đ ng, tr c dân, tr c công vi c. Trong 3 trách nhi m đó, tr c h t c n ý ướ ướ ướ ế
th c trách nhi m cao tr c công vi c, tr c nhân dân đ làm th t t t r i m i ướ ướ
đem k t qu đó mà báo cáo v i c p trên, v i Đ ng. ế
H c t p làm theo t t ng, t m g ng đ o đ c H Chí Minh, c n ph i “nâng ư ưở ươ
cao ý th c trách nhi m, h t lòng, h t s c ph ng s T qu c, ph c v nhân dân”. ế ế
Ti p theo các ch đ h c t p đ c tri n khai trong các năm 2007, 2008, theo kế ượ ế
ho ch toàn khoá, trong năm 2009, ch đ h c t p t t ng, t m g ng đ o đ c ư ưở ươ
H Chí Minh là: Nâng cao ý th c trách nhi m, h t lòng, h t s c ph ng s T ế ế
qu c, ph c v nhân dân g n v i k ni m 40 năm th c hi n Di chúc thiêng liêng
c a Bác ý nghĩa quan tr ng đ i v i s nghi p xây d ng b o v T qu c
c a toàn Đ ng, toàn dân, toàn quân ta hi n nay. M c đích c a vi c h c t p là:
1. Phát huy s c m nh toàn dân t c, đ y m nh toàn di n công cu c đ i
m i
Trong ph m vi đ o đ c, trách nhi m mang tính b n ph n m i t ch c,
nhân đ u ph i t giác, t mình th c hi n.
- Dân t c Vi t Nam, v i 54 dân t c anh em hình thành phát tri n trên m t
mi n đ t đi u ki n t nhiên v a thu n l i, v a kh c nghi t, g n li n v i n n
văn minh lúa n c. v y, ngay t r t s m đã hình thành c ng đ ng dân t cướ
th ng nh t, d a trên các c ng đ ng làng phát tri n khá b n v ng. Trong
m i quan h ch t ch g n qua nhi u đ i đó, m i thành viên là m t b
ph n không tách r i c a c ng đ ng, l i ích chung trách nhi m chung.
Đó chính là ngu n s c m nh c a c ng đ ng.
- Th c hi n m c tiêu đ y m nh công nghi p hóa, hi n đ i hóa, s m đ a n c ta ư ướ
ra kh i tình tr ng kém phát tri n ph n đ u đ n m 2020 c b n tr thành ế ơ
n c công nghi p theo h ng hi n đ i, Ngh quy t Đ i h i X c a Đ ng đã xácướ ướ ế
đ nh nhi m v "phát huy s c m nh toàn dân t c, đ y m nh toàn di n công cu c
đ i m i". Vi c đ ng viên toàn Đ ng, toàn dân, toàn quân nâng cao ý th c trách
nhi m, h t lòng, h t s c ph ng s T qu c, ph c v nhân dân, đ c bi t phát ế ế
huy vai trò nêu g ng đi tr c, làm tr c c a đ i ngũ cán b , đ ng viên, côngươ ướ ướ
ch c… ý nghĩa c c kỳ quan tr ng đ phát huy s c m nh t ng h p c a toàn
dân t c trong giai đo n hi n nay.
2. Phát huy ch nghĩa yêu n c, tinh th n t p th , đ y m nh tu d ng, ướ ưỡ
rèn luy n đ o đ c, l i s ng, ch ng ch nghĩa cá nhân, th c d ng, c c b ,
đ a ph ng... ươ
- Trong s nghi p d ng n c gi n c, ch nghĩa yêu n c đã gi vai trò to ướ ướ ướ
l n, ý nghĩa quy t đ nh. Lòng yêu n c, b t ngu n t yêu nhà, yêu quê ế ướ
h ng x s , T qu c, nhân dân, s c m nh đ ch... Ch t ch H Chí Minhươ
đã khái quát: “T x a đ n nay, m i khi T qu c b xâm lăng, thì tinh th n y l i ư ế
sôi n i, k t thành m t làn sóng cùng m nh m , to l n, l t qua m i s ế ướ
nguy hi m, khó khăn, nh n chìm c bán n c c p n c” ướ ướ ướ [1]. S
nghi p xây d ng b o v T qu c c a dân t c ta trong giai đo n hi n nay
c h i l n thách th c l n, r t c n phát huy ch nghĩa yêu n c tinh th nơ ướ
dân t c, đ c th hi n c th trong ý th c trách nhi m c a m i ng i Vi t Nam. ượ ườ
- Đ i l p v i tinh th n t p th , ý th c trách nhi m tr c t p th ch nghĩa ướ
nhân, đ t l i ích nhân lên trên l i ích c a c ng đ ng. Ông cha ta đã ca ng i
nh ng ng i có công v i làng, v i n c, d ng đ n th , tôn vinh là thánh, là th n, ườ ướ
ph t hoàng, thành hoàng…, đ ng th i phê phán gay g t nh ng k ph n
b i, đ u hàng, nh ng thói h , t t x u, ch nghĩa cá nhân… ư
- Trong quá trình phát tri n n n kinh t th tr ng đ nh h ng h i ch nghĩa ế ườ ướ
ch đ ng h i nh p kinh t qu c t , nh ng m t tiêu c c c a toàn c u hóa, ế ế
c a c ch kinh t th tr ng khách quan tác đ ng vào t t ng m i ng i, kích ơ ế ế ườ ư ưở ườ
thích ch nghĩa cá nhân, ch nghĩa th c d ng, làm suy gi m s c k t c a c ng ế
đ ng dân t c. Ch nghĩa đ qu c các th l c thù đ ch cũng t n d ng đi u ế ế
ki n đó đ th c hi n chi n l c "di n bi n hòa bình", khuy n khích l i s ng ế ượ ế ế
nhân, th c d ng, h ng th , v ng ngo i m t trong nh ng th đo n ch ưở
y u. Trong đi u ki n đó, vi c làm rõ trách nhi m c a m i cá nhân; trên c s tônế ơ
tr ng l i ích quy n t do c a m i nhân, tăng c ng giáo d c đ o đ c, l i ườ
s ng, ý th c trách nhi m c a nhân tr c t p th , c ng đ ng, T qu c ướ
nhân dân có nghĩa to l n và tác d ng xã h i tích c c.
3. Đ y m nh công tác xây d ng Đ ng, xây d ng đ i ngũ cán b , đ ng
viên, công ch c ph m ch t đ o đ c cách m ng, hoàn thành nhi m v
v vang trong giai đo n cách m ng m i
- Đ ng ta ngay t khi m i ra đ i đã xác đ nh nhi m v t ch c, lãnh đ o nhân
dân ta đ u tranh giành l i n n đ c l p xây d ng h i h i ch nghĩa.
Ngoài m c đích đó, Đ ng không l i ích nào khác. Chính v y, Đ ng đã
đ c nhân dân tin c y, đi theo, làm nên nh ng th ng l i v vang trong th kượ ế
XX. Đó là th ng l i c a Cách m ng Tháng Tám năm 1945, giành l i n n đ c l p
cho dân t c. Đó chi n th ng trong c cu c chi n tranh đ b o v n n đ c ế ế
l p dân t c, toàn v n lãnh th c a T qu c. Đó th ng l i to l n, ý nghĩa
l ch s trong công cu c đ i m i.
- Trong giai đo n cách m ng m i, th c hi n nhi m v đ a n c ta ra kh i tình ư ướ
tr ng kém phát tri n, tr thành n c công nghi p theo h ng hi n đ i, ph i ướ ướ
chăm lo y d ng Đ ng v ng m nh v chính tr , t t ng t ch c; m i cán ư ưở
b , đ ng viên c a Đ ng ph i xác đ nh trách nhi m c a mình tr c T qu c ướ
nhân dân. Đó nhân t quy t đ nh, b o đ m th ng l i c a công cu c đ i ế
m i.
- Công tác xây d ng Đ ng trong nh ng năm qua đã đ t đ c nhi u thành t u ượ
quan tr ng, đ ng th i ng còn nhi u y u kém, khuy t đi m. Tình tr ng suy ế ế
thoái v t t ng chính tr , đ o đ c, l i s ng trong m t b ph n không nh cán ư ưở
b , đ ng viên, công ch c đã đang làm gi m s c chi n đ u c a Đ ng, làm ế
gi m ni m tin c a nhân dân o Đ ng. Vi c t ch c nghiên c u, quán tri t t ư
t ng H Chí Minh v nâng cao ý th c trách nhi m, h t lòng, h t s c ph ng sưở ế ế
T qu c, ph c v nhân dân trong giai đo n hi n nay là m t gi i pháp quan tr ng
trong th c hi n nhi m v xây d ng Đ ng, góp ph n làm cho Đ ng trong s ch,
v ng m nh, nâng cao năng l c lãnh đ o s c chi n đ u, hoàn thành trách ế
nhi m v vang tr c T qu c và nhân dân. ướ
4. Đ a cu c v n đ ng “H c t p làm theo t m g ng đ o đ c H Chíư ươ
Minh” đi vào chi u sâu, đ y m nh vi c làm theo t m g ng đ o đ c c a ươ
Bác trong cán b , đ ng viên và nhân dân
- Th c hi n Ch th s 06-CT/TW ngày 07-11-2006 c a B Chính tr , trong nh ng
năm qua, toàn Đ ng, toàn dân, toàn quân ta đã tri n khai m nh m Cu c v n
đ ng và đ t đ c k t qu b c đ u quan tr ng. H c t p và làm theo t m g ng ượ ế ướ ươ
đ o đ c H Chí Minh Cu c v n đ ng l n, kéo dài nhi u m, trong đó s
k t h p ch t ch gi a giáo d c, nâng cao nh n th c, ý th c t giác t ch cế
th c hi n làm theo t m g ng đ o đ c c a Bác. Trong hai năm 2007, 2008, ươ
theo K ho ch toàn khóa đã ban hành (K ho ch s 03-KH/BTGTW ngày 14-5-ế ế
2007), vi c tri n khai Cu c v n đ ng đã đ t đ c k t qu quan tr ng. Nhi m v ượ ế
c a nh ng năm s p t i k t h p ti p t c giáo d c nh n th c theo các ch đ ế ế
v i tăng c ng t ch c, h ng d n vi c làm theo t m g ng đ o đ c c a Bác. ườ ướ ươ
Nghiên c u, quán tri t t t ng, t m g ng đ o đ c H Chí Minh v nâng cao ý ư ưở ươ
th c trách nhi m, h t lòng, h t s c ph ng s T qu c, ph c v nhân dân ý ế ế
nghĩa thi t th c và tr c ti p trong th c hi n nhi m v này.ế ế
- Năm 2009 là năm toàn Đ ng, toàn dân, toàn quân ta ti n hành t ng k t 40 năm ế ế
th c hi n Di chúc thiêng liêng c a Bác. Vi c h c t p t t ng và t m g ng đ o ư ưở ươ
đ c c a Ng i v ý th c trách nhi m, h t lòng, h t s c ph ng s T qu c, ph c ườ ế ế
v nhân dân là bi u hi n làm theo Di chúc c a Bác m t cách thi t th c, góp ế
ph n t o nên s th ng nh t trong Đ ng, s đ ng thu n trong h i, ph n đ u
đ t đ c các m c tiêu do Đ i h i X c a Đ ng đã đ ra. ượ
II.T T NG H CMINH V NG CAO Ý TH C TCH NHI M,Ư ƯỞ
H T LÒNG, H T S C PH NG S T QU C, PH C V NHÂN N
1. Quan ni m c a H Chí Minh v s c n thi t ph i nâng cao ý th c trách ế
nhi m, h t lòng, h t s c ph ng s T qu c, ph c v nhân dân ế ế
- Trong h th ng các quan đi m toàn di n sâu s c v nh ng ph m ch t đ o
đ c c a con ng i Vi t Nam, Ch t ch H Chí Minh ch rõ: m i ng i đ u ph i ườ ườ
tuân theo đ o đ c công dân. Đó tuân theo pháp lu t c a Nhà n c, k lu t ướ
lao đ ng, gi gìn tr t t chung, đóng góp (n p thu ) đúng kỳ, đúng s Đ o ế
đ c công dân là hăng hái tham gia công vi c chung, b o v tài s n công c ng,
b o v T qu c, c n, ki my d ng n c nhà... Ng i nói, m i ng i đ u ph i ướ ườ ườ
b n ph n v i đ t n c. N c n c c a dân; dân ch c a n c. T ướ ướ ướ ướ
qu c T qu c chung. T qu c đ c l p thì ai cũng đ c t do. N u m t n c ượ ế ướ
thì ai cũng ph i làm nô l .
Trong t t ng H Chí Minh, trách nhi m công dân tr c h t và bao trùm nh t làư ưở ướ ế
trách nhi m v i T qu c, v i nhân dân. C s c a vi c nâng cao ý th c trách ơ
nhi m, h t lòng, h t s c ph ng s T qu c, ph c v nhân dân trong t t ng ế ế ư ưở
H Chí Minh xu t phát t quan ni m m i ng i đ u trách nhi m tr c T ườ ướ
qu c. Khi T qu c lâm nguy thì m i ng i đ u ph i đ ng lên. Trong l i kêu g i ườ
Toàn qu c kháng chi n ngày 19-12-1946 c vi t: "B t kỳ đàn ông, đàn bà, b t ế ế
kỳ ng i già, ng i tr , không chia tôn giáo, đ ng phái, dân t c. H là ng i Vi tườ ườ ườ
Nam thì ph i đ ng lên đánh th c dân Pháp đ c u T qu c" [2].
- Đ i v i cán b , đ ng viên, công ch c, viên ch c, Ng i yêu c u đ làm g ng ườ ươ
cho nhân dân, ph i đ o đ c cách m ng, cán b , đ ng viên là t m g ng ươ
c a h i, ph i nêu g ng, ng viên đi tr c, làng n c theo sau". M i cán ươ ướ ướ
b , đ ng viên, cán b qu n lý, lãnh đ o v a ph i th c hi n đ o đ c công dân,
v a th c hi n đ o đ c c a ng i cán b . công tác lĩnh v c nào cũng đ u ườ
ph i ph m ch t đ o đ c. C p b c càng cao càng ph i nêu g ng v đ o ươ
đ c.
Ch t ch H Chí Minh ch rõ: o đ c cách m ng có th nói tóm t t là: Nh n
ph i, trái. Gi v ng l p tr ng. T n trung v i n c. T n hi u v i dân ườ ướ ế [3]. Ng iườ
vi t: “Quy t tâm su t đ i đ u tranh cho Đ ng, cho cách m ng. Đó đi u chế ế
ch t nh t. Ra s c làm vi c cho Đ ng, gi v ng k lu t c a Đ ng, th c hi n t t
đ ng l i, chính sách c a Đ ng. Đ t l i ích c a Đ ng và c a nhân dân lao đ ngườ
lên trên, lên tr c l i ích riêng c a cá nhân mình. H t lòng h t s c ph c v nhânướ ế ế
dân. Đ ng, dân đ u tranh quên mình, g ng m u trong m i vi c. Ra ươ
s c h c t p ch nghĩa Mác - Lênin, luôn luôn dùng t phê bình phê bình đ
nâng cao t t ng c i ti n công tác c a mình cùng đ ng chí mình ti nư ưở ế ế
b [4].
C s c a trách nhi m ph c v nhân dân c a cán b , ng ch c, viên ch c ơ
"dân ch dân làm ch ". Chính ph , cán b công b c c a dân. Nhà n c ướ
c a nhân dân, do nhân dân, nhân dân. Vi c h i đ n dân thì Chính ph ế
ph i h t s c tránh. Vi c gì l i cho dân thì Chính ph ph i ra s c làm. ế
- Đ i v i cán b , đ ng viên c a Đ ng, c s c a ý th c trách nhi m ph ng s ơ
T qu c, ph c v nhân dân b t ngu n t m c đích và b n ch t c a Đ ng.
Ch t ch H Chí Minh kh ng đ nh, Đ ng ta đ ng c a giai c p công nhân,
đ ng th i đ ng c a nhân dân lao đ ng, c a dân t c. Đ ng đ i tiên phong
c a giai c p dân t c; đ i bi u cho l i ích c a giai c p dân t c. Đ ng quy
t nh ng ng i kiên quy t nh t, hăng hái nh t, trong s ch nh t, t n tâm, t n l c ườ ế
ph ng s T qu c nhân dân. Đ ng l y dân làm g c. Đ ng c m quy n,
nh ng dânch . Đ ng c m quy n là đ b o đ m cho dân làm ch . M i quy nư
l c v n thu c v dân. Ng i dân y thác quy n l c đó cho nh ng ch c danh c ườ
th , k c ch c v Ch t ch n c. ướ
Trong L i k t thúc bu i ra m t Đ ng Lao đ ng Vi t Nam (3-3-1951), H Chí ế
Minh nói: “Đ ng Lao đ ng Vi t Nam không s k đ ch nào dù cho chúng hung
t n đ n m y, không s nhi m v nào n ng n nguy hi m đ n m y, nh ng ế ế ư
Đ ng Lao đ ng Vi t Nam s n sàng vui v làm trâu ng a, làm tôi t trung thành
c a nhân dân”[5].
- Cán b , đ ng viên, công ch c ph i ph ng s T qu c, ph c v nhân dân vì s
nghi p xây d ng b o v T qu c s nghi p c a qu n chúng nhân dân;
nhân dân là s c m nh vô đ ch.
Theo t t ng H Chí Minh, s nghi p cách m ng do nhân dân ti n hành.ư ưở ế
Nhân dân ng i làm ra l ch s . S c m nh c a nhân dân đ ch. Không ườ
nhân dân, Đ ng, Chính ph không l c l ng. Trong b u tr i không quý ượ
b ng nhân dân. Trên th gi i này không s c m nh nào b ng s c m nh c a ế
nhân dân. dân t t c . D m i l n không dân cũng ch u, khó trăm l n ườ
dân li u cũng xong[6]... Nhi m v ph c v nhân dân c a Đ ng t ch c
phát huy s c m nh trong nhân dân đ đ u tranh giành l i ích cho nhân dân, đ
xây d ng và b o v xã h i m i do nhân dân làm ch .
2. N i dung nâng cao ý th c trách nhi m, h t lòng, h t s c ph ng s T ế ế
qu c, ph c v nhân dân trong t t ng H Chí Minh ư ưở
a) V ý th c trách nhi m
- Theo H Chí Minh, ý th c trách nhi m c a m i ng i tr c h t th hi n trong ườ ướ ế
quan h v i nhi m v đ c giao, v i công vi c ph i làm. ượ
Khi Đ ng, Chính ph ho c c p trên giao cho ta vi c gì, b t kỳ to hay nh , khó
hay d , đ u ph i đ a c tinh th n, l c l ng ra làm cho đ n n i đ n ch n, làm ư ượ ế ơ ế