TÀI LIỆU KHUNG VỀ
ĐO LƯỜNG, BÁO CÁO &
THẨM ĐỊNH (MRV)
CÓ ĐỀ CẬP TỚI CÁC BIỆN PHÁP AN TOÀN VÀ GIÁM SÁT CÁC
CHÍNH SÁCH & GIẢI PHÁP
Thuộc
CHƯƠNG TRÌNH REDD+ QUỐC GIA
VIỆT NAM
Phiên bản 1
Dự thảo 2 / Tháng 6 năm 2011
Tài liệu này là Dự thảo 2 (Phiên bản 1) mà sẽ được hoàn thiện
thông qua tham vấn với các bên liên quan chính. Kế hoạch
tham vấn các bên liên quan cho Tài liệu này được cung cấp
trong Phụ lục 1
[TÀI LIỆU KHUNG MRV PHIÊN BẢN 1]
2
CONTENTS
1 BỐI CẢNH .............................................................................................................................................................................. 6
1.1 REDD+ VÀ MRV THEO UNFCCC............................................................................................................................ 6
1.2 BỐI CẢNH CỦA VIỆT NAM ...................................................................................................................................... 8
1.3 MỤC TIÊU & CÁC NGUYÊN TẮC CHỈ DẪN ......................................................................................................... 9
1.4 PHẠM VI CỦA TÀI LIỆU ........................................................................................................................................ 11
2 CÁCH TIẾP CẬN THEO PHA CHO REDD+ ............................................................................................................... 12
2.1 PHA I CỦA REDD+: TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC & CƠ CẤU TỔ CHỨC ................................................... 12
2.2 PHA II CỦA REDD+: VẬN HÀNH Ở MỨC HOẠT ĐỘNG TRÌNH DIỄN ................................................... 13
2.3 PHA III CỦA REDD+: VẬN HÀNH ĐẦY ĐỦ ..................................................................................................... 14
3 HỆ THỐNG MRV............................................................................................................................................................... 16
3.1 CÁC THÀNH PHẦN CỦA HỆ THỐNG MRV ...................................................................................................... 16
3.1.1 Tạo ra Dữ liệu Hoạt động (AD) ................................................................................................................. 17
3.1.2 Ước tính Hệ số Phát thải (EF) .................................................................................................................... 21
3.1.3 Kiểm kê Khí nhà kính cho REDD+ ............................................................................................................ 22
3.2 NĂNG LỰC HIỆN TẠI VÀ KHOẢNG TRỐNG NĂNG LỰC TRONG HỆ THỐNG MRV ......................... 25
3.2.1 Tạo ra Dữ liệu Hoạt động (AD) ................................................................................................................. 25
3.2.2 Ước tính Hệ số Phát thải (EF) .................................................................................................................... 29
3.2.3 Điều tra Khí nhà kính cho REDD+ ............................................................................................................ 31
3.3 PHỐI HỢP TRONG HỆ THỐNG MRV ................................................................................................................ 32
3.3.1 Đơn vị Phối hợp .............................................................................................................................................. 32
3.3.2 Nền tảng Chia sẻ Thông tin ......................................................................................................................... 32
4 CÁC BIỆN PHÁP AN TOÀN VÀ CÁC CHÍNH SÁCH & GIẢI PHÁP (PaM) ...................................................... 34
4.1 CÁC BIỆN PHÁP AN TOÀN CỦA REDD+ ......................................................................................................... 34
4.2 CÁC CHÍNH SÁCH VÀ GIẢI PHÁP (PaM) ......................................................................................................... 35
4.3 NỀN TẢNG CHIA SẺ THÔNG TIN ....................................................................................................................... 36
5 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................................................................. 37
PHỤ LỤC 1: Kế hoạch Tham vấn cho Phiên bản 1 của Tài liệu Khung MRV.
ANNEX 2: Năng lực hiện có của FIPI cho Hệ thống MRV
ANNEX 3: Các nghiên cứu đã có về các phương trình hình số và các hệ số chuyển đổi/mở rộng
[TÀI LIỆU KHUNG MRV PHIÊN BẢN 1]
3
VIẾT TẮT
5MHRP
Chương trình trồng mới 5 triệu ha rừng (hay chương trình 661)
AD
Dữ liệu Hoạt động
AWGLCA
Nhóm Làm việc Chuyên trách về Hành động Hợp tác Dài hạn (của UNFCCC)
CPC
Ủy ban Nhân dân Xã
CFIC
Trung tâm Tư vấn và Thông tin Lâm nghiệp
CLRIA
Trung tâm Điều tra, Đánh giá Tài nguyên đất
CLAI
Trung tâm Lưu trữ và Thông tin Đất đai
COP
Hội nghị các Bên
DPC
Ủy ban Nhân dân Huyện
EF
Hệ số phát thải
FAO
Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc
FIPI
Viện Điều tra Quy hoạch Rừng
FL
Đất Lâm nghiệp
FORMIS
Hệ thống Thông tin Quản lý Lâm nghiệp
FREC
Trung tâm Tài nguyên và Môi trường Lâm nghiệp
FSIV
Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam
LMS
Hệ thống Giám sát Đất đai
FPD
Cục Kiểm Lâm
GDLA
Tổng Cục Quản lý Đất đai
GHG-I
Kiểm kê Khí nhà kính
GoV
Chính phủ Việt Nam
GPG
Hướng dẫn Thực hành Giỏi
GSO
Tổng Cục Thống kê
GIZ
Hợp tác Quốc tế Đức
HPPMG
Hướng dẫn Quản lý Dự án và Chương trình Hài hòa
ICD
Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ NN & PTNT)
ICRAF
Trung tâm Nông lâm Thế giới
IPCC
Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu
LULUCF
Sử dụng đất, Thay đổi Sử dụng đất và Lâm nghiệp
MARD
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
MONRE
Bộ Tài nguyên và Môi trường
MRV
Đo lường, Báo cáo và Thẩm định
NC
Thông báo Quốc gia
NCI
Điều tra Các bon Toàn quốc
NFA
Đánh giá Rừng Toàn quốc
NFIMAP
Chương trình Điều tra, Theo dõi và Đánh giá Rừng Toàn quốc
NFL
Đất Ngoài Lâm nghiệp
NGHGEI
Điều tra Phát thải Khí nhà kính Quốc gia
NOCCOP
Văn phòng Quốc gia về Biến đổi Khí hậu và Bảo vệ tầng Ô zôn
[TÀI LIỆU KHUNG MRV PHIÊN BẢN 1]
4
PaM
Chính sách và Giải pháp
PPC
Ủy ban Nhân dân Tỉnh
QA/QC
Đánh giá Chất lượng/Kiểm soát Chất lượng
REDD+
Giảm thiểu phát thải từ mất rừng và suy thoái rừng; và vai trò của bảo tồn, quản lý rừng
bền vững và tăng cường trữ lượng các bon của rừng
RS
Viễn thám
SBSTA
Cơ quan Chi nhánh về Tư vấn Khoa học và Công nghệ
UNFCCC
Công ước Khung Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu
STI VN
Viện công nghệ Vũ trụ Việt Nam
STWG-MRV
Tiểu nhóm Công tác Kỹ thuật về MRV
UN-REDD
Chương trình Hợp tác Liên hợp quốc về Giảm Phát thải Khí nhà kính từ Mất rừng và Suy
thoái rừng ở các Nước đang Phát triển
VFDS
Chiến lược Phát triển Lâm nghiệp Việt Nam 2006 – 2020
VNFOREST
Tổng cục Lâm nghiệp Việt Nam
[TÀI LIỆU KHUNG MRV PHIÊN BẢN 1]
5
TÓM TẮT
Xây dựng và thực thi các cơ chế nhằm giảm thiểu phát thải từ mất rừng và suy thoái rừng; và vai trò của
bảo tồn, quản lý rừng bền vững và tăng cường trữ lượng các bon của rừng (REDD+) đã trở thành một ưu
tiên quốc gia của Chính phủ Việt Nam như là một phần trong các chiến lược quốc gia về thích ứng và giảm
thiểu biến đổi khí hậu. Các nỗ lực REDD+ của Việt Nam đang cố gắng hướng tới những tiêu chuẩn và thẩm
định được quốc tế công nhận theo Công ước Khung của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi Khí hậu (UNFCCC).
Tài liệu này nhằm tạo ra một khuôn khổ cho việc xây dựng, thực thi và vận hành Hệ thống MRV của Việt
Nam, đồng thời đưa ra những hưởng ứng ban đầu đối với nhu cầu phát triển hệ thống Thông tin về các
Biện pháp an toàn và hệ thống giám sát các Chính sách và Giải pháp (PaM) như đã nêu trong Quyết định
1/CP.16 của UNFCCC (Hiệp định Cancun), tuân theo một số quyết định được quốc tế nhất trí gần đây nhất
của UNFCCC và các hướng dẫn về mặt phương pháp luận của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu
(IPCC) khi thích hợp.
Tài liệu Khung này tập trung vào việc mô tả Hệ thống MRV và các thành phần của nó. Các Biện pháp an
toàn và giám sát các PaM cũng được thảo luận trong bối cảnh của việc giám sát/thu thập và cung cấp thông
tin, mối liên hệ qua lại giữa chúng, và mối liên hệ của chúng với Hệ thống MRV. MRV ở đây đề cập đến cam
kết trong Công ước (Điều 4) để “đánh giá lượng khí nhà kính nhân tạo phát thải từ các nguồn và hấp thụ
bởi các bồn có liên quan tới đất rừng”. Hệ thống này phải cho phép nhận dạng và theo dõi các hành động
và quá trình liên quan đến 5 hoạt động đã được xác định của REDD+, tuân theo các cách tiếp cận về mặt
phương pháp luận đã được thông qua hoặc khuyến khích gần đây nhất của IPCC (Quyết định 4/CP.15).
Thông tin về các Biện pháp an toàn ở đây đề cập đến yêu cầu của UNFCCC đối với các Bên nhằm triển khai
các hoạt động của REDD+ để phát triển một hệ thống cung cấp thông tin về cách các Biện pháp an toàn của
REDD+ được giải quyết và tôn trọng trong suốt quá trình thực hiện REDD+ trên nguyên tắc tôn trọng chủ
quyền. Giám sát các PaM là nhu cầu của một quốc gia để tuân theo tất cả các hành động có liên quan đến
việc thực thi các PaM cấp quốc gia về REDD+ và để thu được các thông tin liên quan đến kết quả thực hiện
các PaM này. Tài liệu Khung này được phát triển để đưa trực tiếp vào tài liệu Chương trình REDD+ Quốc
gia, cho các phần liên quan tới MRV, Thông tin về các Biện pháp an toàn, và giám sát các PaM.
Việc xây dựng và thực thi các hệ thống tương ứng này cùng với các khuôn khổ giám sát khác của REDD+ sẽ
tuân theo cách tiếp cận theo pha được nêu trong khoản 73 của Hiệp định Cancun. Việt Nam hiện đang ở
trong Pha I, xây dựng năng lực quốc gia cho REDD+ dựa trên các sáng kiến và đối tác quốc tế. Trong Pha I
này Việt Nam cũng được yêu cầu định hình cơ cấu tổ chức cho MRV của mình, cũng như cho việc xây dựng
và thực thi một Hệ thống Thông tin về các Biện pháp an toàn và giám sát các PaM. Tài liệu Khung này nhằm
khuyến khích các cuộc thảo luận, để từ đó sẽ đề ra cơ cấu tổ chức và các nhu cầu tăng cường năng lực để
xây dựng và thực thi các thành phần này.
Trong Pha II, Việt Nam sẽ cần bắt đầu thực hiện các chính sách quốc gia và các hoạt động trình diễn, nhằm
đảm bảo rằng chúng là dựa trên kết quả thông qua một hệ thống giám sát rừng quốc gia, và phát triển một
hệ thống để cung cấp thông tin về các Biện pháp an toàn cho REDD+ như UNFCCC quy định.
Ở Pha III, REDD+ sẽ được lồng ghép một cách toàn diện với các cơ chế giảm thiểu khác của UNFCCC, có
nghĩa là các hoạt động REDD+ sẽ cần được đo lường, báo cáo và thẩm định một cách đầy đủ. Điều này sẽ
đòi hỏi một Hệ thống Giám sát Đất đai đang hoạt động để cung cấp các dữ liệu hoạt động về diện tích rừng
và thay đổi diện tích rừng, và một Kiểm kê Các bon Quốc gia cho REDD+ để định lượng lượng phát thải
hoặc hấp thụ cho mỗi hoạt động. Dữ liệu từ hai hệ thống này sẽ được kết hợp lại trong một Kiểm kê Khí
nhà kính cho REDD+ để đệ trình lên UNFCCC.