Cuộc chạy đua trong lĩnh vực nghiên
cứu và phát triển sản phẩm
Tại trụ sở chính của Nike ở Beaverton, Protland, Mỹ, có một cảnh tưởng thú vị
đang diễn ra: Một người đàn ông đạo mạo với nhiều thiết bị hiện đại gắn trên
người, đi một đôi giày thể thao mới toanh và thực hiện một loạt những động tác di
chuyển như chạy ngoặt trong bóng rổ, chạy tốc độ trong điền kinh và chạy lắt léo
trong bóng đá. Nhiều người thắc mắc, ông ta đang làm gì vậy?
Đó chính là John Mathur, chuyên gia nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới của
Nike, hãng sản xuất đồ dùng thể thao lớn nhất thế giới, đang thử nghiệm đôi giày
vừa mới chế tạo. Đôi bàn chân của John được quay phim rất nhanh với 120
hình/giây trong hình ảnh ba chiều. Mỗi bước chạy của John được máy tính ghi lại
cẩn thận, một con chip nhỏ gắn ở đất và bảng điện tử tại đôi giày sẽ đo sức mạnh
của các xung động. Tất cả các thông số được máy tính lưu lại để phân tích độ bền
của đôi giày, trạng thái co bóp của chân và phản ứng của hệ thần kinh khi John
chạy nhảy trong đôi giày. Chỉ đến khi những thông số trên được kết luận là hoàn
hảo, thì mẫu giày mà John vừa thử nghiệm mới được chuyển đến các nhà máy sản
xuất của Nike trên toàn thế giới để sản xuất hàng loạt và tung ra thị trường.
Hơn bao giờ hết, công nghệ hiện đại đang quyết định thành công của những sản
phẩm ngày nay, đặc biệt trong lĩnh vực thể thao. Với chiến lược luôn áp dụng
công nghệ vào sản phẩm để chinh phục khách hàng, ba người khổng lồ trên thị
trường đồ dùng thể thao lớn nhất trên thế giới là Nike, Aididas và Reebok đã đem
lại cho mọi người những bài học cạnh tranh vô cùng thú vị!
Tại Nike, những người như John luôn rất được cưng chiều, xuất phát từ đòi hỏi
“một đôi giày phải có chất lượng hoàn hảo và đảm bảo sự thoải mái của đôi chân.
Chúng tôi coi trọng các công nghệ cao và các chuyên gia nghiên cứu và phát triển
sản phẩm”- giám đốc điều hành Nike nhận xét. Không chỉ có Nike, với Adidas
cũng như Reebok, hoạt động nghiên cứu và phát triển cũng rất được chú trọng.
Những nhân viên làm việc tại bộ phận này phải có tối thiểu 10 năm kinh nghiệm
và lương của họ được trả rất cao, có lẽ chỉ sau các giám đốc mà thôi.
Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ, giờ đây, cuộc đua tranh trong lĩnh
vực phát triển sản phẩm hoàn toàn không kém phần khốc liệt so với cuộc đua tranh
tiêu thụ sản phẩm và chiếm lĩnh thị trường. Các “đại gia” trong lĩnh vực sản xuất
đồ dùng thể thao thế giới không tiếc tiền để đầu tư cho các hoạt động nghiên cứu
và phát triển sản phẩm: theo ước tính, trong vài năm trở lại đây, chi phí hàng năm
dành cho việc này của Nike đã tăng trung bình 62%, còn tại Adidas và Reebok,
con số lần lượt là 50% và 48%. Leyton Hughes, giám đốc marketing của Reebok
cho biết: “Các hãng sản xuất đồ dùng thể thao ngày nay đang áp dụng những công
nghệ mới nhất vào sản phẩm của mình. Họ tạo ra các sản phẩm hiện đại hơn, tiện
nghi hơn cũng như hấp dẫn và hợp thời trang hơn. Đó chính là nghệ thuật tiếp thị
bằng công nghệ”.
Kinh doanh trong thời nay đòi hỏi phải có sự hoà trộn giữa công nghệ và những
sáng tạo trong sản phẩm, và bạn có thể thấy rõ điều này trên thị trường giày dép
thể thao. Năm 2004, doanh thu của Nike đạt 11,4 tỷ USD, trong khi vào năm
1970, con số này mới chỉ là 150 triệu USD. Tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ này hoàn
toàn nhờ vào kỹ thuật “Air” (đệm không khí trong đế giày) của Nike. Air là sản
phẩm công nghệ cao đầu tiên của Nike, với đệm không khí được gắn vào đế giày
giúp giảm lực tác động lên chân. Được tung ra thị trường vào cuối thập niên 80,
Air ngay lập tức gây sự chú ý trong giới tiêu dùng, khi siêu sao bóng rổ lúc bấy
giờ là Micheal Jordan đã ký hợp đồng sử dụng sản phẩm của hãng này kéo dài 12
năm. Ngày nay, Air đã có phiên bản thứ mười hai.
Chưa bằng lòng với Air , Nike đã cho ra mắt sản phẩm giày thể thao thế hệ mới có
cả hệ thống khí tuần hoàn liên tục ở đế giày. Công nghệ mới này được áp dụng từ
cuối thập niên 80 với sản phẩm giày thể thao Air Max có một “cửa số” mở ở đế
giày để đặt vào đó một lớp đệm không khí linh hoạt. Chiếc giày thể thao kiểu mới
đã ngay lập tức thu hút sự chú ý của rất nhiều khách hàng vì sự thoải mái và tiện
lợi của nó. Để quảng bá cho sản phẩm mới, chiến dịch giới thiệu Air Max của
Nike đã sử dụng cả bài hát Revolution của nhóm Beatles. Từ đó đến nay, nhiều thế
hệ Air Max vẫn nối tiếp nhau ra đời và loại “không khí” này vẫn luôn là một trong
những sự lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng.
Quyết tâm không tụt hậu so với Nike, không lâu sau, Reebok cũng tung ra thị
trường loại giày thể thao Pump được bơm căng không khí giúp cho việc đi lại và
chạy được nhẹ nhàng hơn. Nhãn hiệu Pump của Reebok không có dây giày, nhưng
có một cái bơm nhỏ ở lưỡi giày để làm phồng giày lên, ôm vừa khít bàn chân. Và
cùng với nhãn hiệu kế tiếp là Insta-Pump, những chiếc giày của Rebook rất được
các vận động viên ưa thích. Chiếc Pump của Reebok có đôi phần “lấn át” sản
phẩm của Nike nhờ ưu điểm là giá thành rẻ hơn, trong khi độ thoải mái không thua
kém. Thật là “kẻ tám lạng người nửa cân”!.
Còn với “người khổng lồ” Adidas thì sao? Hãng này cũng kịp thời giới thiệu sản
phẩm giày thể thao Feet You Wear có tính cơ học và sinh học cao, khi chân hoạt
động thì giày cũng hoạt động theo. Ý tưởng này của Adidas được đánh giá là có
tính đột phá, trái ngược hẳn với những sản phẩm của Nike và Reebok.
Kết quả của cuộc đua tranh giữa ba “đại gia” là thị trường đồ dùng thể thao thế
giới biến đổi từng ngày với nhiều công nghệ mới được áp dụng. Người ta có cảm
giác dường như những chiếc giày phát triển cùng với công nghệ này là vì mốt hơn
là vì thể thao. Lúc đầu, những việc giày thể thao có chất lượng, nhưng kiểu dáng
bình thường như nhãn hiệu Gazelle của Adidas được người tiêu dùng yêu thích.
Nhưng ngay sau khi nhãn hiệu Gear với sự đỡ đầu của ngôi sao nhạc rock Micheal
Jackson và áp dụng công nghệ phát quang tự động ra đời, thì nhãn hiệu Gazelle
ngay lập tức rơi vào sự lãng quên trong tâm trí của người tiêu dùng trên toàn thế
giới. Mack Hainer, giám đốc tiếp thị của Adidas cho biết: “Nếu chúng tôi tung ra
những sản phẩm giày thể thao chỉ vì theo mốt, thì thành công sẽ rất khó khăn.
Điều thiết yếu trên thị trường ngày nay là bạn cần biết mức độ, “tỷ trọng” công
nghệ hiện đại được áp dụng vào những sản phẩm tương lai. Công nghệ là cánh cửa
dẫn đến thành công. Sẽ thật sai lầm, nếu tiếc tiền đầu tư vào việc nghiên cứu công
nghệ cho sản phẩm mới”.
Nếu nói về đội ngũ chuyên gia nghiên cứu công nghệ để ứng dụng vào sản phẩm,
thì có lẽ không hãng nào có thể sánh với Nike. Hiện nay, số lượng chuyên gia này
của Nike đã lên đến gần 2500 nhân viên, gấp 4 lần so với các chuyên gia của
Rebook và gấp đôi so với Adidas. Mặc dù tổng số tiền đầu tư cho nghiên cứu công
nghệ của Nike vẫn luôn được giữ bí mật, nhưng theo một số nguồn tin thì con số
này ước tính khoảng 10% lợi nhuận. Trong năm 2003, Nike tung ra thị trường gần
60 sản phẩm mới, trung bình mỗi tuần có một sản phẩm mới ra đời. Hầu như thanh
thiếu niên nào từ độ tuổi 15 đến 18 tuổi tại châu Âu và Mỹ đều có ít nhất một đôi
giày của Nike. Mỗi khi sản phẩm mới ra đời, những chiếc giày Nike cũ lại bị vứt
xó để dành chỗ cho việc “thưởng thức” những đôi giày hiện đại hơn.
Chính sự lớn mạnh không ngừng của Nike khiến cho Adidas và Reebok hết sức lo
lắng. Vào cuối thập niên 80, cả Rebook và Adidas thay nhau chiếm giữ ngôi vị số
một trên thị trường đồ dùng thể thao. Nhưng từ thập niên 90 đến nay, mọi việc đã
thay đổi hoàn toàn với cái tên Nike độc chiếm và luôn vững chắc tại ngôi đầu
bảng. Không chấp nhận thua cuộc, Rebook và Adidas cũng lao vào cuộc chiến
công nghệ sản phẩm. Hàng loạt những nhãn hiệu mới như 3D Ultralite, Hexalite
hay DMX liên tục xuất hiện và được quảng cáo rầm rộ nhằm thu hút sự chú ý của
người tiêu dùng. Riêng DMX, sản phẩm giày thể thao có đế không khí, được
Rebook đặt rất nhiều hy vọng. Với DMX, tính ổn định được tăng cường, bộ phận
trung gian được gia cố bằng EVA (etylen vinyl acetat), có 10 túi không khí được
tăng cường để hút và làm giảm lực tác động lên bàn chân, một lớp bọc mỏng bằng
Spandex phủ kín chân, đế giày trong suốt như pha lê. Spencer White, giám đốc bộ
phận nghiên cứu của Rebook cho biết: “DMX là thành quả sau 10 năm nghiên cứu
miệt mài của chúng tôi. Qua thời gian 3 năm thử nghiệm, tính năng của DMX đã
được công nhận nhờ sự tiện dụng và thoải mái. Theo tôi, trong vòng 10 năm nữa,
công nghệ này vẫn sẽ được ứng dụng”. Để chứng minh, một đội bóng rổ thuộc giải
nhà nghề NBA của Mỹ đã được Reebok mời đến. Các vận động viên chơi bóng
ngay trong một sân bóng rổ “dã chiến” bên cạnh phòng nghiên cứu, dưới ống kính
của gần 40 camera quan sát mọi góc độ. Kết quả thật mỹ mãn!. Toàn bộ đội bóng
rổ đều rất vừa lòng với sản phẩm mới này và đã đặt mua dài hạn DMX. Quả thật,
DMX đã làm “lạnh gáy” Adidas và Nike, nhưng hai hãng này vẫn tỏ ra coi thường
đối thủ, khi Adidas cho rằng: “Đây là trò tiếp thị quen thuộc của Reebok mà thôi”,
còn Nike thì chế nhạo: “Sản phẩm rất bình thường như mọi sản phẩm vốn có của
Reebok. Chúng tôi chưa nhìn thấy gì mới lạ”.
Có thể nói, hàng chục năm nay, những chiếc giày thể thao kiểu mới liên tục xuất
hiện trên thị trường. Mỗi lần xuất hiện là một lần người tiêu dùng được một phen
thoả chí về sự thoải mái và tính tiện dụng ngày càng cao. Bên cạnh đó, có lẽ cuộc
chiến công nghệ và sáng tạo giữa ba hãng sản xuất đồ dùng thể thao lớn nhất thế
giới này có lẽ chưa đến hồi kết thúc, và chúng ta sẽ còn được chứng kiến cuộc
chạy đua đầy thú vị của những đôi giày da dưới những cái tên Adidas, Nike,
Reebok.
