Thế nào là phù hợp?
Rất ít chủ DN biết và tôn trọng nguyên tắc phù hợp nêu trên trong việc thực
hiện Luật thuế TNDN. Nhiều chủ DN do không biết nguyên tắc phù hợp nên
đã đưa vào chi phí sản xuất kinh doanh những khoản chi hoàn toàn không
liên quan đến doanh thu trong kỳ và đương nhiên bị loại ra khỏi chi phí khi
xác định thu nhập chịu thuế hay còn gọi là bị "xuất toán".
Trong việc xác định và quyết toán thuế thu nhập DN, chỉ khi có một khoản
doanh thu được ghi nhận mới được ghi nhận một khoản chi phí tương ứng là
nguyên tắc cơ bản và quan trọng nhất. Được ghi nhận tức là đã được phản
ánh vào các tài khoản. Được thừa nhận tức là, những chi phí đó phải có
chứng từ hợp pháp theo quy định của luật thuế.
Những năm vừa qua, các DN thuộc
thành phần kinh tế tư nhân ở nước ta
được thành lập khá nhiều.Song, rất ít
chủ DN biết và tôn trọng nguyên tắc phù
hợp nêu trên trong việc thực hiện Luật
thuế TNDN. Nhiều chủ DN do không
biết nguyên tắc phù hợp nên đã đưa vào
chi phí sản xuất kinh doanh những khoản chi hoàn toàn không liên quan đến
doanh thu trong kỳ và đương nhiên bị loại ra khỏi chi phí khi xác định thu
nhập chịu thuế hay còn gọi là bị "xuất toán". Chẳng hạn, cả gia đình giám
đốc - chủ DN - đi du lịch nước ngoài, giám đốc đã vô tư đưa toàn bộ chi phí
của chuyến đi vào hạch toán trong Cty; để tăng số thuế GTGT được khấu
trừ, giám đốc sử dụng cả những hóa đơn mua đồ dùng trong gia đình mình
để kê khai và hạch toán. Thậm chí, một chương trình kinh doanh lớn, doanh
thu bị bỏ ra ngoài nhưng toàn bộ chi phí của chương trình đó lại được hạch
toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong năm... Những khoản chi phí
không phù hợp với doanh thu như một vài ví dụ trên, tất nhiên phải bị "xuất
toán".
Tuy nhiên, do công tác quản lý thuế ở nước ta còn có những kẽ hở, một số
công chức thuế đã "đàm phán" với chủ DN để ăn chia một phần khoản thu
của ngân sách nhà nước cho nên không ít trường hợp vi phạm nghiêm trọng
nguyên tắc phù hợp được cho qua.
Từ 1/7/2007, Luật Quản lý thuế có hiệu lực thi hành. Với đạo luật này, công
tác quản lý thuế nói chung, trong đó có thuế TNDN, sẽ được chấn chỉnh theo
hướng minh bạch, công bằng, công khai
và DN phải tự chịu trách nhiệm với
những kê khai của mình. Với thuế
TNDN, việc tạm thu theo Luật Thuế
TNDN năm 2003 sẽ bị bãi bỏ. Thay vào
đó là DN phải tự xác định số thuế thu
nhập DN phải nộp và tự giác nộp vào
ngân sách nhà nước theo từng quý, được gọi là thuế thu nhập tạm tính. Định
kỳ, cơ quan thuế sẽ thanh tra, kiểm tra và xác định lại số thuế thu nhập DN
đã tạm tính. Trường hợp tính lại cho kết quả số thuế TNDN phải nộp cao
hơn số đã tạm tính, DN không chỉ phải nộp số thuế chênh lệch mà còn phải
nộp phạt vi phạm hành chính với số tiền phạt không nhỏ có thể lên tới 100
triệu đồng. Đặc biệt, việc hạch toán tùy tiện các khoản chi không liên quan
đến doanh thu có thể bị xếp vào hành vi khai sai hoặc trốn thuế, gian lận về
thuế. Một dự thảo Thông tư của Bộ Tài chính hướng dẫn về xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực thuế quy định: Phạt 10% số tiền thuế thiếu đối với
hành vi khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế
được hoàn" và "phạt từ 1 - 3 lần số tiền thuế trốn đối với hành vi gian lận
thuế"
