Thị hiếu thẩm mỹ của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội: Thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong quá trình giao lưu, hội nhập, sự bùng nổ của các phương tiện thông tin đại chúng phần nào đó đã ảnh hưởng tới thị hiếu thẩm mỹ của các bạn sinh viên. Đó đây, đã xuất hiện một số hiện tượng có biểu hiện lệch lạc về thị hiếu thẩm mỹ. Mặc dù, mới chỉ là một vài biểu hiện ban đầu, tuy nhiên, vẫn rất cần sự quan tâm, uốn nắn kịp thời. Nội dung trong bài viết "Thị hiếu thẩm mỹ của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội: Thực trạng và giải pháp" sẽ tiến hành nghiên cứu để phân tích thực trạng, đưa ra phương hướng và giải pháp cụ thể góp phần nâng cao thị hiếu thẩm mỹ cho sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội thời điểm hiện nay là rất cần thiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thị hiếu thẩm mỹ của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội: Thực trạng và giải pháp

KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 THỊ HIẾU THẨM MĨ CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Nguyễn Thu Hiền, Trần Thị Phương Mai, Lớp K62E, Khoa Lí luận Chính trị - Giáo dục Công dân GVHD: ThS. Tiêu Thị Mỹ Hồng Tóm tắt: Thị hiếu thẩm mĩ có vai trò quan trọng đối với sự hình thành cấu trúc nhân cách. Trường Đại học Sư phạm Hà Nội là “cái nôi” đào tạo ra những người thầy giáo, cô giáo trong tương lai. Vì vậy, vấn đề thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên giữ vai trò rất quan trọng. Với môi trường sư phạm truyền thống, lành mạnh nên những mặt tích cực trong thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên vẫn chiếm vị trí chủ đạo. Trong quá trình giao lưu, hội nhập, sự bùng nổ của các phương tiện thông tin đại chúng phần nào đó đã ảnh hưởng tới thị hiếu thẩm mĩ của các bạn sinh viên. Đó đây, đã xuất hiện một số hiện tượng có biểu hiện lệch lạc về thị hiếu thẩm mĩ. Mặc dù, mới chỉ là một vài biểu hiện ban đầu, tuy nhiên, vẫn rất cần sự quan tâm, uốn nắn kịp thời. Bởi vậy, tiến hành nghiên cứu để phân tích thực trạng, đưa ra phương hướng và giải pháp cụ thể góp phần nâng cao thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội thời điểm hiện nay là rất cần thiết. Từ khóa: Thị hiếu thẩm mĩ, sinh viên, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, thực trạng, phương hướng, giải pháp. I. MỞ ĐẦU Thị hiếu thẩm mĩ là một bộ phận hợp thành của ý thức thẩm mĩ. Trong đời sống xã hội, thị hiếu thẩm mĩ là một trong những nhân tố quan trọng góp phần định hƣớng tƣ tƣởng, quan điểm, thôi thúc khát vọng, lý tƣởng, động cơ hình thành lối sống học tập và lao động có mục đích, có lý tƣởng theo giá trị chân - thiện - mỷ. Đối với mỗi cá nhân, thị hiếu thẩm mĩ còn là một trong những yếu tố góp phần hình thành cấu trúc nhân cách. Luật Giáo dục năm 2005 và Chiến lƣợc phát triển giáo dục 2011 - 2020 xác định mục tiêu phát triển con ngƣời toàn diện, cùng với đức, trí, thể, kĩ, giáo dục thẩm mĩ cũng là một trong những yếu tố giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách con ngƣời Việt Nam. Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội là “cỗ máy” cái đào tạo những nhà giáo ƣu tú trong tƣơng lai - những ngƣời sẽ sử dụng nhân cách của mình để giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ cho học sinh. Với xu thế hội nhập giao lƣu văn hóa, bên cạnh những điểm tiến bộ, thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội trong thời gian gần đây đã xuất hiện một số biểu hiện cần có sự quan tâm và điều chỉnh kịp thời. Vấn đề đặt ra lúc này là phải tăng cƣờng công tác giáo dục thẩm mĩ cho sinh viên, hình thành ở các em thị hiếu thẩm mĩ đúng đắn, thúc đẩy họ vƣơn tới cái đẹp và hành động theo cái đẹp. II. NỘI DUNG 1. Một số vấn đề lí luận về thị hiếu thẩm mĩ Từ xƣa tới nay, giới nghiên cứu có rất nhiều các quan niệm khác nhau về thị hiếu thẩm mĩ. Theo Mỷ học Mác - Lênin, thị hiếu thẩm mĩ là sở thích của con ngƣời về phƣơng diện thẩm mĩ, là cái đẹp cần có, cái đẹp lý tƣởng mà chủ thể thẩm mĩ sử dụng làm thƣớc đo để định giá thẩm mĩ, cũng nhƣ làm mục tiêu phấn đấu cho hành động sáng tạo thẩm mĩ. Đó 322
KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 là thái độ tình cảm của con ngƣời trƣớc cái đẹp, cái xấu, cái bi, cái hài, cái cao cả trong cuộc sống và nghệ thuật. Thị hiếu thẩm mĩ không phải là cái có tính chất bẩm sinh, bất biến mà đƣợc hình thành, biến đổi thông qua hoạt động thực tiễn; nó vừa có tính cá nhân, vừa có tính xã hội; vừa có tính ổn định tƣơng đối, tính kế thừa, tính thời thƣợng; thị hiếu thẩm mĩ còn mang tính thời đại, tính giai cấp, tính dân tộc. Thị hiếu thẩm mĩ là một thuộc tính đặc biệt của nhân cách. Sự phát triển của thị hiếu thẩm mĩ tỉ lệ thuận với sự phát triển nhân cách, khi thị hiếu thẩm mĩ phát triển thì nhân cách cũng phát triển. Nhiệm vụ của thị hiếu thẩm mĩ đối với sự hình thành và phát triển nhân cách là: phát triển cảm xúc thẩm mĩ, tình cảm thẩm mĩ, nhu cầu thẩm mĩ của con ngƣời; bồi dƣỡng năng lực nhận biết, hiểu và cảm nhận cái đẹp từ đó kích thích phát triển năng lực sáng tạo của con ngƣời. Mức độ phát triển thị hiếu thẩm mĩ là tiêu chí, là bằng chứng nhất định để đánh giá mức độ phát triển chung của nhân cách. Nếu mục tiêu của giáo dục là sự phát triển nhân cách toàn diện thì phƣơng diện quan trọng của nhân cách đó chính là sự phong phú về tinh thần, những năng lực phát triển cao về tinh thần thực tiễn, về lí luận và về thẩm mĩ. 2. Thực trạng thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội Để nghiên cứu thực trạng thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội, nhóm tác giả đã tiến hành điều tra bằng bảng hỏi và phỏng vấn sâu với 300 sinh viên từ năm thứ nhất đến năm thứ tƣ học tại các khoa sƣ phạm trong trƣờng. Phiếu điều tra có tổng cộng 26 câu hỏi, bao gồm cả những câu hỏi trắc nghiệm đƣợc lựa chọn nhiều phƣơng án và những câu hỏi mở về thị hiếu thẩm mĩ nói chung, về thị hiếu thẩm mĩ trên các lĩnh vực cụ thể nhƣ: thời trang, văn chƣơng, âm nhạc, điện ảnh cũng nhƣ thái độ của sinh viên đối với các hiện tƣợng phản thẩm mĩ. 2.1. Một số điểm tích cực về thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Với tƣ cách là nhà trƣờng sƣ phạm, những mặt tích cực vẫn giữ vị trí chủ đạo trong thực trạng thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên. Thứ nhất, đa số sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội nắm đƣợc bản chất của thị hiếu thẩm mĩ (93,2%). 58,2% sinh viên đã từng đƣợc tƣ vấn, định hƣớng về thị hiếu thẩm mĩ. Thứ hai, biểu hiện của thị hiếu thẩm mĩ trong các lĩnh vực cụ thể. Về âm nhạc, kết quả điều tra cho thấy có 96,1% sinh viên thích nghe nhạc. Việc nghe nhạc góp phần định hƣớng, bồi dƣỡng nhân cách, tâm hồn con ngƣời, làm cho con ngƣời trở nên nhân văn hơn, điều này có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sinh viên sƣ phạm. Trong xu thế chung của thời đại, khi đa phần giới trẻ chạy theo dòng nhạc thị trƣờng thì có tới 75,5% sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội thích nghe nhạc dân tộc truyền thống - đó là những bài hát nhạc đỏ hào hùng, những bản nhạc tiền chiến bất hủ hay những ca khúc về Đoàn, về Thanh niên Việt Nam. Những tác phẩm âm nhạc sinh viên yêu thích đa phần là những tác phẩm có giai điệu sâu lắng, trữ tình, có ý nghĩa giáo dục cao. Bên cạnh âm nhạc Việt Nam, sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội còn có cơ hội tiếp xúc với âm nhạc nƣớc ngoài. Nhƣng dù nghe nhạc Việt Nam hay nhạc quốc tế thì các bạn sinh viên đều có khả năng cảm thụ âm nhạc tƣơng đối tốt, có độ lắng và chiều sâu và có thể đánh giá những ca khúc ấy. 323
KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 Về thời trang, thời trang của sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội từ trƣớc đến nay vẫn đƣợc đánh giá là giản dị. Cái giản dị này xuất phát từ nhiều lí do, cái giản dị có từ hoàn cảnh gia đình, từ điều kiện xuất thân và cái giản dị cũng đƣợc tạo ra từ chính môi trƣờng sƣ phạm mà các bạn ý thức đƣợc. 91,4% sinh viên đƣợc khảo sát cho rằng thời trang học đƣờng ở Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội cần phải đạt đƣợc tiêu chí trên. Trong quá trình khảo sát đã phỏng vấn sâu một số trƣờng hợp cụ thể về việc sinh viên suy nghĩ gì, thái độ nhƣ thế nào trƣớc các hiện tƣợng một số sinh viên sƣ phạm ăn mặc có biểu hiện phản cảm khi lên giảng đƣờng nhƣ: mặc váy, mặc quần quá ngắn, đi dép tổ ong, mặc quần áo ở nhà, trang điểm quá cầu kì nhƣ lên sân khấu khi lên giảng đƣờng. Đa số tất cả các trƣờng hợp đƣợc hỏi đều bày tỏ quan điểm không đồng ý đối với việc nhƣ vậy (80,7%). Bạn Đặng Thị Tâm, sinh viên năm ba, khoa Triết học chia sẻ: “Là sinh viên sƣ phạm thì phong cách ăn mặc nên kín đáo, tế nhị vì mình hoạt động ở môi trƣờng mô phạm, muốn dạy ngƣời khác thì trƣớc hết phải hoàn thiện nhân cách cho bản thân. Với những trƣờng hợp đấy là các bạn thiếu tôn trọng bản thân và những ngƣời xung quanh, trông rất phản cảm và khó chấp nhận trong môi trƣờng sƣ phạm”. Một bạn sinh viên năm hai, khoa Ngữ Văn thì nói: “Tôi nghĩ khi đã là sinh viên tức là nhận thức của chúng ta cao hơn. Tất nhiên không ai có quyền quy định bạn phải mặc thế nào nhƣng đã là một ngƣời có tri thức thì phải ăn mặc sao cho phù hợp khi lên giảng đƣờng, phù hợp với môi trƣờng sƣ phạm”. Điều này phù hợp với môi trƣờng, hoàn cảnh của đa phần sinh viên sƣ phạm. Trên lĩnh vực điện ảnh, với sự giao lƣu hội nhập văn hóa sinh viên có điều kiện đƣợc xem nhiều thể loại phim khác nhau. Do đặc thù Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội có phần đông sinh viên là nữ sinh nên những bộ phim tâm lí tình cảm (60,6%), phim hài (50,1%) và phim hoạt hình (38,3%) chiếm ƣu thế. Đây là những bộ phim về cơ bản có nội dung bồi dƣỡng nhân cách, làm phong phú cho tâm hồn con ngƣời. Xuất xứ các bộ phim này đến từ nhiều quốc gia khác nhau nhƣng đa phần là phim Hàn Quốc (59,3%), phim Mỷ (37,5%) và phim Trung Quốc (32,4%). Bên cạnh việc yêu thích những bộ phim nƣớc ngoài, số lƣợng sinh viên yêu thích phim Việt Nam cũng chiếm số lƣợng khá cao, chiếm 47,7%. Những bộ phim Việt Nam đó kể về cuộc chiến tranh thần thánh của dân tộc ta, kể về chính cuộc sống và con ngƣời Việt Nam… Việc xem phim góp phần cung cấp kiến thức về lịch sử, văn hóa, xã hội… giáo dục giá trị thẩm mĩ (giáo dục về tinh thần yêu nƣớc, truyền thống uống nƣớc nhớ nguồn, hào khí dân tộc…) và góp phần hình thành phát triển nhân cách con ngƣời. 2.2. Một số điểm hạn chế và nguyên nhân Bên cạnh những mặt tích cực, thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội cũng có những diễn biến phức tạp và đáng quan tâm. Theo kết quả của cuộc khảo sát, có 6,8% sinh viên vẫn chƣa hiểu đƣợc bản chất của thị hiếu thẩm mĩ; một số còn khẳng định gu thẩm mĩ của họ bị lệch, chỉ chạy theo số đông, a dua theo trào lƣu (11%). Mặt khác, tƣơng đối đông sinh viên chƣa đƣợc định hƣớng về thị hiếu thẩm mĩ (39,3%). Điều đó sẽ gây khó khăn cho các bạn khi tìm thị hiếu thẩm mĩ đúng đắn cho bản thân. Trong các lĩnh vực cụ thể, về âm nhạc, 15,5% sinh viên không thích nghe âm nhạc truyền thống của dân tộc. Bởi họ “phát sốt” vì âm nhạc “chợ búa”, “nhạc thị trƣờng” - những ca khúc có ca từ, giai điệu vô nghĩa thậm chí lố lăng, phản cảm. 324
KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 Về thời trang, một số sinh viên chƣa xác định đƣợc mối quan hệ hài hòa giữa nội dung và hình thức, chƣa xác định đƣợc giá trị thực sự của một sinh viên sƣ phạm nên đã lựa chọn trang phục không phù hợp khi lên giảng đƣờng. Chƣa kể hiện tƣợng sinh viên đi dép lê, mặc quần áo ở nhà hay trang phục thể dục khi lên giảng đƣờng vẫn còn tồn tại. Trái ngƣợc với quan điểm ăn mặc tùy tiện, quá giản đơn của một số sinh viên, một vài sinh viên khác lại ăn mặc quá cầu kỳ, phản cảm. Những hiện tƣợng nhƣ vậy đều thể hiện thái độ thiếu lịch sự, thiếu tôn trọng thầy cô, thiếu tôn trọng bạn bè và thiếu tôn trọng chính bản thân mình. Một mối lo lắng nữa cần phải quan tâm đó là phim ảnh mà sinh viên đang xem. Một số lƣợng không nhỏ sinh viên thích xem phim hành động (33,9%), phim kinh dị (23,6%), phim võ thuật (18,2%). Những bộ phim này ít có tính giáo dục thậm chí còn mang tính bạo lực cao không phù hợp với môi trƣờng sƣ phạm - nơi đào tạo những ngƣời giáo viên tƣơng lai. Bên cạnh đó còn có 6,7% sinh viên thích xem phim 18+ do ảnh hƣởng từ Internet - nơi có những trang web không lành mạnh cho sinh viên. Về vấn đề đọc sách, kết quả điều tra cho thấy chỉ có 48,2% sinh viên yêu thích đọc sách và trong số đó chỉ có 49,4% sinh viên đọc tài liệu học tập. Đối với giới trẻ nói chung con số này là bình thƣờng, chƣa đáng lo ngại nhƣng đối với môi trƣờng sƣ phạm - nơi cần phải trau dồi tri thức, bồi dƣỡng kĩ năng chuyên môn để sau này trở thành những thầy cô giáo tƣơng lai truyền thụ tri thức cho các em học sinh - thì con số này không phải là tín hiệu đáng mừng. Sách sinh viên đọc chủ yếu là tài liệu chuyên ngành, ít mở rộng đến các lĩnh vực khác nhƣ sách về chính trị, pháp luật, xã hội… nên hiểu biết về đời sống xã hội của sinh viên còn hạn chế. Cũng theo kết quả điều tra, có 49,4% sinh viên đọc các loại sách khác và chủ yếu trong số đó là truyện. Đó là những tác phẩm hầu nhƣ chỉ mang chức năng giải trí. Các mặt tiêu cực nói trên về thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội đƣợc bắt nguồn từ những nguyên nhân. Đó là: Một là, xu hướng toàn cầu hóa, những mặt trái của nền kinh tế thị trường: với xu thế toàn cầu hóa, lối sống thực dụng, vị kỉ, chủ nghĩa cá nhân, "văn hóa phẩm" độc hại dễ dàng đƣợc du nhập, đặc biệt là thông qua các phƣơng tiện truyền thông. Hai là, sự phát triển mạnh mẽ của Internet - Hội chứng Internet: một bộ phận không nhỏ sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội đều có máy tính xách tay và có điều kiện truy cập mạng Internet - nơi có thể coi là hổ lốn khi có hàng loạt những điều tốt và không tốt, trong đó có cả những trang web không lành mạnh. Và thế rồi, những điều độc hại từ Internet cũng dần đƣợc tiêm nhiễm khiến thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội trở nên lệch lạc. Ba là, công tác giáo dục thẩm mĩ trong nhà trường và gia đình còn hạn chế: đến bậc đại học, bộ môn Mỷ học mới đƣợc chính thức đƣa vào giảng dạy và bộ môn Mỷ học và giáo dục thẩm mĩ đang đƣợc giảng dạy hiện nay ở Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội với thời gian cũng khá eo hẹp (15 tuần, 2 tiết/tuần). Môn học này chỉ là bắt buộc đối với một số khoa nhƣng là tự chọn với sinh viên toàn trƣờng và đa phần các bạn tự chọn môn học này là các bạn thuộc về các khoa khoa học xã hội. Cùng với môn Mỷ học và giáo dục thẩm mĩ, thị hiếu thẩm mĩ còn đƣợc giảng dạy thông qua việc tích hợp với nội dung các môn học khác nhƣng vẫn còn hạn chế. Bên cạnh nhà trƣờng, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí 325
KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 Minh của trƣờng cũng chƣa phát động nhiều phong trào nhằm giáo dục thị hiếu thẩm mĩ. Vì thế công tác tƣ vấn, định hƣớng, giáo dục thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên còn hạn chế. Cùng với nhà trƣờng, gia đình cũng giữ một vị trí quan trọng không thể thiếu trong việc phối hợp để giáo dục thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên. Thế nhƣng các bậc phụ huynh không có nhiều thời gian quan tâm và cũng không có đầy đủ kiến thức để định hƣớng con đƣờng cảm nhận giá trị thẩm mĩ cho các bạn sinh viên. 3. Một số phƣơng hƣớng và giải pháp cơ bản nhằm nâng cao thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội Giáo dục thẩm mĩ là một bộ phận quan trọng của nền giáo dục nói chung, giáo dục đại học nói riêng. Đó là quá trình tƣơng tác giữa nhà giáo dục và ngƣời đƣợc giáo dục, nhằm hình thành và phát triển ở ngƣời đƣợc giáo dục những quan hệ thẩm mĩ đúng đắn với hiện thực bằng cách thông qua các phƣơng tiện thẩm mĩ, đặc biệt là những phƣơng tiện nghệ thuật nhằm góp phần phát triển nhân cách hài hòa cho ngƣời đƣợc giáo dục. 3.1. Một số nội dung giáo dục thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên Thông qua hoạt động giáo dục thẩm mĩ, ngƣời đƣợc giáo dục phải hình thành đƣợc những dấu hiệu cơ bản sau: bồi dƣỡng cho sinh viên năng lực tri giác, cảm thụ, thƣởng thức cái đẹp trong tự nhiên, trong cuộc sống và nghệ thuật; bồi dƣỡng cho sinh viên năng lực đánh giá cái đẹp trong tự nhiên, trong cuộc sống và nghệ thuật; bồi dƣỡng cho sinh viên năng lực hành động theo cái đẹp, tu dƣỡng đạo đức, tạo cái đẹp trong phẩm giá, nhân cách; bồi dƣỡng cho sinh viên năng lực sáng tạo cái đẹp trong cuộc sống, lao động, học tập, sinh hoạt tập thể. Trong đó, nội dung giáo dục thị hiếu thẩm mĩ cuối cùng là cấp độ cao nhất và để đạt đƣợc nó là điều rất khó. 3.2. Một số phương hướng cơ bản nhằm nâng cao thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Một là, giáo dục thẩm mĩ không tách rời giáo dục tri thức văn hóa khoa học: cần thực hiện yêu cầu giáo dục toàn diện. Sẽ là thiếu sót nghiêm trọng khi nghĩ rằng, chỉ cần trang bị kiến thức chuyên môn, kĩ năng nghề nghiệp mà lại không chú trọng giáo dục nhân cách làm ngƣời, giáo dục thẩm mĩ. Do vậy, công tác giáo dục thẩm mĩ cho sinh viên là vấn đề cấp bách hàng đầu trong các nhiệm vụ góp phần nâng cao thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên hiện nay. Hai là, giáo dục đạo đức và giáo dục thẩm mĩ phải nằm trong một thể thống nhất: sự thống nhất giữa giáo dục đạo đức và giáo dục thẩm mĩ góp phần bồi dƣỡng cho sinh viên năng lực nhận thức, đóng góp, sáng tạo cái đẹp, hình thành ý thức, tình cảm, niềm tin, lí tƣởng đạo đức trong sáng cao cả, mãnh liệt để vƣơn tới bảo vệ cái đẹp. Ba là, giáo dục thẩm mĩ gắn liền với giáo dục lý tƣởng sống, lý tƣởng cách mạng: bên cạnh một số lƣợng không nhỏ sinh viên mang trong mình khát vọng lớn lao cống hiến cho đất nƣớc, cho xã hội thì một bộ phận khác lại đang mơ hồ về lí tƣởng sống. Những yêu cầu của xã hội đối với ngƣời công dân tƣơng lai, trong đó có sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội là những ngƣời có phẩm chất trí tuệ, đạo đức, lý tƣởng sống, lý tƣởng cách mạng vƣợt trên thời đại. Xuất phát từ thực trạng đó nên việc giáo dục lý tƣởng sống, lý tƣởng cách mạng cho sinh viên là vấn đề cấp thiết cần đƣợc đặt lên hàng đầu. 326
KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 Bốn là, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục nhà trƣờng với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội trong giáo dục thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên. Năm là, giáo dục thẩm mĩ trên cơ sở hiểu rõ đặc điểm nhận thức, đặc điểm tâm sinh lí của sinh viên: giáo dục thẩm mĩ cho sinh viên phải đƣợc thực hiện trên cơ sở hiểu rõ đặc điểm nhận thức, tâm sinh lí sinh viên; đảm bảo đƣợc các nguyên tắc trong giáo dục. 3.3. Một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Một là, xây dựng môi trƣờng văn hóa thẩm mĩ lành mạnh: môi trƣờng văn hóa thẩm mĩ lành mạnh là môi trƣờng mà trong đó giảng viên với sinh viên, sinh viên với sinh viên có mối quan hệ gắn bó, gần gũi, vui vẻ, cởi mở, dân chủ, tôn trọng, lắng nghe lẫn nhau; có môi trƣờng sống lành mạnh, an toàn, tránh đƣợc những bất trắc nguy hiểm. Việc xây dựng môi trƣờng văn hóa thẩm mĩ đó có ý nghĩa vô cùng quan trọng giúp phát triển hết tiềm năng của mình. Đó cũng là cơ sở cho sự hình thành năng lực thụ cảm thẩm mĩ tích cực. Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội là trƣờng trọng điểm, đầu ngành trong hệ thống sƣ phạm có tiềm năng cơ sở vật chất và thiết bị lớn nhất trong hệ thống các trƣờng đại học, đặc biệt là các trƣờng sƣ phạm cả nƣớc. Với tất cả những điều kiện thuận lợi nhƣ vậy, sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội có đầy đủ điều kiện thuận lợi để học tập và tu dƣỡng, hình thành nên năng lực thụ cảm thẩm mĩ tích cực. Từ đó hình thành nên nhân cách tốt, con ngƣời có ích cho xã hội. Hai là, giáo dục nâng cao thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên thông qua kết cấu và nội dung chƣơng trình các môn học một cách toàn diện: giáo dục thẩm mĩ cho sinh viên phải có sự kết hợp giữa nhiều hình thức khác nhau. Công tác giáo dục thẩm mĩ đòi hỏi phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu, nội dung và hình thức. Một trong những hình thức giáo dục thẩm mĩ cơ bản nhất cho sinh viên là thông qua việc lồng ghép kiến thức giáo dục thẩm mĩ trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn nhƣ: Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, Đạo đức học, Tâm lí học, Giáo dục học, Văn hóa học, Cơ sở văn hóa Việt Nam… Đây đƣợc coi là con đƣờng, biện pháp chủ đạo bởi vì giải quyết vấn đề then chốt hiện nay đó là: ngăn chặn xu hƣớng suy thoái về lối sống, đạo đức, sự mờ nhạt vầ bản sắc văn hóa dân tộc trong lối sống và hành vi. Đồng thời, tăng cƣờng nhận thức đúng đắn, tạo lập hành vi tốt đẹp, hình thành lối sống có văn hóa cho sinh viên. Ba là, giáo dục nâng cao thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên thông qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ và giáo dục văn hóa, văn nghệ: thực tế Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội đã và đang tổ chức nhiều hoạt động đa dạng, phong phú thu hút, lôi cuốn sinh viên tham gia: “Miss HNUE”; “Tiếp sức mùa thi - đồng hành cùng sĩ tử”; Hoạt động tình nguyện giúp đỡ ngƣời khó khăn; các chƣơng trình hành động vì cộng đồng (Mùa hè xanh, Hiến máu nhân đạo); phát động “Phong trào học tập và làm theo tấm gƣơng đạo đức Hồ Chí Minh”; kĩ năng mềm; “Viết tiếp hành trình tuổi 20”; “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”; mới nhất phải kể đến hoạt động hƣởng ứng Giờ trái đất 2014: “Tôi và bạn hãy cùng hành động vì một đô thị xanh - môi trƣờng sạch”… đã góp phần định hƣớng thẩm mĩ cho sinh viên. Để tăng cƣờng công tác giáo dục thẩm mĩ cho sinh viên, trong thời gian tới Đoàn thanh niên nhà trƣờng cần phải mở rộng các hình thức sinh hoạt văn hóa đã có, đồng thời 327
KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 tổ chức thêm các sân chơi mới, hình thức sinh hoạt mới phù hợp với điều kiện học tập, tâm lí của sinh viên, góp phần nâng cao năng lực thụ cảm thẩm mĩ cho họ. Bốn là, đấu tranh ngăn chặn và đẩy lùi mọi biểu hiện tiêu cực, lệch lạc về thị hiếu thẩm mĩ: trong thời kì đổi mới, hội nhập hiện nay, việc mở cửa hợp tác, giao lƣu với các nƣớc trong khu vực và trên thế giới đang diễn ra mạnh mẽ, bên cạnh việc tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại thì chúng ta cũng gặp không ít khó khăn do sự xâm nhập của một số văn hóa phẩm độc hại, phản động vào nƣớc ta. Hơn bao giờ hết việc bảo tồn và phát triển những di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc, định hƣớng những giá trị thẩm mĩ cao cho thanh niên, đặc biệt là sinh viên là vấn đề cấp thiết đƣợc đặt ra hàng đầu. Để khắc phục tình trạng trên phải kết hợp nhiều biện pháp nhƣ: kết hợp giáo dục gia đình, nhà trƣờng và xã hội nhằm đạt hiệu quả cao trong công tác ngăn ngừa, đấu tranh tiến tới xóa bỏ các quan niệm, lối sống không phù hợp với đời sống của ngƣời Việt Nam; kết hợp xử lí nghiêm minh với giáo dục, cảm hóa những đối tƣợng có biểu hiện lệch lạc về thị hiếu thẩm mĩ… Công tác này góp phần quan trọng vào việc phát triển nhân cách cho sinh viên - nguồn nhân lực chủ yếu của quốc gia trong thời kì công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nƣớc. III. KẾT LUẬN Trong điều kiện hội nhập của đất nƣớc, việc chịu ảnh hƣởng của nhiều luồng văn hóa dẫn đến một số biểu hiện lệch lạc về thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên, trong đó có cả sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội là không thể tránh khỏi. Vì vậy, việc nghiên cứu thị hiếu thẩm mĩ của sinh viên Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội và đề xuất những giải pháp để nâng cao thị hiếu thẩm mĩ cho sinh viên là một công việc thiết yếu, cần phải thực hiện ngay. Nó phải đƣợc xem là một bộ phận quan trọng, không thể thiếu trong chiến lƣợc phát triển giáo dục của Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội. Đó là xây dựng nên những thế hệ con ngƣời mới nhạy bén, thích ứng trƣớc những biến đổi mau lẹ của cuộc sống, dám chấp nhận thách thức, rủi ro, biết cảm thông, chia sẻ trƣớc thân phận của con ngƣời, biết rung động trƣớc cái đẹp, biết đƣơng đầu với hoàn cảnh khó khăn bằng một ý chí mạnh mẽ và khoa học. Hình thành nên những con ngƣời biết tôn trọng và làm việc theo quy luật của chân - thiện - mỷ, sống có văn hoá, tôn trọng và giữ gìn các giá trị của cộng đồng. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Lƣơng Gia Ban, Nguyễn Thế Kiệt (chủ biên), Hoàng Anh, Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay, NXB Chính trị Quốc gia, 2013. [2] Nguyễn Nhiếp Chƣơng, Thị hiếu thẩm mĩ và vai trò của nó trong đời sống thẩm mĩ, Luận án Tiến sĩ Triết học, Viện Triết học, 2000. [3] Nguyễn Đình Đức, Những yếu tố khách quan và chủ quan tác động đến tư tưởng chính trị của sinh viên, thực trạng và giải pháp, Luận án Phó Tiến sĩ Khoa học Triết học: 5.01.03, Viện Nghiên cứu Chủ nghĩa Mác - Lê Nin và Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, 1996. [4] Lê Văn Hồng, Tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học sư phạm, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2012. 328
KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 [5] Nguyễn Phƣơng Hồng, Thanh niên học sinh, sinh viên với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, NXB Chính trị Quốc gia, 1997. [6] Nguyễn Thị Huệ, Định hướng giá trị cho sinh viên trong giai đoạn hiện nay, NXB Thanh niên, 2007. [7] Đỗ Văn Khang, Mỹ học đại cương, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2008. [8] Đặng Vũ Cảnh Linh, Niềm tin trong một thế giới đang biến đổi - một phân tích xã hội học về giá trị nhận thức và hành vi của sinh viên hiện nay, NXB Khoa học Xã hội, 2008. [9] Trần Thị Tuyết Oanh (chủ biên), Phạm Khắc Chƣơng, Phạm Viết Vƣợng, Bùi Minh Hiền, Nguyễn Ngọc Bảo, Bùi Văn Quân, Phạm Hồng Vinh, Từ Đức Văn (2011), Giáo dục học, tập 1, NXB Đại học Sƣ phạm. [10] Trần Sỷ Phán, Giáo dục đạo đức đối với sự hình thành và phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, Luận án Tiến sĩ Triết học: 5.01.02, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, 1999. [11] Vũ Minh Tâm, Mỹ học Mác-Lênin, NXB Đại học Sƣ phạm, 1995. [12] Lƣơng Thanh Tân, Vai trò của giáo dục thẩm mĩ trong xây dựng lối sống văn hoá cho sinh viên trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp hiện nay, NXB Chính trị quốc gia, 2012. [13] Nguyễn Thị Thọ, Giáo dục đạo đức cho sinh viên sư phạm trong điều kiện hiện nay, Tạp chí Giáo dục, Số 206, 54-56, 2009. [14] Đặng Ngọc Tốt, Dƣơng Đức Hiền, Nguyễn Đình Thi, Sức sống của dân Việt Nam hay là Ba cuộc nói chuyện do Tổng Hội sinh viên tổ chức, Báo Pháp - Việt, Số 1-2, 1944. [15] Đinh Công Sơn, Giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên trong các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp, Tạp chí Giáo dục, Tháng 8, Số 220, 22-24, 2009. [16] Thủ tƣớng Chính phủ, Chiến lược phát triển giáo dục 2011 – 2020, Quyết định số 711/QĐ – TTg, 2012. [17] Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phân viện Hà Nội, Khoa Triết học, Giáo trình Mỹ học Mác - Lênin, NXB Chính trị Quốc gia, 2007. [18] Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật giáo dục, số 38/2005/QH11, 2005. [19] http://www.hnue.edu.vn/; http://thanhnien.hnue.edu.vn/ [20] http://huc.edu.vn/; http://daoduythanh999.blogspot.com/ [21] http://www.baodaknong.org.vn/; http://www.tienphong.vn/ [22] http://www.baomoi.com/ 329