Thôngtincơsởvềcácloàibịđedọa
vàcácloàingoạilaitạiViệtNam
vàcácđềxuấtchonộidung
củaLuậtĐadạngSinhhọc
DoChươngtrìnhBirdLifeQuốctếtạiViệtNamthựchiệntheoyêucầucủa
VụMôitrường,BộTàinguyênvàMôitrường,ViệtNam
Dựthảo,ngày3tháng7năm2006
Mụclục
1.Tómtắt...............................................................................................................................................................1
2.Giớithiệu ..........................................................................................................................................................2
3.TổngquanvềtìnhtrạngcácloàibịđedọaởViệtNam......................................................................3
3.1Danhlụccácloàibịđedọa ...................................................................................................................3
3.2CácloàibịđedọaởViệtNam .............................................................................................................4
3.3Cácmốiđedọađốivớicácloài ...........................................................................................................5
3.4Cáchànhđộngđểbảotồncácloàibịđedọa...................................................................................5
3.5Cáccamkếtchínhsáchquốctếliênquanđếncácloàibịđedọa ..............................................6
4.TổngquanvềtìnhtrạngcácloàingoạilaiởViệtNam .......................................................................7
4.1CácloàingoạilaiởViệtNam...............................................................................................................7
4.2Cáchoạtđộngđểgiảiquyếtvấnđềsinhvậtngoạilai ...............................................................10
4.3Cáccamkếtquốctếvềsinhvậtngoạilai........................................................................................11
5.Tổngquancáckinhnghiệmquốctếvềcácđiềuluậtquảnlývàbảotồncácloàibịđe
dọa....................................................................................................................................................................13
6.Tổngquancáckinhnghiệmquốctếvềquảnlýbảotồnđốivớicácsinhvậtngoạilai............14
7.CácvănbảnphápquyởViệtNamliênquanđếncácloàibịđedọa............................................16
7.1Cácvănbảnhiệncó..............................................................................................................................16
7.2Nhữngthiếuhụtvàbấthợplýtronghệthốngpháplýhiệntạivềcácloàibịđedọa.......21
8.CácvănbảnphápquyvềcácloàingoạilaiởViệtNam...................................................................24
8.1Cácvănbảnhiệncóvềcácloàingoạilai ........................................................................................24
8.2Nhữngthiếuhụtvàbấthợplýtronghệthốngpháplýhiệntạivềcácloàingoạilai........26
9.ĐềxuấtnhữngđiềukhoảnvềquảnlývàbảotồncácloàibịđedọacóthểđưavàoLuật
ĐadạngSinhhọc.........................................................................................................................................26
11.Tàiliệuthamkhảo .....................................................................................................................................28
12.Cácphụchương .........................................................................................................................................33
Phụchương1.Matrậnphântíchcácloàibịđedọatoàncầu,loàibịđedọaởcấpquốc
gia,vàcácloàiđượcbảovệởViệtNam................................................................................................33
Phụchương2.CácloàicủaViệtNamcótrongdanhlụccácloàicủaCôngướcvềloài
dicư.................................................................................................................................................................75
Phụchương3.MatrậncácloàingoạilaiđedọatínhđadạngsinhhọcthựcvậtởViệt
Nam.................................................................................................................................................................76
Phụchương4.DanhlụccácloàithựcvậtthủysinhlạxâmnhậpthủyvựcViệtNam...........77
Phụchương5.Phânloạikhảnăngxâmlấn.........................................................................................79
Tríchdẫn:
ChươngtrìnhBirdLifeQuốctếtạiViệtNam(2006)Thôngtincơsởvềcácloàibịđe
dọavàcácloàingoạilaitạiViệtNamvàcácđềxuấtchonộidungcủaLuậtĐadạng
Sinhhọc.DựthảobáocáotrìnhVụMôitrường,BộTàinguyênvàMôitrường,Việt
Nam,ngày3tháng7năm2006.
1
1.Tómtắt
ViệtNamlàmộttrongnhữngnướccótínhđadạngsinhhọccaonhấtthếgiớivới
nhiềuyếutốđặcsắckhôngthểpháthiệnởbấtcứnơinàokhác.Tuynhiên,ViệtNam
cũngđượcxếphạngvàomộttrongnhữngquốcgiacótínhđadạngsinhhọcbịđe
dọanặngnềnhất.HệthốngvănbảnphápquyhiệntạicủaViệtNamcũngđãđược
banhànhnhằmbảovệtínhđadạngsinhhọccủađấtnướcvàgiảiquyếtcácmốiđe
dọađốivớiđadạngsinhhọc,nhưngvẫnchưađầyđủvàcònphântán.Điềunàydẫn
đếnyêucầucầnxâydựngmớimộtbộLuậtĐadạngSinhhọccótínhthốngnhất.
TheoyêucầucủaVụMôitrường,BộTàinguyênvàMôitrườngViệtNam,tàiliệu
nàyđượcthựchiệnnhằmphântíchtìnhtrạnghiệntạicủacácloàibịđedọavàloài
ngoạilaitạiViệtNam,cácvănbảnphápquyliênquanđếncácloàinày,cáckhoảng
thiếuhụtvàkhôngnhấtquántrongcácvănbản,vàcáckinhnghiệmquốctếcóthể
ápdụngđểgiúpViệtNamxâydựngbộLuậtĐadạngSinhhọcmới.Cuốicùng,báo
cáosẽđưaracáckiếnnghịvềcácloàibịđedọavàloàingoạilaicóthểđưavàoLuật
ĐadạngSinhhọc.
Nhìnchung,nhữngyêucầuchínhđượcxácđịnh(chitiếttrìnhbàytrongphần9và
10)gồm:
Loàibịđedọa
1. XácđịnhtìnhtrạngpháplýcủaSáchĐỏViệtNam;
2. Phạmvivàtiêuchuẩnhóachodanhlụcloàiđượcbảovệ(“quýhiếm”);
3. Cácvănbảnphápquycầnbổsungđểcóthểthựchiệnđượccácquyđịnhhiện
cóvềbảovệsinhcảnhcủacácloàibịđedọatrêncạn;
4. Ủyquyềnchomộtcơquanđầumốiquốcgiachịutráchnhiệmvềbảotồncác
vùngbiểnvànướcnộiđịa,cùngvớiđólànhữngquyđịnhmớilàmcơsởcho
việcthànhlậpcáchệthốngkhubảovệởcácvùngnướcnộiđịa,venbiểnvà
biển.
5. ĐềxuấtcộngnhậnvàbảovệcáckhuRamsar;
6. Tăngcáckhunghìnhphạtchocáctộidanhviphạmcácđiềuluậtliênquan
đếnđadạngsinhhọc,đặcbiệtnhữngđiềuluậtliênquanđếnkhaithácvà
kinhdoanhcácloàiđượcbảovệ.
Cácloàingoạilai
1. Ủyquyềnchomộtcơquanđầumốiquốcgiachịutráchnhiệmvềvấnđềcác
loàingoạilaixâmhại,baogồmcảtránhnhiệmxâydựngmộtchiếnlượctổng
thểvềvấnđềnày;
2. Cácbiệnphápnghiêmkhắcvàxửphạthànhchínhđểngănchặnviệccốý
nhậpcácloàingoạilaixâmhại;
3. Cácquychếkiểmdịchnghiêmngặtvàhạnngạchbuônbánđộngvậtcảnhvà
câycảnhđểngănchặnviệcvôtìnhđưacácloàixâmhạivàoViệtNam;