» Khoa Học Tự Nhiên

Thực trạng phát triển năng lực xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học cho giáo viên ở trường trung học phổ thông

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

8
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết tập trung làm rõ thực trạng về: 1/ Sự cần thiết phát triển năng lực xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học cho giáo viên ở trường trung học phổ thông; 2/ Các bước xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học; 3/ Mức độ cần thiết của một số biện pháp xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng phát triển năng lực xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học cho giáo viên ở trường trung học phổ thông

NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN Thực trạng phát triển năng lực xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học cho giáo viên ở trường trung học phổ thông Đào Thị Việt Anh1, Chu Văn Tiềm2 TÓM TẮT: Xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường theo định hướng phát triển 1 Email: daothivietanh@hpu2.edu.vn năng lực người học là một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết đặt ra 2 Email: chuvantiem@hpu2.edu.vn đối với giáo viên trong quá trình dạy học nhằm đáp ứng yêu cầu về đổi mới Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Số 32 đường Nguyễn Văn Linh, phường Xuân Hoà, giáo dục phổ thông ở Việt Nam hiện nay. Bài viết tập trung làm rõ thực trạng thành phố Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc, Việt Nam về: 1/ Sự cần thiết phát triển năng lực xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hoá học cho giáo viên ở trường trung học phổ thông; 2/ Các bước xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học; 3/ Mức độ cần thiết của một số biện pháp xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học; 4/ Mức độ cần thiết sử dụng một số phương pháp dạy học tích cực để tổ chức dạy học các chủ đề/bài học trong kế hoạch giáo dục môn Hóa học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh; 5/ Các hình thức, phương pháp kiểm tra đánh giá giáo viên thường sử dụng trong quá trình tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục môn Hóa học. TỪ KHÓA: Hoá học; kế hoạch giáo dục nhà trường; phát triển năng lực; chủ đề; tích hợp; STEM. Nhận bài 02/02/2021 Nhận bài đã chỉnh sửa 13/3/2021 Duyệt đăng 25/4/2021. 1. Đặt vấn đề đời, cho cuộc sống lao động [2]. Chương trình (CT) giáo dục phổ thông (GDPT) có ý Như vậy, có thể thấy, việc phát triển NL xây dựng nghĩa hết sức quan trọng trong việc nâng cao chất lượng KHGD cho GV nói chung và GV môn Hoá học nói riêng GDPT đối với các quốc gia nói chung và Việt Nam nói là một trong những nhiệm vụ cấp thiết đặt ra nhằm đáp riêng. CT GDPT phụ thuộc rất nhiều vào bối cảnh kinh ứng những yêu cầu đổi mới GDPT. Bài báo này đề cập tế - chính trị - xã hội của một đất nước và quốc tế trong tới thực trạng phát triển NL xây dựng KHGD môn Hóa một giai đoạn lịch sử cụ thể. Chính vì vậy, CT GDPT học cho GV ở trường trung học phổ thông (THPT) hiện vừa mang tính ổn định (cho một giai đoạn), vừa không nay. Nghiên cứu này được tài trợ từ nguồn kinh phí đề “nhất thành bất biến” mà luôn vận động, đổi mới nhằm tài cấp Bộ, kinh phí Khoa học Công nghệ của Trường nâng cao chất lượng giáo dục (GD) quốc gia, đáp ứng Đại học Sư phạm Hà Nội 2 cho đề tài mã số: B.2019- yêu cầu về người lao động của xã hội trong giai đoạn đổi SP2-09. mới [1], [2]. Ở Việt Nam, Bộ GD và Đào tạo (GD&ĐT) đã ban 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Sơ lược về giáo viên tham gia khảo sát lấy ý kiến hành nhiều công văn (CV) chỉ đạo, hướng dẫn về việc Trong 200 GV môn Hóa học lấy ý kiến khảo sát tại 50 xây dựng và thực hiện kế hoạch GD (KHGD) nhà trường trường THPT, có 45 GV nam, chiếm tỉ lệ 22,5% và 155 dựa trên CT GD quốc gia như: CV 791 [3], CV 4612 [4], GV nữ, chiếm tỉ lệ 77,5%. Về học vấn, 01 GV có trình CV 3414 [5], CV 5512 [6],... Theo đó, các trường phổ độ tiến sĩ (0,5%), 59 GV có trình độ thạc sĩ (29,5%), 130 thông được quyền chủ động trong xây dựng KHGD phù GV có trình độ đại học (70,0%). Kết quả trên cho thấy, hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường nhằm phát triển đa số các GV môn Hóa học được khảo sát có trình độ đạt năng lực (NL), phẩm chất cho học sinh (HS). Dựa trên chuẩn và trên chuẩn. Đặc biệt, nhiều GV có thâm niên KHGD nhà trường, các tổ/nhóm chuyên môn xây dựng và kinh nghiệm trong giảng dạy môn Hóa học ở trường KHGD của tổ/nhóm chuyên môn, từ đó mỗi giáo viên THPT. (GV) chủ động xây dựng KHGD của cá nhân để thực hiện trong kì học, năm học. 2.2. Kết quả khảo sát về tầm quan trọng của việc phát triển Trên thế giới, từ đầu thế kỉ XXI, các nước OECD và năng lực xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học cho giáo nhiều nước khác đều chú trọng phát triển CT GDPT theo viên ở trường trung học phổ thông định hướng phát triển NL người học. Đối với CT GDPT NL xây dựng KHGD môn Hóa học là khả năng cá nhân của các nước có sự khác nhau nhất định. Tuy nhiên, trong sử dụng hiệu quả các quá trình nhận thức, hành động và phát triển CT, các nước đều chú trọng tới hình thành và thái độ, động cơ, xúc cảm trong việc xây dựng KHGD phát triển những NL, kĩ năng cần cho việc học tập suốt môn học phù hợp với điều kiện thực tiễn của mỗi trường 18 TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
Đào Thị Việt Anh, Chu Văn Tiềm phổ thông [1], [2]. KHGD môn Hóa học do tổ/nhóm Thực hi ện, đánh giá và điều chỉnh kế chuyên môn xây dựng dựa trên khung kế hoạch thời gian hoạ ch giáo dục môn Hoá học 55.00% thực hiện CT môn học đã được hiệu trưởng quyết định Xâ y dựng khung kế hoạch giáo dục môn Hoá học 84.50% [6]. Có thể nói rằng, NL xây dựng KHGD môn Hóa học Lựa chọn cá c biện pháp xây dựng kế hoạ ch giáo dục môn Hoá học 77.00% là một trong những NL rất quan trọng cần được phát triển Xá c đị nh yêu cầ u cầ n đạt 84.50% cho GV trong quá trình dạy học nhằm đáp ứng yêu cầu Xác định mục tiêu chương trình 92.50% đổi mới GDPT. Nhận thức của GV về tầm quan trọng 0.00% 20.00% 40.00% 60.00% 80.00% 100.00% của việc phát triển NL xây dựng KHGD môn Hóa học ở trường THPT được trình bày trong biểu đồ (Hình 1) Hình 2: Các bước xây dựng KHGD môn Hóa học GV đã dưới đây: thực hiện Từ kết quả trên có thể thấy, đa số GV khi xây dựng Không quan trọng 0.00% KHGD môn Hóa học đều đã thực hiện thông qua các Bình thường 0.00% bước từ xác định mục tiêu CT, yêu cầu cần đạt, lựa chọn Ít qua n trọng 0.00% các biện pháp xây dựng KHGD, lập khung KHGD và Qua n trọng 31.00% thực hiện, đánh giá điều chỉnh KHGD môn học đã xây Rấ t quan trọng 69.00% dựng. Điều đó cho thấy, GV đã xác định được các bước 0.00% 10.00% 20.00% 30.00% 40.00% 50.00% 60.00% 70.00% 80.00% cơ bản trong quá trình xây dựng KHGD nhằm đáp ứng mục tiêu CT GDPT môn Hóa học và phù hợp với điều Hình 1: Kết quả khảo sát ý kiến GV về tầm quan trọng kiện thực tiễn ở trường phổ thông. Tuy nhiên, một số của phát triển NL xây dựng KHGD môn Hóa học cho GV GV khi xây dựng KHGD môn Hóa học còn chưa thực ở trường THPT hiện các bước rất quan trọng như: Xác định mục tiêu CT Theo kết quả trên có thể thấy, 100.0% GV nhận định (15,5%), lựa chọn các biện pháp để xây dựng KHGD việc phát triển NL xây dựng KHGD môn Hóa học cho môn Hóa học (23%), đặc biệt có tới 45% GV không xác GV trong quá trình dạy học là rất quan trọng và quan định việc thực hiện, đánh giá và điều chỉnh KHGD môn trọng. Từ kết quả trên, có thể khẳng định GV đang giảng Hoá học. Điều đó cho thấy, vẫn còn những khó khăn, dạy môn Hóa học ở trường THPT hiện nay đã có những hạn chế cả về mặt nhận thức và các yếu tố khách quan nhận thức đúng đắn về sự cần thiết của việc phát triển NL mà nhiều GV gặp phải trong quá trình xây dựng, tổ chức thực hiện KHGD môn Hóa học trong bối cảnh thực tiễn xây dựng KHGD môn Hóa học nhằm đáp ứng yêu cầu ở trường THPT hiện nay. Ngoài ra, chúng tôi đã tiến đổi mới GDPT đặt ra. Mặt khác, trong quá trình khảo sát, hành lấy ý kiến GV về tự đánh giá NL thực hiện các bước chúng tôi đã tiến hành phỏng vấn GV. Kết quả cho thấy, trong quá trình xây dựng KHGD môn Hóa học. Kết quả 100% GV đều cho rằng, việc phát triển NL xây dựng được trình bày trong biểu đồ (Hình 3) dưới đây: KHGD môn Hóa học có ý nghĩa thực tiễn rất cao đối với GV khi hiện nay Bộ GD&ĐT đang triển khai thực hiện CV 5512 về xây dựng và tổ chức thực hiện KHGD nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới CT GDPT theo hướng phát triển phẩm chất, NL HS. 2.3. Kết quả khảo sát về việc thực hiện xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học theo hướng phát triển năng lực học sinh Việc xây dựng KHGD các môn học nói chung và môn Hóa học nói riêng cần dựa trên kế hoạch thời gian thực hiện CT các môn học đã được hiệu trưởng phê duyệt, phù Hình 3: Kết quả tự đánh giá về NL thực hiện các bước xây dựng KHGD môn Hóa học của GV hợp với đối tượng HS và điều kiện thực tiễn ở trường phổ thông. Theo kết quả khảo sát đã được thu thập, trong Từ kết quả trên có thể thấy, đa số GV tự đánh giá việc số GV khảo sát có 81,3% GV đã tham gia xây dựng thực hiện bước xác định mục tiêu CT trong xây dựng KHGD môn Hóa học. Mặt khác, khi được hỏi về xây KHGD môn Hóa học ở mức độ rất tốt và tốt. Điều đó dựng KHGD môn Hóa học theo hướng phát triển NL HS là do GV đã tiếp cận và thực hiện CT GDPT hiện hành đã được GV thực hiện thông qua các bước nào, kết quả từ nhiều năm qua nên đã có kinh nghiệm trong việc xác được chúng tôi trình bày trong biểu đồ (Hình 2) dưới định mục tiêu của CT. Tuy nhiên, vẫn còn một số GV gặp đây: khó khăn, đặc biệt với việc xác định mục tiêu theo hướng Số 40 tháng 4/2021 19
NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN phát triển phẩm chất, NL HS. Ngoài ra, đối với các bước CT. Điều này có nhiều thuận lợi cho việc tổ chức dạy học trong xây dựng KHGD môn Hóa học gồm: Xác định yêu theo mô hình hệ “lớp - bài” cũng như việc thống nhất cầu cần đạt; Lựa chọn các biện pháp xây dựng KHGD; trong công tác quản lí dạy học và phân bổ CT mang tính Xây dựng khung kế hoạch GD; Thực hiện, đánh giá và pháp lệnh. Tuy nhiên, sự phân chia này làm cho các đơn điều chỉnh KHGD môn Hóa học được GV tự đánh giá vị kiến thức mang tính độc lập tương đối với nhau. Các NL thực hiện tập trung ở mức độ bình thường và không kiến thức HS thu nhận được trở nên chắp vá, rời rạc, dẫn tốt. Kết quả trên cho thấy, đa số GV hiện nay vẫn còn đến quá trình học tập của HS gặp nhiều khó khăn và xa bị động trong quá trình xây dựng và thực hiện KHGD. rời thực tiễn. GV dựa trên quá trình rà soát nội dung CT Việc xác định yêu cầu cần đạt, lựa chọn các biện pháp và có thể tích hợp các bài học thành chủ đề/chủ đề tích hợp xây dựng khung KHGD môn Hóa học, thực hiện, đánh để thực hiện hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tiễn giá và điều chỉnh KHGD môn Hóa học là những nhiệm trường học [4], [8], [9]. Do đó, vận dụng mô hình dạy vụ mà nhiều GV mới bước đầu tiếp cận nên còn gặp khó học theo chủ đề và quan điểm dạy học tích hợp là một khăn đặc biệt khi GV đã quen với việc thực hiện theo trong những biện pháp phù hợp, có thể mang lại hiệu phân phối CT của Bộ GD&ĐT. Như vậy, có thể thấy, quả cao trong quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện phát triển khả năng thực hiện các bước trên trong xây KHGD môn Hóa học. dựng KHGD là một trong những nhiệm vụ quan trọng Mô hình GD STEM là mô hình GD dựa trên cách tiếp đặt ra nhằm phát triển NL xây dựng KHGD cho GV Hóa cận liên môn, giúp HS áp dụng các kiến thức về Khoa học ở trường THPT hiện nay. học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn trong bối cảnh cụ thể. GD STEM là 2.4. Kết quả khảo sát về mức độ cần thiết của việc vận dụng một trong những định hướng quan trọng được vận dụng một số biện pháp xây dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học trong CT GDPT môn Hóa học (2018) [10]. Hiện nay, Bộ Nghiên cứu vận dụng một số biện pháp xây dựng GD&ĐT đã ban hành CV 3089 [11] về việc thực hiện KHGD môn Hóa học là một trong những nhiệm vụ quan GD STEM trong GD trung học. Do đó, dựa trên điều trọng nhằm giúp GV có thể thực hiện xây dựng KHGD kiện thực tiễn tại trường THPT và CT môn Hóa học, GV một cách hiệu quả. Kết quả khảo sát GV về một số biện có thể xây dựng và tổ chức dạy học các chủ đề/bài học/ pháp xây dựng KHGD môn Hóa học được chúng tôi hoạt động trải nghiệm STEM cho HS [12]. Đặc biệt, xây trình bày trong biểu đồ (Hình 4) dưới đây: dựng và tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học, kĩ thuật là một trong những hình thức tổ chức GD STEM 100% dành cho những HS có NL và hứng thú với các hoạt động 50% tìm tòi, khám phá khoa học, kĩ thuật để giải quyết các 0% Rấ t cầ n thiết Cầ n thi ết Ít cầ n thi ết Bình thường Không cầ n thiết vấn đề thực tiễn. Vì vậy, mô hình GD này là một trong Vậ n dụng mô hình dạy học theo chủ đề những mô hình GD hiện đại mà GV có thể sử dụng trong Vậ n dụng quan điểm dạy học tích hợp quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện KHGD môn Hóa Vậ n dụng mô hình giáo dục STEM Xâ y dựng cá c hoạt động nghiên cứu khoa học cho học sinh học ở trường THPT hiện nay. Hình 4: Kết quả khảo sát về mức độ cần thiết của việc 2.5. Kết quả khảo sát giáo viên về mức độ cần thiết sử dụng vận dụng một số biện pháp để xây dựng KHGD môn Hóa một số phương pháp dạy học tích cực để tổ chức dạy học các học chủ đề/bài học trong kế hoạch giáo dục môn Hóa học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh Từ kết quả trên có thể thấy, các biện pháp xây dựng Tổ chức thực hiện KHGD là bước triển khai kế hoạch KHGD môn Hóa học gồm: 1/ Vận dụng mô hình dạy học đã xây dựng [6]. GV cần vận dụng phối hợp linh hoạt các theo chủ đề; 2/ Vận dụng quan điểm dạy học tích hợp; phương pháp dạy học (PPDH) tích cực để tổ chức dạy 3/ Vận dụng mô hình GD STEM; 4/ Xây dựng các hoạt học các chủ đề/bài học trong KHGD nhằm phát huy tối động nghiên cứu khoa học cho HS đều được đa số GV đa tính chủ động, sáng tạo của HS trong quá trình lĩnh đánh giá ở mức độ rất cần thiết và cần thiết. hội kiến thức, phù hợp với đối tượng HS và điều kiện Vận dụng mô hình dạy học theo chủ đề và quan điểm thực tiễn của trường phổ thông từ đó phát triển các phẩm dạy học tích hợp trong dạy học Hóa học có một ý nghĩa chất và NL cần thiết cho HS. Vận dụng hiệu quả các quan trọng đối với thực tiễn GD ở trường phổ thông [7]. PPDH tích cực trong tổ chức dạy học các chủ đề/bài học Đặc biệt, trong CT môn Hoá học hiện hành, các nội dung chính là nhân tố quyết định đem lại thành công trong tổ kiến thức được thiết kế, phân chia thành những đơn vị chức thực hiện KHGD môn Hóa học đã xây dựng. Trong kiến thức khá cụ thể, trọn vẹn, tương đối độc lập và sắp quá trình khảo sát, chúng tôi tiến hành lấy ý kiến GV về xếp một cách tuần tự nhằm đảm bảo tính hệ thống của mức độ cần thiết sử dụng 05 PPDH tích cực để tổ chức 20 TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
Đào Thị Việt Anh, Chu Văn Tiềm dạy học các chủ đề/bài học trong KHGD môn Hóa học mô hình GD STEM ở mức độ bình thường và không tốt. theo hướng phát triển phẩm chất NL cho HS. Kết quả Điều đó cho thấy, GV chưa chủ động trong vận dụng các được thể hiện trong biểu đồ (Hình 5) dưới đây: mô hình/quan điểm dạy học này để xây dựng và tổ chức dạy học các chủ đề/bài học theo hướng tăng cường tính logic của các nội dung kiến thức, phù hợp với đối tượng HS và điều kiện thực tiễn ở trường THPT. Đối với việc vận dụng mô hình GD STEM, đây là mô hình GD dựa trên cách tiếp cận liên môn. Tuy nhiên, mô hình GD này mới đưa vào áp dụng nên nhiều GV còn gặp khó khăn khi triển khai thực hiện. 2.6. Kết quả khảo sát về các hình thức, phương pháp kiểm tra, đánh giá mà giáo viên sử dụng trong quá trình tổ chức thực Hình 5: Kết quả ý kiến của GV về mức độ cần thiết sử hiện kế hoạch giáo dục môn Hoá học dụng một số PPDH tích cực để tổ chức dạy học các chủ Kết quả khảo sát về các hình thức, phương pháp kiểm đề/bài học trong KHGD môn Hóa học học theo hướng tra, đánh giá mà GV đã sử dụng trong quá trình tổ chức phát triển NL HS thực hiện KHGD môn Hóa học được chúng tôi trình bày trong biểu đồ (Hình 7) dưới đây: Theo số liệu trên, các PPDH gồm: Dạy học giải quyết vấn đề; Dạy học dự án; Dạy học theo nhóm là những PPDH được GV đánh giá cao (100% ở mức độ rất cần thiết và cần thiết) về mức độ cần thiết sử dụng để tổ chức dạy học các chủ đề/bài học trong KHGD môn Hóa học. Bên cạnh đó, các PPDH gồm: Dạy học theo góc và dạy học tìm tòi, khám phá theo mô hình 5E là những PPDH có nhiều GV đánh giá ở mức độ ít cần thiết sử dụng trong tổ chức dạy học các chủ đề/bài học. Tuy nhiên, các PPDH Hình 7: Kết quả khảo sát GV về các hình thức, phương này là những PPDH giúp tích cực hóa các hoạt động học pháp kiểm tra, đánh giá mà GV đã sử dụng trong quá tập của HS. Do đó, GV có thể áp dụng để tổ chức dạy học trình tổ chức thực hiện KHGD môn Hóa học trong những điều kiện thực tiễn phù hợp. Ngoài ra, chúng tôi đã tiến hành lấy ý kiến GV về tự Từ kết quả trên có thể thấy, các hình thức, phương đánh giá NL xây dựng chủ đề/bài học theo các mô hình/ pháp mà GV thường sử dụng trong quá trình tổ chức quan điểm dạy học khi xây dựng KHGD môn Hóa học. thực hiện KHGD môn Hóa học gồm: Đánh giá tổng kết Kết quả được chúng tôi tổng hợp và trình bày trong biểu (64,3 %); Đánh giá quá trình (92,9%); Đánh giá thông đồ (Hình 6) dưới đây: qua hỏi - đáp (100%); Đánh giá thông qua bài kiểm tra viết (100,0%); Đánh giá thông qua quan sát (85,7%). Đối với đánh giá tổng kết và đánh giá thông qua bài kiểm tra viết, đây là các hình thức và phương pháp kiểm tra đánh giá quen thuộc mà GV đã áp dụng thường xuyên. Tuy nhiên, các hình thức và phương pháp đánh giá như: đánh giá quá trình (92,9% GV sử dụng); đánh giá theo tiêu chí (57,1%); Đánh giá thông qua quan sát (85,7%) là những hình thức, phương pháp đánh giá mới. Tuy nhiên, đa số GV đã sử dụng các hình thức, phương pháp đánh giá này trong quá trình tổ chức thực hiện KHGD môn Hóa học. Như vậy, có thể thấy, GV đã tiếp cận đa dạng Hình 6: Kết quả tự đánh giá về NL xây dựng chủ đề/ các hình thức, phương pháp đánh giá trong quá trình dạy bài học theo các mô hình/quan điểm dạy học nhằm phát học. Điều này có ý nghĩa quan trọng khi hiện nay Bộ triển NL HS GD&ĐT đang triển khai Thông tư số 26 về đánh giá xếp loại HS trong đó nhấn mạnh tới sử dụng phối hợp hai Từ kết quả trên cho thấy, đa số GV đều tự đánh giá NL hình thức đánh giá tổng kết và đánh giá quá trình theo xây dựng chủ đề/bài học theo các mô hình/quan điểm hướng phát triển phẩm chất, NL HS. Thông qua kết quả gồm: Dạy học theo chủ đề; Dạy học tích hợp; Vận dụng khảo sát trên có thể khẳng định, cần sử dụng đa dạng các Số 40 tháng 4/2021 21
NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN hình thức và phương pháp kiểm tra, đánh giá trong quá đề thi, ít quan tâm đến bài tập vận dụng kiến thức để giải trình tổ chức thực hiện KHGD môn Hóa học theo hướng quyết vấn đề gắn với thực tiễn. phát triển NL cho HS. 2.8. Đề xuất một số biện pháp nhằm phát triển năng lực xây 2.7. Những thuận lợi và khó khăn mà giáo viên gặp phải khi dựng kế hoạch giáo dục môn Hóa học cho giáo viên ở trường xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục môn Hoá học trung học phổ thông a. Thuận lợi Xuất phát từ định hướng đổi mới GD mà Bộ GD&ĐT - Bộ GD&ĐT đã ban hành CV 5512 hướng dẫn xây đang triển khai hiện nay và kết quả khảo sát GV về thực dựng và tổ chức thực hiện KHGD nhà trường dựa trên CT trạng phát triển NL xây dựng KHGD môn Hóa học trong quốc gia, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. quá trình dạy học ở trường THPT, chúng tôi đề xuất một - GV đã được triển khai tập huấn và áp dụng nhiều số biện pháp nhằm phát triển NL xây dựng và tổ chức mô hình/quan điểm dạy học hiện đại như: Dạy học theo thực hiện KHGD môn Hóa học ở trường THPT như sau: chủ đề, dạy học tích hợp, GD STEM vào trong quá trình 1/ Vận dụng mô hình dạy học theo chủ đề trong dạy học dạy học nên đã bước đầu tiếp cận và áp dụng có hiệu hóa học; 2/ Vận dụng quan điểm dạy học tích hợp trong quả. Ngoài ra, Bộ GD&ĐT đã ban hành CV 5555 hướng dạy học Hóa học; 3/ Vận dụng mô hình GD STEM trong dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới PPDH và kiểm dạy học Hóa học; 4/ Chú trọng vận dụng các PPDH tra, đánh giá; tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên tích cực trong tổ chức dạy học các chủ đề/bài học trong môn của trường trung học/trung tâm GD thường xuyên KHGD môn Hóa học như: PPDH GQVĐ, dạy học dự án, qua mạng (từ năm học 2014 - 2015), CV 4612 hướng dạy học hợp tác theo nhóm, ... một cách linh hoạt, hiệu dẫn thực hiện CT GDPT hiện hành theo định hướng phát quả; 5/ Đổi mới hình thức, phương pháp kiểm tra đánh triển NL và phẩm chất HS từ năm học 2017-2018 và CV giá kết quả học tập theo hướng phát triển NL HS. 3280 về hướng dẫn điều chỉnh nội dung CT GDPT môn 2.9. Độ tin cậy thang đo Hóa học. Đây là những cơ sở, tiền đề quan trọng, có tính chất nền tảng để GV xây dựng KHGD môn Hóa học ở Chúng tôi tiến hành kiểm tra độ tin cậy của thang đo trường THPT hiện nay. thông qua hệ số Cronbach’s Alpha, kết quả thu được như sau (xem Bảng 1): - Bộ GD&ĐT đã tổ chức tập huấn về xây dựng, tổ chức thực hiện KHGD cho GV và thực hiện thí điểm phát triển CT nhà trường phổ thông theo CV 791 ngày 25 tháng 06 Bảng 1: Độ tin cậy của thang đo năm 2013. Đây là những điều kiện thuận lợi để GV có Reliability Statistics thể tiếp cận và thực hiện xây dựng, tổ chức kế hoạch GD nhà trường đáp ứng yêu cầu của thực tiễn GD hiện nay. Cronbach’s Alpha N b. Khó khăn 0,756 19 - Có thể nói rằng, một trong những điểm khó khăn nhất hiện nay đó là nhận thức của GV về xây dựng và tổ chức Hệ số Cronbach’s Alpha = 0,756 > 0,6. Đây là chỉ số thực hiện KHGD vẫn còn nhiều hạn chế. Mặt khác, GV Alpha tốt cho phép chúng ta khẳng định thang đo có đã quen với việc tổ chức dạy học theo phân phối CT của độ tin cậy, các kết quả trên phản ánh được thực trạng Bộ GD&ĐT nên nhiều GV còn có tâm lí ngại thay đổi, phát triển NL xây dựng KHGD môn Hóa học cho GV ở chưa tích cực, chủ động trong quá trình xây dựng KHGD trường THPT hiện nay. dựa trên CT quốc gia theo hướng phù hợp với điều kiện thực tiễn ở trường phổ thông nhằm phát triển phẩm chất, 3. Kết luận NL cho HS. Kết quả nghiên cứu về thực trạng phát triển NL xây - GV còn lúng túng, chưa có kĩ năng trong xây dựng dựng KHGD môn Hóa học cho GV ở trường THPT cho các chủ đề, chủ đề tích hợp, chủ đề STEM, ... sử dụng thấy, GV đã có những nhận thức đúng đắn về tầm quan trong xây dựng và tổ chức thực hiện KHGD môn Hóa trọng của việc phát triển NL xây dựng KHGD môn Hóa học ở trường phổ thông. học trong quá trình dạy học. Xây dựng KHGD môn Hóa - Việc đổi mới hình thức, PPDH, kiểm tra đánh giá học có thể thực hiện theo các bước gồm: 1/ Xác định theo hướng phát triển NL HS còn gặp nhiều khó khăn mục tiêu CT; 2/ Xác định yêu cầu cần đạt; 3/ Lựa chọn do số lượng HS trong một lớp đông, điều kiện về cơ sở các biện pháp xây dựng KHGD môn Hoá học; 4/ Xây vật chất còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, việc kiểm tra đánh dựng khung KHGD môn Hoá học; 5/ Thực hiện, đánh giá hiện nay vẫn nặng về đánh giá kiến thức, kĩ năng nên giá và điều chỉnh KHGD môn Hoá học. Các biện pháp chưa tạo những động lực tích cực cho GV thay đổi cách xây dựng KHGD môn Hóa học cần được áp dụng gồm: dạy và cách học, HS vẫn có xu hướng học theo định dạng Vận dụng mô hình dạy học theo chủ đề; Vận dụng quan 22 TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
Đào Thị Việt Anh, Chu Văn Tiềm điểm dạy học tích hợp, vận dụng mô hình GD STEM; ra, nghiên cứu cũng làm rõ những thuận lợi, khó khăn Kết quả khảo sát cũng cho thấy cần vận dụng phối hợp, mà GV gặp phải và đề xuất một số biện pháp nhằm linh hoạt nhiều PPDH và kiểm tra đánh giá để tổ chức phát triển NL xây dựng KHGD môn Hóa học cho GV dạy học các chủ đề/bài học trong KHGD môn Hóa học ở trường THPT. đã xây dựng theo hướng phát triển NL cho HS. Ngoài Tài liệu tham khảo [1] Đào Thị Việt Anh - Chu Văn Tiềm, (2017), Phát triển dựng chuyên đề dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định Chương trình môn Hóa học trường phổ thông, NXB hướng phát triển năng lực học sinh (Lưu hành nội bộ), Hà Công an Nhân dân. Nội. [2] Trần Công Phong - Nguyễn Thị Hồng Vân và cộng sự, [8] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2020), Công văn số 3280/ (2016), Xu thế phát triển Chương trình Giáo dục phổ BGDĐT-GDTrH về việc Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh thông trên thế giới, NXB Giáo dục Việt Nam. nội dung dạy học cấp Trung học cơ sở, Trung học phổ [3] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2013), Công văn 791/HD/ thông, môn Hóa học, Hà Nội. BGDĐT Hướng dẫn thí điểm phát triển chương trình [9] Đỗ Hương Trà (chủ biên), (2015), Dạy học tích hợp phát giáo dục nhà trường, Hà Nội. triển năng lực học sinh, Quyển 1, Khoa học tự nhiên, [4] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2017), Công văn số 4612/ NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. BGDĐT-GDTrH về việc Hướng dẫn thực hiện Chương [10] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2018), Chương trình Giáo dục trình Giáo dục phổ thông hiện hành theo định hướng phát phổ thông môn Hoá học, Hà Nội. triển năng lực và phẩm chất học sinh từ năm học 2017- [11] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2020), Công văn số 3089/ 2018, Hà Nội. BGDĐT-GDTrH về việc Triển khai thực hiện giáo dục [5] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2020), Công văn số 3414/ STEM trong giáo dục trung học, Hà Nội. BGDĐT-GDTrH, về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ [12] Nguyễn Thanh Nga - Phùng Việt Hải - Nguyễn Quang GD trung học năm học 2020 – 2021, Hà Nội. Linh - Hoàng Phước Muội, (2018), Thiết kế và tổ chức [6] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2020), Công văn số 5512/ chủ đề giáo dục STEM cho học sinh trung học cơ sở và BGDĐT-GDTrH về việc Triển xây dựng và tổ chức thực trung học phổ thông, NXB Đại học Sư phạm Thành phố hiện kế hoạch giáo dục nhà trường, Hà Nội. Hồ Chí Minh. [7] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2014), Tài liệu tập huấn Xây THE CURRENT SITUATION OF DEVELOPING THE COMPETENCES OF BUILDING A CHEMICAL EDUCATION PLAN FOR TEACHERS IN HIGH SCHOOLS Dao Thi Viet Anh1, Chu Van Tiem2 ABSTRACT: Building a school education plan towards the development of 1 Email: daothivietanh@hpu2.edu.vn learners’ competencies is one of the important and urgent tasks posed 2 Email: chuvantiem@hpu2.edu.vn for teachers in the teaching process in order to meet the requirements of Hanoi Pedagogical University 2 No.32, Nguyen Van Linh street, Xuan Hoa ward, innovating general education in Vietnam today. This article focuses on Phuc Yen city, Vinh Phuc province, Vietnam clarifying the current situation on: 1/ The need to develop competence in building Chemistry education plans for high school teachers; 2/ Steps to build school education plans in Chemistry; 3/ The necessity of some measures to design school education plans in Chemistry; 4/ The need to use a number of active teaching methods to organize the teaching of topics/ lessons in the Chemistry education plans in the direction of developing capacity for students; 5/ The forms and methods of teacher assessment often used in the process of organizing the implementation of school education plans in Chemistry. KEYWORDS: Chemistry; school education plan; competence development; topic; integration; STEM. Số 40 tháng 4/2021 23

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.