Thực trạng triển khai và điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 2024

Chia sẻ: Tưởng Mộ Tranh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Thực trạng triển khai và điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 2024" với mục tiêu tổng kết thực trạng công tác điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) năm 2024 của NHNN, đánh giá những kết quả đạt được và chỉ ra những mặt tồn tại, hạn chế cần khắc phục, đồng thời, đề xuất các kiến nghị thích hợp để nâng cao hiệu quả công tác điều hành CSTT tại Việt Nam trong giai đoạn tới. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng triển khai và điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 2024

KINH TẾ VÀ XÃ HỘI THỰC TRẠNG TRIỂN KHAI VÀ ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM NĂM 2024 PGS.TS. Tô Ngọc Hưng Trường Đại học Hòa Bình Tác giả liên hệ: tnhung@daihochoabinh.edu.vn Ngày nhận: 22/11/2024 Ngày nhận bản sửa: 04/12/2024 Ngày duyệt đăng: 24/12/2024 Tóm tắt Kinh tế thế giới năm 2024 đối mặt với nhiều thách thức, như: tăng trưởng chậm và không đều, thương mại toàn cầu vẫn bấp bênh, bất ổn chính trị và xung đột quân sự kéo dài v.v.. Trước diễn biến tình hình kinh tế, địa chính trị thế giới nhiều biến động phức tạp, khó lường, kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì đà phục hồi tăng trưởng, lạm phát tăng 3,63% so với năm trước, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra. Năm 2024, Việt Nam khép lại với nhiều điểm sáng trong điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam. Những kết quả đạt được là tiền đề quan trọng, tạo thế và lực để toàn ngành cùng đất nước bước sang kỷ nguyên mới vươn mình, phát triển, giàu mạnh. Bài viết này với mục tiêu tổng kết thực trạng công tác điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) năm 2024 của NHNN, đánh giá những kết quả đạt được và chỉ ra những mặt tồn tại, hạn chế cần khắc phục, đồng thời, đề xuất các kiến nghị thích hợp để nâng cao hiệu quả công tác điều hành CSTT tại Việt Nam trong giai đoạn tới. Từ khóa: Ngân hàng Nhà nước, chính sách tiền tệ, tín dụng, tỷ giá, lạm phát, lãi suất, cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng, xử lý nợ xấu. The Current Situation of Implementing and Managing Monetary Policy by the State Bank of Vietnam in 2024 Assoc. Prof., Dr. To Ngoc Hung Hoa Binh University Corresponding Author: tnhung@daihochoabinh.edu.vn Abstract The global economy in 2024 faces many challenges, such as slow and uneven growth, inflation cooling down in many countries, and reduced policy interest rates. In the context of a volatile and unpredictable global economic and geopolitical situation, Vietnam's economy continues to main- tain its recovery momentum, with inflation controlled at a stable level. By the end of 2024, Vietnam has achieved many positive outcomes in the management of monetary policy by the State Bank of Vietnam (SBV). These results provide an important foundation, creating strength and potential for the entire industry and the country to step into a new era of growth, development, and prosperity. This article aims to summarize the current situation of monetary policy management in 2024 by the SBV, evaluate the achievements, highlight the existing shortcomings that need to be addressed, and propose suitable recommendations to enhance the effectiveness of monetary policy management in Vietnam in the upcoming period. Keywords: SBV, monetary policy, credit, exchange rates, inflation, interest rates, restructuring the banking system, handling bad debts. Số Đặc biệt - Tháng 12.2024 - Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình 13
KINH TẾ VÀ XÃ HỘI 1. Đặt vấn đề khi lạm phát có thể tiếp tục giảm, giúp hỗ trợ Năm 2024 là năm bứt phá có ý nghĩa đặc tăng trưởng toàn cầu đạt 4,3% (IMF, 2024). Việt biệt quan trọng quyết định thành công việc thực Nam vào năm 2025 được dự báo sẽ gặp thuận hiện các mục tiêu trong kế hoạch phát triển kinh lợi trong tăng trưởng nhờ vào các chính sách hỗ tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, tạo nền tảng trợ, nhưng cũng sẽ phải đối mặt với nhiều thách quan trọng hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc thức liên quan đến sự phục hồi toàn cầu, FDI lần thứ XIV. Trong khi nền kinh tế toàn cầu và các yếu tố kinh tế vĩ mô từ các nước lớn như năm 2024 đối mặt với nhiều thách thức, như: Mỹ, châu Âu và Trung Quốc. Sự biến động giá tăng trưởng chậm và không đều, thương mại cả hàng hóa và thách thức từ chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn bấp bênh, bất ổn địa chính trị và cũng sẽ tác động tới tăng trưởng GDP của Việt xung đột quan sự kéo dài, nền kinh tế Việt Nam Nam trong năm 2025, với mức tăng trưởng ước vẫn duy trì đà tăng trưởng tích cực với các động tính trong khoảng 6,1% đến 7,0%. lực tăng trưởng chủ yếu bao gồm hoạt động Từ những lý do trên, việc nhìn nhận lại một sản xuất công nghiệp, khả năng thu hút và giải cách khoa học, chi tiết thực trạng triển khai, ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), kim điều hành chính sách tiền tệ năm 2024 của Ngân ngạch xuất khẩu tăng, sự phục hồi khả quan của hàng Nhà nước Việt Nam là vấn đề vô cùng cấp ngành du lịch. Đặc biệt, lạm phát trong nước bách. Do đó, bài viết này được thực hiện với đang được kiểm soát một cách hợp lý, phù hợp mục tiêu tổng kết thực trạng công tác điều hành với các mục tiêu đã đề ra, giúp tạo ra tiền đề CSTT năm 2024 của Ngân hàng Nhà nước Việt vững chắc cho nền kinh tế. Lạm phát của năm Nam, đánh giá những kết quả đạt được và chỉ ra 2024 tăng 3,63% so với năm trước, đạt mục tiêu những mặt tồn tại, hạn chế cần khắc phục, đồng Quốc hội đề ra (Tổng cục Thống kê, 2025). thời, đề xuất các kiến nghị thích hợp để nâng Trên cơ sở những kết quả và bài học từ năm cao hiệu quả công tác điều hành CSTT tại Việt 2023, NHNN đã ban hành Chỉ thị 01/CT-NHNN Nam trong năm 2025 và giai đoạn tới. và Chỉ thị 02/CT-NHNN vào đầu năm 2024 để 2. Kết quả thực hiện chính sách tiền tệ năm 2024 tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, bao Trong năm 2024, NHNN đã tiếp tục triển gồm chuyển đổi số và đảm bảo an ninh thông tin khai chính sách tiền tệ linh hoạt và hiệu quả, trong hoạt động ngân hàng. Đồng thời, NHNN điều chỉnh các công cụ tiền tệ để phù hợp với cũng chủ động theo dõi diễn biến kinh tế thế biến động thị trường. Một điểm nhấn quan trọng giới và trong nước để triển khai các giải pháp hỗ là việc điều hành nghiệp vụ thị trường mở, với trợ doanh nghiệp và người dân trong việc tiếp các phiên chào mua và bán giấy tờ có giá, nhằm cận vốn tín dụng, phục hồi sản xuất kinh doanh, duy trì thanh khoản cho các tổ chức tín dụng và nhằm thúc đẩy tăng trưởng trong khi vẫn đảm đảm bảo nguồn vốn cho các ngành kinh tế. Đặc bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát biệt, NHNN đã thực hiện hai lần giảm lãi suất và an toàn cho hệ thống tổ chức tín dụng. chào mua giấy tờ trong cuối năm, từ 4,5% xuống Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, 4,0%, nhằm ổn định thị trường tiền tệ (NHNN, hoạt động điều hành CSTT tại Việt Nam đã 2024). Song song với kiểm soát lạm phát, CSTT và đang gặp nhiều khó khăn và thách thức do năm 2024 cũng tập trung vào thúc đẩy tăng độ mở lớn trong bối cảnh kinh tế thế giới phục trưởng kinh tế. Các quyết định điều chỉnh lãi hồi chưa bền vững, rủi ro lạm phát đang hiện suất và cải thiện môi trường đầu tư đã nâng cao hữu và tỷ lệ lãi suất USD tại thị trường quốc khả năng tiếp cận nguồn vốn cho doanh nghiệp. tế vẫn ở mức cao. Trong tương lai gần, công NHNN cũng hợp tác với các tổ chức tín dụng để tác này càng phải thận trọng hơn trước những thực hiện chương trình tín dụng ưu đãi, khuyến thay đổi của bối cảnh thực tiễn. Theo dự báo khích doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất, qua đó, của IMF, năm 2025, tăng trưởng kinh tế toàn hỗ trợ sự phát triển bền vững của nền kinh tế và cầu đạt 3,2%, với sự hỗ trợ từ việc các Ngân giải quyết các khó khăn mà doanh nghiệp gặp hàng Trung ương tiếp tục giảm lãi suất, trong phải trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch. 14 Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình - Số Đặc biệt - Tháng 12.2024
KINH TẾ VÀ XÃ HỘI 2.1. Thực trạng công tác điều hành lãi suất chứng tỏ được vai trò quan trọng của mình trong Trong suốt năm 2024, NHNN vẫn duy trì việc điều hành nền kinh tế, đặc biệt là trong bối các mức lãi suất điều hành không thay đổi, nhằm cảnh đầy thách thức của nền kinh tế thế giới và tạo ra một môi trường lãi suất ổn định, điều cần trong nước. thiết để hỗ trợ nền kinh tế và tăng cường khả 2.2. Thực trạng công tác điều hành tỷ giá, thị năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp cũng như trường ngoại hối và thị trường vàng người tiêu dùng. Đồng thời, NHNN đã chỉ đạo Trong năm 2024, thị trường ngoại tệ và tỷ đối với các TCTD tiết giảm chi phí hoạt động. giá đã phải đối diện với những áp lực lớn và Kết quả mong muốn từ chỉ đạo này là sự gia phức tạp, có sự biến động nhanh chóng. Trong tăng khả năng cạnh tranh của TCTD trên thị giai đoạn nửa đầu năm và từ đầu tháng 10 trở đi, trường, từ đó, có thể giảm lãi suất cho vay đến tỷ giá đã chịu áp lực tăng mạnh do những diễn mức hợp lý, phục vụ nhu cầu vốn ngày càng cao biến khó lường từ kinh tế - chính trị quốc tế. trong bối cảnh phục hồi kinh tế sau những thách Cụ thể, việc đồng USD tăng giá đã làm gia tăng thức trước đó. những thách thức, cùng với những yếu tố khó Bên cạnh đó, NHNN còn đưa ra yêu cầu khăn trong nước như: tình trạng chênh lệch lãi đối với tổ chức tín dụng (TCTD) về việc công suất giữa VND và USD trên thị trường liên ngân khai lãi suất cho vay bình quân, cũng như đưa hàng vẫn duy trì mức âm, và sự mất cân đối ra thông tin chi tiết về tình hình chênh lệch giữa trong cung cầu ngoại tệ trong nhiều giai đoạn. lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay. Mục tiêu Trước bối cảnh đó, NHNN đã thực hiện của yêu cầu này là nhằm tăng cường tính minh điều hành tỷ giá một cách linh hoạt, kịp thời bạch và sự cạnh tranh trong hoạt động ngân và phù hợp, giúp hấp thụ những cú sốc từ bên hàng, đồng thời, tạo điều kiện cho người tiêu ngoài. NHNN đã phối hợp sử dụng đồng bộ dùng, họ có thể dễ dàng lựa chọn sản phẩm vay các công cụ chính sách tiền tệ để hạn chế các phù hợp với nhu cầu tài chính của mình. Hơn áp lực lên tỷ giá. Trong những thời điểm có áp nữa, NHNN đã chỉ đạo rằng thông tin về các lực lớn, NHNN đã công bố phương án sẵn sàng gói tín dụng, các sản phẩm xét duyệt cũng cần bán ngoại tệ cho các TCTD nhằm hỗ trợ thanh phải được công bố rõ ràng trên các trang thông khoản cho thị trường, đáp ứng nhu cầu ngoại tệ tin điện tử của các ngân hàng. Điều này không của nền kinh tế. Những nỗ lực này không chỉ chỉ giúp khách hàng có thêm nhiều thông tin bổ bình ổn thị trường ngoại tệ mà còn góp phần ích, liên quan đến chi phí vay và các điều kiện quan trọng vào việc ổn định nền kinh tế vĩ mô vay mượn, mà còn giúp khuyến khích sự tham và kiểm soát lạm phát. Nhờ vào các biện pháp gia của khách hàng vào thị trường tín dụng một điều hành và can thiệp ngoại tệ của NHNN, cách chủ động hơn. thị trường ngoại tệ tiếp tục duy trì được sự ổn Nhờ vào những biện pháp và chính sách định, tâm lý thị trường được giữ vững, thanh này, lãi suất cho vay đối với các giao dịch phát khoản ngoại tệ thông suốt và tất cả những nhu sinh mới tại các ngân hàng thương mại trong cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế đều được năm 2024 đã tiếp tục có xu hướng giảm. Việc đáp ứng đầy đủ. Tỷ giá cũng diễn biến linh giảm lãi suất cho vay góp phần kiểm soát được hoạt, với mức mất giá của VND phù hợp với lạm phát ở mức 3,69% trong 11 tháng đầu năm xu hướng chung của các đồng tiền khác trong 2024. Điều này đã góp phần vào việc hỗ trợ khu vực và trên toàn cầu. nền kinh tế đạt mức tăng trưởng ấn tượng lên Liên quan đến thị trường vàng, trong năm tới 6,82%. Những nỗ lực này không chỉ củng cố 2024, theo chỉ đạo của Chính phủ, NHNN đã niềm tin của người dân và doanh nghiệp trong báo cáo và đánh giá tình hình thực hiện Nghị hệ thống tài chính mà còn tạo lập môi trường định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động thuận lợi cho sự phục hồi và phát triển bền vững kinh doanh vàng. NHNN nỗ lực bổ sung và sửa của nền kinh tế trong thời gian tới. Thông qua đổi nghị định này để nâng cao hiệu quả quản lý các chính sách hợp lý và đồng bộ, NHNN đã trong bối cảnh mới. Số Đặc biệt - Tháng 12.2024 - Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình 15
KINH TẾ VÀ XÃ HỘI Để giảm chênh lệch giá vàng miếng giữa Tính đến ngày 13/12/2024, tổng tín dụng thị trường nội địa và quốc tế, NHNN đã tổ của nền kinh tế đã tăng 12,5% so với cuối năm chức 9 phiên đấu thầu bán vàng miếng và 47 2023, và tăng 16,51% so với cùng kỳ năm 2023 phiên bán vàng SJC trực tiếp, cung cấp khoảng (NHNN, 2024). Theo quy luật mùa vụ, tín dụng 361.400 lượng vàng SJC, tương đương 13,55 thường có xu hướng tăng cao vào những tháng tấn. Những nỗ lực này giúp giảm chênh lệch cuối năm để đáp ứng nhu cầu vay vốn phục vụ giá vàng trong nước còn khoảng 3-5 triệu thanh toán, giải ngân, mở rộng sản xuất kinh đồng/lượng (NHNN, 2024). doanh và tiêu dùng trong dịp cuối năm và Tết Ngoài ra, NHNN đã phối hợp với các Bộ, Nguyên đán. Những tín hiệu tích cực trên là căn ngành để tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử cứ để khẳng định mục tiêu tăng trưởng tín dụng lý nghiêm các vi phạm liên quan đến kinh doanh cho năm 2024 có khả năng sẽ đạt được. vàng, như buôn lậu và thao túng thị trường. Qua Để nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng đó, việc quản lý hiệu quả thị trường vàng và chính thức cho người dân và doanh nghiệp, bên ngoại hối đã góp phần kiểm soát lạm phát và ổn cạnh các giải pháp điều hành tín dụng và giảm lãi định nền kinh tế vĩ mô. suất, NHNN đã triển khai nhiều biện pháp đồng Việc quản lý chặt chẽ, hiệu quả thị trường bộ như: Hoàn thiện khung pháp lý với những ngoại hối và thị trường vàng của NHNN trong quy định mới để đơn giản hóa thủ tục vay vốn, năm 2024 đã góp quan trọng trong việc kiểm cho phép khách hàng vay qua môi trường số; Tổ soát lạm phát, ổn định thị trường tài chính ngân chức hội nghị trực tuyến toàn ngành để thúc đẩy hàng và ổn định nền kinh tế vĩ mô. tín dụng ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp và tăng 2.3. Thực trạng công tác điều hành tín dụng trưởng kinh tế, đồng thời, làm việc trực tiếp tại Trong năm 2024, với mục tiêu tăng trưởng các địa phương để tháo gỡ khó khăn trong việc kinh tế khoảng 6-6,5% và lạm phát 4-4,5% theo tiếp cận vốn; Kết nối ngân hàng - doanh nghiệp yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ, NHNN đã để đối thoại trực tiếp, nắm bắt khó khăn trong định hướng tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống tiếp cận vốn và xử lý kịp thời; Đẩy mạnh hỗ trợ vào khoảng 15%, điều này sẽ được điều chỉnh các lĩnh vực ưu tiên như sản xuất lương thực, cà theo thực tế của nền kinh tế. NHNN đã giao chỉ phê, và nhà ở, đồng thời, yêu cầu cải cách thủ tục tiêu tăng trưởng tín dụng cho các TCTD và công hành chính, tối ưu hóa quy trình tín dụng và áp khai nguyên tắc xác định chỉ tiêu. dụng công nghệ số; Nâng cao thông tin tín dụng, Thực hiện chỉ đạo từ Chính phủ, NHNN đã tạo thuận lợi cho việc tiếp cận vốn của người dân điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các và doanh nghiệp; Giáo dục tài chính thông qua TCTD hai lần trong năm 2024, vào ngày 28/8 nhiều hoạt động truyền thông. Song song với và 28/11/2024, đảm bảo tính công khai và minh các biện pháp, nhiều chương trình tín dụng cũng bạch, đồng thời, kiểm soát lạm phát. NHNN cũng được triển khai, bao gồm (NHNN, 2024): tiếp tục dỡ bỏ các biện pháp giao chỉ tiêu, tạo điều - Chương trình 120.000 tỷ đồng: Đã có 9 kiện cho TCTD hoạt động linh hoạt hơn. ngân hàng đăng ký tham gia, với tổng số tiền Để duy trì sự an toàn cho hệ thống ngân 145.000 tỷ đồng, trong đó, đã giải ngân 1.903 tỷ hàng và ổn định thị trường tiền tệ, NHNN yêu đồng cho nhà ở xã hội. cầu TCTD thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo về - Chương trình tín dụng cho lâm sản, thủy tiền tệ và tín dụng. Tăng trưởng tín dụng phải an sản: Quy mô chương trình đạt 60.000 tỷ đồng, toàn và hiệu quả, giúp hạn chế nợ xấu và đảm với doanh số giải ngân khoảng 50.000 tỷ đồng bảo an toàn cho hoạt động ngân hàng. NHNN phục vụ hơn 12.000 khách hàng. khuyến khích cấp tín dụng cho các lĩnh vực sản - Chương trình hỗ trợ sản xuất lúa gạo: xuất và kiểm soát chặt chẽ tín dụng với các lĩnh NHNN hợp tác với các Bộ để xây dựng chương vực có rủi ro cao, đồng thời, yêu cầu TCTD tuân trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thủ quy định pháp luật và tăng cường quản lý thụ lúa gạo chất lượng cao tại Đồng bằng Sông rủi ro tín dụng. Cửu Long. 16 Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình - Số Đặc biệt - Tháng 12.2024
KINH TẾ VÀ XÃ HỘI Một điểm sáng của công tác điều hành tín yêu cầu Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài dụng trong năm 2024 là các giải pháp hỗ trợ Gòn (SCB) xây dựng phương án cơ cấu lại theo khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng bởi cơn bão quy định của Luật Các Tổ chức tín dụng. Yagi kịp thời, nhanh chóng và thiết thực. Năm 2024, nợ xấu có xu hướng gia tăng Trước thiệt hại do cơn bão số 3 (Yagi), do bất ổn kinh tế, với tỷ lệ nợ xấu nội bảng đạt ngành Ngân hàng đã nhanh chóng triển khai 1,96% và tổng tỷ lệ nợ xấu là 3,28% vào cuối giải pháp hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp. tháng 10. NHNN đã thực hiện nhiều giải pháp NHNN ban hành 4 văn bản (2 công văn, 1 quyết kiểm soát và xử lý nợ xấu, xử lý được 247,02 định và 1 chỉ thị) yêu cầu các TCTD thực hiện nghìn tỷ đồng chủ yếu từ khách hàng trả nợ và các biện pháp như: cơ cấu lại thời hạn trả nợ, dự phòng rủi ro, trong khi VAMC cũng tham gia miễn giảm lãi vay, hạ lãi suất và cung cấp cho vào việc mua nợ để xử lý nợ xấu (NHNN, 2024). vay mới. NHNN tổ chức hội nghị trực tuyến 3. Đánh giá thực trạng điều hành chính sách với Ủy ban nhân dân 26 tỉnh, thành phố bị ảnh tiền tệ năm 2024 hưởng để triển khai các biện pháp hỗ trợ. Các 3.1. Những kết quả đạt được TCTD đã công khai các gói tín dụng với cam kết Năm 2024, mặc dù gặp nhiều khó khăn và hỗ trợ lên đến 405.000 tỷ đồng cho vay mới và thách thức trong công tác điều hành CSTT và giảm lãi suất, trong đó khoảng 300.000 tỷ đồng giải pháp tín dụng, ngành Ngân hàng đã đạt dành cho khôi phục sản xuất (NHNN, 2024). được những kết quả đáng ghi nhận dưới sự Ngoài ra, NHNN đã trình Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và Thủ tướng ban hành Quyết định 1510/QĐ-TTg quy định Chính phủ. Những thành tựu này thể hiện sự nỗ về phân loại tài sản, mức trích lập dự phòng rủi lực và quyết tâm cao của Ban Lãnh đạo NHNN ro, và phương pháp xử lý đối với khoản nợ của nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và đóng khách hàng gặp khó khăn do bão. Đồng thời, góp vào phát triển kinh tế - xã hội. cũng ban hành Thông tư số 53/2024/TT-NHNN Một trong những kết quả nổi bật là việc cho phép TCTD cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho NHNN đã chủ động điều hành CSTT trong bối khách hàng bị thiệt hại. cảnh kinh tế toàn cầu biến động lớn, giúp kiểm 2.4. Thực trạng công tác cơ cấu lại hệ thống soát lạm phát và củng cố nền tảng ổn định kinh các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu tế vĩ mô. Công tác này không chỉ giúp duy trì Ngành Ngân hàng đã thực hiện Đề án “Cơ mức lãi suất thấp, mà còn định hướng thị trường cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025”, tập trung vào Trong năm 2024, NHNN đã nỗ lực điều xử lý các TCTD yếu kém và cơ cấu lại ngân hành tỷ giá linh hoạt, giữ cho thị trường ngoại tệ hàng thương mại theo chỉ đạo của cơ quan có ổn định, đáp ứng nhu cầu ngoại tệ của nền kinh thẩm quyền. Ngân hàng thương mại nhà nước tế. Tỷ giá đã được điều chỉnh linh hoạt theo biến chủ động nâng cao chất lượng tài sản, kiểm soát động thị trường và các xu hướng toàn cầu. Trong nợ xấu, đặc biệt phục vụ khu vực nông thôn, lĩnh vực vàng, NHNN đã thực hiện các giải pháp trong khi các ngân hàng cổ phần tối ưu hóa quản hiệu quả nhằm bình ổn thị trường, giúp thu hẹp trị và giảm đầu tư vào lĩnh vực rủi ro cao. đáng kể chênh lệch giữa giá vàng trong nước và Đối với các ngân hàng trong diện kiểm quốc tế. Đồng thời, NHNN cũng đã hoàn thiện soát đặc biệt, NHNN đã chuyển giao bắt buộc báo cáo và đề xuất sửa đổi Nghị định 24/2012/ cho Ngân hàng Xây dựng (CBBank) và Ngân NĐ-CP về quản lý kinh doanh vàng. hàng Đại dương (Oceanbank) theo Nghị quyết Công tác điều hành tăng trưởng tín dụng của Chính phủ, đồng thời, dự kiến thực hiện cũng được đổi mới, thông qua việc NHNN chủ chuyển giao cho Ngân hàng Dầu khí Toàn Cầu động điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng theo tình hình (GPBank). NHNN cũng đang chỉ đạo rà soát kinh tế mà không cần đề nghị từ phía TCTD. phương án chuyển giao Ngân hàng Đông Á để Những giải pháp như: tạo điều kiện cho doanh trình Chính phủ trước ngày 20/12/2024, và đã nghiệp tiếp cận vốn và tháo gỡ khó khăn trong Số Đặc biệt - Tháng 12.2024 - Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình 17
KINH TẾ VÀ XÃ HỘI sản xuất kinh doanh được thực hiện tích cực, một cách bền vững, cần có sự phối hợp đồng bộ đặc biệt sau thiên tai. Chương trình kết nối ngân từ các bộ, ngành và địa phương theo chỉ đạo của hàng - doanh nghiệp đã được triển khai rộng rãi, Chính phủ. phù hợp với chỉ đạo của Chính phủ, giúp tháo Thứ ba, đối với công tác điều hành tín dụng: gỡ khó khăn cho khách hàng và doanh nghiệp. Sức ép về cung ứng vốn vẫn lớn đối với các NHNN đã quyết liệt cơ cấu lại các TCTD TCTD, đặc biệt trong bối cảnh huy động vốn và xử lý các TCTD yếu kém, hoàn thành việc từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp và chứng chuyển giao bắt buộc đối với một số ngân hàng, khoán gặp khó khăn. Nguồn lực cho các chương bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và củng cố trình tín dụng vẫn hạn chế so với nhu cầu thực niềm tin vào hệ thống ngân hàng. Nợ xấu được tế của người nghèo và các đối tượng chính sách, tập trung xử lý và kiểm soát, đảm bảo sự ổn định làm ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện chính cho hệ thống ngân hàng trong bối cảnh sản xuất sách. Chương trình cho vay nhà ở xã hội cũng kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Mạng lưới dịch gặp phải nhiều trở ngại như nguồn cung hạn chế vụ ngân hàng tiếp tục phát triển nhanh chóng, và khả năng trả nợ thấp của khách hàng. Một số tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tồn tại trong công tác cấp tín dụng như tập trung trong việc tiếp cận dịch vụ tài chính. tín dụng vào lĩnh vực rủi ro cao và tình trạng đào 3.2. Một số vướng mắc, tồn tại, khó khăn, thách nợ vẫn còn tồn tại. Việc thúc đẩy tín dụng xanh thức của công tác điều hành chính sách tiền tệ và phát triển ngân hàng xanh gặp nhiều khó năm 2024 và những vấn đề đặt ra đối với hoạt khăn do thiếu danh mục phân loại xanh quốc động ngân hàng gia và yêu cầu vốn đầu tư lớn, trong khi vốn huy Mặc dù công tác điều hành chính sách tiền động thường là ngắn hạn. tệ của năm 2024 đã đạt được nhiều điểm tích Thứ tư, đối với công tác cơ cấu lại hệ thống cực, song hoạt động này vẫn tồn tại những hạn các TCTD gắn với xử lý nợ xấu: Việc triển khai chế nhất định và phải đối mặt với nhiều thách Đề án cơ cấu lại hệ thống TCTD gắn với xử lý nợ thức trong tương lai. xấu vẫn chậm, gặp vướng mắc về pháp lý và cơ Thứ nhất, đối với công tác điều hành lãi suất: chế hỗ trợ đối với các TCTD yếu kém. Nợ xấu Mặt bằng lãi suất trong thời gian tới dự kiến sẽ tuy đã xử lý được một phần nhưng vẫn tiềm ẩn chịu nhiều sức ép tăng do nhiều yếu tố, bao gồm rủi ro, chủ yếu tập trung ở các TCTD yếu kém. xu hướng giảm mạnh của lãi suất cho vay trong Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và trong nước thời gian qua và sự gia tăng lãi suất tiền gửi. Nhu còn nhiều khó khăn, nhiều khách hàng chịu thiệt cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế cũng sẽ tạo áp hại lớn về tài sản hình thành từ vốn vay, dẫn đến lực gia tăng lãi suất. Lạm phát hiện tại vẫn có dấu việc trả nợ ngân hàng ngày càng gặp khó khăn. hiệu giảm nhưng chưa bền vững, tiềm ẩn nguy cơ Một số TCTD vẫn tồn tại rủi ro trong hoạt động, tăng cao trong bối cảnh giá cả hàng hóa thế giới đặc biệt là tỷ lệ thu nhập từ tín dụng cao và sự vi biến động phức tạp. Điều này đặc biệt quan trọng phạm pháp luật ngày càng tinh vi. Các công ty khi xét đến độ mở của nền kinh tế Việt Nam đối tài chính gặp khó khăn về lợi nhuận và nợ xấu, với các yếu tố bên ngoài. buộc phải thu hẹp quy mô hoạt động. Ngoài ra, Thứ hai, đối với công tác điều hành tỷ giá, một số quỹ tín dụng nhân dân còn không tuân quản lý thị trường ngoại hối, thị trường vàng: thủ nghiêm túc quy định pháp luật và sự phối Một số yếu tố khó lường có thể gây áp lực lên hợp của chính quyền địa phương trong quản lý tỷ giá và thị trường ngoại tệ như chính sách hoạt động cũng còn hạn chế. của Chính phủ mới tại Mỹ và các diễn biến địa 4. Kiến nghị và đề xuất chính trị quốc tế. Thị trường vàng đang chịu tác 4.1. Đối với Ngân hàng Nhà nước động từ yếu tố tâm lý và kỳ vọng, tạo rủi ro cho Tại trung ương, NHNN theo dõi sát diễn thị trường tiền tệ và ngoại hối, và chưa khuyến biến kinh tế toàn cầu và trong nước để điều hành khích người dân chuyển vàng thành VND để các công cụ CSTT. Điều này bao gồm việc điều đầu tư vào sản xuất. Để ổn định thị trường vàng hành nghiệp vụ thị trường mở, tái cấp vốn cho 18 Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình - Số Đặc biệt - Tháng 12.2024
KINH TẾ VÀ XÃ HỘI các TCTD nhằm hỗ trợ thanh khoản, linh hoạt Các chi nhánh NHNN tại các địa phương điều chỉnh lãi suất và tỷ giá để ổn định kinh tế vĩ cần thực hiện tốt vai trò tham mưu cho Thống mô và kiểm soát lạm phát. NHNN tiếp tục giám đốc NHNN trong quản lý nhà nước về tiền tệ, sát thị trường vàng và triển khai các giải pháp tín dụng, và ngoại hối, đồng thời, nắm bắt những nhằm ổn định, đồng thời, tổng kết các nghị định khó khăn trong thực tiễn triển khai tại địa phương liên quan đến quản lý vàng để đưa ra các đề xuất để đề xuất điều chỉnh chính sách phù hợp. Các sửa đổi cho phù hợp. đơn vị chỉ đạo các TCTD tại địa phương thực NHNN thực hiện các giải pháp điều hành tín hiện giải pháp tín dụng hướng vào sản xuất kinh dụng phù hợp với tình hình kinh tế và yêu cầu về doanh ở những lĩnh vực thế mạnh của tỉnh, thành vốn, đồng thời, giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng phố, kiểm soát lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, và tích cực cho các TCTD ngay từ đầu năm 2025. NHNN tham gia Chương trình kết nối ngân hàng - doanh tiếp tục chỉ đạo các TCTD hướng tín dụng vào nghiệp. Ngoài ra, các cơ quan cũng cần theo dõi sản xuất kinh doanh, kiểm soát chặt chẽ các lĩnh tình hình huy động vốn, lãi suất, và hoạt động vực tiềm ẩn rủi ro và xây dựng sản phẩm tín dụng ngoại hối trên địa bàn, để kịp thời báo cáo và đề phù hợp; chỉ đạo các TCTD hỗ trợ người dân và xuất các giải pháp hỗ trợ phù hợp theo chủ trương doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của bão Yagi và các của Chính phủ và NHNN. sự cố môi trường, thiên tai khác… NHNN cần 4.2. Đối với các tổ chức tín dụng đẩy mạnh chương trình kết nối giữa ngân hàng và Các TCTD chấp hành nghiêm các quy định doanh nghiệp cùng với việc triển khai các chính của NHNN về tiền tệ, ngoại hối và hoạt động sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, như ngân hàng, đồng thời, tuyên truyền cho khách cho vay trong các lĩnh vực lâm sản, thủy sản, và hàng về các chính sách và quy định liên quan. nhà ở xã hội. NHNN tạo điều kiện để Ngân hàng Các TCTD cần xây dựng kế hoạch kinh doanh Chính sách xã hội thực hiện tốt các chương trình phù hợp với các giải pháp điều hành chính sách tín dụng ưu đãi, nâng cao hiệu quả của tín dụng tiền tệ và tín dụng của Chính phủ, đồng thời, chính sách xã hội. đảm bảo thực hiện đúng các chỉ tiêu kế hoạch NHNN tiếp tục triển khai Đề án cơ cấu lại được giao. Để ổn định mặt bằng lãi suất, các cơ hệ thống TCTD nhằm bảo đảm hoạt động hiệu quan này sẽ thực hiện nghiêm quy định lãi suất quả và minh bạch, đáp ứng chuẩn mực quốc tế. và kiểm soát chặt chẽ hoạt động huy động vốn, Giám sát chặt chẽ các TCTD trong việc thực hiện đảm bảo tuân thủ các hướng dẫn của NHNN. phương án cơ cấu lại và xử lý nợ xấu đã được phê Các TCTD cần tập trung vào việc thực hiện duyệt bởi các cấp có thẩm quyền. Tổ chức thực các giải pháp tăng trưởng tín dụng an toàn và hiện và giám sát các phương án chuyển giao bắt hiệu quả, hướng vốn tín dụng vào các lĩnh vực buộc các ngân hàng đã được phê duyệt. Tiếp tục sản xuất kinh doanh và ưu tiên theo chủ trương đề xuất các nội dung cần thể chế hóa trong các của Chính phủ. Các TCTD được chỉ đạo phải quy định pháp luật liên quan đến Đề án cơ cấu đơn giản hóa thủ tục cấp tín dụng, đồng thời, lại hệ thống TCTD. Giám sát tình hình nợ xấu và kiểm soát chặt chẽ các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro các biện pháp xử lý để kiểm soát và hạn chế nợ và nâng cao năng lực thẩm định tín dụng. Ngoài xấu mới phát sinh. Xây dựng phương án tăng vốn ra, công tác thông tin và tuyên truyền về chính điều lệ cho các ngân hàng thương mại cổ phần sách tín dụng cũng cần được đẩy mạnh để hỗ trợ do nhà nước nắm giữ hơn 50% vốn, cùng với kế người dân và doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn hoạch cổ phần hóa Agribank. ngân hàng một cách thuận lợi. NHNN cấp trung ương cũng cần chỉ đạo Các TCTD triển khai phương án cơ cấu lại các đơn vị liên quan phối hợp nghiên cứu, đổi gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025, nhằm mới và nâng cao chất lượng công tác thống kê, nâng cao năng lực tài chính và kiểm soát chất phân tích và dự báo để phục vụ công tác hoạch lượng tín dụng của các TCTD. Thường xuyên định và điều hành có hiệu quả mọi khía cạnh rà soát tổng thể các mặt hoạt động, các quy định của CSTT. Số Đặc biệt - Tháng 12.2024 - Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình 19
KINH TẾ VÀ XÃ HỘI của pháp luật có liên quan để cao hiệu lực, hiệu triển của doanh nghiệp và nền kinh tế đặt trong quả trong công tác quản trị hoạt động, kịp thời bối cảnh kinh tế đất nước trong năm vượt qua nhận diện các rủi ro, sai phạm, triển khai các nhiều khó khăn, thách thức từ yếu tố bên ngoài giải pháp cảnh báo, phòng ngừa từ sớm, xử lý của nền kinh tế hội nhập, cũng như khó khăn nội nghiêm túc, đúng quy định, tăng cường kiểm tại của nền kinh tế do ảnh hưởng của thiên tai soát chất lượng tín dụng và tuân thủ quy định và hậu đại dịch Covid-19. Kết quả này tiếp tục về phòng ngừa rửa tiền cũng là những nhiệm vụ là nền tảng quan trọng để phát triển trong năm trọng tâm cần được thực hiện quyết liệt. 2025, năm mà ngành Ngân hàng có nhiều đổi Kết quả trong điều hành chính sách tiền tệ mới về mô hình tổ chức nhằm nâng cao hiệu lực, của Ngân hàng Nhà nước trong năm 2024 cho hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về tiền tệ thấy là những dấu ấn nổi bật gắn liền với sự phát tín dụng và hoạt động ngân hàng. Tài liệu tham khảo IMF (2024). World Economics Outlook, Policy Pivot, Rising Threats. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. (2024). Báo cáo Kết quả hoạt động ngân hàng năm 2024 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2025. Tổng cục Thống kê (2025). Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội Quý IV và năm 2024. 20 Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình - Số Đặc biệt - Tháng 12.2024