
153
THỰCTRẠNGVÀGIẢIPHÁPNÂNGCAOCHẤTLƯỢNG
ĐÀOTẠOSINHVIÊNNGÀNHKIẾNTRÚCTRONG
BỐICẢNHCHUYỂNĐỔISỐ-TRƯỜNGHỢPBÀIGIẢNG
HOUSE3DMÔNCẤUTẠOKIẾNTRÚCDÂNDỤNG
NguyễnHuyHoàng
,BùiVănLong
Email:ktshuyhoang@hou.edu.vn
Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:29/09/2025
Ngàyphảnbiệnđánhgiá:15/10/2025
Ngàybàibáođượcduyệtđăng:24/10/2025
DOI:10.59266/houjs.2025.867
Tómtắt:Trongbốicảnhcạnhtranhgiáodụcđạihọcnóichungvàđàotạongànhnội
thất,kiếntrúcnóiriêng.
Năm2023,theoconsốthôngkêcủaBộGiáodụcvàĐàotạothìtỷ
lệsinhviênđăngkýhọcngànhkiếntrúcvàxâydựnglà3,69%trêntổngsốsinhviênđạihọc
(thốngkêkhôngtáchriêngngànhKiếntrúc).NgànhhọckiếntrúctạiKhoaTạodángcông
nghiệp-TrườngĐạihọcMởHàNộisốlượngsinhviênngànhkiếntrúctừnăm2014-2024ở
mứcrấtkhiêmtốn(trungbìnhkhoảng40sinhviên/khóa).Thựctếđangdiễnralàchương
trìnhdạyvàhọctrongcơsởđàotạochưatheokịpvớisựthayđổithựctiễnbênngoài(Công
tytưvấn,Việnthiếtkế...).Trongkhichươngtrìnhđàotạoluônđượcchỉnhsửavàđổimới
nhằmthuhẹpkhoảngcáchgiữalýthuyếthànlâmvàthựctếxửlýtìnhhuống,lýthuyếtgắn
vớithựchành.Việcsốhóabàigiảngmônhọcngànhkiếntrúclàviệccầnthiếtđểtrựcquan
dễhiểu,quasựhỗtrợcủaứngdụngcôngnghệnhư3D
vàthựctếảo(VR
3
),từđótăng
cườngquátrìnhtựhọc,tựtìmhiểucủasinhviên;đồngthờigiảmbớtthờigiangiảngviên
trìnhbàylýthuyếtđểtăngcườngtraođổivàhướngdẫnbàitậpthựchành.Vớisựhỗtrợ
củaphầnmềmcôngnghệthôngtintronghoạtđộngdạyhọc,quacácmônhọcsẽtăngcường
vànângcaohiệuquảcôngviệc,hỗtrợgiúpngườihọctiếnbộvànângcaochấtlượngdạy
học.Phươngphápnghiêncứuđượcsửdụngbaogồmthốngkêmôtả,phântíchvàtổnghợp,
nghiêncứuliênngành.Đổimớichấtlượngchươngtrìnhhọcđượccụthểhóabằngviệcbiên
tậpbàigiảngcủanhữngmônhọcquaquátrình:i.ứngdụngcôngnghệthôngtinxậydựng
1
TrườngĐạihọcMởHàNội
2
Côngnghệ3D(viếttắtcủathree-dimensionaltechnology)đềcậpđếnquátrìnhtạohoặcthaotácđối
tượng,hìnhảnhhoặcmôhìnhtrongkhônggianbachiều.
3
Thựctếảo,têntiếnganhvirtualreality(ViếttắtlàVR)làcôngnghệgiúpconngườicóthể“cảmnhận”
khônggianmôphỏngmộtcáchchânthựchơnnhờvàomộtloạikínhnhìn3chiều.

154
nộidungbàigiảng;ii.thuthậpvàbổxungdữliệusơcấpvàthứcấpcủapmônhọc;iii.Sử
dụngphầnmềmtinhọcđểsốhóavàmôphỏngmôitrườngkhônggian3Dgiảlậpchochitiết
ngôinhàvớinhữngcấutạothànhphầncủangôinhàđó(môncấutạokiếntrúcdândụng-kết
cấubêtôngcốtthépvàkếtcấugỗtruyềnthống).
Từkhóa:chươngtrìnhhọckiếntrúc,sốhóa,bàigiảngdùngcôngnghệ3D,cấutạokiếntrúc
I.Đặtvấnđề
MônhọcCấutạokiếntrúchaycòn
gọi là Nguyên lý cấu tạo kiến trúc (nội
dungchiarõhaiphầnlàcấutạokiếntrúc
nhàdândụngvàcấutạokiếntrúcnhàcông
nghiệp).Tàiliệu giảngdạymônhọcnày
có: cuốn“cấutạokiếntrúc”củaBộXây
Dựngchủyếulàhìnhvẽkỹthuậtứngdụng;
cuốn“Nguyênlýcấutạokiếntrúcnhàdân
dụng” do thầy Phan Tấn Hài
4
chủ biên
đượcxuất bản 1986; cuốn “Cấu tạo kiến
trúcnhàdândụng”doGs.Ts.KtsNguyễn
ĐứcThiềm
5
làm chủbiênđược xuất bản
năm1998;Cuốn“Cấutạokiếntrúc”của
bộmônCấutạovàtrangthiếtbịcôngtrình-
khoaKiếntrúcĐạihọcKiếntrúcHàNội,
do Ts.Kts Phạm ViệtAnh và Pgs.Ts.Kts
NguyễnKhắcSinhchủbiênđượcxuấtbản
năm;Cuốn“GiáotrìnhCấutạokiếntrúc”
chủbiênTs.KtsTạTrườngXuân
6
-Trường
ĐạihọcMởHàNội,đượcxuấtbảnnăm
2023.HọcphầnCấutạokiếntrúcdầnđược
rútthờilượngxuốngcòn90tiếtvàhiệntại
đanglà60tiết(4tínchỉ),đượcgiảngdạyở
đầuhọckỳ3củachươngtrìnhđàotạo.Nội
dungcủamônhọcthườngđượcgiảngdạy
chủyếuphầnlýthuyếtvớinhữngnguyên
lýcơbảnvàgiớithiệunhữngcấutạogắn
vớicôngnghệxâydựnghiệntại;bêncạnh
4
Năm1986,nhómcánbộgiảngdạyTrườngĐạihọcKiếntrúcTpHồChíMinhđãbiênsoạngiáotrình
“Nguyênlýcấutạokiếntrúcdândụng”nhằmphụcvụchocánbộthiếtkếkiếntrúcvàsinhviênkiếntrúc
xâydựng.
5
KiếntrúcsưNguyễnĐứcThiềm(1938-2008),lànhàgiáoưutúđãthamgiacôngtácđàotạokiếntrúcsư
hơn40nămtạiViệtNamvàcóhơn11giáotrìnhđượcGiảithưởngKiếntrúcQuốcgia.
6
TạTrườngXuânlàmộtkiếntrúcsưcóuytín,đượckínhtrọngtrongngànhvớivaitrò“bậcthầyvềcác
nguyênlýthiếtkếkiếntrúc”.
đólànộidungvớinhữngchitiếtcấutạođã
cómangtínhcơbảnvàcũ,ítsửdụngđến
như:cấutạocửaliênkếtgỗ,cấutạomái
dốc-máingói,máibroximăng,cấutạo
thang bám tường leo lên tummái- thang
khỉ,cấutạolòxưởixâygạchvớiốngkhói,
cấutạomónggạch...Trongmỗichươngcủa
nộidunghọcphầnCấutạokiếntrúc,kiến
thứcvềcấutạocácbộphậncấuthànhnên
kiếntrúcnhàđềuđượckếthợpvớibàitập
thựchànhtriểnkhaivẽlạichitiếtcấutạo
(từtàiliệumônhọc).Nhữngnộidungthực
hành,vẽlạichitiếtcấutạodựatrênnguyên
tắclàmlại-chéplại,vớilốihướngdẫnhọc
cũnhưngantoànđólàlàmlạichođúngvới
nhữnggìđãcó(nhớvàápdụnglại).Học
đểbiếtlàngườihọcsẽlấyđúngchitiếtcấu
tạovớinhữngbộphậncấuthànhđómàít
hiểuvềnhucầu/mụcđíchsửdụng,loạivật
liệuvớitácđộngcủamôitrường...từđó
hìnhthànhchitiếtcấutạocủabộphậnnhà.
Muốn người học hiểu được điều này và
làmchủđược(lýthuyết,thựctếsửdụng)
nhữngchitiếtcấutạocủatừngbộphậncấu
thànhnhà...thìviệcxâydựngbàigiảngsẽ
cầncóhìnhảnhminhhọaquanhữngvídụ
thựctếvớisựphântíchcụthể(vềvậtliệu,
chitiếtliênkết,phạmviápdụng,hiệuquả
sửdụng,sosánhgiáthànhv.v...).Từnhu

155
cầuthựctếvàsựhỗtrợđắclựccủacông
nghệthôngtin-phầnmềm3Dđượcứng
dụng hỗ trợ bài giảng môn cấu tạo kiến
trúc,minhhọakhônggianbachiềuchitiết
vậtthểcấutạocácbộphậnthànhphầnhình
thànhnênngôinhà.
Hoạt động giảng dạy môn cấu tạo
kiến trúc trong các trường đào tạo kiến
trúc hiện nay (trong đó có ngành kiến
trúc- Trường ĐH Mở HN) được giảng
dạychủyếuvớiviệctiếpcậnnộidungvà
sửdụngcácphầnmềmvàtrìnhchiếubài
giảngquacácslide(cácphầnmềmtrình
chiếuthôngdụnghiệnnaycó:Microsoft
PowerPoint
7
, Google Slides
8
và Canva
9
)
sử dụng nhiềunhất là phần mềmPower
point.Việcviết riêngphần mềm 3Dmô
phỏngngôinhàcũngnhưchitiếtcấutạo
ngôinhàlàchưacóainghiêncứu.
II.Cơsởlýthuyết
2.1.Đolườngchấtlượngdạyhọc
Đolườngchấtlượngdạyhọcmôn
họccấutạokiếntrúc
10
sẽdựavàocáctiêu
7
MicrosoftPowerPoint:Làphầnmềmtrìnhchiếuphổbiếnnhấtvàđượcsửdụngrộngrãi,(naylàMicrosoft
365)vàcungcấpđầyđủcáctínhnăngmạnhmẽđểtạoracácbàithuyếttrìnhchuyênnghiệpvớivănbản,
hìnhảnh,videovàâmthanh.
8
GoogleSlides(GoogleTrangtrìnhbày):chophépnhiềungườicùnglàmviệctrênmộtbàithuyếttrình
cùnglúc,dễdàngchiasẻvàtruycậptừbấtkỳthiếtbịnàocókếtnốiinternet.
9
Canvalàmộtcôngcụthiếtkếtrựctuyếnmạnhmẽchophéptạoracácslidethuyếttrìnhđẹpmắtlinhhoạt
vàphùhợpvớinhiềungười.
10
HọcphầnCấutạokiếntrúc(7E1522.22)thuộcnhómcáchọcphầncơsởngành.Cóchuẩnđầura(CLO):
CLo1Tậphợpkiếnthứcvềnguyênlýcấutạokiếntrúccôngtrìnhđểphụcvụchothiếtkếkiếntrúc.CLO2
Đánhgiágiảiphápthiếtkếbằngkiếnthứccơbảnvềnguyênlýcấutạocácbộphậncủacôngtrìnhxây
dựngdândụngthôngqualàmviệcđộclậpvàlàmviệcnhóm.CLO3Vậndụngkiếnthứclýthuyếttổng
hợp,kỹnăngchuyênmônđểđưaracácgiảiphápthiếtkếcấutạokiếntrúctừtổngthểđếnchitiếttheo
từngyêucầuđượcđặtra.
11
Chuẩnđầuracủamônhọcgắnvớichuẩnđầura(chỉsốPI)củaCTĐTtươngứngvớicácmiềnKiến
thức;Kỹnăng;TháiđộtrongChươngtrìnhđàotạongànhkiếntrúc-đãđượcTrườngĐHMởHNphê
duyệt):PI1.2Thựchànhđạođứcnghềnghiệptrongthiếtkếkiếntrúc,quyhoạch:Tuântheoquychuẩn,
tiêuchuẩnthiếtkế,tôntrọngdisản,môitrườngvàcộngđồng.PI2.2Vậndụnghệthốngkiếnthứcđương
đạivềkhoahọc,kỹthuậtvànghệthuậttrongthiếtkếkiếntrúc,quyhoạch.PI3.3Thểhiệnhồsơthiếtkế
theocácyêucầuđặtra.PI5.2Thểhiệnsảnphẩmlàmviệcnhómdựatrênngônngữvàcáckỹnăngchuyên
môncủakiếntrúc,quyhoạch
chívềsựphùhợpcủakiếnthức,kỹnăng
vàtháiđộcủangườihọcbámsátvớichuẩn
đầuracủachươngtrìnhđàotạo(CTĐT)
ngành kiến trúc
11
. Sau khi kiểm tra kết
thúc môn, kết quả thi sẽ phản ảnh mức
độđạtcủangườihọchọctậpvàphảnánh
nănglựcngườihọccókhảnăngtriểnkhai,
hoànthànhmộtphầnviệcchínhtronghồ
sơthiếtkếkiếntrúctrênthựctế.
Đối với người học: (Kết quả học
tập) đo lường mức độ đạt được chuẩn
kiến thức,kỹnăngvà thái độ củangười
học.(Nănglựcthíchứngvàviệclàm)Khả
năngxửlýtìnhhuốngđểhoànthànhhồsơ
thiếtkếchitiếtcấutạokiếntrúc.(Sựhài
lòngcủa người học): Mức độyêuthích,
hứngthúvớimônhọc.
Đối với giảng viên: (mức độ sinh
viênđạtCLO)xemxéttỉlệđạttrêntừng
CLOcủamônhọc,từđóviếtbáocáomôn
học và đề xuất giải pháp cải tiến, điều
chỉnh bài giảng để giúp người học tiến
bộ,chủđộngtìmhiểuvàxâydựngtưduy
phântíchđưaragiảiphápthiếtkếchitiết

156
cấutạokiếntrúc,từđócómứcđộđạtvà
đạtcaođốivớiCLOcủamônhọc.
2.2. Nguyên tắc giáo dục đại học
lấyngườihọclàmtrungtâm
Nguyêntắcnàytậptrungvàochủthể
họctậplàsinhviên,chủđộngnghiêncứu,
tựhọc,tìmtòiđểhiểunộidungmônhọc
thay vì thụđộng thu nạpkiến thức. Nội
dungbaogồmnhữngvấnđềnhư:tạora
môitrườnghọctậptíchcực,khuyếnkhích
sựthamgiavàtựnghiêncứucủangười
học...bêncạnhđóvaitròcủagiảngviênlà
ngườihướngdẫn,hỗtrợvàtạođiềukiện
đểsinhviênpháthuynănglựccánhân,tư
duyphảnbiện,pháthiệnvấnđềkhoahọc,
vấnđềkỹthuật,thẩmmỹ,hiệuquảkinh
tế...củamônhọc.
2.3.Pháthuytínhtựhọc,tựnghiên
cứuởngườihọc
Đểpháthuytínhtựhọc,tựnghiên
cứu của sinh viên đối với chương trình
học nói chung và đối với các môn học
cơsởngành,chuyênngành-trongđócó
môncấutạokiếntrúc;cầnkếthợpnhiều
yếutốnhư:xácđịnhmụctiêumônhọcrõ
ràng,rènluyệnkỹnăngtưduy,kỹnăng
thực hành, lý thuyết với các nguồn tài
liệu,nhữngtiêuchíđánhgiávàmứcđộ
đolường.Lựachọnphươngpháphọctập
khoahọc.Sựthamvấnvàhỗtrợtừphía
giảngviên.
2.4. Xây dựng chuẩn đầu ra của
mônhọc
Việc xây dựng chuẩn đầu ra của
mônhọccấutạokiếntrúcđượcxácđịnh
dựatrênnhữngchỉsốPI
12
thuộcchuẩnđầu
ra(PLO)củachươngtrìnhđàotạo(được
hình thành từ quá trình thiết kế chương
12
Chỉsốthựchiện(PerformanceIndicator),lànhữngtiêuchícóthểđolườngđượcdùngđểđánhgiásự
đạtđượccácchuẩnđầuracủachươngtrìnhđàotạo(ProgramLearningOutcome-PLO).
trìnhđào tạo- đã đượcphê duyệt).Xây
dựng các yêu cầu cần đạt được đối với
ngườihọcnhư:về(Kiếnthức)Sinhviên
phảiđánhgiáđượcnhữnggiảiphápthiết
kếchitiếtcấutạokiếntrúcthôngqualàm
việcnhóm-trêncơsởnắmvữngnguyên
lý,lýthuyếtcơbảnvềcấutạocácbộphận
củacôngtrìnhkiếntrúc;về(Kỹnăng)đó
làtínhchínhxáctrongquátrìnhthựchiện,
đưaraquyếtđịnh,đưaragiảiphápthiếtkế
chitiếtcấutạodựatrêntìnhhuốngthựctế
củacôngtrìnhkiếntrúc;về(Tháiđộ,tự
chủ,tựchịutráchnhiệm)đólàtinhthần
tráchnhiệmvớiviệchọc,tưduytổnghợp
kiếnthức,nguyênlýcấutạocácbộphận
cấuthànhcôngtrìnhkiếntrúctừđótriển
khai thiết kế phùhợp, hiệuquả vàđảm
bảođúngyêucầucủanhiệmvụthiếtkế.
Môtảchuẩnđầuramộtcáchkhoa
họctheoS.M.A.R.T:Specic(Cụthể)Rõ
ràng, không mơ hồ. Measurable (Đo
lườngđược)Cóthểđánhgiáđượcmứcđộ
đạtđược.Achievable(Khảthi)Cóthểđạt
được trong phạm vi môn học. Relevant
(Liên quan) Phù hợp với mục tiêu môn
họcvàchươngtrìnhđàotạo.Time-bound
(theothờihạn)Đạtđượcsaukhikếtthúc
mônhọc.
Chuẩn đầu ra môn học cần đảm
bảoyếutốcácbênliênquannhư:(Thảo
luận với đồng nghiệp) Trao đổi với
giảngviên cùngbộ mônđểthốngnhất
vềchuẩnđầura.(Thamkhảoýkiếnđơn
vịsửdụng lao động-nhà tuyểndụng)
Khảo sátýkiếncủacácdoanhnghiệp,
nhàsửdụnglaođộngtronglĩnhvựctư
vấnthiếtkếkiếntrúc,việnnghiêncứu
kiến trúc và thiết kế, thi côngxâylắp,
vật liệu và trang thiết bị công trình.

157
(Thamkhảocácchươngtrìnhđàotạocó
cùngchuyênngành)Xemxétchuẩnđầu
racủacáctrườngđạihọcuytíntrongvà
ngoài nước vềđàotạo ngành kiếntrúc
đểcóthêmýtưởngvàđốisánh.
2.5.Lýthuyếthọctậptrựcquanvà
nhậnthứckhônggian(visuallearning)
Họctậptrựcquan(visuallearning):
Đâylàmộtphươngpháphọcdựatrênviệc
sửdụnghìnhảnh,biểuđồ,sơđồ,vàcác
yếutốthịgiáckhácđểtruyềntảithôngtin
hiệuquảhơn.Lýthuyếtnàyphùhợpvới
nhữngngườihọcbằngthịgiácvàthường
được ứng dụng trong các lĩnh vực như
thiếtkếkiếntrúc,nộithất.
Nhận thức không gian (spatial
cognition): Đây là khả năng của một
người để hiểu, ghi nhớ và thao tác với
thôngtinvềkhônggianvàvịtrítươngđối
củacácđốitượng.Nóliênquanđếncách
conngườihìnhdungvàđịnhhướngtrong
thếgiớithực.
2.6.Lýthuyếthọctậpkiếntạovà
trảinghiệm
Lý thuyết học tập kiến tạo:Theo
thuyếtnày,ngườihọckhôngchỉthụđộng
tiếpnhậnkiếnthứcmàtựmìnhxâydựng
nêntrithứcthôngquatươngtácvớimôi
trườngxungquanh.Đặcđiểmchínhcủa
lý thuyết này chú trọng vào vai trò của
ngườihọctrongviệcxâydựngkiếnthức,
họctậpdựatrêntrảinghiệmvàgiảiquyết
vấnđề,họctậphợptác,vàđánhgiácảquá
trìnhlẫnkếtquảhọctập.
Học tập trảinghiệm: phươngpháp
này nhấn mạnh việc học hỏi thông qua
cáchoạtđộngthựctế,cósựthamgiatrực
tiếpcủa người học. Sinh viêncó cơ hội
thựchành,trảinghiệm,sauđóphảnánh
vềkinhnghiệmđóđểrútrabàihọccho
bảnthân.Từđókếtnốikiếnthứcmớivới
kiếnthứccũ,thayđổinhậnthứcvàhành
vicủangườihọc.
2.7.Ứngdụng phầnmềm 3Dcác
chitiếtkiếntrúctrongbàigiảngmôncấu
tạokiếntrúc
Ứng dụng phần mềm 3D chi tiết
kiến trúc trong bài giảng môn cấu tạo
kiến trúc giúpsinh viên hiểu rõ hơn về
cấutạo,kếtcấuvàhìnhdángcôngtrình
thôngquacácmôhìnhthựctế,nângcao
khảnăngtrựcquanhóa,tươngtácvàđưa
ragiảiphápthiếtkếchitiếtcấutạo.Việc
3Dhóacácchitiếtcấutạokiếntrúccủa
ngôinhà(côngtrìnhkiếntrúcdândụng)
là quá trình tạo ra hoặc chuyển đổi một
đốitượng,khônggian,hoặcdữliệuthành
dạng ba chiều (3D Modeling) trên máy
tính(tạomôhìnhbằngphầnmềm).Việc
xâydựngbàigiảngmônhọcvớiminhhọa
yếutốkhônggian3chiềucácchitiếtcấu
tạo kiến trúc của ngôi nhà từ móng đến
mái (qua phần mềm minh họa sử dụng
thuậttoánđiềukhiển,táchchitiếtbộphận
cấutạongôinhàvàtươngtác,điềukhiển
xoay trong khônggian ảo) có nhữnglợi
íchtronghoạtđộngdạyvàhọcnhư:tăng
thờilượng trao đổi lý thuyết vàbài tập,
sinhviênchủđộngtìmhiểunộidungmôn
học,tìmhiểuthựctếđểđưaragiảipháp
chobàitập...
III.Phươngphápnghiêncứu
3.1.Phươngphápnghiêncứuđối
chiếuvàsosánh
Làphươngphápphântích,đốichiếu
vàtìmrađiểmtươngđồng,khácbiệtgiữa
cáctàiliệuthamkhảo,bàigiảngcóliên
quanđếnmôn họccấutạokiếntrúc.Từ
đóxâydựngbàigiảngcủamônhọcnày
chophùhợpvớichươngtrìnhhọcvàđối

