TR
NG Đ I H C QUY NH N
ƯỜ
Ế
Ạ Ọ Ơ KHOA KINH T & K TOÁN Ế --- ---
Đ ÁN CHUYÊN NGÀNH
Ề
Đ tài:ề
Ụ THU GIÁ TR GIA TĂNG VÀ ÁP D NG
Ế
Ị
VI T NAM
THU GIÁ TR GIA TĂNG Ị
Ế
Ở Ệ
Sinh viên th c hi n : Nguy n Th Vi Ngân ự ệ ễ ị
: K toán 32B L pớ ế
Giáo viên h ng d n : CN. Lê Xuân Quỳnh ướ ẫ
M C L C
Ụ
Ụ
DANH M C CH VI T T T
Ữ Ế Ắ
Ụ
L I M Đ U Ờ Ở Ầ
CH
NGƯƠ I: LÝ THUY T VÊ THU GIÁ TR GIA TĂNG
Ế
Ế
Ị
1.1. Khái ni m ệ và đ c đi m thu giá tr gia tăng (GTGT)………….……..
ể ế ặ ị
1.1.1. Khái ni m thu
……..1
ệ ế
1.1.2. Đ c đi m c a thu
GTGT……………………………………………………….....1
ủ ể ặ ế
1.2. N i dung c b n c a thu GTGT
GTGT……………………………………………………...1
ơ ả ủ ộ ế ở ệ Vi t
1.2.1. Ph m vi áp d ng………………………………………………………………..2
Nam…………………………….....2
1.2.1.1. Đ i t
ụ ạ
1.2.1.2. Đ i t
ng ch u thu GTGT…………………………………………...........……..2 ố ượ ế ị
1.2.1.3.
ng không ch u thu GTGT………………………………………………..2 ố ượ ế ị
1.2.2. Căn c tính thu GTGT…………………………………………………....…..4
Ng i n p thu …………………………………………………………………......4 ườ ộ ế
1.2.3. Ph
ứ ế
ng pháp tính ươ
1.2.3.1.
thu ………………………………………………………...5 ế
Ph ng pháp kh u tr thu ………………………………………………….…… ươ ừ ế ấ
a. Đ i t
5
b. Cách tính thu GTGT ph i n p……………………………………………………....5
ng áp d ng…………………………………………………………………......5 ố ượ ụ
1.2.3.2.
ả ộ ế
a. Đ i t
Ph ng pháp tr c ti p trên GTGT……………………………………………...10 ươ ự ế
ng áp ố ượ
b. Ph
d ng…………………………………………………………………….10 ụ
ng pháp tính thu GTGT……………………………………………………….11 ươ ế
1.2.4. Đăng ký, kê khai, n p, hoàn thu và quy t toán ộ
ế ế
1.2.4.1. Đăng ký thu ……………………………………………………………………….12
thu ……………………….12 ế
1.2.4.2.
ế
a. Đ i v i hàng hóa nh p kh u ch u thu GTGT…………………………………....13 ế
Kê khai thu GTGT……………………………………………………………….13 ế
b. Đ i v i hàng hóa, d ch v trong n
ố ớ ẩ ậ ị
1.2.4.3.
c……………………………………………..14 ố ớ ụ ị ướ
N p thu GTGT………………………………………………………………...…14 ế ộ
a. Đ i v i c s trong n ố ớ ơ ở
b. Đ i v i hàng nh p kh u………………………………………………………………
c…………………………………………………………….15 ướ
ố ớ ẩ ậ
15
ề ộ c. Đ ng ti n n p ồ
thu …………………………………………………………………….15 ế
1.2.4.4. Hoàn thu GTGT…………………………………………………………………16 ế
1.2.4.5. Quy t toán thu GTGT…………………………………………………………..16 ế ế
CH
ƯƠ
NG II: VAI TRÒ VÀ TH C TR NG THU GTGT Ự
Ạ
Ế
Ở
VI T NAM
Ệ
2.1.
S c n thi t khi ban hành lu t thu ự ầ ế ậ ế
2.2. Vai trò và tác đ ng c a thu GTGT………………………………………...18
GTGT………………………………...18
2.2.1. Vai trò c a thu GTGT……………………………………………………….18
ủ ộ ế
ủ ế
2.2.2. Tác đ ng c a thu ộ
ủ ế
2.2.2.1.
GTGT…………………………………………………….19
2.2.2.2.
Tác đ ng đ n giá c và l m phát……………………………………………….19 ế ả ạ ộ
2.2.2.3.
Tác đ ng c a thu GTGT t i thu ngân sách nhà n c……………………...21 ủ ế ộ ớ ướ
2.3. Nh ng thành công b
Tác đ ng c a thu GTGT t i các doanh nghi p……………………………..22 ủ ế ộ ớ ệ
ữ ướ ầ c đ u sau khi th c hi n thu GTGT………. ệ ự ế
……..23
2.4. Nh ng khó khăn v
ữ ướ ự ng m t còn t n t i trong quá trình th c ồ ạ ắ
hi n……...25 ệ
CH
NG III: NGUYÊN NHÂN VÀ GI
ƯƠ
Ả
Ệ I PHÁP HOÀN THI N
THU GTGT Ế
3.1. Nguyên nhân…………………………………………………………………..28
3.2. M t s gi t Nam…...………………… ộ ố ả i pháp hoàn thi n thu GTGT ệ ế Vi ở ệ
29
K T LU N
Ậ
Ế
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
Ụ
Ả
Ệ
DANH M C CH VI T T T
Ữ Ế Ắ
Ụ
Ch vi
Tên đ y đầ ủ Giá tr gia tăng
t t t ữ ế ắ GTGT NSNN SXKD TSCĐ TW XHCN Xã h i ch nghĩa ị cướ Ngân sách nhà n S n xu t kinh doanh ấ ả Tài s n c đ nh ả ố ị ngươ ủ Trung ộ
L I M Đ U Ờ Ở Ầ
Vi t Nam đang t ng b c ti n t i h i nh p n n kinh t ệ ừ ướ ế ớ ộ ề ậ th gi ế ế ớ ể ắ ị i. Đ b t k p
v i ti n trình này thì chúng ta ph i liên t c có nh ng c i cách nh m làm phù h p và ụ ớ ế ữ ả ả ằ ợ
thích nghi v i đi u ki n và hoàn c nh c a n n kinh t ủ ề ệ ề ả ớ th gi ế ế ớ ự i. Trong đó vi c th c ệ
ứ ạ hi n c i cách v thu là m t v n đ h t s c quan tr ng, nh m làm tăng s c c nh ề ế ứ ộ ấ ệ ề ế ằ ả ọ
tranh trên các lĩnh v c v th ng m i m u d ch, ngu n v n đ u t n c ngoài. ự ề ươ t ầ ư ừ ướ ạ ậ ố ồ ị
Khi ti n t ế ớ ế i Hi p đ nh v thu quan AFTA và h i nh p WTO thì nh ng bi n ữ ệ ề ế ậ ộ ị
đ i v c c u thu và ngu n thu ngân sách là m t đi u không th tránh kh i. Vì th ổ ề ơ ấ ề ế ể ồ ộ ỏ ế
chúng ta c n ph i c i cách thu nh m hoàn thi n h th ng thu còn nhi u thi u sót ệ ố ả ả ề ế ế ế ệ ằ ầ
đ đáp ng đòi h i c a th i kỳ m i. ể ỏ ủ ứ ờ ớ
c v trí quan tr ng trong h T khi ra đ i cho đ n nay thu GTGT đ ế ừ ế ờ ã chi m đ ế ượ ị ọ ệ
th ng thu c a các n c. i tiêu dùng là ế ủ ố ướ Thu GTGT là m t lo i thu gián thu, ng ộ ế ế ạ ườ
ng i bán hàng là ng i n p thu . Vai trò c a nó là đi u ti ườ i ch u thu nh ng ng ế ư ị ườ ườ ộ ủ ề ế ế t
ã h i, t o ngu n thu cho ngân sách nhà n c. thu nh p đ m b o công b ng x ả ậ ằ ả ộ ạ ồ ướ
c Qu c h i khoá IX thông qua t Lu t thu GTGT đ ế ậ ượ ố ộ ạ ệ i kỳ h p th II, có hi u ứ ọ
ngày 1/1/1999, thay th cho Lu t thu doanh thu. T khi chúng ta áp l c thi hành t ự ừ ế ế ậ ừ
ã đem l d ng Lu t thu GTGT đ n nay, đ ụ ế ế ậ ạ ế i nh ng thành công và nh ng m t h n ch . ặ ạ ữ ữ
S thu ngân sách tăng lên, s n xu t tăng, thu GTGT không thu trùng l p… Tuy nhiên, ế ấ ắ ả ố
nh ng h n ch : nhi u v n đ n i c m v chính sách nh hai nó cũng s m b c l ớ ộ ộ ề ổ ộ ư ữ ế ề ề ạ ấ
ph ng pháp tính thu t o ra hai "sân ch i" không bình đ ng, l i d ng ch tr ươ ế ạ ẳ ơ ợ ụ ủ ươ ng
hoàn thu đ làm h s gi rút ru t, moi ti n c a ngân sách. ồ ơ ả ế ể ề ủ ộ ả Câu h i đ t ra là ph i ỏ ặ
ớ ề làm th nào đ thu GTGT th c s tr thành m t s c thu ti n b , phù h p v i n n ự ự ở ộ ắ ế ế ế ể ế ộ ợ
kinh t t Nam là đi u còn làm đau đ u các nhà qu n lý và nhà l p pháp. Vi ế ệ ề ầ ả ậ
ng nh Trong khuôn kh đ án môn h c, em ổ ề ọ tìm hi uể v thu GTGT v i ớ 3 ch ề ế ươ ư sau:
Ch ng I ươ : Lý thuy t vế ề thu ế giá tr gia tăng ị
Ch ng II : Vai trò và th c tr ng t Nam ươ ạ thu GTGT ế ự Vi ở ệ
Ch ng III : Nguyên nhân và gi ươ ả i pháp hoàn thi n thu GTGT ệ ế
CH
NGƯƠ I: LÝ THUY T VÊ THU GIÁ TR GIA TĂNG
Ế
Ế
Ị
1.1. Khái ni m ệ và đ c đi m thu giá tr gia tăng (GTGT)
ể ế ặ ị
1.1.1. Khái ni m thu GTGT ệ
ế
Thu là kho n đóng góp b t bu c theo lu t đ nh không hoàn l ậ ị ế ắ ả ộ ạ ự ố i tr c ti p đ i ế
ch c kinh t và công dân cho nhà n c. v i các t ớ ổ ứ ế ướ
Xu t phát t đ nh nghĩa trên ta có th th y m t s tính ch t c b n và quan ấ ừ ị ấ ơ ả ể ấ ộ ố
•
tr ng c a thu : ế ủ ọ
•
Thu là kho n đóng góp mang tính ch t c ng ch và pháp lí cao. ấ ưỡ ế ả ế
Thu là khoàn đóng góp mang tính không hoàn tr tr c ti p đ i v i các cá nhân ả ự ế ố ớ ế
•
và t ổ ứ ộ ch c n p thu . ế
Trong ngu n thu ngân sách c a nhà n ủ ồ ướ ấ ớ c thì thu chi m m t t tr ng r t l n. ộ ỉ ọ ế ế
Thu là c s quan tr ng trong vi c đ m b o s t n t i c a b máy nhà n c và ả ự ồ ạ ủ ơ ở ế ệ ả ọ ộ ướ
c các chính sách đ t ra. giúp b máy n ộ ướ c có th th c hi n đ ế ự ệ ượ ặ
Giá tr gia tăng là kho n giá tr m i tăng thêm phát sinh trong quá trình t ị ớ ả ị ừ ả s n
xu t, l u thông đ n tiêu dùng. ấ ư ế
Thu GTGT là thu thu trên ph n giá tr tăng thêm c a hàng hoá, d ch v phát ị ụ ủ ế ế ầ ị
sinh trong quá trình t s n xu t, l u thông đ n tiêu dùng và đ c n p vào ngân sách ừ ả ấ ư ế ượ ộ
1.1.2. Đ c đi m c a thu GTGT
theo m c đ tiêu th hàng hoá d ch v . ụ ụ ứ ộ ị
ủ ể ế ặ
ầ Thu GTGT đánh vào các giai đo n s n xu t kinh doanh nh ng ch tính ph n ạ ả ư ế ấ ỉ
giá tr tăng thêm c a m i giai đo n. Vì th , t ng s thu thu đ các giai đo n s ế ổ ủ ế ạ ỗ ố ị c ượ ở ạ ẽ
i tiêu dùng cu i cùng. b ng v i s thu tính theo giá bán cho ng ằ ớ ố ế ườ ố
Đ i t t c a thu GTGT là ph n thu nh p c a ng i tiêu dùng s ố ượ ng đi u ti ề ế ủ ậ ủ ế ầ ườ ử
khâu d ng đ mua hàng hoá và d ch v . Nh v y v nguyên t c ch c n thu thu ụ ư ậ ỉ ầ ế ở ụ ể ề ắ ị
r t khó phân bi t đâu là tiêu dùng bán hàng cu i cùng là đ . Tuy nhiên trên th c t ủ ự ế ấ ố ệ
cu i cùng và đâu là tiêu dùng trung gian vì th c có hành vi mua hàng là ph i tính ế ứ ả ố
thu . N u là tiêu dùng trung gian thì s thu đó s t đ ng chuy n vào giá bán hàng ẽ ự ộ ế ế ế ể ố
cho ng i mua ườ ở giai đo n sau. ạ
Bên c nh đó, thu GTGT còn có tính trung l p kinh t cao. Thu GTGT không ế ậ ạ ế ế
ng b i k t qu kinh doanh c a ng i n p thu , không ph i là y u t ch u nh h ị ả ưở ở ế ủ ả ườ ộ ế ố ế ả
c a chi phí mà ch đ n thu n là m t kho n c ng thêm vào giá bán cho ng ủ ả ộ ỉ ơ ầ ộ ườ ấ i cung c p
hàng hoá d ch v . ụ ị
Thu GTGT không b nh h ng b i quá trình t ch c và phân chia các chu ị ả ế ưở ở ổ ứ
trình kinh t . Nh ta đã bi ế ư ế t, GTGT là ph n giá tr m i đ ầ ị ớ ượ ạ ả c t o ra trong quá trình s n
xu t kinh doanh. Nó đ c xác đ nh b ng chênh l ch gi a t ng giá tr s n xu t và tiêu ấ ượ ữ ổ ị ả ệ ằ ấ ị
th v i t ng giá tr hàng hoá, d ch v mua vào t t c các giai t ụ ớ ổ ụ ị ị ươ ứ ng ng t ng GTGT ổ ở ấ ả
đo n luân chuy n có giá tr b ng giá bán c a s n ph m ị ằ ủ ả ẩ ở ể ạ giai đo n cu i cùng, nên ố ạ
c t vi c thu thu trên GTGT ế ệ ở ừ t ng giai đo n đ m b o cho t ng s thu thu đ ả ế ạ ả ổ ố ượ ươ ng
đ ng v i s thu tính trên giá bán trong giai đo n cu i cùng. Chính vì th quá trình ươ ớ ố ế ế ạ ố
ch c kinh t và phân chia các chu trình kinh t có di n ra dài hay ng n hay nh th t ổ ứ ế ế ư ế ễ ắ
nào đi n a thì thu GTGT cũng không b nh h ng. Và t ng s thu ị ả ữ ế ưở ế ở ổ ố ạ các giai đo n
luôn kh p v i s tính thu trên giá bán ớ ố ế ớ ở ạ giai đo n cu i cùng b t k s giai đo n ấ ể ố ạ ố
1.2. N i dung c b n c a thu GTGT
nhi u hay ít. ề
1.2.1. Ph m vi áp d ng
t Nam ơ ả ủ ộ ế Vi ở ệ
1.2.1.1. Đ i t
ụ ạ
ng ch u thu GTGT ố ượ ế ị
Đ i t ố ượ ả ng ch u thu giá tr gia tăng (GTGT) là hàng hóa, d ch v dùng cho s n ụ ế ị ị ị
xu t, kinh doanh và tiêu dùng t Nam (bao g m c hàng hóa, d ch v mua c a t ấ Vi ở ệ ủ ổ ụ ả ồ ị
1.2.1.2. Đ i t
ch c, cá nhân ứ n ở ướ c ngoài), tr các đ i t ừ ố ượ ng không ch u thu GTGT. ị ế
ố ượ ng không ch u thu GTGT ị ế
T i các văn b n pháp lu t v thu GTGT quy đ nh m t s nhóm hàng hóa, d ch ậ ề ộ ố ế ạ ả ị ị
ng không ch u thu GTGT. Nhìn chung, các hàng hóa, d ch v này v thu c đ i t ộ ụ ố ượ ụ ế ị ị
th ng có m t s tính ch t c b n sau đây: ườ ấ ơ ả ộ ố
Hàng hóa, d ch v mang tính ch t thi ụ
ấ ị ế ế ộ t y u ph c v nhu c u đ i s ng c ng ờ ố ụ ụ ầ
đ ng, không mang tính ch t kinh doanh, không đ t v n đ đi u ti ồ ề ề ặ ấ ấ ế ư t tiêu dùng nh :
d ch v y t ị ụ ế , văn hóa, giáo d c, đào t o, d y h c, day ngh , v n chuy n hành khách ọ ề ậ ụ ể ạ ạ
công c ng b ng xe buýt, xe đi n, ho t đ ng văn hóa, th thao không nh m m c đích ạ ộ ụ ệ ể ằ ằ ộ
Hàng hóa, d ch v đ
kinh doanh…
c u đãi vì m c tiêu xã h i, nhân đ o, không mang tính ụ ượ ư ụ ạ ộ ị
ch t kinh doanh nh hàng nh p kh u trong tr ư ẩ ấ ậ ườ ệ ng h p hàng vi n tr nhân đ o, vi n ệ ạ ợ ợ
tr không hoàn l i, quà t ng t ợ ạ ặ n ừ ướ c ngoài, phát thanh truy n thanh, truy n hình theo ề ề
ch c c p. ươ ng trình b ng ngu n ngân sách Nhà n ồ ằ ướ ấ
ọ Hàng hóa, d ch v m t s ngành c n khuy n khích nh s n ph m tr ng tr t, ụ ộ ố ư ả ế ầ ẩ ồ ị
ả chăn nuôi, th y s n, h i s n nuôi tr ng đánh b t ch a qua ch bi n thành các s n ủ ả ế ế ả ả ư ắ ồ
ph m khác ho c ch m i s ch thông th ng c a t ch c, cá nhân t ỉ ớ ơ ế ẩ ặ ườ ủ ổ ứ ự ả s n xu t, đánh ấ
Hàng hóa nh p kh u nh ng th c ch t không ph c v cho s n xu t kinh doanh ấ
b t bán ra, s n ph m là gi ng v t nuôi, gi ng cây tr ng. s n ph m nuôi… ắ ậ ả ẩ ả ẩ ố ố ồ
ụ ụ ư ự ả ấ ậ ẩ
và tiêu dùng t i Vi t Nam nh hàng chuy n kh u, quá c nh, m n đ ng qua Vi ạ ệ ượ ư ể ẩ ả ườ ệ t
Nam; hàng t m nh p kh u, tái xu t kh u; nguyên li u nh p kh u đ s n xu t gia ể ả ệ ấ ẩ ậ ẩ ấ ạ ậ ẩ
M t s hàng hóa, d ch v khó xác đ nh giá tr tăng thêm nh d ch v tài chính; ị
c ngoài. công hàng xu t kh u theo h p đ ng s n xu t gia công đã ký v i n ồ ớ ướ ả ấ ấ ẩ ợ
ộ ố ư ị ụ ụ ị ị
b o hi m nhân th . ọ ả ể
Hàng hóa mang tính ch t ph c v nhu c u đ c bi ấ
t c a Nhà n ụ ụ ầ ặ ệ ủ ướ ặ ầ c ho c c n
Hàng hóa, d ch v c a cá nhân kinh doanh có m c thu nh p bình quân tháng
b o m t nh : vũ khí, khí tài nguyên ph c v an ninh qu c phòng, d tr qu c gia… ụ ụ ả ự ữ ố ư ậ ố
ụ ủ ứ ậ ị
ng t i thi u chung áp d ng đ i v i t ch c doanh nghi p trong th p h n m c l ơ ứ ươ ấ ố ố ớ ổ ụ ể ứ ệ
c theo quy đ nh c a Chính ph v m c l ng t i thi u vùng đ i v i ng i lao n ướ ủ ề ứ ươ ủ ị ố ố ơ ể ườ
công ty, doanh nghi p, h p tác xã, trang tr i, h gia đình, cá nhân và đ ng làm vi c ộ ệ ở ệ ạ ợ ộ
1.2.1.3.
các t ch c khác c a Vi t Nam có thuê m n lao đ ng. ổ ứ ủ ệ ướ ộ
Ng i n p thu ườ ộ ế
Ng ch c, cá nhân s n xu t, kinh doanh hàng hóa, d ch ườ ộ i n p thu GTGT là t ế ổ ứ ả ấ ị
t Nam, không phân bi ch c kinh v ch u thu GTGT ụ ị ế Vi ở ệ ệ t ngành ngh , hình th c, t ề ứ ổ ứ
doanh (còn g i là c s kinh doanh) và t ơ ở ọ ổ ứ ch c, cá nhân nh p kh u hàng hóa, mua d ch ẩ ậ ị
1.2.2. Căn c tính thu GTGT
c ngoài ch u thu GTGT (còn g i là ng i nh p kh u). v t n ụ ừ ướ ế ọ ị ườ ậ ẩ
ứ ế
Thu GTGT đ c tính d a trên hai căn c đó là giá tính thu và thu su t. ế ượ ế ấ ự ứ ế
Giá tính thu GTGT c a hàng hoá, d ch v là giá ch a có thu c a hàng hoá ế ủ ủ ụ ư ế ị
Vi t Nam phân bi t 4 m c thu su t khác d ch v đó. Lu t thu GTGT áp d ng ị ụ ụ ế ậ ở ệ ệ ế ấ ứ
ậ nhau: 0%, 5%, 10% và 20% áp d ng đ i v i t ng nhóm m t hàng s n xu t ho c nh p ố ớ ừ ụ ặ ả ấ ặ
kh u. Vi c quy đ nh các m c thu su t khác nhau th hi n chính sách đi u ti t thu ế ấ ể ệ ứ ệ ề ẩ ị ế
nh p và h ậ ướ ng d n tiêu dùng đ i v i hàng hoá d ch v . ụ ố ớ ẫ ị ệ Trong đi u ki n hi n ề ệ
nay c ta, m t b ng kinh doanh c a các ngành ngh ch a đ ng nh t, nên phân n ở ướ ề ư ồ ặ ằ ủ ấ
bi t m c thu su t GTGT khác nhau đ i v i t ng nhóm m t hàng là s c n thi t. ệ ố ớ ừ ế ấ ự ầ ứ ặ ế
Hàng hoá nh p kh u bao g m t ậ ẩ ồ ấ ả t c hàng gia công xu t kh u (xu t kh u ra ấ ẩ ấ ẩ
c ngoài ho c khu ch xu t) đ n ướ ế ấ ặ ượ ệ c áp d ng m c thu su t 0% nh m th c hi n ấ ự ụ ứ ế ằ
khâu tr c và khuy n khích xu t kh u. hoàn thu đã thu ế ở ướ ế ấ ẩ
Nh ng hàng hoá d ch v thi t y u, ph c v tr c ti p cho s n xu t và tiêu dùng ữ ụ ị ế ế ụ ụ ự ế ả ấ
đ c áp d ng m c thu su t th p là 5%. ượ ế ấ ụ ứ ấ
ng áp d ng m c thu su t là 10% có căn c Các hàng hoá d ch v thông th ị ụ ườ ế ấ ụ ứ ứ
tính:
ứ N u c s s n xu t kinh doanh nhi u lo i hàng hoá, d ch v ch u các m c ơ ở ả ụ ế ề ạ ấ ị ị
thu su t khác nhau thì ph i t ch c h ch toán riêng doanh thu t ng lo i hàng hoá, ế ấ ả ổ ứ ừ ạ ạ
d ch v kinh doanh theo t ng m c thu su t quy đ nh đ i v i t ng lo i hàng hoá riêng ị ố ớ ừ ế ấ ụ ừ ứ ạ ị
bi ệ ứ t. N u không h ch toán nh v y thì doanh nghi p ph i tính thu GTGT theo m c ư ậ ế ệ ế ả ạ
ổ thu su t cao nh t c a hàng hoá, d ch v mà c s s n xu t kinh doanh trên t ng ụ ơ ở ả ế ấ ấ ủ ấ ị
doanh thu c a t ủ ấ ả t c các lo i hàng hoá d ch v bán ra trong kỳ. ị ụ ạ
t y u, c n thi t có m c thu su t cao là 20%. Các hàng hoá, d ch v không thi ị ụ ế ế ầ ế ứ ế ấ
1.2.3. Ph
1.2.3.1.
ng pháp tính thu ươ ế
a. Đ i t
Ph ươ ng pháp kh u tr thu ấ ừ ế
ng áp d ng ố ượ ụ
Ph ng pháp kh u tr thu áp d ng đ i v i c s kinh doanh th c hi n đ y đ ươ ấ ừ ố ớ ơ ở ự ụ ế ệ ầ ủ
ch đ , k toán, hóa đ n ch ng t ế ộ ế ứ ơ ừ ơ theo quy đ nh c a pháp lu t v k toán, hóa đ n, ậ ề ế ủ ị
ng pháp kh u tr , tr các đ i t ch ng t ứ ừ và đăng ký n p thu theo ph ộ ế ươ ừ ừ ố ượ ấ ụ ng áp d ng
b. Cách tính thu GTGT ph i n p ế
tính thu theo ph ế ươ ng pháp tính tr c ti p trên GTGT. ự ế
ả ộ
•
ấ ế ế = X ị Thu GTGT ế đ u raầ Giá tính thu c a hàng hóa, ế ủ d ch v ch u thu bán ra ị ụ ị ế Thu su t thu GTGT c a hàng hóa, d ch v ụ ủ đó
S thu GTGT đ u ra b ng t ng s thu GTGT c a hàng hóa, d ch v bán ra ụ ủ ế ế ằ ầ ố ố ổ ị
ế ủ ghi trên hóa đ n GTGT. Thu GTGT ghi trên hóa đ n GTGT b ng giá tính thu c a ế ằ ơ ơ
hàng hóa, d ch v ch u thu GTGT bán ra nhân (x) v i thu su t thu GTGT c a hàng ế ấ ụ ị ủ ế ế ớ ị
hóa, d ch v đó. Tr ng h p s d ng ch ng t ghi giá thanh toán là giá đã có thu ụ ị ườ ợ ử ụ ứ ừ ế
GTGT thì thu GTGT đ u ra đ c xác đ nh b ng giá thanh toán tr (-) giá tính thu ế ầ ượ ằ ị ừ ế
•
theo quy đ nh. ị
Xác đ nh thu GTGT đ u vào đ ế ầ ị ượ c kh u tr : ừ ấ
Thu GTGT đ u vào đ ế ầ ượ ơ c kh u tr b ng t ng s thu GTGT ghi trên hóa đ n ừ ằ ế ấ ổ ố
GTGT mua hàng hóa, d ch v (bao g m c TSCĐ) dùng cho SXKD hàng hóa, d ch v ả ụ ồ ị ị ụ
ch u thu GTGT; s thu GTGT ghi trên ch ng t ế ứ ế ố ị ừ ộ ẩ n p thu c a hàng hóa nh p kh u ế ủ ậ
ho c ch ng t n p thu GTGT thay cho phía n c ngoài theo h ng d n c a B Tài ứ ặ ừ ộ ế ướ ướ ẫ ủ ộ
chính áp d ng đ i v i các t ch c, cá nhân n ố ớ ụ ổ ứ ướ c ngoài có ho t đ ng kinh doanh t ạ ộ ạ i
•
Vi t Nam nh ng không thành l p pháp nhân t i Vi t Nam. ệ ư ậ ạ ệ
Xác đ nh thu GTGT ph i n p: ả ộ ế ị
Thu GTGT đ u vào = Thu GTGT đ u ra - ế ầ Thu GTGT ế ph i n p ả ộ ế đ ượ ầ c kh u tr ấ ừ
C s kinh doanh thu c đ i t ng tính thu theo ph ng pháp kh u tr khi ơ ở ố ượ ộ ế ươ ấ ừ
ậ bán ra hàng hoá, d ch v ph i tính thu GTGT c a hàng hoá, d ch v bán ra. Khi l p ụ ủ ụ ế ả ị ị
hoá đ n bán hàng hoá d ch v , c s kinh doanh ph i ghi rõ hàng hoá bán ra ch a có ụ ơ ở ư ả ơ ị
thu , thu GTGT và t ng s ti n ng i mua ph i thanh toán. Riêng đ i v i hàng hoá ố ề ế ế ổ ườ ố ớ ả
ghi giá thanh toán là giá đã có thu , thì giá d ch v đ c thù đ ụ ặ ị ượ c dùng lo i ch ng t ạ ứ ừ ế
ch a có thu và thu GTGT đ u ra đ c xác đ nh: ư ế ế ầ ượ ị
Thu GTGT = X Thu su t thu GTGT ế ế ấ ế
Các nguyên t c kh u tr thu GTGT đ u vào: ừ ế ắ ấ ầ
-
Thu GTGT đ u vào đ ế ầ ượ c kh u tr là thu GTGT c a hàng hóa, d ch v dùng ủ ụ ừ ế ấ ị
cho s n xu t kinh doanh hàng hóa, d ch v ch u thu GTGT. ụ ị ế ả ấ ị
-
Thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v dùng đ ng th i cho s n xu t kinh ủ ụ ế ả ấ ầ ồ ờ ị
doanh hàng hóa, d ch v ch u thu và không ch u thu GTGT thì ch đ ụ ị ỉ ượ ế ế ị ị c kh u tr s ấ ừ ố
thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v dùng cho s n xu t, kinh doanh hàng hóa, ụ ủ ế ả ấ ầ ị
d ch v thu c di n ch u thu GTGT; s thu GTGT đ u vào không đ ị ụ ệ ế ế ầ ộ ố ị ượ c kh u tr ấ ừ
đ ượ c tính vào chi phí hàng hóa , d ch v không ch u thu GTGT. ị ụ ế ị
C s kinh doanh ph i h ch toán riêng thu GTGT đ u vào c a các y u t ả ạ ơ ở ế ố ủ ế ầ
mua vào dùng cho t ng ho t đ ng ch u thu và không ch u thu GTGT đ làm căn c ạ ộ ừ ế ế ể ị ị ứ
c tính kh u tr ấ ừ thu . Tr ế ườ ng h p không th h ch toán riêng đ ể ạ ợ ượ c thu đ u vào đ ế ầ ượ
(%) doanh s c a hàng hóa, d ch v bán ra. kh u tr theo t ừ ấ l ỷ ệ ố ủ ụ ị
-
Thu GTGT đ u vào c a TSCĐ s d ng đ ng th i cho s n xu t kinh doanh ử ụ ủ ế ả ấ ầ ồ ờ
hàng hóa, d ch v ch u thu GTGT và không ch u thu GTGT thì đ c kh u tr toàn ụ ị ế ế ị ị ượ ừ ấ
b .ộ
Thu GTGT đ u vào c a TSCĐ trong các tr ng h p sau đây không đ ủ ế ầ ườ ợ ượ c
mà tính vào nguyên giá TSCĐ: TSCĐ chuyên dùng s n xu t vũ khí, khí tài kh u tr ấ ừ ả ấ
ph c v cho qu c phòng an ninh; tài s n c đ nh là nhà tr s văn phòng và các thi ả ố ị ụ ụ ụ ở ố ế t
ể b chuyên dùng ph c v ho t đ ng tín d ng, doanh nghi p kinh doanh tái b o hi m, ị ụ ụ ạ ộ ụ ệ ả
ng h c; tài bay dân b o hi m nhân th , kinh doanh ch ng khoán, các b nh vi n, tr ả ứ ể ệ ệ ọ ườ ọ
d ng, du thuy n không s d ng cho m c đích kinh doanh v n chuy n hàng hóa, hành ụ ử ụ ụ ề ể ậ
khách, kinh doanh du l ch, khách s n. ạ ị
Thu GTGT c a hàng hóa, d ch v hình thành TSCĐ c a doanh nghi p nh ủ ụ ủ ế ệ ị ư
nhà ăn ca , nhà ng h gi a ca, nhà ỉ ữ ở mi n phí, nhà thay qu n áo, nhà đ xe, nhà v ầ ễ ể ệ
sinh, b n c ph c v ng i lao đ ng làm vi c trong khu v c s n xu t, kinh doanh ể ướ ụ ụ ườ ự ả ệ ấ ộ
và nhà , tr m y t cho ng i lao đ ng làm vi c trong các khu công nghi p đ ở ạ ế ườ ệ ệ ộ ượ c
kh u tr toàn b . ộ ừ ấ
TSCĐ là ô tô ch ng ở i t ườ ừ ể 9 ch tr xu ng (tr ô tô s d ng v n chuy n ỗ ở ử ụ ừ ậ ố
hàng hóa, hành khách , kinh doanh du l ch, khách s n) có giá tr v t trên 1,6 t ị ượ ạ ị ỷ
ng ng v i ph n giá tr v t trên 1,6 t đ đ ng thì s thu GTGT đ u vào t ế ồ ầ ố ươ ị ượ ứ ầ ớ ỷ ượ c
-
kh u tr . ừ ấ
ồ Thu GTGT đ u vào c a c s s n xu t nông nghi p, lâm nghi p, nuôi tr ng ấ ủ ơ ở ả ế ệ ệ ầ
đánh b t th y h i s n có t ch c s n xu t khép kín, h ch toán k t qu s n xu t kinh ủ ả ả ắ ổ ứ ả ả ả ế ấ ạ ấ
doanh t p trung có s d ng s n ph m ử ụ ẩ ở ậ ả ệ các khâu s n xu t nông nghi p, lâm nghi p; ệ ả ấ
nuôi tr ng đánh b t th y, h i s n làm nguyên li u đ ti p t c s n xu t ch bi n ra ể ế ụ ả ế ế ả ả ủ ệ ấ ắ ồ
s n ph m ch u thu GTGT (bao g m s n ph m nông lâm, th y s n ch a qua ch ả ả ủ ả ư ế ẩ ẩ ồ ị ế
ng ch u thu GTGT) bi n, xu t kh u ho c s n ph m đã qua ch bi n thu c đ i t ẩ ặ ả ế ế ố ượ ế ấ ẩ ộ ế ị
đ c kê khai, kh u tr ượ ấ ừ thu GTGT đ u vào ph c v cho s n xu t kinh doanh ụ ụ ế ầ ả ấ ở ấ t t
ng h p c s có bán c các khâu đ u t ả ầ ư , xây d ng c b n, s n xu t, ch bi n. Tr ả ế ế ơ ả ự ấ ườ ợ ơ ở
hàng hóa là s n ph m nông, lâm, th y h i s n ch a qua ch bi n ho c m i qua s ế ế ả ả ủ ư ặ ả ẩ ớ ơ
ch thông th ế ườ ng thu c đ i t ộ ố ượ ủ ng không ch u thu GTGT thì s thu GTGT c a ế ế ố ị
hàng hóa, d ch v mua vào đ c tính kh u tr theo t (%) doanh s hàng hóa, d ch ụ ị ượ ừ ấ l ỷ ệ ố ị
v bán ra. ụ
-
Thu GTGT c a hàng hóa, tài s n c đ nh mua vào b t n th t, b h ng do thiên ả ố ị ị ỏ ị ổ ủ ế ấ
tai, h a ho n, tai n n b t ng không đ ạ ạ ấ ờ ỏ ượ c kh u tr . ừ ấ
-
Thu GTGT đ u vào c a hàng hóa (k c mua hàng n ể ả ủ ế ầ ướ c ngoài ho c hàng hóa ặ
do doanh nghi p t s n xu t) mà doanh nghi p s d ng đ khuy n mãi, qu ng cáo ệ ự ả ệ ử ụ ể ế ả ấ
i các hình th c ph c v cho s n xu t kinh doanh hàng hóa, d ch v ch u thu d ướ ụ ụ ứ ụ ả ấ ị ị ế
GTGT thì đ ượ c kh u tr . ừ ấ
-
Thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v s d ng cho s n xu t, kinh doanh ụ ử ụ ủ ế ấ ả ầ ị
hàng hóa, d ch v không ch u thu GTGT đ c tính vào nguyên giá TSCĐ, giá tr ụ ế ị ị ượ ị
+
nguyên v t li u ho c chi phí kinh doanh. Tr các tr ậ ệ ừ ặ ườ ng h p sau: ợ
ấ Thu GTGT c a hàng hóa, d ch v mà c s kinh doanh mua vào đ s n xu t ể ả ơ ở ụ ủ ế ị
ch c, cá nhân n c ngoài, t kinh doanh hàng hóa, d ch v cung c p cho t ị ụ ấ ổ ứ ướ ổ ứ ố ch c qu c
+
đ vi n tr nhân đ o, vi n tr không hoàn l t ế ể ệ ệ ạ ợ ợ i đ ạ ượ c kh u tr toàn b . ộ ừ ấ
ế Thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v s d ng cho ho t đ ng tìm ki m, ụ ử ụ ạ ộ ủ ế ầ ị
thăm dò, phát tri n m d u khí đ ể ỏ ầ ượ c kh u tr toàn b . ộ ừ ấ
-
Thu GTGT đ u vào phát sinh trong tháng nào thì đ c kê khai, kh u tr khi ế ầ ượ ấ ừ
xác đ nh s thu ph i n p c a tháng đó, không phân bi t đã xu t dùng hay còn trong ả ộ ủ ế ố ị ệ ấ
kho. Tr ườ ấ ng h p c s kinh doanh phát hi n s thu GTGT đ u vào khi kê khai, kh u ợ ơ ở ệ ố ế ầ
n p thu ch a kê khai, kh u tr thì đ c kê khai tr còn sót hóa đ n ho c ch ng t ơ ừ ứ ặ ừ ộ ế ư ừ ấ ượ
i đa là 6 tháng k t tháng phát sinh hóa đ n, ch ng t b sót. kh u tr b sung t ừ ổ ấ ố ể ừ ứ ơ ừ ỏ
-
S thu GTGT đ u vào không đ c kh u tr , c s kinh doanh đ ế ầ ố ượ ừ ơ ở ấ ượ ạ c h ch
toán vào chi phí đ tính thu thu nh p doanh nghi p ho c tính vào nguyên giá TSCĐ ể ế ệ ậ ặ
theo quy đ nh c a pháp lu t. ủ ậ ị
-
Văn phòng T ng công ty, t p đoàn không tr c ti p ho t đ ng kinh doanh và các ự ế ạ ộ ậ ổ
ỉ ề đ n v hành chính s nghi p tr c thu c nh : B nh vi n, tr m xá, nhà ngh đi u ơ ự ự ư ệ ệ ệ ạ ộ ị
ng. tr ng đào t o,…không thu c đ i t ng n p thu GTGT thì không đ d ưỡ ườ ố ượ ạ ộ ế ộ ượ c
kh u tr hay hoàn thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v mua vào ph c v cho ủ ụ ụ ừ ụ ế ầ ấ ị
ho t đ ng c a các đ n v này. ạ ộ ủ ơ ị
Tr ườ ị ng h p các đ n v này có ho t đ ng kinh doanh hàng hóa, d ch v ch u ạ ộ ụ ợ ơ ị ị
thu GTGT thì ph i đăng ký, kê khai n p thu GTGT riêng cho các ho t đ ng này. ạ ộ ế ế ả ộ
Đi u ki n kh u tr thu GTGT đ u vào: ừ ế ề ệ ấ ầ
-
Có hóa đ n GTGT h p pháp c a hàng hóa, d ch v mua vào ho c ch ng t ủ ụ ứ ặ ơ ợ ị ừ ộ n p
thu GTGT n p thu GTGT thay cho phía n ế ở khâu nh p kh u ho c ch ng t ẩ ứ ặ ậ ừ ộ ế ướ c
c ngoài không có t cách pháp nhân Vi t Nam và cá ngoài áp d ng v i các t ụ ớ ch c n ổ ứ ướ ư ệ
nhân n i Vi t Nam. ướ c ngoài kinh doanh ho c có nh p phát sinh t ặ ậ ạ ệ
C s kinh doanh không đ c tính kh u tr thu GTGT đ u vào đ i v i các ơ ở ượ ố ớ ừ ế ấ ầ
tr ng h p: Hóa đ n GTGT s d ng không đúng quy đ nh c a pháp lu t nh : hóa ườ ử ụ ư ủ ậ ợ ơ ị
c dùng hóa đ n GTGT đ n GTGT không ghi thu GTGT (tr tr ơ ừ ườ ế ng h p đ c thù đ ặ ợ ượ ơ
ghi giá thanh toán là giá đã có thu GTGT); không ghi ho c ghi không đúng m t trong ế ặ ộ
các ch tiêu nh tên, đ a ch , mã s thu c a ng i bán nên không xác đ nh đ ế ủ ư ố ỉ ị ỉ ườ ị ượ c
ng ườ i bán; hóa đ n, ch ng t ơ ứ ừ ộ n p thu GTGT gi ế ả ơ , hóa đ n b t y xóa, hóa đ n ị ẩ ơ
ự kh ng (không có hàng hóa, d ch v kèm theo); hóa đ n ghi giá tr không đúng giá th c ụ ố ơ ị ị
c a hàng hóa, d ch v mua, bán ho c trao đ i. t ế ủ ụ ặ ổ ị
-
thanh toán qua ngân hàng đ i v i hàng hóa, d ch v mua vào tr Có ch ng t ứ ừ ố ớ ụ ị ừ
tr i hai ườ ng h p t ng giá tr hàng hóa, d ch v mua vào t ng l n theo hóa đ n d ụ ợ ổ ừ ầ ơ ị ị ướ
m i tri u đ ng theo giá đã có thu GTGT. ệ ồ ươ ế
ồ Hàng hóa, d ch v mua vào t ng l n theo hóa đ n trên hai m i tri u đ ng ươ ụ ừ ệ ầ ơ ị
theo giá đã có thu GTGT n u không có ch ng t thanh toán qua ngân hàng thì không ứ ế ế ừ
đ c kh u tr . Đ i v i nh ng hóa đ n này, c s kinh doanh kê khai vào m c riêng ượ ố ớ ơ ở ụ ừ ữ ấ ơ
trong b ng kê khai hóa đ n, ch ng t hàng hóa, d ch v mua vào. ứ ả ơ ừ ụ ị
Đ i v i hàng hóa, d ch v mua tr ch m, tr góp có giá tr hàng hóa, d ch v ậ ố ớ ụ ả ả ị ị ị ụ
trên hai m i tri u đ ng, c s kinh doanh căn c vào h p đ ng mua hàng hóa, d ch ơ ở ươ ứ ệ ồ ợ ồ ị
thanh toán qua ngân hàng c a hàng hóa, d ch v tr v , hóa đ n GTGT và ch ng t ụ ứ ơ ừ ụ ả ủ ị
ch m, tr góp đ kê khai, kh u tr ể ấ ậ ả ừ ờ ạ thu GTGT đ u vào, đ ng th i ghi rõ th i h n ồ ế ầ ờ
thanh toán vào ph n ghi chú trên b ng kê hóa đ n, ch ng t ứ ả ầ ơ ừ hàng hóa, d ch v mua ị ụ
vào. Tr ườ ng h p ch a có ch ng t ư ứ ợ ừ ể thanh toán qua ngân hàng do ch a đ n th i đi m ư ế ờ
thanh toán theo h p đ ng, c s kinh doanh v n đ c kê khai kh u tr thu GTGT ơ ở ẫ ợ ồ ượ ừ ế ấ
thanh toán đ u vào. Đ n th i đi m thanh toán theo h p đ ng n u không có ch ng t ầ ứ ế ể ế ờ ợ ồ ừ
qua ngân hàng thì không đ c kh u tr thu GTGT đ u vào, c s kinh doanh ph i kê ượ ơ ở ừ ế ấ ầ ả
khai, đi u ch nh gi m s thu GTGT đ u vào đã đ c kh u tr c a giá tr hàng hóa ề ế ầ ả ố ỉ ượ ừ ủ ấ ị
không có ch ng t thanh toán qua ngân hàng. ứ ừ
ng th c thanh toán bù tr Hàng hóa, d ch v theo ph ị ụ ươ ứ ừ ữ gi a giá tr hàng hóa, ị
d ch v mua vào v i giá tr hàng hóa, d ch v bán ra; bù tr ị ụ ụ ớ ị ị ừ ủ công n , thanh toán y ợ
quy n qua bên th ba thanh toán qua ngân hàng mà ph ng th c thanh toán này đ ứ ề ươ ứ ượ c
quy đ nh c th trong h p đ ng cũng đ c coi là thanh toán qua ngân hàng. Tr ụ ể ợ ồ ị ượ ườ ng
i đ h p sau khi th c hi n các hình th c thanh toán nói trên mà ph n giá tr còn l ợ ự ứ ệ ầ ị ạ ượ c
thanh toán b ng ti n có giá tr t 20 tri u đ ng tr lên thì ch đ ị ừ ề ằ ỉ ượ ệ ở ồ ế ố c kh u tr thu đ i ừ ấ
ng h p có ch ng t thanh toán qua ngân hàng. Khi kê khai hóa đ n thu v i tr ớ ườ ứ ợ ừ ơ ế
GTGT đ u vào, c s kinh doanh ghi rõ ph ng th c thanh toán đ ơ ở ầ ươ ứ ượ c quy đ nh c th ị ụ ể
trong h p đ ng vào ph n ghi chú trên b ng kê hóa đ n, ch ng t hàng hóa, d ch v ứ ả ầ ồ ợ ơ ừ ị ụ
mua vào.
Tr ng h p mua hàng hóa, d ch v c a m t nhà cung c p có giá tr d i hai ườ ụ ủ ị ướ ấ ợ ộ ị
m i tri u đ ng nh ng mua nhi u l n trong cùng m t ngày có t ng giá tr trên hai ề ầ ươ ư ệ ồ ộ ổ ị
thu đ i v i tr ng h p có ch ng t thanh m i tri u đ ng thì ch đ ồ ươ ỉ ượ ệ c kh u tr ấ ừ ế ố ớ ườ ứ ợ ừ
toán qua ngân hàng.
-
Đ i v i hàng hóa xu t kh u và các tr ố ớ ẩ ấ ườ ng h p đ ợ ượ c coi là xu t kh u: đ ấ ẩ ượ c
quy đ nh c th cho t ng lo i hình nh ng nhìn chung ph i đ m b o hai đi u ki n nêu ụ ể ả ả ừ ư ề ệ ả ạ ị
khác nh : h p đ ng bán hàng hóa, gia công hàng hóa trên và c n ph i có các ch ng t ả ứ ầ ừ ư ợ ồ
(đ i v i tr ng h p gia công hàng hóa), cung ng d ch v cho t ch c, cá nhân n ố ớ ườ ứ ụ ợ ị ổ ứ ướ c
ngoài, t khai H i quan đ i v i hàng hóa xu t kh u có xác nh n c a c quan h i quan ờ ậ ủ ơ ố ớ ấ ẩ ả ả
đã xu t kh u, hàng hóa xu t kh u ph i thanh toán qua ngân hàng; hóa đ n GTGT bán ẩ ả ấ ẩ ấ ơ
hàng hóa, d ch v ho c xu t tr hàng gia công cho n c ngoài doanh nghi p ch xu t. ụ ặ ấ ả ị ướ ế ấ ệ
Ph ng pháp kh u tr thu có u đi m là? ươ ế ư ừ ể ấ
-
c quá trình tính và thu thu b ng cách ch c n t p h p các Đ n gi n hoá đ ả ơ ượ ỉ ầ ậ ế ằ ợ
hoá đ n bán và mua hàng đã tính s n s thu đ u ra và s thu đ u vào trên đó. ẵ ố ế ầ ế ầ ơ ố
-
Đ m b o đ c s thu thu c n thi t ả ượ ố ế ầ ả ng ế ở ườ ự i mua hàng cu i cùng vì đây th c ố
1.2.3.2.
ch t là ph ấ ươ ng pháp tr lùi s đã n p đ xác đ nh s còn ph i n p. ể ả ộ ừ ố ộ ố ị
a.
Ph ươ ng pháp tr c ti p trên GTGT ự ế
Đ i t ng áp d ng ố ượ ụ
Cá nhân, h kinh doanh không th c hi n ho c th c hi n đ y đ ch đ k ế ộ ế ủ ự ự ệ ệ ầ ặ ộ
theo quy đ nh c a pháp lu t. T ch c, cá nhân n c ngoài toán, hóa đ n, ch ng t ơ ứ ừ ủ ứ ậ ổ ị ướ
kinh doanh không theo Lu t Đ u t và các t ầ ư ậ ổ ứ ự ch c khác không th c hi n ho c th c ự ệ ặ
hi n không đ y đ ch đ k toán, hóa đ n ch ng t ủ ế ộ ế ứ ệ ầ ơ ừ ậ theo quy đ nh c a pháp lu t. ủ ị
b. Ph
C s kinh doanh ho t đ ng kinh doanh vàng b c, đá quý, kinh doanh ngo i t ạ ộ ơ ở . ạ ệ ạ
ng pháp tính thu GTGT ươ ế
ấ ế ế ủ = X ị Thu GTGT ế ph i n p ả ộ GTGT c a hàng hóa, d ch v bán ra ụ ị Thu su t thu GTGT c a hàng hóa, d ch v ụ ủ đó
ủ = - Giá thanh toán c a hàng hóa, d ch v bán ra ụ ị vào t GTGT c aủ hàng hóa d chị v bán ra ụ Giá thanh toán c a ủ hàng hóa d ch v mua ụ ị ng ng ươ ứ
Trong đó:
Giá thanh toán c a hàng hóa, d ch v bán ra là giá th c t ự ế ủ ụ ị ơ bán ghi trên hóa đ n
bán hàng hóa, d ch v bao g m c thu GTGT và các kho n ph thu, phí thu thêm mà ụ ụ ế ả ả ồ ị
bên bán đ ng, không phân bi t đã thu ti n hay ch a thu đ c ti n. c h ượ ưở ệ ư ề ượ ề
Giá thanh toán c a hàng hóa, d ch v mua vào đ ủ ụ ị ượ c xác đ nh b ng giá tr hàng ằ ị ị
hóa, d ch v mua vào ho c nh p kh u, đã có thu GTGT dùng cho s n xu t, kinh ụ ế ậ ả ấ ẩ ặ ị
ng ng. doanh hàng hóa, d ch v ch u thu GTGT bán ra t ụ ị ế ị ươ ứ
Giá tr gia tăng xác đ nh c a m t s ngành ngh nh sau: ề ư ộ ố ủ ị ị
-
Đ i v i ho t đ ng s n xu t, kinh doanh là s chênh l ch gi a doanh s bán ra ạ ộ ố ớ ữ ệ ấ ả ố ố
, hàng hóa d ch v mua vào dùng cho s n xu t kinh doanh. v i doanh s v t t ớ ố ậ ư ụ ả ấ ị
Tr ng h p c s kinh doanh không h ch toán đ c doanh s v t t , hàng hóa, d ch ườ ợ ơ ở ạ ượ ố ậ ư ị
c xác đ nh nh sau: v mua vào t ụ ươ ứ ng ng v i doanh s hàng bán ra thì đ ố ớ ượ ư ị
= - + Giá v n ố hàng bán Doanh số t n đ u kỳ ồ ầ Doanh s ố t n cu i kỳ ồ ố Doanh số mua vào trong kỳ
-
ặ Đ i v i xây d ng, l p đ t là s chênh l ch gi a ti n thu v xây d ng, l p đ t ệ ữ ề ố ớ ự ự ề ắ ặ ắ ố
công trình, h ng m c công trình tr (-) chi phí v t t ậ ư ụ ừ ạ ự , nguyên li u, chi phí đ ng l c, ệ ộ
v n t ậ ả ặ i, d ch v và chi phí mua ngoài khác đ ph c v ho t đ ng xây d ng, l p đ t ể ụ ụ ạ ộ ự ụ ắ ị
công trình, h ng m c công trình. ụ ạ
-
Đ i v i ho t đ ng v n t i là chênh l ch gi a ti n thu c ạ ộ ố ớ ậ ả ữ ệ ề c v n t ướ ậ ả ố ế i, b c x p
tr ừ
ạ ộ (-) chi phí xăng d u, ph tùng thay th và chi phí mua ngoài khác dùng cho ho t đ ng ụ ế ầ
i. v n t ậ ả
-
Đ i v i ho t đ ng kinh doanh ăn u ng là s chênh l ch gi a ti n thu v bán ạ ộ ố ớ ữ ề ệ ề ố ố
hàng ăn u ng, ti n ph c v và các kho n thu khác tr giá v n hàng bán c a d ch v ụ ụ ề ả ố ừ ủ ị ố ụ
mau ngoài dùng cho kinh doanh ăn u ng.ố
-
Đ i v i ho t đ ng kinh doanh vàng, b c, đá quý, ngo i t , giá tr gia tăng là ạ ộ ố ớ ạ ệ ạ ị
chênh l ch gi a doanh s bán ra vàng, b c, đá quý, ngo i t tr (-) giá v n c a vàng, ạ ệ ừ ố ủ ữ ệ ạ ố
bán ra. b c, đá quý, ngo i t ạ ạ ệ
-
Đ i v i c s kinh doanh thu c đ i t ng tính thu GTGT theo ph ng pháp ố ớ ơ ở ố ượ ộ ế ươ
kh u tr thu có kinh doanh mua, bán vàng, b c, đá quý, ngo i t ạ ệ ừ ế ạ ấ ự áp d ng tính tr c ụ
ti p trên GTGT, c s ph i h ch toán riêng thu GTGT đ u vào đ kê khai thu ả ạ ơ ở ế ể ế ầ ế
GTGT ph i n p c a hàng hóa, d ch v theo t ng ho t đ ng kinh doanh và ph ụ ạ ộ ả ộ ủ ừ ị ươ ng
pháp tính thu riêng. Tr ng h p không h ch toán đ c riêng thì đ ế ườ ạ ợ ượ ượ c xác đ nh phân ị
ng ng v i t l b thu GTGT đ u vào đ ổ ế ầ ượ c kh u tr t ấ ừ ươ ớ ỷ ệ ứ doanh thu c a hàng hóa, ủ
ng pháp kh u tr thu trên t ng doanh thu bán d ch v ch u thu GTGT tính theo ph ị ụ ị ế ươ ừ ế ấ ổ
hàng phát sinh trong kỳ.
-
Đ i v i các ho t đ ng kinh doanh khác là s chênh l ch gi a ti n thu v t ạ ộ ố ớ ề ừ ữ ề ệ ố
ệ ho t đ ng kinh doanh tr (-) giá v n c a hàng hóa, d ch v mua ngoài đ th c hi n ố ủ ể ự ạ ộ ừ ụ ị
ho t đ ng kinh doanh đó. ạ ộ
-
C s kinh doanh thu c đ i t ng n p thu GTGT theo ph ộ ố ượ ơ ở ế ộ ươ ự ng pháp tính tr c
ti p trên GTGT không đ , xây d ng làm tài ế ượ c tính giá tr tài s n mua ngoài, đ u t ả ầ ư ị ự
s n c đ nhvào doanh s hàng hóa, d ch v mua vào đ tính GTGT. ả ố ị ụ ể ố ị
1.2.4. Đăng ký, kê khai, n p, hoàn thu và quy t toán thu
1.2.4.1. Đăng ký thuế
-
ộ ế ế ế
Các c s kinh doanh k c các đ n v , chi nhánh, c a hàng tr c thu c c s ị ộ ơ ở ể ả ơ ở ự ử ơ
kinh doanh chính ph i đăng ký n p thu v i c quan thu v đ a đi m kinh doanh, ế ớ ơ ế ề ị ể ả ộ
ngành ngh kinh doanh, lao đ ng, ti n v n, n i n p thu và các ch tiêu liên quan theo ơ ộ ề ề ế ộ ố ỉ
m u đăng ký n p thu và h ế ẫ ộ ướ ng d n c a c quan thu . ế ẫ ủ ơ
Đ i v i c s m i thành l p, th i gian đăng ký n p thu ch m nh t là 10 ngày ố ớ ơ ở ớ ế ậ ậ ấ ờ ộ
k t ể ừ ngày c s nh n gi y đăng ký kinh doanh. ấ ơ ở ậ
Các c s kinh doanh đã đăng ký n p thu n u có thay đ i ngành ngh kinh ế ế ơ ở ề ổ ộ
doanh, sáp nh p, gi i th , h p nh t, chia, tách có t ch c c a hàng, chi nhánh,v.v… ậ ả ể ợ ấ ổ ứ ử
ph i đăng ký b sung v i c quan thu ch m nh t là 5 ngày tr ế ậ ớ ơ ấ ả ổ ướ ổ c khi có s thay đ i ự
đó.
C s ho t đ ng s n xu t đ a ph ng này nh ng có tr s , văn phòng giao ạ ộ ơ ở ấ ở ị ả ươ ụ ở ư
m t đ a ph d ch làm th t c bán hàng ủ ụ ị ở ộ ị ươ ả ộ ng khác thì c s bán hàng cũng ph i n p ơ ở
thu GTGT v i c quan thu đ a ph ng n i bán hàng. ớ ơ ế ị ế ươ ơ
Nh ng c s kinh doanh th ng nghi p, d ch v có chi nhánh c a hàng các ơ ở ữ ươ ụ ử ệ ị ở
ng khác nhau thì t ng chi nhánh, c a hàng ph i đăng ký n p thu v i c quan đ a ph ị ươ ế ớ ơ ừ ử ả ộ
ng n i đ t chi nhánh, c a hàng. thu đ a ph ế ị ươ ơ ặ ử
C s xây d ng ph i đăng ký n p thu v i c quan thu đ a ph ộ ế ớ ơ ơ ở ế ị ự ả ươ ng n i đóng ơ
tr s , đ ng th i ph i đăng ký v i c quan thu đ a ph ụ ở ồ ớ ơ ế ị ả ờ ươ ng n i xây d ng công trình. ự ơ
C s th c hi n c ch khoán cho t p th cá nhân kinh doanh theo ph ơ ở ự ệ ế ể ậ ơ ươ ng
th c t ứ ự ế ch u trách nhi m v k t qu kinh doanh thì t p th cá nhân ph i tr c ti p ả ự ề ế ệ ể ả ậ ị
đăng ký, kê khai, n p thu GTGT v i c quan thu n i kinh doanh. ớ ơ ế ơ ế ộ
V vi c c p mã cho đ i t ề ệ ấ ố ượ ệ ng n p thu : Các c s kinh doanh đã th c hi n ơ ở ự ế ộ
n p thu v i c quan thu , c quan thu có trách nhi m c p mã s thu cho c s ế ộ ế ớ ơ ế ơ ơ ở ệ ế ấ ố
kinh doanh theo ch đ quy đ nh v vi c c p mã s cho đ i t ị ề ệ ấ ế ộ ố ượ ố ng n p thu . ế ộ
a. Đ i v i hàng hóa nh p kh u ch u thu GTGT ậ
1.2.4.2. Kê khai thu GTGT ế
ố ớ ế ẩ ị
-
C s nh p kh u hàng hóa thu c di n ch u thu GTGT ph i kê khai n p thu ơ ở ệ ế ả ẩ ậ ộ ộ ị ế
-
theo t ng l n nh p kh u cùng v i vi c kê khai n p thu nh p kh u. ế ậ ừ ệ ẩ ầ ậ ẩ ớ ộ
ậ C s nh p kh u y thác không ph i kê khai n p thu GTGT cho hàng nh p ẩ ủ ơ ở ế ả ậ ộ
ậ kh u y thác ch u thu GTGT nh ng ph i dùng hóa đ n GTGT kê khai hàng nh p ả ẩ ủ ư ế ơ ị
b. Đ i v i hàng hóa, d ch v trong n
kh u y thác đã tr cho co s đi y thác. ở ủ ẩ ủ ả
ố ớ ụ ị c ướ
Thu GTGT đ c kê khai n p thu m i tháng m t l n. Th i h n g i t khai ế ượ ờ ạ ế ỗ ộ ầ ở ờ ộ
ch m nh t đ n ngày 10 c a tháng ti p theo (tr ng h p không phát sinh thu GTGT ấ ế ủ ế ậ ườ ế ợ
khai đ n c quan thu ). C s kinh đ u ra, thu GTGT đ u vào cũng ph i g i t ầ ầ ả ở ờ ế ơ ở ế ế ơ
doanh th c hi n n p thu theo t ự ệ ế ộ ờ ấ thông báo thu c a c quan thu nh ng ch m nh t ế ủ ơ ế ư ậ
c. N u n p thu không quá ngày 25 c a tháng ti p theo cho s thu c a tháng tr ế ế ủ ủ ố ướ ế ộ ế
quá th i h n ghi trên t ờ ạ ờ ủ ề thông báo thu thì m i ngày ch m n p ngoài n p đ ti n ế ậ ộ ỗ ộ
thu còn ph i n p ti n ph t 0,1% trên s ti n ch m n p. ả ộ ố ề ề ế ậ ạ ộ
ng pháp kh u tr C s kinh doanh n p thu GTGT theo ph ộ ơ ở ế ươ ấ ừ thu , vi c kê khai ệ ế
đ i v i m t s tr ố ớ ộ ố ườ ng h p c th nh sau: ợ ụ ể ư
-
Tr ườ ộ ng h p c s chính có các c a hàng, chi nhánh, …h ch toán ph thu c ơ ở ụ ử ạ ợ
đóng đ a ph ở ị ươ ng khác (t nh, thành ph tr c thu c TW). Các c a hàng, chi nhánh ộ ố ự ử ỉ
ộ ph i căn c hóa đ n đ u ra, đ u vào c a hàng hóa nh n đi u chuy n đ kê khai n p ứ ủ ể ề ể ậ ầ ả ầ ơ
thu GTGT t i đ a ph ng n i c a hàng, chi nhánh đóng. ế ạ ị ươ ơ ử
-
C s kinh doanh buôn chuy n ph i kê khai n p thu theo t ng chuy n hàng ơ ở ừ ể ế ế ả ộ
c khi v n chuy n hàng đi. S thu ph i n p tính v i chi c c thu n i mua hàng, tr ế ơ ớ ụ ướ ả ộ ế ể ậ ố
theo ph ng pháp tr c ti p trên GTGT. ươ ự ế
-
Tr ườ ế ấ ng h p c s kinh doanh nhi u lo i hàng hóa, d ch v có m c thu su t ơ ở ứ ụ ề ạ ợ ị
ố ớ thu GTGT khác nhau thì ph i kê khai thu GTGT theo t ng m c quy đ nh đ i v i ừ ứ ế ế ả ị
t ng lo i hàng hóa, d ch v đó; n u c s không xác đ nh đ ừ ơ ở ụ ế ạ ị ị ượ ừ ế ấ c t ng m c thu su t ứ
thì thu GTGT tính theo m c thu su t cao nh t c a hàng hóa, d ch v mà c s có ế ấ ấ ủ ơ ở ứ ụ ế ị
kinh doanh.
1.2.4.3. N p thu GTGT ế ộ
Ng ườ ộ i n p thu GTGT có trách nhi m n p thu GTGT đ y đ , đúng h n vào ộ ủ ế ệ ế ầ ạ
a. Đ i v i c s trong n ố ớ ơ ở
ngân sách Nhà n ướ c, c th : ụ ể
c ướ
-
Tr i n p thu tính thu , th i h n n p thu ch m nh t là ngày ườ ng h p ng ợ ườ ộ ờ ạ ế ế ế ấ ậ ộ
cu i cùng c a th i h n n p h s khai thu . ế ộ ồ ơ ờ ạ ủ ố
-
Tr ườ ế ng h p c quan thu tính thu ho c n đ nh thu th i h n n p thu là ặ ấ ế ờ ạ ế ế ợ ơ ộ ị
th i h n ghi trên thông báo c a c quan thu . ế ủ ơ ờ ạ
-
Đ i v i h n p thu khoán thì c quan thu g i thông báo n p thu khoán t ố ớ ộ ộ ế ử ế ế ơ ộ ớ i
h n p thu khoán ch m nh t là 20 tháng 01. Thông báo m t l n áp d ng cho các ộ ộ ộ ầ ụ ế ấ ậ
tháng n p thu n đ nh trong năm. Căn c vào thông báo n p thu khoán, h n p thu ứ ộ ộ ế ổ ế ộ ộ ị ế
n p s ti n thu h ng tháng ch m nh t là ngày cu i cùng c a tháng. Tr ộ ố ề ế ằ ủ ậ ấ ố ườ ng h p h ợ ộ
n p thu khoán l a ch n n p thu theo quý thì th i h n n p thu cho c quý là ngày ộ ờ ạ ự ế ế ế ả ọ ộ ộ
cu i cùng c a tháng đ u quý. ủ ầ ố
-
Đ a đi m và th t c n p thu : Ng i n p thu th c hi n n p thu vào NSNN ủ ụ ộ ế ể ị ườ ộ ế ự ệ ế ộ
t ạ i kho b c Nhà n ạ c t ướ ạ ơ i c quan thu n i ti p nh n h s thu ; thông qua t ậ ế ơ ế ồ ơ ế ổ ứ ch c,
cá nhân đ c c quan thu y nhi m thu thu ; thông qua ngân hàng th ng m i; t ượ ơ ế ủ ế ệ ươ ạ ổ
ch c tín d ng. ứ ụ
-
Thu GTGT có th đ ể ượ ế ố ớ c n p b ng ti n m t ho c chuy n kho n. Đ i v i ặ ể ề ằ ặ ả ộ
tr c xác đ nh là ngày ườ ng h p n p thu b ng chuy n kho n thì ngày n p thu đ ể ế ằ ế ượ ả ợ ộ ộ ị
c, ngân hàng, t kho b c Nhà n ạ ướ ổ ằ ch c tín d ng xác nh n trên gi y n p ti n b ng ứ ụ ề ậ ấ ộ
chuy n kho n. Tr ể ả ườ ạ ng h p n p thu b ng ti n m t, ngày n p thu là ngày kho b c ế ằ ế ề ặ ợ ộ ộ
Nhà n c, c quan thu ho c t ch c, cá nhân đ ướ ặ ổ ế ơ ứ ượ ủ ậ c y nhi m thu thu xác nh n ệ ế
b. Đ i v i hàng nh p kh u ẩ
vi c thu ti n trên ch ng t n p thu b ng ti n m t. ứ ệ ề ừ ộ ế ằ ề ặ
ố ớ ậ
C s kinh doanh và ng ơ ở ườ i nh p kh u hàng hóa ph i n p thu GTGT hàng hóa ả ộ ế ậ ẩ
ẩ nh p kh u theo t ng l n nh p kh u. Th i h n n p thu GTGT hàng hóa nh p kh u ờ ạ ừ ế ẩ ậ ậ ẩ ầ ậ ộ
c. Đ ng ti n n p thu
th c hi n theo th i h n n p thu nh p kh u. ế ậ ờ ạ ự ệ ẩ ộ
ề ộ ồ ế
Thu GTGT n p vào NSNN b ng đ ng Vi t Nam. Tr ng h p n p b ng ngo i t ế ằ ộ ồ ệ ườ ạ ệ ằ ộ ợ
thì ch đ c n p thu b ng các lo i t do chuy n đ i theo quy đ nh c a ngân hàng ỉ ượ ế ằ ạ ự ộ ủ ể ổ ị
Nhà n c…S ngo i t n p thu đ c quy đ i sang đ ng Vi t Nam theo t giá ướ ạ ệ ộ ế ượ ố ồ ổ ệ ỷ
ngo i t do ngân hàng Nhà n c công b có hi u l c t i th i đi m ti n thu đ ạ ệ ướ ệ ự ạ ố ế ượ c ề ể ờ
c. n p vào kho b c Nhà n ộ ạ ướ
1.2.4.4. Hoàn thu GTGT ế
-
c hoàn C s kinh doanh n p thu GTGT theo ph ộ ơ ở ế ươ ng pháp kh u tr thu đ ấ ế ượ ừ
thu GTGT n u trong ba tháng liên t c tr lên có s thu GTGT đ u vào ch a đ ư ượ c ụ ế ế ế ầ ở ố
kh u tr h t. ừ ế ấ
Tr ng h p c s kinh doanh đã đăng ký n p thu GTGT theo ph ng pháp ườ ơ ở ế ợ ộ ươ
có d án đ u t m i, đang trong giai đo n đ u t kh u tr ấ ừ ầ ư ớ ầ ư ự ạ ủ có s thu GTGT c a ế ố
hàng hóa, d ch v mua vào s d ng cho đ u t mà ch a đ ử ụ ầ ư ụ ị ư ượ c kh u tr h t và có s ừ ế ấ ố
c hoàn thu GTGT. thu còn l ế i t ạ ừ hai trăm tri u đ ng tr lên thì đ ồ ệ ở ượ ế
-
C s kinh doanh trong tháng có hàng hóa, d ch v xu t kh u n u có s thu ơ ở ụ ế ấ ẩ ố ị ế
GTGT đ u vào ch a đ c hoàn thu ư ượ ầ c kh u tr t ấ ừ ừ hai trăm tri u đ ng tr lên thì đ ồ ệ ở ượ ế
GTGT theo tháng.
-
c hoàn C s kinh doanh n p thu GTGT theo ph ộ ơ ở ế ươ ng pháp kh u tr thu đ ấ ế ượ ừ
ấ thu GTGT khi chuy n đ i s h u, chuy n đ i doanh nghi p, sáp nh p, h p nh t, ể ổ ở ữ ể ệ ế ậ ổ ợ
chia, tách, gi i th , phá s n, ch m d t ho t đ ng có s thu GTGT n p th a ho c s ả ạ ộ ặ ố ứ ừ ể ế ấ ả ố ộ
-
c kh u tr h t. thu GTGT đ u vào ch a đ ầ ư ượ ế ừ ế ấ
ề C s kinh doanh có quy t đ nh hoàn thu GTGT c a c quan có th m quy n ủ ơ ế ị ơ ở ế ẩ
c qu c t theo quy đ nh c a pháp lu t và tr ủ ậ ị ườ ng h p hoàn thu GTGT theo đi u ế ề ướ ợ ố ế
mà C ng hòa xã hôi ch nghĩa Vi t Nam là thành viên. ủ ộ ệ
1.2.4.5. Quy t toán thu GTGT ế ế
ừ T t c các c s kinh doanh đ u ph i quy t toán thu (tr h kinh doanh v a ế ừ ộ ấ ả ơ ở ế ề ả
và nh n p thu theo ph ỏ ộ ế ươ ề ng pháp n đ nh trên doanh thu và h buôn chuy n) đ u ể ấ ộ ị
ph i quy t toán thu là năm d ế ế ả ươ ng l ch, th i gian g i quy t toán thu không quá 60 ế ế ờ ở ị
ngày k t ngày k t thúc năm tài chính 31/12. ể ừ ế
Khi quy t toán thu , n u: ế ế ế
-
S thu đã n p < s thu ph i n p thì trong vòng 10 ngày ph i n p đ s thu ả ộ ủ ố ế ả ộ ế ố ộ ố ế
-
còn thi u.ế
S thu đã n p > s thu ph i n p thì đ ố ả ộ ế ế ố ộ ượ c kh u tr ấ ừ ế ế vào kỳ n p thu ti p ộ
theo ho c đ c hoàn l i theo quy đ nh. ặ ượ ạ ị
CH
NG II: VAI TRÒ VÀ TH C TR NG
ƯƠ
Ự
Ạ
THU GTGT
VI T NAM
Ế
Ở Ệ
2.1.
S c n thi t khi ban hành lu t thu GTGT ự ầ ế ế ậ
Trên lý thuy t, thu GTGT mang tính khoa h c r t cao, có kh năng t o đ ọ ấ ế ế ả ạ ượ c
công b ng trong vi c tính thu , thúc đ y các danh nghi p c i ti n qu n lí tăng năng ả ế ệ ệ ế ẩ ả ằ
su t lao đ ng, h giá thành đ c nh tranh thu n l i trong và ngoài n ể ạ ậ ợ ở ấ ạ ộ ướ ổ c. Đi m n i ể
c nh b t c a thu GTGT là kh c ph c đ ậ ủ ụ ế ắ ượ ượ c đi m thu trùng l p, ch ng chéo qua ắ ể ồ
nhi u khâu c a thu doanh thu. T lâu s ch ng chéo này c a thu doanh thu đã gây ự ồ ủ ủ ừ ề ế ế
nhi u kêu ca, phàn nàn c a h u h t c s kinh doanh và ng ế ơ ở ủ ầ ề ườ ả i tiêu dùng vì nó nh
h ưở ừ ng tiêu c c đ n giá c hàng hoá. Thu doanh thu tính trên toàn b giá bán qua t ng ự ế ế ả ộ
khâu có nghĩa là trong tr ng h p mua cao, bán h doanh nghi p v n ph i n p thu ườ ả ộ ệ ạ ẫ ợ ế
doanh thu. Ng i thu GTGT ch thu trên giá tr tăng thêm mà doanh nghi p t o ra, c l ượ ạ ệ ạ ế ị ỉ
th m chí doanh nghi p còn đ c hoàn thu khi thu đ u vào cao h n thu đ u ra. ệ ậ ượ ế ầ ế ầ ế ơ
ấ H n n a, thu GTGT còn có tác d ng thúc đ y xu t kh u, khuy n khích s n xu t, ữ ụ ế ế ẩ ấ ẩ ả ơ
c. ch ng th t thu có hi u qu , b o đ m ngu n thu cho ngân sách nhà n ả ả ả ệ ấ ố ồ ướ
2.2. Vai trò và tác đ ng c a thu GTGT ộ
ủ ế
2.2.1. Vai trò c a thu GTGT ủ
ế
Trong quá trình th c hi n thu GTGT đã th hi n đ ể ệ ự ệ ế ượ ổ ậ c m t s vai trò n i b t ộ ố
sau:
ở ộ Th nh t: Thu GTGT góp ph n thúc đ y s n xu t xã h i phát tri n, m r ng ứ ấ ẩ ả ế ể ầ ấ ộ
l u thông hàng hoá d ch v ... vì th thu GTGT đã kh c ph c đ ư ụ ượ ụ ế ế ắ ị c tình tr ng trùng ạ
l p c a thu doanh thu. ế ắ ủ
Th hai: B o đ m ngu n thu quan tr ng và n đ nh cho NSNN, thu GTGT ọ ứ ế ả ả ồ ổ ị
huy đ ng xác đ nh ngay t khâu sau còn ki m tra ộ ị ừ khâu đ u và vi c thu thu GTGT ệ ế ầ ở ể
vi c tính thu GTGT đã n p khâu tr ộ ở ệ ế ướ c nên h n ch đ ạ ế ượ ể c vi c th t thu thu , ki m ệ ế ấ
soát đ c ngu n thu trên ph m vi toàn b n n kinh t ượ ộ ề ạ ồ . ế
Th ba: Thu GTGT góp ph n tăng c ng công tác h ch toán k toán và thúc ứ ế ầ ườ ế ạ
theo lu t đ nh. đ y vi c mua bán hàng hoá ph i có đ y đ ch ng t ẩ ủ ứ ệ ả ầ ừ hoá đ n h p l ơ ợ ệ ậ ị
Vi c đăng ký mã thu cùng v i ph ng pháp kh u tr thu đã bu c c ng i mua, ệ ế ớ ươ ộ ả ừ ế ấ ườ
ng t h n ch đ hoá đ n, ch ng t trong các ho t đ ng thanh ườ i bán th c hi n t ự ệ ố ơ ế ộ ứ ơ ừ ạ ộ
toán.
K t khi lu t thu GTGT chính th c đ c th c thi, Chính ph và B Tài ể ừ ứ ế ậ ượ ủ ự ộ
chính đã ban hành các văn b n pháp quy đ h ng d n s a đ i b sung. Thu GTGT ể ướ ả ẫ ử ổ ổ ế
đã và đang t ng b c hoàn thi n, kh c ph c nh ng t n t i v n có trong th i kỳ ừ c đ ướ ượ ồ ạ ố ữ ụ ệ ắ ờ
chuy n đ i và ngày m t phát huy vai trò c a thu GTGT trong n n kinh t th tr ủ ế ể ề ộ ổ ế ị ườ ng
ề đ y bi n đ ng, đ m b o tính khoa h c, tính th c ti n c a m t s c thu trong đi u ầ ễ ủ ộ ắ ự ế ế ả ả ộ ọ
2.2.2. Tác đ ng c a thu GTGT
ki n kinh t ng. ệ th tr ế ị ườ
2.2.2.1.
ủ ộ ế
Tác đ ng đ n giá c và l m phát ế ạ ả ộ
Thông th ng giá c và l m phát tăng hay gi m do nhi u y u t ườ ế ố ề ả ạ ả tác đ ng, c ộ ả
và xã h i. Trong c ch th tr ng, quy lu t cung c u, quy lu t giá tr cũng v kinh t ề ế ơ ế ị ườ ộ ậ ầ ậ ị
ộ có tác đ ng r t l n đ n giá c và l m phát. Do đó, n u kh ng đ nh vi c ban hành m t ấ ớ ế ế ệ ạ ẳ ả ộ ị
h th ng thu nói chung và thu GTGT nói riêng có tác đ ng đ n m c nào v i giá ệ ố ứ ế ế ế ộ ớ
ng là khó xác đ nh. c , l m phát, th ả ạ ườ ị
Có ng i cho r ng, vi c ban hành thu GTGT s làm tăng giá c và l m phát. ườ ệ ế ẽ ả ằ ạ
Tuy nhiên c, trong quá trình nghiên c u nh h ở nhi u n ề ướ ứ ả ưở ố ng c a thu GTGT đ i ế ủ
v i giá c và l m phát, ng ớ ả ạ ườ i ta đã đi đ n k t lu n là đ n nay, ch a có căn c khoa ế ứ ư ế ế ậ
ả h c nào đ kh ng đ nh r ng b n ch t thu GTGT có th gây l m phát. N u có nh ế ọ ể ể ế ả ấ ạ ẳ ằ ị
ng nào đó c a thu GTGT đ n giá c , thì nh ng nh h h ưở ủ ữ ế ế ả ả ưở ộ ng này s ch là m t ẽ ỉ
ph n, ch không th là t t c . V lý thuy t, thu GTGT thu c lo i thu gián thu, ứ ể ầ ấ ả ề ế ế ế ạ ộ
m t y u t c u thành trong giá. ộ ế ố ấ
Vì v y, vi c ban hành thu GTGT có liên quan và tác đ ng tr c ti p đ n giá c ự ế ệ ế ế ậ ộ ả
là t c xem xét là trên th c t ấ t nhiên. V n đ c n đ ấ ề ầ ượ ự ế ố ớ ừ ề ừ , đ i v i t ng ngành ngh , t ng
lo i s n ph m hàng hoá, d ch v cũng nh trên toàn c c c a n n kinh t ụ ủ ề ạ ả ụ ư ẩ ị ế , vi c ban ệ
hành thu gián thu nói chung, thu GTGT có nh h ế ế ả ưở ng đ n giá c trong ph m vi ả ế ạ
ộ r ng hay h p, đ n khu v c s n xu t ho c khu v c khác nh th nào còn tuỳ thu c ặ ộ ự ả ư ế ự ẹ ế ấ
ch c th c hi n có phù h p v i đ c đi m kinh vào m c đ thu su t, n i dung và t ế ấ ứ ộ ộ ổ ứ ớ ặ ự ệ ể ợ
t ế xã h i, v i trình đ dân trí ... hay không. ộ ộ ớ
ộ V nguyên t c, khi thay th thu doanh thu b ng thu GTGT v i m c đ ng ứ ề ế ế ế ằ ắ ớ
viên cu i cùng nh nhau thì nh h ng c a thu GTGT ngang v i nh h ư ả ố ưở ớ ả ủ ế ưở ủ ng c a
thu doanh thu đ i v i giá. Tuy v y, n u nhà n ố ớ ế ế ậ ướ ể c không có bi n pháp qu n lý, ki m ệ ả
tra giá c , đ cho các c s kinh doanh l i d ng vào thu m i đ tăng giá thì vô hình ả ể ơ ở ợ ụ ế ớ ể
chung giá c s có tác đ ng x u. ả ẽ ấ ộ
Khi áp d ng thu GTGT thì giá c hàng hoá, d ch v nhìn chung có khuynh ụ ụ ế ả ị
ng tăng lên s dĩ x y ra hi n t ng này là do s không am hi u ho c c tình h ướ ệ ượ ả ở ự ể ặ ố
ờ không hi u v thu GTGT. B i vì, vi c th c hi n thu doanh thu tr i qua m t th i ự ể ề ế ệ ệ ế ả ở ộ
gian khá dài, đã ăn sâu vào ti m th c c a con ng i tiêu dùng. Cho dù thu doanh thu ứ ủ ề ườ ế
là thu gián thu, song đ c tính chung vào trong giá bán hàng hoá, d ch v nên ng ế ượ ụ ị ườ i
tiêu dùng khó nh n bi c mình chính là ng i ch u thu còn các doanh nghi p bán ậ t đ ế ượ ườ ế ệ ị
i thu h cho nhà n c mà h luôn cho r ng đây là kho n thu đánh hàng ch là ng ỉ ườ ộ ướ ế ằ ả ọ
ặ vào các doanh nghi p do v y áp d ng thu GTGT thay th cho thu doanh thu, m c ế ụ ệ ế ế ậ
dù nó cũng là m t lo i thu gián thu đánh vào ng i tiêu dùng song c ch h ch toán ế ạ ộ ườ ơ ế ạ
thay th , có nghĩa là thu GTGT đ ế ế ượ ề c tách ra kh i giá bán hàng hoá, d ch v . Đi u ụ ỏ ị
i mua hàng th y rõ kho n thu c a mình ph i n p cho nhà n này khi n cho ng ế ườ ả ộ ế ủ ấ ả ướ c
c đây khi mua hàng h nên h c m giác mình ph i n p m t lo i thu m i mà tr ả ộ ế ớ ọ ả ạ ộ ướ ọ
không ph i ch u và đóng góp. L i d ng y u t ợ ụ ế ố ả ị này các doanh nghi p đã nâng giá bán ệ
hàng hoá, d ch v lên đ tr c l i và có kh năng làm gia tăng l m phát th t thoát thu ể ụ ợ ụ ị ả ạ ấ
ng tiêu dùng h n ch kh năng đ u t v n c a các doanh nghi p trong và h p th tr ẹ ị ườ ầ ư ố ủ ế ệ ả ạ
ngoài n c. Do v y làm quy mô ho t đ ng c a các doanh nghi p b thu h p làm cho ướ ạ ộ ủ ệ ẹ ậ ị
b bi n đ ng chuy n d ch m t cân đ i, t c đ tăng tr ng có kh năng c c u kinh t ơ ấ ế ị ế ố ố ộ ể ị ấ ộ ưở ả
suy gi m.ả
Tình hình l m phát t ng n c x y ra th ng do nhi u nguyên nhân trong đó ạ ở ừ ướ ả ườ ề
có các nguyên nhân khá quan tr ng v s phát tri n ch m hay gi m sút v kinh t do ề ự ể ề ậ ả ọ ế
chính sách vĩ mô hay đi u hành c a nhà n c; kinh t không cân đ i đ c thu chi, thu ủ ề ướ ế ố ượ
không đ chi; do tác đ ng c a giá c vì giá c v a là nguyên nhân nh ng cũng v a là ả ừ ừ ủ ủ ư ả ộ
h u qu c a l m phát, vì v y không th đánh giá tác đ ng c th c a chính sách thu ậ ụ ể ủ ả ủ ạ ể ậ ộ ế
GTGT m t cách riêng l . Tuy nhiên, ph i kh ng đ nh r ng n u vi c c i cách chính ộ ẽ ệ ả ế ằ ả ẳ ị
sách thu nói chung thu GTGT nói riêng phù h p v i quy lu t phát tri n kinh t ế ế ể ậ ợ ớ ế ị th
tr ườ ng, s có tác đ ng tích c c t ộ ự ớ ẽ i phát tri n kinh t ể ế ả b o đ m ngu n thu ngân sách, ồ ả
do đó s có tác đ ng t i, n u đ a ra ẽ ộ ố t, ngăn ch n hay h n ch l m phát. Ng ạ ế ạ ặ c l ượ ạ ư ế
m c thu quá cao hay quá th p s có nh h ấ ẽ ứ ế ả ưở ạ ng đ n k t qu thu ngân sách và l m ế ế ả
phát.
Vi c đánh giá tác đ ng c a chính sách thu GTGT đ n l m phát không th ế ạ ủ ệ ế ộ ể
xem xét m t cách phi n di n, c c b mà ph i đ c phân bi t m t cách khách quan, ụ ộ ả ượ ế ệ ộ ệ ộ
toàn di n khoa h c trong m i quan h v i khu v c qu c t ố ệ ớ ố ế ự ệ ọ ấ trong t ng th i kỳ nh t ừ ờ
đ nh. ị
Tóm l i, chính sách thu GTGT cũng có nh ng tác đ ng t ạ ữ ế ộ ớ ấ i giá c và l m phát nh t ạ ả
đ nh nh ng n u nhà n ị ư ế ướ c là nh ng ng ữ ườ ả i qu n lý có nh ng bi n pháp ki m tra, qu n ệ ữ ể ả
2.2.2.2.Tác đ ng c a thu GTGT t
i n n kinh t xã h i. lý thì gi m m c đ tác đ ng x u t ứ ộ ấ ớ ả ộ i giá c và l m phát và t ạ ả ớ ề ế ộ
i thu ngân sách nhà n ủ ế ộ ớ c ướ
Thu GTGT có th t o ngu n thu ngày tăng cho NSNN, thông qua vi c m ể ạ ế ệ ồ ở
r ng và bao quát di n đánh thu đ i v i m i ho t đ ng nh p kh u, s n xu t, kinh ộ ế ố ớ ạ ộ ệ ậ ẩ ả ấ ọ
doanh d ch vu. ị
M t khác, thu GTGT b o đ m vi c thu t p trung ph n l n s thu đánh vào ầ ớ ố ế ệ ế ả ả ậ ặ
khâu đ u, đ i v i các doanh nghi p s n xu t kinh t ng s n ph m hàng hoá ngay t ừ ả ẩ ừ ệ ả ố ớ ầ ấ
t h n thu doanh thu. Vi c thu doanh l n, có kh năng h n ch th t thu ngân sách t ạ ế ấ ả ớ ố ơ ế ệ
i d a trên hoá đ n ch ng t thu kh u tr và kh u tr l ừ ừ ạ ự ứ ế ấ ấ ơ ừ thúc đ y vi c mua bán có ệ ẩ
hoá đ n làm cho vi c thu thu sát v i th c t kinh doanh. Và th t thu khâu tr ự ế ệ ế ơ ớ ấ ở ướ c
c kh c ph c s đ ẽ ượ ụ ở ắ ế ấ khâu sau. Tuy nhiên cũng không th xây d ng m c thu su t ứ ự ể
thu GTGT quá cao, gây nhi u khó khăn cho doanh nghi p, tác đ ng không t ệ ế ề ộ ố ớ t t i
ho t đông s n xu t kinh doanh và đ n NSNN. ế ạ ả ấ
c phê chu n, cu c kh ng ho ng kinh t Vào th i đi m lu t thu GTGT đ ậ ể ế ờ ượ ủ ẩ ả ộ ế
ti n t ch a x y ra tr m trong. S c phát sinh này n m ngoài ý mu n c a các nhà ề ệ ư ả ố ủ ự ố ằ ầ
làm lu t Vi t Nam và nh h ậ ệ ả ưở ng l n đ n quy t đ nh v tri n khai áp d ng thu ề ế ị ụ ể ế ớ ế
c đ t ra là ph i đ m b o n đ nh thu NSNN, n đ nh kinh GTGT. Vì th yêu c u đ ế ầ ượ ặ ả ả ả ổ ổ ị ị
vĩ mô ... t ế
Th c t ự ế ố khi áp d ng thu GTGT, m t lo i thu hoàn toàn m i, nên các đ i ạ ụ ế ế ộ ớ
ng liên quan ch a thông, n u ch a đ t ượ ư ượ ư ế ộ c chu n b k , ch c ch n s gây bi n đ ng ắ ẽ ị ỹ ế ẩ ắ
i thu NSNN. N u thu NSNN không đ t yêu c u, b i chi s tăng, vi c đi u hành t ớ ế ẽ ệ ề ạ ầ ộ
ngân sách càng khó khăn, lúng túng và s d n đ n b t n đ nh vĩ mô. Ng ẽ ẫ ấ ổ ế ị c l ượ ạ ế i, n u
c khi tri n khai áp d ng, trong nh có chu n b k càng, có t p d ị ỹ ư ậ ẩ ượ t sâu r ng tr ộ ướ ụ ể
ớ ặ quá trình th c hi n có s ki m tra, qu n lý chính sách phù h p, thích h p v i đ c ự ể ự ệ ả ợ ợ
đi m c a kinh t ủ ể th tr ế ị ườ ng, thì thu GTGT có th t o s thu cho NSNN m t cách ể ạ ố ế ộ
tích c c, góp ph n thúc đ y s n xu t phát tri n. Bên c nh đó, vi c nghiên c u và xây ẩ ả ự ứ ệ ể ấ ạ ầ
ng đ d ng các m c thu su t h p lý, b o đ m s thu GTGT t ự ế ấ ợ ứ ế ả ả ố ươ ươ ơ ng ho c cao h n ặ
m t chút so v i thu doanh thu, s mang tính kh thi h n. ẽ ế ả ớ ộ ơ
Qua đây, ta m i th y thu GTGT cũng có m t tích c c và tiêu c c đ i v i thu ự ố ớ ự ế ặ ấ ớ
NSNN.
C hai m t đ u nh h ng t ặ ề ả ả ưở ớ ề i NSNN. Tác đ ng tiêu c c hay tích c c, nhi u ự ự ộ
2.2.2.3.Tác đ ng c a thu GTGT t
hay ít là ph thu c vào vi c đi u hành và qu n lý thu GTGT. ề ụ ệ ế ả ộ
ủ ế ộ ớ i các doanh nghi p ệ
V m t lý thuy t thu GTGT là đ n gi n và trung l p v kinh t , nh ng trong ề ặ ế ề ế ậ ả ơ ế ư
th c t , vi c tri n khai h ch toán và ki m tra thu GTGT t ự ế ể ế ệ ể ạ ạ ừ ệ i t ng doanh nghi p
không ph i là công vi c đ n gi n. Th t v y, n u tr c đây, k toán doanh nghi p và ệ ơ ậ ậ ế ả ả ướ ệ ế
cán b thu ch c n l y doanh thu nhân v i m c thu su t x (%) là ra ngay k t qu ớ ỉ ầ ấ ế ấ ứ ế ế ộ ả
c n tìm, thì khi áp d ng lu t thu m i, nhi u khi c doanh nghi p và c quan thu ầ ế ớ ụ ề ệ ả ậ ơ ế
ph i ng i xác đ nh đâu là thu đ u vào, thu đ u ra thu đ c kh u tr , thu không ế ầ ế ầ ế ượ ả ồ ị ừ ế ấ
đ ng công vi c này th t là kh ng l . ượ c kh u tr ... kh i l ừ ố ượ ấ ệ ậ ổ ồ
Trên th c t , thu GTGT cũng ít nhi u nh h ng t ự ế ề ả ế ưở ớ ẩ i giá thành s n ph m. ả
Đi u đó s kéo theo nhi u khó khăn cho doanh nghi p trong c nh tranh và quy t đ nh ế ị ề ẽ ề ệ ạ
giá bán. Đ c bi ặ ệ ề t, trong b i c nh đang còn nhi u khó khăn v t ng c u trong n n ố ả ề ổ ề ầ
kinh t ế ứ ệ , c bán theo giá cũ đã khó hu ng chi ph i ch u áp l c tăng giá. Doanh nghi p ự ả ố ị
c hàng ho c không thu h i đ r i vào các vòng lu n qu n: không bán đ ẩ ơ ẩ ượ ồ ượ ố ẫ c v n d n ặ
c, không đ i m i đ đ n không tái s n xu t đ ế ấ ượ ả ớ ượ ổ c công ngh ho c không h đ ặ ạ ượ c ệ
giá thành và không tăng đ c ch t l i hàng hoá l i càng đ ng, ượ ấ ượ ng s n ph m d n t ẩ ẫ ớ ả ạ ứ ọ
không bán đ c ... nguyên nhân là do có s hi u l m v thu GTGT: ượ ự ể ầ ề ế
-
Do "hi u ng tâm lý", xu t phát t ệ ứ ấ ừ ậ ủ nh n th c không đ ng đ u và tác đ ng c a ứ ề ồ ộ
vi c thay thu GTGT cho thu doanh thu kéo theo cách th c x lý khác nhau trong ứ ử ệ ế ế
chi n l c th ng m i, d n đ n b t bình đ ng trong c nh tranh gi a các doanh ế ượ ươ ữ ế ấ ẳ ạ ạ ẫ
nghiêp. Hi n t c ph bi n r ng rãi và k ệ ượ ng này s ch m d t khi thu GTGT đ ứ ẽ ế ấ ượ ổ ế ộ ỹ
ng. l ưỡ
-
Vi c áp d ng thu GTGT Vi t Nam có gây nh h ụ ệ ế ở ệ ả ưở ng tr c ti p đ n các ế ự ế
doanh nghi p ho t đ ng nh p kh u vì hàng nh p kh u ph i ch u thêm thu này ngoài ạ ộ ệ ế ẩ ậ ẩ ả ậ ị
thu nh p kh u hi n hành. ẩ ế ậ ệ
M t khác, nh ng quy đ nh v th i h n và s ti n ph i hoàn l i cho các doanh ề ờ ạ ố ề ữ ả ặ ị ạ
nghi p có s thu GTGT ph i n p âm cũng là m t v n đ c n đ ề ầ ượ ộ ấ ả ộ ệ ế ố ụ ể c quy đ nh c th , ị
công khai ch p hành nghiêm ch nh, nh t là v phía nhà n c. Nh m tránh các r i ro ề ấ ấ ỉ ướ ủ ằ
v v n, r i ro v lãi su t ho c t ề ề ố ặ ỷ ủ ấ giá cho các doanh nghi p này khi h ph i ng ra ệ ả ứ ọ
m t s v n l n đ thanh toán thu GTGT khi mua hàng hoá nh p kh u hàng hóa. ộ ố ố ớ ể ế ậ ẩ
N u các doanh nghi p, nh ng t bào c a n n kinh t ữ ế ệ ế ủ ề ế , ch u nh h ị ả ưở ấ ng x u
phát sinh t ừ ệ vi c áp d ng thu m i này n n kinh t ế ớ ụ ề l ế ạ i càng khó ph c h i khi đó ụ ồ
nh ng m c tiêu l n cũng khó mà th c hi n đ c. Nh ng thu GTGT cũng có tác ữ ụ ự ệ ớ ươ ư ế
đ ng t ộ t t ố ớ i doanh nghi p n u nh m c thu su t áp d ng c ch th c hi n thích ế ấ ư ứ ế ự ụ ệ ế ệ ơ
ủ h p t o đ ng l c cho doanh nghi p phát tri n ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a ợ ạ ạ ộ ự ệ ể ấ ả ộ
2.3. Nh ng thành công khi th c hi n thu GTGT
mình đ ng th i cũng là phát tri n s n xu t nói chung. ể ả ấ ờ ồ
ự ữ ế ệ
Th c ti n thi hành ự ễ lu t thu GTGT ế ậ ế cho th y, ấ lu t này đã góp ph n khuy n ầ ậ
khích đ u t ầ ư ệ , khuy n khích xu t kh u, thúc đ y phát tri n s n xu t kinh doanh. Vi c ể ả ế ẩ ấ ấ ẩ
đã t o thu n l hoàn thu ế GTGT đ u vào đ i v i các d án đ u t ố ớ ầ ư ự ầ ậ ợ ạ ệ i cho doanh nghi p
phát tri n công ngh , đ u t đ i m i tài s n c đ nh, góp ph n thúc đ y v n đ u t ệ ầ ư ổ ả ố ị ầ ư ể ẩ ầ ớ ố
xã h i tăng tr ộ ưở ẩ ng. Vi c áp d ng thu su t 0% đ i v i hàng hóa, d ch v xu t kh u ế ấ ố ớ ụ ụ ệ ấ ị
đã t o đi u ki n cho doanh nghi p h giá hàng hóa, d ch v xu t kh u, tăng kh năng ụ ấ ệ ề ệ ẩ ạ ả ạ ị
ng qu c t c nh tranh trên tr ạ ườ . ố ế
Ngoài ra, vi c ban hành lu t thu GTGT v i nh ng n i dung phù h p v i thông ữ ệ ế ậ ớ ớ ợ ộ
qu c t là m t b t Nam l ệ ố ế ộ ướ c ti n m i trong quá trình th c hi n các cam k t c a Vi ự ế ủ ế ệ ớ ệ
khi gia nh p WTO và các hi p đ nh v thu . Theo cam k t c a Vi ị ế ủ ề ế ệ ậ ệ ộ t Nam khi h i
nh p qu c t , Vi ố ế ậ ệ ả t Nam ph i c t gi m thu quan, đ ng th i ph i bãi b các kho n ả ắ ế ả ả ỏ ờ ồ
tr c p tr c ti p t ự ợ ấ ế ừ ngân sách cho doanh nghi p, vi c thu thu GTGT đ i v i hàng ệ ố ớ ế ệ
phù nh p kh u, hoàn thu cho hàng xu t kh u đã góp ph n đi u ch nh c ch kinh t ẩ ơ ế ế ề ấ ầ ậ ẩ ỉ ế
qu c t nh ng v n khuy n khích đ h p v i thông l ớ ợ ệ ố ế ư ế ẫ ượ ẩ c các doanh nghi p xu t kh u ệ ấ
hàng hóa, d ch v , b o h n n s n xu t trong n ộ ề ả ụ ả ấ ị ướ ầ c và bù đ p cho ngân sách ph n ắ
thi u h t do c t gi m thu quan. ế ụ ế ắ ả
Lu t thu GTGT ban hành là c s pháp lý v ng ch c đ n đ nh ngu n thu t ắ ể ổ ơ ở ữ ế ậ ồ ị ừ
thu GTGT vào ngân sách nhà n c, đ m b o ngu n l c đ phát tri n kinh t - xã ế ướ ồ ự ể ể ả ả ế
h i. Lu t thu GTGTđã góp ph n thúc đ y vi c th c hi n pháp lu t v k toán, thu ẩ ộ ậ ề ế ự ế ệ ệ ầ ậ ế
c a doanh nghi p, t ủ ệ ừ đó nâng cao năng l c qu n tr c a doanh nghi p, hi n đ i hóa ị ủ ự ệ ệ ả ạ
và đ i m i ph ổ ớ ươ ng th c qu n lý thu . ế ả ứ
Nh ng k t qu đã đ t đ c trên th hi n đ ạ ượ ữ ế ả ể ệ ượ ầ c tính đúng đ n, phù h p và c n ắ ợ
thi c ta. Lu t thu GTGT đã b o đ m đ c yêu ế ủ t c a quá trình c i cách thu c a n ả ế ủ ướ ế ả ậ ả ượ
c đ ra. Đ ng th i, nó góp ph n hoàn thi n thêm h th ng chính sách c u c a nhà n ầ ủ ướ ề ệ ố ệ ầ ồ ờ
thu c ta, phù h p v i s v n đ ng và phát tri n c a n n kinh t ng, n ế ở ướ ể ủ ề ớ ự ậ ợ ộ th tr ế ị ườ
v i các n i. t o đi u ki n m r ng h p tác kinh t ở ộ ạ ề ệ ợ ế ớ ướ c trong khu v c và trên th gi ự ế ớ
* Nguyên nhân đ đ t đ c các k t qu trên: ể ạ ượ ế ả
ộ Do chính ph , ban ch đ o tri n khai các lu t thu m i c a chính ph , các b , ế ớ ủ ỉ ạ ủ ủ ể ậ
các ngành, đ a ph ị ươ ị ủ ng đã giám sát s ch đ o c a TW c a Đ ng c a B chính tr c a ự ỉ ạ ủ ủ ủ ả ộ
U ban th ỷ ườ ng v qu c h i đ t ố ộ ể ổ ứ ch c tri n khai th c hi n các lu t thu m i. Ban ệ ế ớ ự ụ ể ậ
ch đ o tri n khai các lu t thu m i c a chính ph đã bám sát các c s s n xu t kinh ế ớ ủ ơ ở ả ỉ ạ ủ ể ấ ậ
ệ doanh; phát hi n ra nh ng khó khăn trong quá trình th c hi n, đ xu t nh ng bi n ự ữ ữ ệ ề ệ ấ
pháp h u hi u tháo g nh ng khó khăn đó. ỡ ữ ữ ệ
Công tác tuyên truy n ph bi n pháp lu t v thu , t p hu n nghi p v . Các c ệ ụ ổ ế ậ ề ế ậ ề ấ ơ
ng ng và đ ng tình v i lu t thu s kinh doanh và m i t ng l p nhân dân đ u h ở ọ ầ ề ớ ưở ứ ậ ớ ồ ế
m i.ớ
Ngoài ra, còn có s ph n đ u n l c c a t ng c c thu và ngành h i quan t ỗ ự ủ ổ ụ ự ế ả ấ ấ ừ
vi c tri n khai đ n vi c t ch c th c hi n nh : so n th o văn b n h ệ ổ ứ ư ự ể ế ệ ệ ả ả ạ ướ ng d n, t ẫ ổ
ch c đăng ký, in n và cung ng hoá đ n ch ng t ; t p hu n h ứ ứ ứ ấ ơ ừ ậ ấ ướ ố ng d n cho các đ i ẫ
ng n p thu , xây d ng quy trình qu n lý thu m i, trang b k thu t ph c v cho t ượ ụ ụ ế ớ ị ỹ ự ế ả ậ ộ
ệ công tác qu n lý thu , c i cách th t c hành chính trên c s nâng cao trách nhi m ế ả ơ ở ủ ụ ả
ng n p thu , yêu c u đ i t ng n p thu ph i t tính thu và t khai c a đ i t ủ ố ượ ố ượ ế ầ ộ ả ự ế ộ ế ự
thu , n p thu theo thông báo c a c quan thu …Đ y m nh h p tác qu c t v thu ủ ơ ế ộ ố ế ề ế ế ẩ ạ ợ ế
c nh ng kinh nghi m quá trình tri n khai th c hi n các lu t thu GTGT đ rút ra đ ể ượ ữ ự ệ ể ệ ế ậ
2.4. Nh ng khó khăn v
nói riêng và các lu t thu m i nói chung. ế ớ ậ
ng m t còn t n t i trong quá trình th c hi n ữ ướ ồ ạ ự ệ ắ
Bên c nh nh ng u đi m k trên, khi áp d ng thu GTGT ch c ch n s phát ắ ẽ ữ ư ụ ể ể ế ắ ạ
sinh nhi u khó khăn thách th c đ i v i Nhà n c, doanh nghi p cũng nh v i xã hôi. ứ ố ớ ề ướ ư ớ ệ
Th nh t, ph ứ ấ ươ ng pháp tính thu GTGT ph c t p h n so v i cách tính thu ứ ạ ế ơ ớ ế
tr c đây. ướ
ơ Th hai, thu GTGT yêu c u cao v c s s li u, h ch toán k toán hoá đ n ề ơ ở ố ệ ứ ế ế ầ ạ
và luân chuy n hoá đ n ch ng t ứ ể ơ ừ cũng nh trình đ nh n th c c a m i đ i t ậ ọ ố ượ ng ứ ủ ư ộ
liên quan t Nhà n c và các đ i di n c a Nhà n c, các doanh nghi p, nhân dân. ừ ướ ệ ủ ạ ướ ệ
Th ba, thu GTGT yêu c u cao đ i v i b máy thu và qu n lý thu , cũng nh ố ớ ộ ứ ế ế ả ầ ư
đ i v i vi c th ng nh t hoá, đ ng nh t hoá các văn b n pháp quy có liên quan. ấ ố ớ ệ ả ấ ố ồ
Th t , chuy n t thu doanh thu sang áp d ng thu GTGT đòi h i ph i thay ứ ư ể ừ ụ ế ế ả ỏ
đ i m t thói quen v n đã ăn sâu trong cách nghĩ và cách làm c a m i ng ổ ủ ộ ố ỗ ườ ộ i. M t
trong nh ng thói quen đó là: mua bán hàng không c n hoá đ n, linh ho t đ n m c tuỳ ạ ế ứ ữ ầ ơ
ti n trong vi c ghi chép ch ng t , s k toán… mà thay đ i m t thói quen bao gi ứ ệ ệ ừ ổ ế ổ ộ ờ
cũng h t s c khó khăn. Do thu GTGT ch tính trên ph n giá tr gia tăng thêm nên đ ỉ ế ứ ế ầ ị ể
ơ đ m b o m c đ ng viên ngang b ng thu doanh thu thì su t thu GTGT ph i cao h n ả ứ ộ ế ế ằ ấ ả ả
thu su t thu doanh thu hi n hành. Đi u này d gây tâm lý cho r ng Nhà n c tăng ế ấ ễ ế ệ ề ằ ướ
thu và đ d n tác đ ng làm tăng giá, cho nên cùng v i vi c gi ể ẫ ệ ế ộ ớ ả i thích c n ph i áp ầ ả
đ ki m ch ngăn d ng bi n pháp qu n lý ch t ch và ph i có các bi n pháp kinh t ẽ ụ ệ ệ ả ặ ả ế ể ề ế
ng a l i d ng tăng giá. ừ ợ ụ
Th năm, chuy n t ể ừ ứ thu doanh thu có 11 thu su t sang áp d ng thu GTGT ế ấ ụ ế ế
ố có 4 thu su t, d n đ n d b h t h ng trong thu ngân sách thu su t cao nay xu ng ễ ị ụ ẫ ế ấ ế ấ ế ẫ
c. Nh ng hàng hoá đang ch u thu thu su t th p s làm gi m thu ngân sách Nhà n ả ấ ẽ ế ấ ướ ữ ị ế
su t th p nay lên thu su t cao s g p khó khăn lúng túng trong th i gian đ u. Do đó ế ấ ẽ ặ ầ ấ ấ ờ
t m t ph n t c n có nh ng bi n pháp đi u ti ầ ữ ệ ề ế ầ ừ ộ nh ng doanh nghi p có thu nh p cao ệ ữ ậ
do đ ượ ệ c gi m thu su t, đ ng th i gi m b t nh ng khó khăn trong doanh nghi p ớ ữ ế ả ả ấ ồ ờ
c. ph i ch u thu su t cao h n tr ế ấ ả ơ ị ướ
Th sáu, đ i v i các khu v c doanh nghi p, có th s có m t s nh h ộ ố ả ố ớ ể ẽ ứ ự ệ ưở ng
tiêu c c đ n m t b ph n doanh nghi p c th nào đó - thông th ệ ụ ể ự ế ộ ộ ậ ườ ng là nh ng doanh ữ
nghi p nh và y u. Do không đ đi u ki n áp d ng GTGT theo lu t (10/5/1997), nên ệ ủ ề ụ ệ ế ậ ỏ
s xu t hi n hi u ng hai chi u: đ i v i b n thân đ n v , khi mua hàng, ph i chi tr ẽ ố ớ ả ệ ứ ệ ề ấ ả ơ ị ả
thu GTGT mà không bao gi ế đ ờ ượ c kh u tr . ừ ấ
M t khác, các đ n v bán s g p ph i khó khăn h n, khó bán h n do hàng hoá ẽ ặ ả ặ ơ ơ ơ ị
c ng i mua cũ đ m t t i n a vì nh ng doanh nghi p này c a h s không đ ủ ọ ẽ ượ ườ ể ắ ớ ữ ữ ệ
không mang l i kh năng kh u tr thu GTGT cho bên mua. Nói cách khác, r t có th ạ ừ ế ấ ả ấ ể
ng tr c v n đ c đ h s b m t đi m t l ọ ẽ ị ấ ộ ượ ng b n hàng nh t đ nh. N u không l ấ ị ế ạ ườ ướ ượ ấ ề
có thu GTGT s gây nh h ng x u đ n s n xu t kinh doanh sau khi tri n khai. ẽ ế ả ưở ể ế ả ấ ấ
C n l u ý r ng tuy doanh thu c a khu v c này không ph i là l n nh ng s l ầ ư ố ượ ng ự ủ ư ả ằ ớ
doanh nghi p l i r t đáng k nên c n tránh nh ng d lu n không t t đ i v i thu ệ ạ ấ ư ậ ữ ể ầ ố ố ớ ế
GTGT.
Nh ng khó khăn nói trên là nh ng tr ng i th c s , đòi h i ph i có d báo ữ ữ ở ự ự ự ả ạ ỏ
nh ng tình hu ng có th x y ra và nh t là ph i có nh ng gi ể ả ữ ữ ấ ả ố ả ừ i pháp sát h p cho t ng ợ
tr ng h p đ ch đ ng phòng tránh m i có th h n ch đ ườ ể ủ ộ ể ạ ế ượ ợ ớ ả c nh ng r i ro và đ m ủ ữ
b o th c hi n thành công thu GTGT. M t khác, áp d ng thu GTGT đem l ả ự ụ ệ ế ế ặ ạ ề i nhi u
thu n l i cho s n xu t kinh doanh cho nên kh c ph c nh ng khó khăn ban đ u đ ậ ợ ụ ữ ắ ầ ấ ả ể
th c hi n có k t qu là góp ph n b o đ m l . V n đ là c ự ệ ế ầ ả ả ả ợ i ích c a c n n kinh t ủ ả ề ế ấ ề ả
Nhà n ướ ớ ạ c và doanh nghi p đ u ph i n l c th c s thì áp d ng thu GTGT m i đ t ả ỗ ự ự ự ụ ệ ế ề
đ c k t qu mong mu n. ượ ế ả ố
CH
NG III: NGUYÊN NHÂN VÀ GI
I PHÁP
ƯƠ
Ả
HOÀN THI N THU GTGT
Ệ
Ế
3.1. Nguyên nhân
ng m c trên là do n Nguyên nhân sâu xa c a nh ng khó khăn v ủ ữ ướ ắ ướ ớ c ta m i
chuy n sang n n kinh t v n hành theo c ch thi tr ng, t m t n n s n xu t nh ể ề ế ậ ơ ế ườ ừ ộ ề ả ấ ỏ
hình th c tài chính và ngân hàng ch a k p v i th i v tăng tr ng kinh t ờ ụ ư ị ứ ớ ưở ế ệ nên vi c
thanh toán ti n hàng tr c mua bán trao đ i hàng hoá ch y u là ngoài lu ng ngân ề ướ ủ ế ổ ồ
hàng, r t khó ki m soát m t khác ch a có thói quen s d ng hoá d n ch ng t mua ử ụ ư ứ ể ặ ấ ơ ừ
bán thêm vào đó thu GTGT c ta còn ch a đ ng nhi u b t c p không h p lý so ế n ở ướ ứ ự ấ ậ ề ợ
n n kinh t - xã h i n c ta hi n nay đ kh c ph c nh ng khó khăn v i th c t ớ ự ế ề ế ộ ướ ụ ữ ể ệ ắ
khi m khuy t chúng ta c n tìm hi u rõ ngu i dân đ t đó đ a ra cách s d ng phù ể ừ ế ể ế ầ ờ ử ụ ư
h p, có hi u qu và không bóp méo b n ch t, vai trò và ý nghĩa c a thu GTGT có ợ ủ ế ệ ấ ả ả
ớ th xét đ n m t s nguyên nhân ch y u sau th nh t khi áp d ng thu GTGT v i 3 ứ ấ ộ ố ủ ế ụ ế ế ể
m c thu xu t (không k m c 0%) tháng cho thu doanh nghi p thu tr c đây v i 11 ể ứ ứ ế ệ ế ấ ướ ớ
m c thu xu t, thì m t đi u không th tránh kh i là s phân hoá t ứ ự ề ể ế ấ ộ ỏ ươ ng đ i g a các ố ữ
thành ph n kinh t ầ ế ấ nghĩa v n p thu đó là có doanh nghi p thì n p cao h n, th p ụ ộ ệ ế ơ ộ
ng đ ng do ch còn 3 m c thu là đi u không th tránh kh i. h n m c đ thu t ứ ộ ơ ế ươ ươ ứ ề ể ế ỏ ỉ
Th hai do ch a thu đ ứ ư ượ c trang b đ y đ ki n th c nghi p v nên cán b ứ ủ ế ị ầ ụ ệ ộ
thu khó khăn trong quá trình là khi th c hi n thoái thu đ c bi ế ặ ự ế ệ ệ ơ t là công tác hoá đ n
c a chúng ta còn ph c tap. M c dù tr ch ng t ứ ừ ủ ứ ặ ướ ố c khi th c hi n thu GTGT, qu c ự ế ệ
ng tr c các khó khăn có th h i chính ph đã r t quan tâm đ n công tác chu n b l ộ ị ườ ủ ế ẩ ấ ướ ể
n y sinh đ ra các văn b n phù h p nh ng đây là s c thu hoàn toàn m i đ i v i ta ả ớ ố ớ ư ể ế ắ ả ợ
nên công tác này chúng mang l ngh ạ i kho ng nh mong mu n có nhi u các thông t ố ư ề ả ư ị
c ban hành m t m t góp ph n kh c ph c k p th i các đ nh h ị ướ ng d n th c hi n đ ự ệ ẫ ượ ụ ị ắ ầ ặ ờ ộ
ng m c n y sinh nh ng m t khác l i gây không ít nh ng khó khăn trong v n đ v ướ ữ ặ ả ắ ạ ữ ấ ề
th c hi n. ự ệ
Th ba do áp d ng hai cách tính thu GTGT theo ph ong th c tr c ti p và ế ự ứ ư ứ ụ ế
ph ng pháp kh u tr c th c hi n (do không có ươ ấ ừ thu kh u thu đ u vào không đ ế ầ ế ấ ượ ự ệ
) do v y các doanh nghi p cho r ng đó là thu xu t cao, t hoá đ n h p l ơ ợ ệ ế ệ ằ ấ ậ ừ ỏ đó đòi h i
mi n gi m thu gây th t thu cho ngân sách gây b t bình đ ng v nghĩa v n p thu ụ ộ ề ế ễ ẳ ấ ấ ả ế
gi a các nhà doanh nghi p có th nói đây là nguyên nhân chính gây ra nh ng khó khăn ữ ữ ệ ể
v ướ ng m c khi th c hi n lu t thu GTGT. ệ ự ế ậ ắ
Th t ứ ư là th i đi m áp d ng thu GTGT ch a th t thu n l ế ậ ợ ư ụ ể ậ ờ ụ i chúng ta áp d ng
thu GTGT vào th i đi m kh ng ho ng tài chính - ti n t các n ề ệ ở ủ ế ể ả ờ ướ ự c trong khu v c
t v a qua các t nh mi n trung đang làm và b thiên tai liên ti p x y ra nh t là lũ l ế ấ ả ị ụ ừ ở ề ỉ
gánh n ng đ i v i n n kinh t chính vì th n n kinh t ố ớ ề ặ ế ế ề n ế ướ ề ả c ta ch u nhi u nh ị
h ưở ệ ng làm khó khăn h n cho ngu n thu thu th c hi n theo k ho ch trên bình di n ế ự ế ệ ạ ơ ồ
vĩ mô. Do ch u nhi u nh h ị ề ả ưở ặ ng mà ho t đ ng kinh doanh c a các doanh nghi p g p ạ ộ ủ ệ
không ít khó khăn kéo theo khó khăn trong vi c n p thu ngoài ra còn th y m t s ộ ố ế ệ ấ ộ
nguyên nhân khác nh là m t s vi c t đi ph ộ ố ệ ổ ứ ch c th c hi n ự ệ ở ạ ư ươ ng có s còn coi ố
nh v thu nên ch a quan tâm đ u t còn ch n ch đ xu t bi n pháp tháo g ẹ ề ầ ư ư ế ừ ề ệ ầ ấ ỡ
ng m c khó khăn nh ng v c gi v ướ ữ ắ ướ ng m c phát sinh c a thu còn ch m đ ủ ế ắ ậ ượ ả i
ế quy t ch a đ n n i đ n ch n nh t là v n đ nhi u th ch p vá thi u nhi u và thi u ư ế ứ ắ ơ ế ế ề ề ế ề ấ ấ ố
đ ng b trong h ộ ồ ướ ng d n làm cho vi c th c hi n g p nhi u khó khăn s h . ơ ở ệ ặ ự ệ ề ẫ
3.2. M t s gi t Nam ộ ố ả i pháp hoàn thi n thu GTGT ệ ế Vi ở ệ
Áp d ng lu t thu GTGT ậ ụ ế n ở ướ ệ c ta đã phát huy nh ng u đi m trong vi c ữ ư ể
thúc đ y SXKD phát tri n; đ c bi t là khuy n khích s n xu t hàng xu t kh u thúc ể ặ ẩ ệ ế ả ấ ấ ẩ
đ y. Vì v y, có th nói thu GTGT cũng nh các s c thu khác trong h th ng thu ẩ ệ ố ư ể ế ế ắ ậ ế
Vi t Nam đã góp ph n quan tr ng trong tăng tr ng kinh t ệ ầ ọ ưở ế ư . Đi đôi v i nh ng u ớ ữ
đi m đó cũng còn m t s v n đ c n nghiên c u hoàn thi n h n. ộ ố ấ ề ầ ứ ể ệ ơ
V thu su t: ế ấ ề
Có th nói thu su t là linh h n c a thu là m t y u t ộ ế ố ấ ồ ủ ế ấ ấ r t quan tr ng nh t ể ế ọ
c a m t chính sách thu b i nó bi u hi n t p trung nh t các chính sách c a nhà n ệ ậ ủ ế ở ủ ể ấ ộ ướ c,
ph n ánh quan h gi a nhà n ệ ữ ả ướ ứ c v i các ch th khác trong xã h i. Quy đ nh m c ủ ể ớ ộ ị
thu su t h p lý s kích thích s n xu t phát tri n tăng thu NSNN tác đ ng tích c c t ế ấ ợ ự ớ i ẽ ể ả ấ ộ
s phát tri n kinh t ự ể ế ế xã h i. Vi c quy đ nh các m c thu su t cao hay th p s quy t ấ ẽ ế ấ ứ ệ ộ ị
đ nh s th t b i hay thành công c a m t chính sách thu . N u s l ủ ị ế ế ố ượ ự ấ ạ ộ ng thu su t quá ế ấ
nhi u s làm cho chính sách thu ph c t p khó qu n lý d b l ế ề ẽ ứ ạ ễ ị ợ ụ i d ng đ thu gây ể ế ả
th t thu cho NSNN nh ng l i có u đi m th hi n đ c kh năng đi u ti ư ấ ạ ể ệ ượ ư ể ề ả ế ạ t linh ho t
c trong nh ng tr ng h p c n thi t. Trái l i các m c thu su t quá ít, c a nhà n ủ ướ ữ ườ ầ ợ ế ạ ế ấ ứ
nhà n ướ c khó th c hi n đ ự ệ ượ ơ c nhi u chính sách xã h i nh ng có u đi m tính đ n ư ư ề ể ộ
gi n, d hi u, d áp d ng h n ch tình tr ng th t thu thu . Trong đi u ki n n n kinh ạ ễ ể ụ ễ ế ế ề ệ ề ạ ấ ả
t đ i v i kinh t t n ế ướ c ta hi n nay, đ kh c ph c nh ng tác đ ng không t ụ ữ ệ ể ắ ộ ố ố ớ ế ộ - xã h i
ệ c a thu GTGT căn c vào nh ng nguyên t c c b n xây d ng c s thu h u hi u ủ ắ ơ ả ế ữ ơ ở ứ ữ ự ế
trên kinh nghi m các n c ta. C s thu GTGT c ta ch ệ ướ c là th c ti n ự n ễ ở ướ ơ ở ế n ở ướ ỉ
nêu quy t đ nh m t m c thu su t chung duy nh t áp d ng cho các lo i 0% lo i tr ế ấ ế ị ạ ừ ứ ụ ấ ạ ộ
m c thu su t (%) áp d ng cho hình th c xu t kh u 10% là phù h p v i đ nh h ứ ế ấ ớ ị ứ ụ ấ ấ ợ ướ ng
nói trên.
V ph ề ươ ng pháp tính thu : ế
Theo quy đ nh nhà n c ta ph ng pháp tính thu GTGT là ph ng pháp ị ở ướ ươ ế ươ
ng pháp tính thu tr c ti p trong đi u ki n này khi n n kinh t phát kh u tr và ph ừ ấ ươ ế ự ế ệ ề ề ế
tri n ch a cao, s l ư ố ượ ể ỏ ư ng các c s s n xu t kinh doanh có quy mô v a và nh ch a ơ ố ả ừ ấ
th c hi n t t ch đ k toán hoá đ n ch ng t c yêu ệ ố ự ế ộ ế ứ ơ ừ còn nhi u ch a đáp ng đ ư ứ ề ượ
ng pháp kh u tr qua th c t cho th y v i hai ph g pháp c u tính thu theo ph ầ ế ươ ấ ừ ự ế ấ ớ ươ
tính thu v i m c doanh thu nh nhau cũng kho n n p thu l ế ớ ế ạ ứ ư ả ộ i khác nh u đi u này ạ ề
lu t thu v n ch a n đ nh v ph ch ng t ứ ỏ ậ ế ẫ ư ổ ề ươ ị ằ ng pháp tính, d n đ n không công b ng ế ẫ
ấ trong nghĩa v n p thu , s t o ra sân ch i không bình đ ng gi a các c s s n xu t ơ ế ẽ ạ ơ ở ả ụ ộ ữ ẳ
kinh doanh xu t phát t ấ ừ kinh nghi m c a các n ệ ủ ướ ộ c và nguyên t c h u hi u c a m t ắ ữ ệ ủ
chính sách thu m t khác đ thu GTGT v n hành mang tính liên t c không gián ế ặ ụ ể ế ậ
c ta ch nên quy t đ nh t n t i trong giai đo n quá đ đ đo n, thì v lâu dài , n ề ạ ướ ế ị ồ ạ ỉ ộ ể ạ
ng pháp kh u tr chu n b đ y đ các đi u ki n áp d ng theo ph ề ị ầ ụ ủ ệ ẩ ươ ấ ừ ế ủ ề n u đ đi u
ki n còn l i ch nên áp d ng đ i v i đ i t ệ ạ ố ớ ố ượ ụ ỉ ấ ng n p thu có doanh thu hàng năm th p ế ộ
i ch u thu GTGT c n ph i h p v i vi c tri n khai h i doanh nh ng v n trên ng ẫ ư ườ ố ợ ệ ế ể ầ ớ ộ ị
nghi p đ qu n lý ch t ch khâu đăng ký s n xu t kinh doanh đ n khâu qu n lý tài ế ẽ ệ ể ấ ả ả ả ặ
chính c a c s s n xu t kinh doanh. ủ ơ ở ả ấ
V cách th c t ứ ổ ứ ch c th c hi n thu GTGT: ệ ự ế ề
Đ chính sách thu GTGT th t s đi vào đ i s ng kinh t ậ ự ờ ố ể ế ế - xã h i m t cách có ộ ộ
hi u qu , v y c n th c hi n đ ng b , nghiêm túc các bi n pháp sau: ả ậ ầ ự ệ ệ ệ ồ ộ
Tăng c ng b i d ườ ồ ưỡ ng đào t o, nâng cao trình đ cán b nghi p v thu , trang ộ ệ ụ ế ạ ộ
thi ế ị ỹ ấ t b k thu t hi n đ i đáp ng yêu c u c a công tác qu n lý thu thu GTGT, nh t ầ ủ ứ ế ệ ả ạ ậ
là áp d ng công ngh tin h c cho công tác qu n lý và đi u hành thu thu . Đây là khâu ụ ệ ế ề ả ọ
ả quan tr ng quy t đ nh tính th c thi, tính hi u qu c a chính sách thu , b i vi c qu n ệ ế ở ả ủ ế ị ự ệ ọ
lý thu thu GTGT r t ph c t p nên tính trình đ nghi p v chuyên môn c a cán b ứ ạ ủ ụ ế ệ ấ ộ ộ
thu y u hay thi t thu GTGT đ c mà s ế ế ế ị t b qu n lý l c h u s không qu n lý t ậ ẽ ả ạ ả ố ế ượ ẽ
làm ra tăng hi n t ng th n thu . N u công tác qu n lý t ệ ượ ế ế ả ố ố ẽ ự t s thúc đ y vi c th c ẩ ệ
hi n nghiêm các quy đ nh v s sách, ch ng t ị ề ổ ứ ệ ừ hoá đ n, h n ch và kh c ph c tình ế ụ ắ ạ ơ
tr ng th t thu thu . Có chính sách đ ng viên h p lý đ i ngũ cán b thu , nh t là ế ế ấ ạ ấ ợ ộ ộ ộ ở ơ c
ng xuyên và qu n lý ch t ch đ i ngũ này s , k t h p v i công tác giáo d c th ở ế ợ ụ ớ ườ ẽ ộ ả ặ
ch ng tiêu c c l ch lac. ự ệ ố
ằ - Ti p t c đ y m nh công tác thông tin tuyên truy n c s thu GTGT b ng ế ụ ẩ ơ ở ề ế ạ
t th c đ n m i ng i hi u rõ b n ch t và n m đ nhi u hình th c sinh đ ng thi ứ ề ộ ế ự ế ọ ườ ể ả ấ ắ ượ c
nh ng u đi m c a thu GTGT, tránh nh ng hi u l m, nh n th c không đúng gây ữ ể ầ ư ữ ủ ứ ể ế ậ
ng nh n do không hi u bi i d ng gây b t an cho ể ậ ộ ế ề t v thu GTGT t o khe h khác l ạ ế ở ợ ụ ấ
ứ ơ ả nhân dân. V lâu dài c n k t h p v i ngành giáo d c nghiên c u các ki n th c c b n ầ ế ợ ụ ứ ề ế ớ
ng trình giáo d c công dân trong tr ng ph thông đ giáo v các lu t thu vào ch ề ế ậ ươ ụ ườ ể ổ
i ý th c trách nhi m và quy n l i nghĩa v trong vi c t giác d c cho các công dân l ụ ạ ề ợ ứ ệ ệ ự ụ
đóng thu …ế
- Tăng c ườ ng công tác ki m tra, thanh tra thu , th c hi n đ ng b nghiêm túc ế ự ể ệ ồ ộ
các bi n pháp kinh t . Ph i h p ch t ch các c quan thu v i các c quan qu n lý ệ ế ố ợ ế ớ ẽ ặ ả ơ ơ
th tr ị ườ ố ng, c quan th c thi pháp lu t đ ki m tra, phát hi n và x lý nghiêm túc đ i ậ ể ể ự ử ệ ơ
, buôn bán hoá đ n gi v i các tr ớ ườ ng h p in n hoá đ n gi ấ ợ ơ ả ơ ả và hoá đ n th t, các ơ ậ
tr ng h p ch ng t , kh ng đ tr n thu gây th t thoát thu cho ngân ườ ứ ợ ừ ợ , h p đ ng gi ồ ả ể ố ế ấ ố
sách nhà n c, th tr ng bi n đ ng, c c u lao đ ng xã h i b xáo tr n. ướ ị ườ ơ ấ ộ ị ế ộ ộ ộ
V kh u tr thu : ề ấ ừ ế
Cùng v i vi c gi m đ ng lo t 50% thu su t, đ ngh ch cho kh u tr thu ế ấ ệ ề ạ ấ ả ớ ồ ị ỉ ừ ế
ng h p là: mua hàng có hoá đ n GTGT, có hoá đ n th đ u vào đ i v i 3 tr ầ ố ớ ườ ợ ơ ơ ườ ứ ng (t c
là mua hàng có hoá đ n) và m t s tr ng h p mua hàng theo quy đ nh trong lu t thu ộ ố ườ ơ ậ ợ ị ế
GTGT.
V m r ng di n ch u thu : ế ề ở ộ ệ ị
ụ ặ M r ng di n ch u thu GTGT đ i v i các hàng hoá ch u thu tiêu th đ c ố ớ ở ộ ệ ế ế ị ị
bi t và m t s lo i hàng hoá d ch vu. ệ ộ ố ạ ị
Đ i v i hàng hoá xu t nh p kh u ố ớ ậ ẩ ấ
V i hàng hoá XNK cho áp d ng m c thu su t 0% đ i v i t t c các hàng hoá ố ớ ấ ả ế ấ ụ ứ ớ
c phát d ch v xu t kh u đ khuy n khích m nh m xu t kh u và XNK trong n ị ụ ể ế ẽ ạ ấ ẩ ấ ẩ ướ
tri n đ ng th i cũng phù h p v i b n ch t c a lo i thu này. ể ồ ớ ả ấ ủ ế ạ ờ ợ
ẩ Đ i v i hàng hoá nh p kh u: Vi c đánh giá thu GTGT vào hàng nh p kh u ố ớ ế ệ ẩ ậ ậ
là hoàn toàn h p lý và phù h p v i thông l qu c t ợ ợ ớ ệ ố ế ả , đ m b o ngu n thu cho ngân ồ ả
sách nhà n ướ c khi th c hi n hi p đ nh AFTA ph i gi m thu nh p kh u xu ng còn ả ự ế ệ ệ ậ ẩ ả ố ị
c. 0-5% m t khác đó cũng là hàng rào h u hi u đ b o v s n xu t trong n ữ ể ả ệ ả ệ ấ ặ ướ
ng nh m hoàn thi n c s thu GTGT hi n nay ằ ệ ơ ở ộ ố ướ ệ ọ ữ ế ộ ủ ạ ế ế ự ề ặ ế ự ự ư ộ ố ậ ế ả n ặ ạ ạ ủ ỷ ủ ấ ự ộ ặ ủ ự ố ợ ủ ẽ ủ ả ờ ở ướ ạ ể Đ Trên đây là m t s h c t phát huy nh ng tác đ ng tích c c v m t kinh tê xã h i c a h n ch các m t tiêu c c ự ể c a thu GTGT, làm cho lu t thu này th c s đ a vào cu c s ng. Bên c nh đó đ ủ ả th c hi n thành công lu t thu này ph i tăng c ng s quan tâm, lãnh đ o c a Đ ng ườ ậ ệ ự c, s ch đ o ch t ch c a chính ph c a B tài chính c a c p u và chính và nhà n ướ ủ ủ quy n đ a ph ng. Đ ng th i ph i tranh th s ph i h p c a các ngành các c p, các ị ề đoàn th xã h i trong vi c th c hi n nhi m v công tác thu thu mà qu c h i giao. ệ ể ự ỉ ạ ươ ồ ộ ấ ố ộ ụ ự ệ ệ ế
K T LU N
Ậ
Ế
T khi đ t n c ta th c hi n chuy n đ i c ch qu n lý n n kinh t theo ấ ướ ừ ổ ơ ế ự ể ề ệ ả ế
ng có s đi u ti t c a nhà n ng XHCN, đã và đang c ch th tr ơ ế ị ườ ự ề ế ủ ướ c đ nh h ị ướ
giành đ c nhi u thành t u quan tr ng trên t ượ ự ề ọ ấ ả ơ ở ề t c các lĩnh v c, t o c s n n ự ạ
móng cho vi c th c hi n công nghi p hóa – hi n đ i hóa đ t n ấ ướ ự ệ ệ ệ ệ ạ c. H th ng thu ệ ố ế
có s đóng góp không nh vào th c hi n vi c c i cách, s a đ i và hoàn thi n h ệ ử ổ ệ ả ự ự ệ ỏ ệ
th ng chính sách thu đ s d ng công c đi u ti ế ể ử ụ ụ ề ố ế t này m t cách có hi u qu . ả ệ ộ
Cho đ n nay Lu t thu GTGT đã t ng b c kh ng đ nh ch đ ng và vai trò ừ ế ế ậ ướ ỗ ứ ẳ ị
t vĩ mô… Tuy còn m t s c a m t s c thu ti n b , công b ng, là công c đi u ti ủ ế ế ộ ụ ề ộ ắ ằ ế ộ ố
ế ớ b t c p không th tránh kh i trong vi c đ a ra áp d ng m t chính sách thu m i ệ ư ấ ậ ụ ể ỏ ộ
t c các thành ph n kinh t có tác đ ng r ng rãi đ n t ộ ế ấ ả ầ ộ t ế ừ ệ ớ các doanh nghi p l n
đ n các h s n xu t cá th . ể ế ộ ả ấ
Chúng ta có th tin r ng trong nh ng năm t ằ ữ ể ớ ớ ử i v i nh ng nghiên c u và s a ữ ứ
đ i Lu t thu GTGT c a Chính ph , lu t thu GTGT s ngày càng hoàn thi n và ậ ổ ủ ủ ẽ ế ế ệ ậ
th hi n rõ vai trò c a m t s c thu ti n b trong n n kinh t c ta. ế ế ộ ể ệ ộ ắ ủ ề c a n ế ủ ướ
CN. Lê Xuân Quỳnh đã t n tình h ng d n em trong Em xin c m n cô giáo ả ơ ậ ướ ẫ
su t quá trình làm ố đ án.ề
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
Ụ
Ả
Ệ
1. Trang web: www.doko.vn
2. Trang web: www.chinhphu.vn
3. Trang web: www.tintuc.vibonline.com.vn
4. Bài gi ng ả Chuyên đ 2 “ Thu và k toán thu ”
ế c a th c sĩ Lê Th M ị ỹ ủ ế ế ề ạ
5. Thông t
Kim.
s 06/2012/TT-BTC h ng d n v thu GTGT ư ố ướ ẫ ề ế