ơ ươ ươ ự ơ ế ề ề ả ơ Đ bài: Thuy t minh v phong c nh H ng S n d a trên bài th H ng S n
ả phong c nh ca
Bài làm
ẽ ẵ ặ ắ ả ườ Có l danh lam th ng c nh nào cũng s n sàng ban t ng cho con ng i muôn vàn t ứ ơ th .
ư ả ắ ượ ứ ề ế Nh ng không ph i danh th ng nào cũng đ c đ n bù x ng đáng. Có bi ả t bao c nh trí
ầ ẳ ầ ợ ơ ự ệ ộ ơ th n tiên ch ng c n đ i th ca tôn vinh t nó đã làm m t bài th tuy t mĩ. Ở ữ nh ng
ườ ư ế ấ ự ư ữ ả ơ ợ ở tr ắ ng h p nh th ph i chăng th ca đã tr nên b t l c? Nh ng cũng có nh ng th ng
ầ ấ ả ơ ộ ố ả c nh v n đã mĩ l ệ ạ ượ i đ , l ế c soi mình vào th thì càng quy n rũ b i ph n. Khi y, c nh thì
ờ ườ ế ơ ư ả ự ủ dâng hi n cho th hào phóng, còn th d ng nh cũng tr xong món n c a mình.
ườ ư ế ươ ạ ẳ ả ả ợ ớ Tr ng h p phong c nh H ng Tích v i Chu M nh Trinh ch ng ph i là nh th sao?
ươ ơ ượ ấ ộ ươ ệ ả ơ H ng S n đ c vào hàng “Nam thiên đ nh t đ ng”. Còn H ng S n phong c nh ca
ư ấ ể ọ ệ ạ ộ ơ ủ c a Chu M nh Trinh cũng đáng là m t áng th long lanh nh g m d t. Có th g i là
ươ ệ ấ ơ ượ ứ ắ ả ả ơ “H ng S n đ nh t thi” đ c ch sao? Th ca và th ng c nh đâu ph i lúc nào cũng
ượ ẹ đ ư ế c đ p duyên nh th !
ầ ạ ẻ ẹ ủ ế ả ằ ạ ơ Ph i nói ngay r ng âm nh c đã góp ph n t o nên v đ p quy n rũ c a bài th này. Bình
ườ ộ ề ủ ạ ơ ượ th ng, bài th chân chính nào cũng có m t n n nh c riêng c a nó, cho dù nó đ c vi ế t
ư ậ ộ ạ ế ể ố ự l i t do hay theo cách lu t. Nh ng khi m t thi sĩ l ủ ộ i ch đ ng vi t theo th hát nói, thì rõ
ả ủ ữ ệ ấ ạ ạ ồ ố ị ị ủ ràng nh c đi u (g m c c a âm nh c lân c a ngôn ng ) càng mu n giành l y đ a v tiên
ế ấ ờ ệ ậ ấ ơ ờ ớ ị phong. Có th th y khá rõ l ạ i th ch p ch n, ch p ch i bay trong nh p đi u, còn nh c
ư ừ ệ ờ ượ ế ớ ủ ị đi u nh đang đìu t ng l ơ i th bay l n trong cái th gi ố i trong lành, thanh t nh c a ch n
ấ ả ứ ơ ơ ươ ư ặ ơ ị ị ứ H ng S n. T t c c lâng lâng ch i v i, c khoan hòa dìu d t nh cái nh p chèo, nh p
ướ ủ ậ ả ắ ơ b ừ c c a du khách càng ngày càng nh p sâu vào lòng c nh trí thanh v ng, m màng, v a
ừ ụ ư ế ầ ờ ơ ượ ế ứ tr n gian, v a thoát t c. N u nh đang nghe l i th đ c hát ngâm theo th th c ca trù,
ớ ế ị ấ ế ể ắ ố ớ ố v i l ế i ngàn rung, buông b t, v i ti ng đàn, ti ng phách, ti ng tr ng đi m nh p r t riêng
ấ ả ọ ủ ấ ộ ồ ưở thì t t c gi ng ng t ngây, khoan khoái c a m t tâm h n đang ân th ươ ng cái “Thú H ng
ơ ướ ấ ầ ủ ể ọ ị S n ao ữ c b y lâu nay” càng có d p tràn ra đ y đ . Vâng, ch n hát nói đ phô bày nh ng
ươ ủ ơ ườ ư ồ ơ ủ ử ạ ả c m xúc H ng S n c a mình, d ng nh h n th c a Chu M nh Trinh đã g i mình
ậ ạ ơ ỗ ượ ươ ẩ đúng ch . V y là th và nh c đã đ ẳ c H ng Tích xe duyên nên thi ph m này. Ch ng
ươ ả ả ộ ơ ư ữ ủ ph i đây cũng là m t nét duyên n a c a H ng S n phong c nh ca đó ?
ế ườ ư ồ ươ ệ ắ ả ậ ơ N u ng i ngh sĩ c m nh n danh th ng H ng S n cũng nh B ng Lai hay Thiên Thai,
ư ắ ượ ư ừ ứ ữ ầ ố ơ T Th c..., thì xem nh ch a b t đ ả c cái “th n” cùa ch n này. Nh ng n i kia là c nh
ộ ơ ố ứ ứ ẹ ươ ữ ạ ố tiên, là ch n m ng m tình t ơ , h a h n nh ng m i phong tình lãng m n. Còn H ng S n
ươ ụ ư ế ể ả ả ơ ơ khác! H ng S n là c nh b t, là n i du khách tìm đ n văn c nh nh ng cũng đ hành
ươ ườ ế ể ưở ộ ị ư ạ ộ h ng. Con ng i đ n đây đ th ọ ng ngo n m t danh lam, nh ng cũng là m t d p d n
ụ ụ ể ữ ế ả ắ ỏ ọ ồ ả lòng kh i nh ng t c l y đ mà thanh l c tâm h n, thanh th n tâm linh. Vì th , th ng c nh
ơ ộ ươ ế ơ ị ệ ư ạ H ng S n th m ng mà linh thiêng, quy n rũ mà thanh t nh, mĩ l nh ng bàng b c v ị
ả ồ ươ ề ề ậ ớ ơ ồ ơ ấ thi n. Thi nhân có nh n ra đi u đó, m i là th m canh H ng S n. H n th ph i d i dào
ư ế ớ ồ ư ể ế ệ ự ắ s đ m say nh ng cũng không th thi u thành kính. Có nh th m i đ ng đi u đ ượ ớ c v i
ươ ươ ủ ả ạ ơ ơ H ng S n. Và may thay, H ng S n phong c nh ca c a Trúc Vân Chu M nh Trinh đã
ượ ừ ờ ủ ả ơ ồ thu đ c vào t ng l i th cái h n riêng c a c nh.
ơ ở ầ ớ ố ế ằ ắ ộ ơ Bài th m đ u b ng m t câu th ng n v i b n ti ng
ầ ụ ờ ả B u tr i c nh b t
ề ế ằ ở ầ ữ ặ ớ Toàn bài đ u vi ắ ế t b ng nh ng câu dài v i 7 ho c 8 ti ng. Duy có câu m đ u này là ng n
ệ ơ ẽ ứ ư ẫ ả ặ đ c bi t. Cái hình th c kia đâu ph i ng u nhiên. Câu th v không gian, nh ng vang lên
ư ộ ỡ ẽ ố ướ ế ớ ủ ả nh m t v l ủ kì thú c a ch n n c non này: Đây là th gi ơ ố ụ i c a c nh b t. Câu th b n
ư ỡ ộ ổ ế ề ờ ộ ướ ế ớ ộ ở ti ng khác nào nh m ra m t c ng tr i, m t mi n non n c, m t th gi i, mà trên trán
ữ ớ ấ ắ ố ổ ứ ở ắ ệ ướ v,m c ng y kh c b n ch gi ề i thi u du khách v cái x s s p b ộ c vào. Kia là thu c
ắ ở ụ ư ư ậ ả ấ ề ả v c nh b t. Nó không ph i là đ t Ph t nh Tây Trúc, nh ng canh s c ộ ề đây đ u thu c
ề ề ấ ị ề ụ v b t, đ u ng m v thi n.
ấ ườ ố ơ ắ ầ ừ ư ủ ị ế Và b n ti ng y d ủ ng nh cũng đã xác đ nh ch âm c a bài th . B t đ u t đây ngòi bút
ậ ừ ứ ẽ ể ấ ạ ộ ố ả ủ c a Chu M nh Trinh s chuy n đ ng theo c m h ng yvà làm s ng d y t ng nét thanh
ủ ừ ạ ơ ượ ế ấ ề ắ ộ tú c a danh lam, v a đem l ả i vi thi n cho th ng c nh. Toàn b bài th đ c k t c u theo
ứ ầ ớ ướ ả ầ ở ớ ủ ở ớ ả các l p c nh c d n d n m ra cùng v i b c chân c a du khách, thì l p c nh nào thi
ủ ượ ơ ừ ồ ấ ướ ạ ứ h ng c a Chu M nh Trinh, cũng đ c kh i t hai ngu n y. Đây là cái nhìn l t bao
quát:
Kìa non non, n ướ ướ c n c, mây mây,
ả ướ ượ ệ ố ặ ư ủ ế C nh non n c đã đ ế c đi p trùng, luy n láy theo cái l i đ c tr ng c a ca trù, khi n cho
ướ ờ ừ ượ ẻ ạ ừ ậ ả c nh non n c, mây tr i v a có đ ấ c v qu n quýt l ọ ư i v a trái dài nh vô t n. Gi ng
ứ ủ ệ ẻ ấ ơ ỏ ướ ạ đi u th có cái v náo n c, ng t ngây c a ng ườ ượ i d c th a lòng ao c, l i cũng nghiêm
ứ ư ứ ư ế ậ ữ ẳ trang ch không h n là đong đ a tình t . Câu ch nh th th t tài hoa và cũng th t t ậ ự
nhiên!
ầ ớ ơ ượ ữ ủ ữ ề ắ Ph n l n nh ng n i đ ố ơ c xem là danh th ng đ u là ch n s n th y h u tình, có núi non,
ữ ừ ớ ố ượ ươ ươ ư ơ ơ có r ng su i, v i nh ng chim bay, cá l ế n. H ng S n cũng th ! Nh ng H ng S n là
ụ ả c nh b t, cho nên:
ỏ ể ừ Th th r ng mai chim cúng trái,
ơ ế ử L ng l khe Y n có nghe kinh
ộ ế ả Tho ng bên tai m t ti ng chày kình,
ả ậ ấ ộ Khách tang h i gi t mình trong gi c m ng.
ở ườ ư ở ự Chim đây d ng nh đã quên mình là chim, cá đây đã quên mình là cá. T bao gi ờ
ươ ữ ầ ồ ơ chúng đã thành nh ng tín đ . Có phái b u không khí bao trùm lên H ng S n là không khí
ơ ị ừ ề ề ề ế ố ị ở thi n v thi n tan vào r ng m , v thi n đã hòa vào su i Y n mà chim cá ễ đây nhi m
ế ả ậ ố ọ ụ vào minh Ph t tinh? Hay s ng trong c nh b t, ngay đ n chim, cá cũng thanh l c, cùng
ượ ơ ậ ố ừ ế ớ ầ ế ộ đ ụ c kh i d y cái c t cách b t kia chăng? Du khách t cái th gi i đ y bi n đ ng vào
ườ ộ ớ ả ừ ư ụ ộ ố đây d ậ ng nh cũng b ng ng , nghĩa là cũng nh p vào làm m t v i c nh b t ch n này.
ỏ ẻ ử ư ế ờ ữ ế Ti ng chim “th th “, dáng cá “l ng l ” và gi đây là “ti ng chày kình”... Nh ng âm
ệ ấ ạ ươ ấ ầ ơ thanh, dáng di u y t o nên cái b u không khí r t H ng S n. Chim cúng trái, cá nghe
ườ ố ớ ế ấ ả ề ả ả ờ kinh, con ng ệ ụ i đi vào c nh th ng th t v i ti ng chày kình... T t c đ u c i bò h l y
ắ ấ ạ ả ả ả ầ ậ tr n gian, đang hòa nh p vào không khí linh thiêng. T i kho nh kh c y c chim, c cá,
ườ ề ườ ể ế ượ ư ụ ạ ả c ng i đ u d ng nh đang thoát t c. Làm sao Chu M nh Trinh có th vi t đ c nh ư
ươ ế ệ ấ ơ ế ậ th ? Cái sinh khí H ng S n vô hình là th , v y mà thi nhàn đã th y nó hi n hình trong
ậ ấ ả ấ ả ẽ ỉ ớ ữ ả ấ ả t t c , hòa nh p vào t t c , hòa tan trong t t c ! Có l ch v i nh ng hình nh nh th ư ế
ơ ồ ươ ủ ậ ầ ơ thôi, cái th n thái c a H ng S n đã nh p vào th r i!
ế ồ ứ ư ưở ư ộ ạ ạ ả ươ ơ Th r i, thi sĩ c say s a th ng ngo n c nh H ng S n nh m t t o tác nguy nga, mĩ l ệ
ố ộ ướ ờ ằ ố ể ể ữ ị ủ ạ c a t o hóa bày ra s ng đ ng d i tr i Nam b ng l ổ i k đi m danh nh ng đ a đanh n i
ươ ủ ế ơ ti ng c a H ng S n:
ố ả ử Này su i Gi i Oan, này chùa C a Vũng
ế ậ ộ Này am Ph t Tích, này đ ng Tuy t Quynh
ừ ợ ự ể ỏ ế ợ ạ ợ ượ ả ữ Nh ng t “này” đ tr liên ti p g i s phong phú, g i thê liên hoàn, l i g i đ c c cái
ượ ưở ủ ả ố ậ ắ ả ộ ỏ ả c m xúc đ c ân th ng th a thuê. C nh s c th t giàu có, đ c su i, chùa, am, đ ng...
ặ ướ ạ ạ ế ợ ả ố ạ ấ ả ứ ư t t c c nh bày đ t ra theo b c du khách. Chu M nh Trinh l i k t h p c l i t o hình
ừ ữ ệ ừ ư ừ ộ ữ ừ ệ ề ẫ ớ ớ v i nh ng nét v a mĩ l ớ v a h huy n, v i nh ng màu v a l ng l y v a cách đi u, v i
ừ ữ ừ ấ ả ầ ượ ế ả nh ng m nh v a tr m tĩnh v a bi n o. Trong dăm ba câu mà ta th y đ ắ ạ c con m t t o
ủ ấ ướ ừ ả ắ hình c a thi sĩ lúc ngây ng t ng ố c lên, khi m i mê nhìn xu ng, v a n m bát cái bóng
ệ ồ ữ ầ ẳ ổ ượ nguy t l ng trong thăm th m t ng hang, đã đu i theo nh ng thang mây l n cùng vách
núi:
ọ Nhác trông lên ai khéo h a hình,
ư ấ ệ ắ Đá ngũ s c Long lanh nh g m d t.
ệ ẳ ộ ồ Thăm th m m t hang l ng bóng nguy t.
ấ ố ố ậ ề G p gh nh m y l i u n thang mây.
ữ ớ ườ ữ ư ướ ố ơ V i nh ng câu th này, du khách đ ặ ng nh đã đ t nh ng b ố c chân cu i cùng vào ch n
ươ ơ H ng S n.
ươ ư ế ả ơ Tuy nhiên, thú H ng S n ch a ph i đã h t.
ư ế ươ ứ ế ế ộ ơ ớ ườ N u nh ti ng chày kình đ ng ti ng chuông H ng S n m i đánh th c ng i khách tang
ớ ủ ộ ờ ế ấ ộ ộ ươ ớ ế ả h i trong cái gi c m ng l n c a cu c đ i, thì đ n đây cu c hành h Ấ ng m i k t thúc. y
ể ả ắ ố ỗ ề là cái kho nh kh c thi nhân quên mình là thi sĩ đ mà s ng trong phút giây cái n i ni m
Ph t t ậ ử :
ậ ạ ầ ệ L n tràng h t ni m Nam mô Ph t,
ử ừ ứ ế C a t bi công đ c, xi t là bao
ở ỏ ố ụ ấ ụ ầ ẻ ể ả ồ ớ ố K vãn c nh đã c i b l ẻ ẹ t t c l m b i tr n ai đ tâm h n chan hòa v i ch n này. V đ p
ủ ẻ ề ậ ả ả ắ ớ ị ườ ủ c a th ng c nh, v thi n c a danh lam đã hòa nh p k vãn c nh v i ng i hành h ươ ng
ứ ủ ế ấ ạ ố ị ươ trong cái tr ng thái tâm linh thanh cao và yên t nh y. S c quy n rũ cu i cùng c a H ng
ơ ườ ư ở ấ S n d ng nh đ y!
