Thuyết minh về quần thể di tích cố đô Huế

Đề bài: Thuyết minh về quần thể di tích cố đô Huế <br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Huế là một thành phố ở miền Trung Việt Nam và là tỉnh lị của tỉnh Thừa Huế. Là kinh đô  <br /> của Việt Nam dưới triều Nguyễn Huệ nổi tiếng với những đền chùa, thành quách, lăng <br /> tẩm, kiến trúc gắn liền với cảnh quan thiên nhiên. Nghiêng mình bên dòng sông xanh hiền <br /> hòa của miền Trung. Huế là một di sản văn hoá vật thể  và tính thần mang ý nghĩa quốc  <br /> hồn quốc túy, một miền văn hoá độc đáo của Việt Nam và thế  giới. Năm 1993, Huế  đã  <br /> được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới. Cho đến hôm nay, Huế đã đang, và <br /> sẽ mãi mãi được giữ gìn, bảo tồn và phát triển, sánh vai với các kỳ  quan hàng ngàn năm  <br /> của nhân loại trong danh mục Di sản Văn hoá Thế giới của UNESCO.<br /> <br /> Quần thể di tích Cố đô Huế hay Quần thể di tích Huế chỉ những di tích lịch sử – văn hoá  <br /> do triều Nguyễn chủ trương xây dựng trong khoảng thời gian  đầu thế kỷ 19 đến nửa đầu <br /> thế  kỷ  20 trên địa bàn kinh đô Huế  xưa; nay thuộc phạm vi thành phố  Huế  và một vài <br /> vùng phụ  cận thuộc tỉnh Thừa Thiên­Huế  Quần thể  di tích Cố  đô Huế  có thể  phân chia  <br /> thành các cụm công trình gồm: Các di tích trong Kinh thành Huế gồm Kinh thành, Hoàng <br /> thành, Tử cấm thành. Các di tích bên ngoài Kinh thành Huế gồm các lăng tẩm, chùa chiền, <br /> cung điện…<br /> <br /> Nằm giữa lòng Huế bên bờ  Bắc của con sông Hương dùng dằng chảy xuyên qua từ  Tây <br /> sang Đông, hệ  thống kiến trúc biểu thị  cho quyền uy của chế độ  trung ương tập quyền <br /> nhà Nguyễn vẫn đang sừng sững trước bao biến động của thời gian. Đó là Kinh thành <br /> Huế  Hoàng thành Huế  Tử  cấm thành Huế, ba tòa thành lồng vào nhau được bố  trí đăng <br /> đối trên một trục dọc xuyên suốt từ mặt Nam ra mặt Bắc. Hệ thống thành quách ở đây là  <br /> một mẫu mực cùng sự  kết hợp hài hòa nhuần nhuyễn giữa tinh hoa kiến trúc Đông và  <br /> Tây. Đó là Kinh thành Huế được vua Gia Long tiến hành khảo sát từ năm 1803, khởi công  <br /> xây dựng từ  1805 và hoàn chỉnh vào năm 1832 dưới triều vua Minh Mạng. Kinh thành  <br /> Huế phía nam giáp đường Trần Hưng Đạo; phía tây giáp đường Lê Duẩn; phía bắc giáp  <br /> đường Tăng Bạt Hổ; phía đông giáp đường Phan Đăng Lưu. Kinh thành Huế  gồm: Kỳ <br /> Đài, Trường Quốc Từ Giám, Điện Long An, Bảo tàng Mỹ thuật Cung đình Huế Đình Phú <br /> Xuân, Hồ  Tịnh Tâm, Tàng thư  lâu Viện Cơ  Mật – Tam Tòa, Đàn Xã Tắc, Cửu vị  thần <br /> công.<br /> <br /> Hoàng Thành nằm bên trong Kinh Thành, có chức năng bảo vệ các cung điện quan trọng <br /> nhất của triều đình, các miếu thờ  tổ  tiên nhà Nguyễn và bảo vệ  Tử  Cấm Thành – nơi <br /> dành riêng cho vua và hoàng gia Hoàng Thành và Tử Cấm Thành thường được gọi chung <br /> là Đại Nội. Các di tích trong Hoàng Thành gồm: Ngọ  Môn, Điện Thái Hoà và sân Đại <br /> Triều Nghi, Triệu Tổ  Miếu, Hưng Tổ  Miếu, Thế  Tổ  Miếu, Thái Tổ  Miếu, Cung Diên  <br /> Thọ, Cung Trường Sanh, Hiển Lâm Các, Cửu Đỉnh, Điện Phụng Tiên. Hoàng Thành giới  <br /> hạn bởi một vòng tường thành gần vuông với mỗi chiều xấp xỉ 600m với 4 cổng ra vào <br /> độc đáo nhất thường được lấy làm biểu tượng của Cố  đô: Ngọ  Môn, chính là khu vực <br /> hành chính tối cao của triều đình Nguyễn.<br /> <br /> Bên trong Hoàng Thành, hơi dịch về phía sau, là Tử Cấm Thành. Từ Cấm Thành là vòng <br /> tường thành thứ ba của Kinh đô Huế giới hạn khu vực làm ăn ở  và sinh hoạt của vua và <br /> hoàng gia. Các di tích trong Tử  Cấm Thành gồm: Tả  Vu và Hữu Vu, Vạc đổng, Điện  <br /> Kiến Trung, Điện Cần Chánh, Thái Bình Lâu, Duyệt Thị Đường.<br /> <br /> Xuyên suốt cả ba tòa thành, con đường Thần đạo chạy từ bờ sông Hương mang trên mình <br /> những công trình kiến trúc quan yếu nhất của Kinh thành Huế: Nghinh Lương Đình, Phu <br /> Văn Lâu, Kỳ Đài, Ngọ Môn, điện Thái Hòa, Điện Cẩn Chánh, điện Càn Thành, cung Khôn <br /> Thái, lầu Kiến Trung… Hai bên đường Thần đạo này là hàng trăm công trình kiến trúc lớn <br /> nhỏ  bố  trí cân đối đều đặn, đan xen cây cỏ, chập chờn khi  ẩn khi hiện giữa những sắc  <br /> màu thiên nhiên, luôn tạo cho con người một cảm giác nhẹ nhàng thanh thản.<br /> <br /> Các di tích ngoài kinh thành Huế bao gồm Lăng tẩm và một số di tích khác. Về  phía Tây <br /> của Kinh thành, nằm hai bên bờ  sông Hương, lăng tẩm của các vua Nguyễn bao gồm: <br /> Lăng Gia Long – còn gọi là Thiên Thọ Lằng, thực ra là một quần thể nhiều lăng tẩm trong <br /> hoàng quyền. Lăng Minh Mạng còn gọi là Hiếu lăng do vua Thiệu Trị  cho xây dựng đế <br /> chôn cất vua cha Minh Mạng cách cố  đô Huế  12 km. Lăng Tự  Đức được chính vua Tự <br /> Đức cho xây dựng khi còn tại vị, lúc mới xây dựng, lăng có tên là Vạn Niên Cơ, sau khi <br /> Tự Đức mất, lăng được đổi tên thành Khiêm Lăng, là một trong những lăng tẩm đẹp nhất  <br /> của vua chúa nhà Nguyễn. Lăng Đồng Khánh còn gọi là Tư Lăng xây dựng để thờ cha, khi <br /> Đồng Khánh đột ngột qua đời, Vua Thành Thái (1889 – 1907) kế  vị  trong bối cảnh đất <br /> nước gặp nhiều khó khăn không thể xây cất lăng tấm cho cha, đành đổi làm Ngưng Hy để <br /> thờ vua Đồng Khánh. Lăng Dục Đức tên chữ An Lăng cách trung tâm thành phố chưa đầy <br /> 2km; là nơi an táng của 3 vua nhà Nguyễn: Dục Đức, Thành Thái, Duy Tân. Lăng Khải <br /> Định còn gọi là Ứng Lăng tọa lạc trên triền núi Châu Chữ bên ngoài kinh thành Huế được <br /> xây dựng từ năm 1920 ngay sau khi Khải Định lên ngôi, pha trộn kiến trúc Đông Tây Kim  <br /> cổ  lạ  thường, với các tác phẩm nghệ  thuật ghép tranh sành sứ  độc đáo. Lăng Thiệu Trị <br /> còn gọi là Xương Lăng là nơi chôn cất hoàng đế Thiệu Trị. So với lăng tẩm các vua tiền  <br /> nhiệm và kế  vị, lăng Thiệu Trị  có những nét riêng. Đây là lăng duy nhất quay mặt về <br /> hướng Tây Bắc, một hướng ít được dùng trong kiến trúc cung điện và lăng tẩm thời  <br /> Nguyễn. Mỗi lăng vua Nguyễn đều phản ánh cuộc đời và tính cách của vị chủ nhân đang <br /> yên nghỉ.<br /> <br /> Các di tích khác bao gồm: Trấn Bình Đài và cửa Trấn Bình. Trấn Bình đài nằm  ở  vị  trí  <br /> Đông Bắc kinh thành Huế  Phu Văn Lâu nằm trên trục chính của Hoàng Thành Huế  phía  <br /> trước Kỳ Đài dùng làm nơi niêm yết những chỉ dụ quan trọng của nhà vua và triều đình, <br /> hoặc kết quả các kỳ thi do triều đình tổ chức. Tòa Thương Bạc tọa lạc bên bờ Nam sông <br /> Hương, là trụ  sở  để  đón tiếp các sứ  thần nước ngoài. Văn Miếu còn gọi là Văn Thánh  <br /> Miếu là nơi thờ  Khổng Tử và dựng bia tiến sĩ. Võ Miêu hay Võ Thánh miếu, là nơi thờ <br /> phụng và ghi danh những danh tướng Việt Nam, những tiến sĩ đỗ  trọng ba khoa thi võ <br /> dưới triều Nguyễn.   Đàn Nam Giao triều Nguyễn là nơi các vua Nguyễn tế  trời. Hổ <br /> Quyền còn đọc là Hổ Khuyên là một chuồng nuôi hổ và là một đâu trường độc đáo, đây là  <br /> đấu trường của những cuộc tử chiến giữa voi và hổ nhằm tế thần trong ngày hội và phục  <br /> vụ  nhu cầu giải trí tiêu khiển. Điện Voi Ré để  thờ  các vị  thần bảo vệ  và miếu thờ  bốn  <br /> con voi dũng cảm nhất trong chiến trận của triều Nguyễn. Điện Hòn Chén tọa lạc trên <br /> núi Ngọc Trán, thuộc làng Ngọc Hồ, xã Hương Hồ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên –  <br /> Huế. Ngày xưa người Chăm thờ  nữ  thần PoNagar, sau đó người Việt tiếp tục thờ  bà <br /> xưng Thánh Mẫu Thiên Y A Na. Chùa Thiên Mụ là một ngôi chùa nằm trên đồi Hà Khê, <br /> tả ngạn sông Hương, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 5km về phía tây, là ngôi chùa  <br /> cổ  nhất của Huế. Trấn Hải Thành (Thành trấn giữ  mặt biển) là một thành lũy dùng để <br /> bảo vệ  kinh đô triều Nguyễn được xây dựng  ở  cửa Phía Đông, kinh thành Huế. Nghênh <br /> Lương Đình hay Nghênh Lương Tạ  dùng làm nơi nghỉ  chân của nhà vua trước khi đi  <br /> xuống bên sông để lên thuyền rồng hoặc làm nơi hóng mát. Cung An Định tọa lạc bên bờ <br /> sông An Cựu, là cung điện riêng của vua Khải Định từ khi còn là thái từ đến khi làm vua,  <br /> sau này được Vĩnh Thuỵ thừa kế và từng sống ở đây sau khi thoái vị.<br /> <br /> Tất cả những công trình kiến trúc trên được đặt trong một khung cảnh thiên nhiên kỳ thú <br /> với nhiều yếu tố  biểu tượng sẵn có tự  nhiên đến mức người ta mặc nhiên xem đó là <br /> những bộ  phận của Kinh thành Huế  – đó là núi Ngự  Bình dòng Hương Giang, cồn Giã  <br /> Viên, cồn Bộc Thanh… Nhìn từ phía ngược lại những công trình kiến trúc ở đây như hoà  <br /> lẫn vào thiên nhiên tạo nên những tiết tấu kỳ diệu khiến người ta quên mất bàn tay con  <br /> người đã tác động lên nó. Ngày nay, Huế trở thành một thành phố Festival đặc trưng của <br /> Việt Nam. Cứ hai năm một lần, nhân dân thành phố  Huế  lại đón chào ngày lễ  hội trọng <br /> đại này trong niềm háo hức. Với một di sản văn hoá vật thể  và tinh thần mang ý nghĩa  <br /> quốc hồn quốc túy của dân tộc, Huế là một hiện tượng văn hoá độc đáo của Việt Nam và <br /> thế giới. Huế sẽ mãi mãi được giữ gìn – cho Việt Nam và cho thế  giới, mãi mãi là niềm  <br /> tự hào của chúng ta. Huế hấp dẫn và chiếm được tình cảm của nhiều người, trong nước  <br /> cũng như quốc tế.<br /> <br /> Bài số 2<br /> <br /> Cố đô Huế là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng của Việt Nam hàng năm thu hút  <br /> rất nhiều du khách trong và ngoài nước. Huế là vùng đất kinh kỳ  xưa được nhà Nguyễn <br /> xây dựng làm trung tâm chính trị, kinh tế  và văn hóa của cả  nước từ  đầu thế  kỷ  19 đến  <br /> nửa đầu thế kỷ 20.<br /> <br /> Nơi đây từng là kinh đô của triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam, nơi chứng  <br /> kiến biết bao thăng trầm trong một giai đoạn lịch sử  chuyển giao giữa thời kỳ  Phong  <br /> kiến, thuộc địa và thời kỳ xây dựng đất nước trong thời đại mới. Ngày nay, Huế hầu như <br /> còn lưu giữ khá nguyên vẹn các công trình kiến trúc đặc trưng của chế độ phong kiến nhà <br /> Nguyễn trải qua 143 năm từ  năm 1802 đến năm 1945. Một trong những công trình kiến  <br /> trúc đặc trưng tiêu biểu và hoành tráng nhất trong quần thể di tích cố  đô Huế  đó là Kinh <br /> Thành Huế. Hệ thống kinh thành ngày này gồm rất nhiều công trình kiến trúc quan trọng,  <br /> nơi từng là trung tâm chính trị của cả nước và là nơi trị vì của 13 vị vua triều Nguyễn.<br /> <br /> Địa điểm lý tưởng nhất để hướng dẫn viên giới thiệu về Kinh Thành Huế chính là ở lầu  <br /> Ngũ Phụng, nơi du khách có thể nhìn thấy được dòng sông Hương, núi Ngự Bình phía xa  <br /> và Cồn Hến, cồn Dã Viên. Đây chính là một trong những yếu tố  phong thủy cho Kinh <br /> Thành Huế. Kinh thành Huế được xây dựng dưới thời vua Gia Long, là vị vua khai quốc <br /> của triều đại nhà Nguyễn.<br /> <br /> Công cuộc khảo sát để xây dựng Kinh Thành Huế bắt đầu từ năm 1803, chính thức khởi <br /> công vào năm 1805 hoàn chỉnh vào khoảng những năm 1832 dưới thời vua Minh Mạng. <br /> Có thể nói rằng, kinh thành Huế là một trong những thành tựu vĩ đại của vua Gia Long và  <br /> triều Nguyễn.<br /> <br /> Kinh thành Huế được xây dựng trên diện tích khoảng 520 ha có chu vi 10km cao 6,6m dài  <br /> 21m. Thành có kiến trúc hình Vauban được xây khúc khỉu với những pháo đài phòng thủ <br /> được bố trí gần như điều nhau trên mặt thành. Thành ban đầu chỉ đắp bằng đất, mãi đến  <br /> cuối thời vua Gia Long thành mới được cho  ốp gạch như  chúng ta thấy ngày hôm nay. <br /> Bên ngoài vòng thành có một hệ thống hộ thành hào chạy dọc theo chân thành có tác dụng  <br /> như là chướng ngại vật có chức năng phòng thủ vừa có chức năng giao thông thủy.<br /> <br /> Kinh thành Huế  xoay mặt về  hướng Nam theo phong thủy trong K ịch d ịch “Thánh nhân  <br /> nam diện, vi thính thiên hạ” Có nghĩa là “Vua phải quay mặt về hướng nam để trị vì thiên  <br /> hạ”.<br /> <br /> Kinh thành Huế lấy núi ngự bình cao 104m về phía nam làm yếu tố Tiền Án, Sông hương <br /> chảy qua trước mặt kinh thành làm yếu tố Minh Đường. Hai bên tả hữu sông có cồn Hến  <br /> và cồn Dã Viên làm yếu tố  tả Thanh Long và Hữu Bạch Hổ. Tổng cộng kinh thành Huế <br /> có tất cả 13 của ra vào cả đường bộ và đường thủy. Thành có 10 của chính gồm:<br /> <br /> Cửa Chính Bắc (Còn gọi là cửa Hậu, nằm phía sau kinh thành)<br /> <br /> Cửa Tây – Bắc (Cửa An Hòa)<br /> <br /> Cửa Chính Tây<br /> <br /> Cửa Tây – Nam (Cửa Hữu, bên phải Kinh Thành)<br /> <br /> Cửa Chính Nam (Cửa Nhà Đồ)<br /> <br /> Cửa Quảng Đức<br /> <br /> Cửa Thể Nhơn (Cửa Ngăn)<br /> <br /> Cửa Đông Nam (Cửa Thượng Tứ)<br /> <br /> Cửa Chính Đông (Cửa Đông Ba)<br /> <br /> Cửa Đông Bắc (Cửa Kẻ Trài)<br /> <br /> Ngoài ra kinh thành còn 1 cửa thông với Trấn Bình Đài hay còn gọi là đồn Mang Cá một <br /> góc thành nhỏ ở phía Đông Bắc. Đặc biệt kinh thành Huế còn có 2 cửa Thủy được đặt tên <br /> là:<br /> <br /> – Đông thành Thủy Quan hay còn gọi là Cống Lương Y thông giữa sông Ngự Hà và sông  <br /> đào Đông Ba.<br /> <br /> – Tây Thành Thủy quan hay còn gọi là cống Thủy Quan thông giữa sông Ngự Hà và sông  <br /> đào kẻ Vạn ở khu vực Kim Long.<br /> <br /> Phía trước kinh thành Huế  về hướng Nam là hướng quan trọng nhất của Kinh Thành có <br /> Kỳ đài hay còn gọi là Cột Cờ cố đô Huế. Kỳ Đài được xây dựng vào năm 1807 dưới thời  <br /> vua Gia Long. Đến thời vua Minh Mạng, Kỳ  Đài được tu sửa hoàn chỉnh vào các năm <br /> 1829, 1831 và 1840.<br /> Kỳ Đài gồm 2 phần chính là Đài và Cột cờ.<br /> <br /> Đài gồm 3 tầng hình chóp cụt hình chữ nhật chồng lên nhau tượng trưng cho Thiên địa và  <br /> Nhân. Tầng thứ  nhất cao hơn 5,5 m, tầng giữa cao khoảng 6m, tầng trên cùng cao hơn 6  <br /> m. Tổng cộng của ba tầng đài cao khoảng 17,5 m. Từ mặt đất lên tầng dưới bằng một lối <br /> đi nhỏ   ở  phía trái Kỳ  Ðài, tầng dưới thông với tầng giữa bằng một cửa vòm rộng 4 m, <br /> tầng giữa thông với tầng trên cùng cũng bằng một cửa vòm rộng 2 m. Ðỉnh mỗi tầng có  <br /> xây một hệ thống lan can cao 1 m được trang trí bằng gạch hoa đúc rỗng. Nền ba tầng lát  <br /> gạch vuông và gạch vồ, có hệ  thống thoát nước mưa xuống dưới. Trước đây còn có hai  <br /> chòi canh và tám khẩu đại bác.<br /> <br /> Cột cờ  nguyên xưa làm bằng gỗ, gồm hai tầng, cao gần 30 m. Năm Thiệu Trị  thứ  6 <br /> (1846), cột cờ được thay bằng một cây cột gỗ dài hơn 32 m. Đến năm Thành Thái thứ 16 <br /> (1904), cột cờ này bị một cơn bão lớn quật gãy, nên sau phải đổi làm bằng ống gang. Năm  <br /> 1947, khi quân Pháp tái chiếm Huế, cột cờ lại bị pháo bắn gãy một lần nữa. Năm 1948,  <br /> cột cờ bằng bê tông cốt sắt với tổng chiều cao 37m hiện nay mới được xây dựng<br /> <br /> Ngày nay Kỳ Đài Huế được treo Quốc kỳ của nước Việt Nam có diện tích 9 x 12m.<br /> <br /> Cửu vị  Thần Công: Cửu vị  Thần Công là tên gọi của 9 khẩu Đại Bác được đặt hai bên <br /> cửa Quảng Đức và Thể  Nhơn. Hiện nay, du khách khi vào tham quan Hoàng Thành Huế <br /> sẽ  bắt gặp khi đi qua cửa Quảng Đức và Thể  Nhơn. Cửu Vị  thần Công được các nghệ <br /> nhân đúc đồng Huế đúc theo lệnh của vua Gia Long sau khi đánh bại triều Tây Sơn. Năm  <br /> 1803 sau khi chiếm lại kinh đô Phú Xuân, vua Gia Long lên ngôi đã truyền tập hợp tất cả <br /> các binh khí bằng đồng của triều Tây Sơn đúc thành 9 khẩu đại bác và đặt tên là Cửu Vị <br /> Thần Công nhằm kỷ  niệm chiến thắng. Mỗi khẩu  đại bác dài 5,1m và nặng khoảng  <br /> 17,000 kg. Ngày nay chúng ta vẫn còn thấy rõ kích cỡ và trọng lượng được khắc trên mỗi  <br /> khẩu đại bác. Đồng thời còn ghi rõ cách thức sử  dụng súng cũng như  thuốc súng  ở  trên  <br /> mỗi khẩu Đại Bác. Mỗi khẩu thần công được đặt theo Ngũ Hành gồm 5 khẩu hiện nay <br /> để ở cửa Quảng Đức là : Kim, Mộc, thủy, Hỏa, Thổ và 4 khẩu được đặt theo tứ thời là: <br /> Xuân, Hạ, Thu, Đông ngày nay được đặt ở cửa Thể Nhơn.<br /> Hoàng Thành Huế: Hoàng Thành Huế  là vòng thành thứ  2 bên trong Kinh Thành Huế  có <br /> chiều dài mỗi mặt thành khoảng 600m và gần như là vuông. Chiều cao khoảng 4, và dày  <br /> 1m được xây bằng gạch vồ. Hoàng Thành chính là trái tim và là nơi quan trọng nhất của <br /> Kinh thành Huế, nơi đặt các cung điện, ngai vàng, trung tâm chính trị và nơi ở và làm việc  <br /> của Hoàng gia triều Nguyễn. Hoàng Thành và Tử Cấm Thành được gọi chung là Đại Nội. <br /> Hoàng Thành được xây dựng vào năm 1804 dưới thời vua Gia Long nhưng mãi đến năm <br /> 1833 mới hoàn chỉnh hệ  thống cung điện với khoảng 147 công trình lớn nhỏ  khác nhau. <br /> Hoàng Thành được trổ 4 cửa để ra vào gồm: Cửa Ngọ Môn nằm ở phía nam được xem là  <br /> cửa quan trọng nhất nơi đặt lễ đài là lầu Ngũ Phụng được xem như là bộ mặt của Quốc  <br /> gia, nơi đón sứ thần các nước. Cửa phía Bắc được đặt tên là cửa Hòa Bình, tả hữu hai bên  <br /> là cửa Hiển Nhơn và Chương Đức. Các cầu và hồ xung quanh hoàng thành điều có tên gọi  <br /> là Kim Thủy. Hoàng Thành và các Cung điện bên trong điều được bố trí trên một trục đối  <br /> xứng gọi là trục Thần Đạo. Trong đó chính giữa trục Thần Đạo chỉ  bố  trí các công trình <br /> dành cho vua như cửa Ngọ  Môn, cầu Trung Đạo, điện Thái Hòa, điện Cần Chánh, Cửa <br /> Hòa Bình. Hai bên trục thần đạo tính từ  trong ra ngoài được bố  trí tuân theo nguyên tắc:  <br /> Tả Văn Hữu Võ, Nam tả nữ Hữu hay Tả Chiêu Hữu Mục.<br /> <br /> Ngọ Môn – Lầu Ngũ Phụng:<br /> <br /> Cửa Ngọ môn là cửa chính của Hoàng Thành Huế là cửa quan trọng nhất trong 4 cửa của  <br /> Hoàng thành nơi dành để cho vua đi trong các dịp lễ quan trọng và là nơi diễn ra các buổi  <br /> lễ quan trọng như lễ: đón tiếp sứ thần các nước, lễ xướng tên các Tiến Sĩ, lễ Ban Sóc và  <br /> lễ  Duyệt Binh. Vị  trí của cửa Ngọ  Môn trước đây có tên là Nam Khuyết Đài được xây <br /> dựng vào thời vua Gia Long, phía trên đài có điện Càn Nguyên, hai bên có hai cửa tả hữu <br /> Đoan Môn. Đến năm Minh Mạng thứ 14 tức năm 1833 khi vua Minh Mạng cho quy hoạch  <br /> lại toàn bộ kinh thành Huế đã cho phá bỏ Nam Khuyết Đài và xây dựng của Ngọ Môn và  <br /> Lầu Ngũ Phụng như ngày hôm nay. Cửa Ngọ Môn gồm có 2 phần chính là phần Đài Cổng <br /> và Phần lầu Ngũ Phụng. Phần cửa Ngọ Môn hay còn gọi là phần nền đài được xây dựng  <br /> bằng gạch vồ và đá Thánh, móng được gia cố  chịu lực bằng đồng thau. Nền đài có hình <br /> chữ U vuông góc có chiều dài đáy 57,77m chiều dài cánh 27,06m chiều cao 5m với diện  <br /> tích tính phần chữ  U là 1560m2.  Ở  phần giữ  nền đài nhìn từ  ngoài vào có 3 cổng chính:  <br /> Cổng chính giữa đặt tên là Ngọ Môn và chỉ được dành cho Vua, hai cửa hai bên được đặt  <br /> tên là Tả  Giáp Môn và Hữu Giáp Môn dành cho quan văn và quan võ theo nguyên tắc Tả <br /> Văn Hữu Võ.<br /> <br /> Đặc biệt hai bên cánh chữ  U có 2 cửa vòng nhỏ  mà chỉ  được nhìn thấy từ  phía trong ra  <br /> ngoài đó là Tả  Dịch Môn và Hữu Dịch Môn. Hai cửa quanh này chỉ  dành cho voi ngựa,  <br /> quân lính và đoàn tùy tùng khi vua xuất hành qua cửa Ngọ Môn.<br /> <br /> Phần lầu Ngũ Phụng: Công trình kiến trúc đẹp nhất trong quần thể  Hoàng Thành Huế <br /> được xây dựng trên nền đài của cửa Ngọ Môn. Lầu Ngũ Phụng có mặt bằng hình chữ U <br /> dựa theo nền móng của cửa Ngọ  Môn gồm 2 tầng lầu và hai tầng mái. Lầu được dựng <br /> trên nền cao 1,14m xây dựng trên nền đài của cửa Ngọ  Môn. Khung của lầu được dựng  <br /> trên 100 cây cột gỗ Lim tượng trưng cho Bách tính trăm họ trong thiên hạ, trong đó có 48  <br /> cây cột xuyên suốt 2 tầng lầu. Hệ  thống mái dưới chạy quanh lầu xuyên suốt để  che <br /> nắng che mưa cho tất cả các phần lang cang phía dưới. Hệ thống mái tầng trên phức tạp  <br /> hơn được chia làm 9 bộ mái trong đó bộ mái giữa cao hơn 8 bộ mái 2 bên được dành cho  <br /> vua ngự. Bộ mái giữa được lợp bằng ngói Hoàng Lưu Ly màu vàng tượng trưng cho nhà <br /> vua. 8 bộ mái còn lại chia điều cho hai bên được lợp mái Thanh Lưu Ly màu xanh ngọc.<br /> <br /> Chức năng của cửa Ngọ  Môn và Lầu ngũ phụng: Cửa Ngọc Môn và Lầu ngũ phụng là <br /> công trình kiến trúc quan trọng nó được xem như  là một lễ  đài và bộ  mặt của quốc gia.  <br /> Nơi đây một năm chỉ  có vài ngày diễn ra các lễ  lớn quan trọng của đất nước, còn lại <br /> quanh năm cổng chỉnh được đóng kín và chỉ mở ra khi có dịp vua vi hành có đoàn tùy tùng  <br /> hoặc khi vua xuất cung tế đàn Nam Giao.<br /> <br /> Lễ truyền lô: Ngày nay khi tham quan lầu Ngũ Phụng, du khách có cơ hội chiêm ngưỡng  <br /> bức tranh sơn dầu mô tả lại lễ truyền Lô hay còn gọi là lễ xướng tên khác sĩ tử đỗ  Tiến  <br /> Sĩ trong cuộc thi Đình tại Kinh Thành. Vào buổi lễ  truyền lô, đoàn xa giá của vua xuất <br /> phát từ điện Thái Hòa sau đó lên lầu Ngũ Phụng. Vua ngự trên ngai vàng được đặt chính <br /> giữa lầu Ngũ Phụng.<br /> Phí dưới dân Ngọ  Môn. Các sĩ tử  đỗ  Tiến sĩ trong khoa thi Đình đứng lần lượt hai bên <br /> theo nguyên tắc tả văn hữu võ chờ  quan bộ Lễ tuyên đọc sắc phong vua ban. Sau đó lần  <br /> lượt các sĩ tử sẽ nhận ấn tứ Vinh quy và được cưỡi ngựa về làng Vinh Quy Bái Tổ. Theo  <br /> luật lệ triều Nguyễn. Làng nào có sĩ tử đỗ  khoa thi Đình sẽ được miễn thuế 3 năm. Cho <br /> nên nhân gian có câu truyền miệng “Một người làm quan, cả họ được nhờ”.<br /> <br /> Lễ Ban Sóc: Lễ phát lịch hàng năm của nhà vua cho năm mới.<br /> <br /> Lễ tiếp sứ thần các nước: Ngọ Môn cũng là nơi làm lễ tiếp đón các xứ thần các nước lân <br /> ban trong đó có xứ thần Trung Quốc.<br /> <br /> Lễ Duyệt Binh.<br /> <br /> Dấu mốc lịch sử quan trọng đã diễn ra tại Ngọn Môn:<br /> <br /> Trải qua 143 năm trì vị của nhà Nguyễn, chứng kiến biết bao thăng trầm trong tiến trình <br /> lịch sử. Ngọ  môn bản thân nó cũng chứng kiến rất nhiều sự  kiện trọng đại của dân tộc  <br /> Việt Nam mà điển hình là lễ  thoái vị  của vua Bảo Đại, vị  vua cuối cùng của chế  độ <br /> Phong Kiến Việt Nam. Năm 1945, cách mạng tháng 8 thành công vang dội trong cả nước, <br /> vua Bảo Đại lúc đó dưới sự  chứng kiến của đại diện chính phủ  lâm thời cách mạng đã  <br /> trao ấn kiếm của nhà vua là biểu tượng quyền lực của chế độ  phong kiến cho ông Trần  <br /> Huy Liệu và Nguyễn Lương Bằng. Vua Bảo Đại đã đọc chiếu thoái vị  và được ông Cù <br /> Huy Cận gắn huy hiệu công nhân Việt Nam lên áo. Tại đây, vua Bảo Đại đã có một câu  <br /> nói nổi tiếng “Trẫm thà làm dân một nước tự do độc lập còn hơn làm vua của một nước <br /> nô lệ”.<br /> <br /> Điện Thái Hòa: Điện Thái Hòa là công trình kiến trúc quan trọng nhất trong quần thể <br /> Hoàng Thành Huế. Là nơi đặt ngai vàng của các vị vua nhà Nguyễn, là trung tâm chính trị <br /> của cả nước trong 143 năm. Điện Thái hòa được đặt ở Trung Tâm khu vực Hoàng Thành,  <br /> theo phong thủy là nơi trung tâm của vũ trụ. Điện quay mặt về  hướng chánh nam được <br /> nối với cửa Ngọ Môn bằng một cây cầu đá bắc qua hồ Thái Dịch được gọi là cầu Trung <br /> Đạo. Xưa kia cầu Trung Đạo chỉ dành cho vua đi. Các quan văn võ phải đi hai lối hai bên <br /> tả  hữu để  vào sân chầu hay còn gọi là sân Đại Triều Nghi. Phía đầu và cuối cầu Trung  <br /> Đạo được dựng hai chiếc cổng có hình lưỡng long chầu Nhật. Phía trên có khắc 4 chữ “  <br /> Chính đại quang minh” và “Chính trực đẳng bình” có ngụ  ý rằng thiên tử  khi đi qua đây  <br /> để trị vì thiên hạ phải có cái tâm chính trực bình đẳng và quang minh chính đại. Phía trước  <br /> điện Thái Hòa là sân Đại Triều Nghi, nơi thiết hành lễ Đại Triều vào ngày mồng 1 và 15  <br /> hàng tháng.<br /> <br /> Về lịch sử xây dựng: Điện Thái Hòa được xây dựng vào tháng 2 năm 1805 dưới thời vua <br /> Gia Long và hoàn thành vào tháng 10 cùng năm. Năm 1833 khi vua Minh Mạng cho quy  <br /> hoạch lại toàn bộ  Hoàn Thành, điện Thái Hòa được dời về  mé phía Nam của Hoàng  <br /> Thành và cho làm lại quy mô lớn và lộng lẫy hơn. Năm 1923 dưới thời vua Khải Định để <br /> chuẩn bị  cho lễ  Tứ  Tuần của Nhà vua (Mừng vua tròn 40 tuổi) diễn ra vào năm 1924,  <br /> điện Thái Hòa lại được trùng tu thêm lần nữa.<br /> <br /> Về  chức năng của điện Thái Hòa: Điện Thái Hòa là biểu trưng quyền lực của Hoàng  <br /> triều Nguyễn. Điện, cùng với sân chầu, là địa điểm được dùng cho các buổi triều nghi  <br /> quan trọng của triều đình như: lễ  Đăng Quang, sinh nhật vua, những buổi đón tiếp sứ <br /> thần chính thức và các buổi đại triều được tổ chức 2 lần vào ngày mồng 1 và 15 âm lịch  <br /> hàng tháng. Vào những dịp này, nhà vua ngồi uy nghiêm trên ngai vàng. Chỉ  các quan Tứ <br /> trụ  và những hoàng thân quốc thích của nhà vua mới được phép vào điện diện kiến. Các  <br /> quan khác có mặt đông đủ và đứng xếp hàng ở sân Đại triều theo cấp bậc và thứ hạng từ <br /> nhất phẩm đến cửu phẩm, quan văn đứng bên trái, quan võ đứng bên phải. Tất cả các vị <br /> trí đều được đánh dấu trên hai dãy đá đặt trước sân chầu.<br /> <br /> Kiến trúc: Điện Thái Hòa là nơi thể hiện uy quyền của quốc gia, điện được xây trên nền <br /> cao 1 mét, diện tích 1360 m², nguy nga bề thế trông ra một sân rộng.<br /> <br /> Cung điện được xây theo lối trùng thiềm điệp ốc và được chống đỡ  bằng 80 cột gỗ  lim  <br /> được sơn thếp và trang trí hình rồng vờn mây – một biểu tượng về sự gặp gỡ giữa hoàng  <br /> đế  và quần thần đúng như  chức năng vốn có của ngôi điện. Nhà trước và nhà sau của <br /> điện được nối với nhau bằng một hệ thống trần vòm mai cua dưới máng nước nối của <br /> hai mái nhà (thuật ngữ  kiến trúc gọi là máng thừa lưu). Chính trần mai cua này nối với <br /> nửa trong tạo ra một không gian nội thất liên tục, thống nhất, rộng rãi, không còn cảm <br /> giác ghép nối hai tòa nhà. Việc  ứng dụng máng thừa lưu là một sáng tạo của người xây <br /> dựng điện, nó chẳng những che kín được sự  lõm xuống của nơi nối hai mái mà còn tạo  <br /> nên nhịp điệu kiến trúc. Đây cũng là một dụng ý của kiến trúc sư. Do thời tiết và kiến <br /> trúc cổ  truyền Việt Nam mà điện không thể  xây cao như  của Trung Quốc, vì vậy nửa  <br /> ngoài mái cao hơn, nửa trong mài thấp hơn. Mục đích là tạo cảm giác "cao" cho gian  <br /> ngoài­ nơi bá quan hành lễ, bên trong thấp vừa làm nổi bật gian ngoài vừa là nơi vua ngồi <br /> nên kín đáo, uy nghiêm. Hệ  thống vì kèo nóc nhà sau tương đối đơn giản, chỉ  làm theo <br /> kiểu "vì kèo cánh ác", nhưng hệ thống vì kèo nóc nhà trước thì thuộc loại vì kèo "chồng <br /> rường – giả thủ" được cấu trúc tinh xảo. Toàn bộ hệ thống vì kèo, rường cột, ở đây đều  <br /> liên kết với nhau một cách chặt chẽ bằng hệ thống mộng chắc chắn. Mái điện lợp ngói  <br /> hoàng lưu ly, nhưng không phải là một dải liên kết mà được chia làm ba tầng chồng mí <br /> lên nhau theo thứ tự từ cao xuống thấp, gọi là mái "chồng diêm", mục đích là để  tránh đi <br /> sự nặng nề của một tòa nhà quá lớn đồng thời để  tôn cao ngôi điện bằng cách tạo ra ảo  <br /> giác chiều cao cho tòa nhà. Giữa hai tầng mái trên là dải cổ diêm chạy quanh bốn mặt của <br /> tòa nhà. Dải cổ diêm được phân khoảng ra thành từng ô hộc để  trang trí hình vẽ  và thơ <br /> văn (197 bài thơ) trên những tấm pháp lam theo lối nhất thi nhất họa. Trang trí cũng như <br /> kiến trúc của điện Thái Hòa nói chung, có một khái niệm đặc biệt đáng chú ý là con số 5,  <br /> và nhất là con số 9. Hai con số này chẳng những xuất hiện ở trang trí nội ngoại thất của  <br /> tòa nhà mà còn ở trên các bậc thềm của điện. Từ phía Đại Cung Môn của Tử Cấm Thành <br /> đi ra điện Thái Hòa, vua phải bước lên một hệ thống bậc thềm ở tầng nền dưới là 9 cấp <br /> và ở tầng nền trên là 5 cấp. Trước mặt điện số bậc cấp bước lên Đệ nhị Bái đình và Đệ <br /> nhất Bái đình cộng lại là 9. Tiếp đó, hệ thống bậc thềm ở nền điện cũng có 5 cấp. Đứng <br /> ở  sân Đại triều nhìn vào hay từ  phía Tử  Cấm Thành nhìn ra người ta đều thấy trên mỗi  <br /> mái điện đều được đắp nổi 9 con rồng ở trong các tư thế khác nhau: lưỡng long chầu hổ <br /> phù đội bầu rượu, lưỡng long triều nhật, hồi long (rồng quay đầu lại), rồng ngang v.v…<br /> Ở  nội điện cũng thế, từ  ngai vàng, bửu tán, các mặt diềm gỗ  chung quanh cho đến mỗi <br /> mặt của ba tầng bệ mỗi nơi đều trang trí một bộ 9 con rồng.<br />