Đ bài: Thuy t minh v tác gia văn h c Xuân Di uề ế ề ọ ệ
Bài làm
Xuân Di u là m t tác gia l n c a n n văn h c Vi t Nam, m t nhà th xu t s c có đóngệ ộ ớ ủ ề ọ ệ ộ ơ ấ ắ
góp l n vào quá trình hi n đi hóa th ca Vi t Nam. Ông là con ng i toàn tâm, toàn trí,ớ ệ ạ ơ ệ ườ
toàn h n, nhi t thành c ng hi n s s ng cho th ca, ch y đua v i th i gian đ giành gi tồ ệ ố ế ự ố ơ ạ ớ ờ ể ậ
l y t ng phút giây c a cu c đi.ấ ừ ủ ộ ờ
Nói đn Xuân Di u (1916-1985), tr c h t ph i nói đn cu c đi c a nhà th . Xuânế ệ ướ ế ả ế ộ ờ ủ ơ
Di u là bút danh, tên th t là Ngô Xuân Di u. Cha ông là Ngô Xuân Th , v n quê xãệ ậ ệ ọ ố ở
Tr o Nha, nay là th tr n Nghèn, huy n Can L c, t nh Hà Tĩnh, đ tú tài kép Hán h c, vàoả ị ấ ệ ộ ỉ ỗ ọ
Bình Đnh d y h c, l y v là Nguy n Th Hi p, sinh ra Xuân Di u t i Gò B i, huy n Tuyị ạ ọ ấ ợ ễ ị ệ ệ ạ ồ ệ
Ph c, t nh Bình Đnh. Xuân Di u thu nh s ng quê m , đn năm m i tu i s ng v iướ ỉ ị ệ ở ỏ ố ở ẹ ế ườ ổ ố ớ
cha.
Xuân Di u tr i qua quá trình đào t o quy c . Thu nh h c ch Nho và ch Qu c ngệ ả ạ ủ ở ỏ ọ ữ ữ ố ữ
v i cha, sau đó h c tr ng B i (Hà N i) và tr ng Kh i Đnh (Hu ).ớ ọ ở ườ ưở ộ ườ ả ị ế
Năm 1940, Xuân Di u đ tham tá nha Th ng chính vào làm ty Th ng chính M Thoệ ỗ ươ ở ươ ỹ
(nay thu c t nh Ti n Giang). Sau 4 năm làm công ch c, ông thôi vi c, ra Hà N i s ngộ ỉ ề ứ ệ ộ ố
b ng ngh vi t văn. Xuân Di u là ng i th hai sau T n Đà, m t con ng i dám s ngằ ề ế ệ ườ ứ ả ộ ườ ố
h t mình v i nghi p văn ch ng cao đp.ế ớ ệ ươ ẹ
Ngày 19 tháng 8 năm 1945, Cách m ng tháng Tám thành công, Xuân Di u hăng hái ho tạ ệ ạ
đng văn ngh ph c v hai cu c kháng chi n. Năm 1948, Xuân Di u đc b u làm yộ ệ ụ ụ ộ ế ệ ượ ầ Ủ
viên Ban Ch p hành H i Văn ngh Vi t Nam. Sau đó, ông là y viên Ban Ch p hành H iấ ộ ệ ệ Ủ ấ ộ
Nhà văn Vi t Nam các khóa 1, 2, 3 (1957-1985). Ông đc Vi n Hàn lâm ngh thu tệ ượ ệ ệ ậ
n c C ng hòa dân ch Đc b u làm Vi n sĩ thông t n (1983).ướ ộ ủ ứ ầ ệ ấ
Xuân Di u đã đc Nhà n c t ng gi i th ng H Chí Minh v văn h c ngh thu t (đtệ ượ ướ ặ ả ưở ồ ề ọ ệ ậ ợ
I – năm 1996).
S thành công c a Xuân Di u đc quy t đnh b i nhi u y u t nh ng không th khôngự ủ ệ ượ ế ị ở ề ế ố ư ể
k đn nh h ng to l n c a con ng i nhà th đi v i s nghi p văn h c c a ông.ể ế ả ưở ớ ủ ườ ơ ố ớ ự ệ ọ ủ
Xuân Di u là m t con ng i có tinh th n lao đng ngh thu t đy đam mê và b n b ngayệ ộ ườ ầ ộ ệ ậ ầ ề ỉ
t thu nh “cha đàng ngoài, m đàng trong – Ông đ Ngh đeo khăn gói đ”. Xuânừ ở ỏ ẹ ở ồ ệ ỏ
Di u tr c h t h c đc cha – ông đ Ngh đc tính c n cù, kiên nh n trong h c t p,ệ ướ ế ọ ượ ở ồ ệ ứ ầ ẫ ọ ậ
rèn luy n tài năng và lao đng ngh thu t. Xuân Di u, h c t p, rèn luy n và lao đngệ ộ ệ ậ Ở ệ ọ ậ ệ ộ
sáng t o v a là m t quy t tâm kh c kh , v a là m t l s ng, m t ni m say mê l n.ạ ừ ộ ế ắ ổ ừ ộ ẽ ố ộ ề ớ
Th L đã t ng nh n xét v Xuân Di u: “M t tâm h n đm th m và r t d c m xúc”.ế ữ ừ ậ ề ệ ộ ồ ằ ắ ấ ễ ả
Sinh ra và l n lên quê m , s ng gi a thiên nhiên phóng khoáng v i nh ng ng n gió n mớ ở ẹ ố ữ ớ ữ ọ ồ
và nh ng con sóng bi n đã tác đng đn h n th n ng nàn, sôi n i c a ông. Ph i s ngữ ể ộ ế ồ ơ ồ ổ ủ ả ố
trong hoàn c nh éo le, ông là con v l , ph i xa m t nh và th ng b h t h i. Vì th ,ả ợ ẽ ả ẹ ừ ỏ ườ ị ắ ủ ế
th ông luôn th hi n tâm h n khao khát tri âm, khao khát giao c m v i đi m t cáchơ ể ệ ồ ả ớ ờ ộ
mãnh li t và da di t. Đúng nh ý ki n c a m t nhà phê bình đã đánh giá: “Xuân Di u làệ ế ư ế ủ ộ ệ
nhà th c a ni m khát khao giao c m v i đi”.ơ ủ ề ả ớ ờ
V quá trình đào t o: M t m t, ông ti p thu, h c h i văn hóa ph ng Đông t ng i chaề ạ ộ ặ ế ọ ỏ ươ ừ ườ
là m t nhà nho, tìm v v n tri th c c , văn hóa truy n th ng m t cách tích c c. M t khác,ộ ề ố ứ ổ ề ố ộ ự ặ
Xuân Di u là m t trí th c Tây h c, đã h p th nh h ng c a văn hóa ph ng Tây, đcệ ộ ứ ọ ấ ụ ả ưở ủ ươ ặ
bi t là Pháp và các nhà văn thu c tr ng phái t ng tr ng m t cách có h th ng. Vì thệ ộ ườ ượ ư ộ ệ ố ế
có th tìm th y nhà th s k t h p hai y u t c đi n và hi n đi, Đông và Tây trongể ấ ở ơ ự ế ợ ế ố ổ ể ệ ạ
t t ng và tình c m th m m . Trong đó y u t Tây h c, hi n t i nh h ng sâu đmư ưở ả ẩ ỹ ế ố ọ ệ ạ ả ưở ậ
h n.ơ
Xuân Di u là m t tài năng nhi u m t: làm th , vi t văn, nghiên c u phê bình văn h c,ệ ộ ề ặ ơ ế ứ ọ
d ch thu t. Đc bi t, ông n i ti ng là m t nhà th xu t s c v i m i lăm t p th . Điị ậ ặ ệ ổ ế ộ ơ ấ ắ ớ ườ ậ ơ ố
v i Xuân Di u, làm th , văn không ch đ kh ng đnh tài năng mà còn là m t cách giaoớ ệ ơ ỉ ể ẳ ị ộ
c m v i đi, kh ng đnh s hi n h u c a mình trong cu c đi.ả ớ ờ ẳ ị ự ệ ữ ủ ộ ờ
Lao đng ngh thu t su t h n m t n a th k , Xuân Di u đã đ l i cho đi m t sộ ệ ậ ố ơ ộ ử ế ỷ ệ ể ạ ờ ộ ự
nghi p văn h c xu t s c. Là m t con ng i tài năng nhi u m t, lĩnh v c nào Xuânệ ọ ấ ắ ộ ườ ề ặ ở ự
Di u cũng có nh ng đóng góp l n nh ng nói đn Xuân Di u tr c h t ph i nói đn m tệ ữ ớ ư ế ệ ướ ế ả ế ộ
nhà th , m t cây đi th c a th ca hi n đi Vi t Nam. S nghi p sáng tác th c a Xuânơ ộ ạ ụ ủ ơ ệ ạ ệ ự ệ ơ ủ
Di u có th chia làm hai giai đo n: Tr c và sau Cách m ng tháng Tám 1945.ệ ể ạ ướ ạ
Tr c Cách m ng tháng Tám 1945, Xuân Di u đc xem là nhà th lãng m n tiêu bi uướ ạ ệ ượ ơ ạ ể
c a phong trào. Th m i v i hai t p th xu t s c Th th (1938) và G i h ng cho gióủ ơ ớ ớ ậ ơ ấ ắ ơ ơ ử ươ
(1945). Xuân Di u đã đem đn Th m i ngu n c m h ng m i l c a m t h n th sôiệ ế ơ ớ ồ ả ứ ớ ạ ủ ộ ồ ơ
n i, thi t tha yêu đi, th hi n ni m khát khao giao c m t n đ v i cu c đi b ng m tổ ế ờ ể ệ ề ả ậ ộ ớ ộ ờ ằ ộ
cái tôi cá th ý th c th t rõ giá tr c a b n thân tr c th gi i.ể ứ ậ ị ủ ả ướ ế ớ
Nhà th b c l ni m khát khao giao c m n ng cháy, cu ng say tr c cu c đi, b t ngu nơ ộ ộ ề ả ồ ồ ướ ộ ờ ắ ồ
t quan ni m s ng tích c c c a cái tôi cá nhân cá th ý th c s hi n h u c a b n thânừ ệ ố ự ủ ể ứ ự ệ ữ ủ ả
trong cu c đi và khát khao s ng cháy sáng.ộ ờ ố
Xuân Di u không mu n hòa l n cái tôi c a mình vào bi n đi m m nhân nh mà kh ngệ ố ẫ ủ ể ờ ờ ờ ả ẳ
đnh mình là đnh Hy Mã L p s n, “là m t, là riêng, là th nh t”:ị ỉ ạ ơ ộ ứ ấ
Thà m t phút huy hoàng r i ch t t tộ ồ ợ ắ
Còn h n bu n le lói su t trăm nămơ ồ ố
Trong khi các nhà th m i khác đi l p cái tôi c a mình v i cu c đi nh tìm đn ch nơ ớ ố ậ ủ ớ ộ ờ ư ế ố
b ng lai tiên c nh nh Th L , tìm v ch n quê nh Đoàn Văn C thì Xuân Di u hòa l nồ ả ư ế ữ ề ố ư ừ ệ ẫ
cái tôi c a mình vào cu c đi tr n th , yêu đi t n t ng đm say cu c đi.ủ ộ ờ ầ ế ờ ậ ưở ắ ộ ờ
Xuân Di u là nhà th c a mùa xuân, tình yêu và tu i tr . Th Xuân Di u luôn th hi nệ ơ ủ ổ ẻ ơ ệ ể ệ
lòng yêu đi, ham s ng đn cu ng nhi t, ni m khát khao chi m lĩnh và h ng th nh ngờ ố ế ồ ệ ề ế ưở ụ ữ
giá tr t i đp c a cu c s ng. Cái tôi Xuân Di u đc gi i phóng kh i c l phi ngãị ươ ẹ ủ ộ ố ệ ượ ả ỏ ướ ệ
c đi n, nhìn đi b ng cái nhìn xanh non, bi c tr i, đy tr trung. Thiên nhiên và conổ ể ờ ằ ế ờ ầ ẻ
ng i mang s c tr tình t sâu s c, m t th gi i xuân đi ng n ng n h ng s c, tinh viườ ứ ẻ ứ ắ ộ ế ớ ờ ồ ộ ươ ắ
huy n di u:ề ệ
C a ong b m này đây tu n tháng m tủ ướ ầ ậ
Này đây hoa c a đng n i xanh rìủ ồ ộ
Này đây lá c a cành t ph ph tủ ơ ơ ấ
C a y n anh này đây khúc tình si.ủ ế
(V i vàng)ộ
Th ca trung đi, tình g n v i nghĩa. M t s nhà th nh Nguy n Du, H Xuân H ngơ ạ ắ ớ ộ ố ơ ư ễ ồ ươ
nói đc tình yêu c v tinh th n và th xác nh ng ch đn Xuân Di u, khát v ng v tìnhượ ả ề ầ ể ư ỉ ế ệ ọ ề
yêu m i đc th hi n thành th c và mãnh li t nh t, đem đn đng th i nh ng ý t ngớ ượ ể ệ ụ ệ ấ ế ươ ờ ữ ưở
m i m và táo b o.ớ ẻ ạ
Trong th Xuân Di u, c m th c th i gian đc b t ngu n t quan đi m nhân sinh m iơ ệ ả ứ ờ ượ ắ ồ ừ ể ớ
m . Xuân Di u v i tâm h n nh y bén ý th c đc s ch y trôi c a th i gian m t điẻ ệ ớ ồ ạ ứ ượ ự ả ủ ờ ộ
không tr l i nên luôn mang trong mình n i ám nh, lo s . Nhà th mu n ch y đua v iở ạ ỗ ả ợ ơ ố ạ ớ
th i gian đ giành gi t s s ng, t n h ng t ng phút giây c a cu c đi, th hi n ni mờ ể ậ ự ố ậ ưở ừ ủ ộ ờ ể ệ ề
ham s ng lành m nh.ố ạ
Bên c nh ni m yêu say cu c đi, th Xuân Di u cũng th hi n n i bu n chán, hoài nghi,ạ ề ộ ờ ơ ệ ể ệ ỗ ồ
cô đn. Do Xuân Di u là m t nhà th , m t ngh sĩ theo khuynh h ng lãng m n, đòi h iơ ệ ộ ơ ộ ệ ướ ạ ỏ
cái hoàn m , t nuôi mình b ng nh ng o m ng cu c đi, luôn thèm mu n giao c m vôỹ ự ằ ữ ả ộ ộ ờ ố ả
biên tuy t đnh v i cu c đi, nên khi g p ph i hoàn c nh xã h i t m th ng gi d i,ệ ỉ ớ ộ ờ ặ ả ả ộ ầ ườ ả ố
s ng trong đt n c m t ch quy n, b n thân là ng i dân m t n c, ch u vòng nô lố ấ ướ ấ ủ ề ả ườ ấ ướ ị ệ
khao khát dâng hi n nh ng g p ph i xã h i kim ti n, Xuân Di u r i vào chán n n, hoàiế ư ặ ả ộ ề ệ ơ ả
nghi, cô đn, “bu n t ch m ch ngay trong c nh ng đi u m nóng t i vui”:ơ ồ ị ị ả ữ ề ấ ươ
Tôi là con nai b chi u đánh l iị ề ướ
Không bi t đi đâu gi a s u bóng t i.ế ữ ầ ố
Yêu đi, thi t tha v i cu c s ng nh ng mang trong mình n i chán n n, hoài nghi, cô đn.ờ ế ớ ộ ố ư ỗ ả ơ
Hai tr ng thái c m xúc này t ng nh đi l p nh ng l i r t th ng nh t c a m t h n thạ ả ưở ư ố ậ ư ạ ấ ố ấ ủ ộ ồ ơ
khát khao giao c m mãnh li t v i cu c đi, c a m t cái tôi có th ý th c đy đ v sả ệ ớ ộ ờ ủ ộ ể ứ ầ ủ ề ự
hi n h u và giá tr c a b n thân tr c th gi i.ệ ữ ị ủ ả ướ ế ớ
Th Xuân Di u tr c Cách m ng tháng Tám 1945 cũng th hi n s cách tân v nghơ ệ ướ ạ ể ệ ự ề ệ
thu t đy m i m và táo b o Xuân Di u đem đn ngu n thi t m i m : Th x a khi vi tậ ầ ớ ẻ ạ ệ ế ồ ứ ớ ẻ ơ ư ế
v n i cô đn th ng t o ra không gian tr ng tr i, thi u v ng con ng i, còn đi v iề ỗ ơ ườ ạ ố ả ế ắ ườ ố ớ
Xuân Di u, ngay c khi con ng i và c nh v t bên mình, nhà th v n c m th y cô đn:ệ ả ườ ả ậ ở ơ ẫ ả ấ ơ
Dù tin t ng chung m t đi m t m tưở ộ ờ ộ ộ
Em là em, anh v n c là anhẫ ứ
(Xa cách)
Tình yêu trong th Xuân Di u không di n t bóng gió, c l nh th x a mà hi n lênơ ệ ễ ả ướ ệ ư ơ ư ệ
v i ý nghĩa đy đ nh t, tr n v n nh t, là s hòa h p v linh h n và th xác.ớ ầ ủ ấ ọ ẹ ấ ự ợ ề ồ ể
Hình nh th m i m , táo b o, mang đm c m giác ph n th c:ả ơ ớ ẻ ạ ậ ả ồ ự
Trăng ác m ng đã muôn đi thi sĩộ ờ
Gi hai tay m n tr n v tràn đy.ơ ơ ớ ẻ ầ
Th Xuân Di u v i nh ng hình nh đy r y tính c m giác, đc c m nh n b ng t t cơ ệ ớ ữ ả ầ ẫ ả ượ ả ậ ằ ấ ả
các giác quan:
Con gió xinh thì thào trong lá bi cế
hay:
H ng hiu hiu, nên gió cũng ng t ngàoươ ọ
T ng s d ng m i l , táo b o, r t Tây:ừ ữ ử ụ ớ ạ ạ ấ
H n m t loài hoa đã r ng cànhơ ộ ụ
hay:
Lòng anh thôi đã c i lòng emướ
Cách ng t nh p m i, l (4 / 2 / 1):ắ ị ớ ạ
Đàn ghê nh n c l nh tr i iư ướ ạ ờ ơ
Câu th c a Xuân Di u mang đm y u t kh u ng , có tính ch t đi tho i, mang màuơ ủ ệ ậ ế ố ẩ ữ ấ ố ạ
s c luân lý:ắ
Yêu là ch t trong lòng m t ítế ở ộ
Vì m y khi yêu mà ch c đc yêu.ấ ắ ượ
Có nhi u khó t , câu h i, c m thán. Gi ng đi u sôi n i, cu ng nhi t, đm say.ề ừ ỏ ả ọ ệ ổ ồ ệ ắ
Sau Cách m ng tháng Tám 1945, Xuân Di u tr thành nhà th cách m ng, hòa mình vàoạ ệ ở ơ ạ
cu c s ng m i, nhi t thành ph c v cách m ng. Th n r v i nhi u t p th l n: Riêngộ ố ớ ệ ụ ụ ạ ơ ở ộ ớ ề ậ ơ ớ
chung (1960), Mũi Cà Mau – C m tay (1962), M t kh i h ng (1964), Tôi giàu đôi m tầ ộ ố ồ ắ
(1970), Thanh ca (1982).
N u tr c đây, Xuân Di u mang trong mình n i cô đn hoài nghi tr c cu c đi thì sauế ướ ệ ỗ ơ ướ ộ ờ
cách m ng, nhà th đã nhanh chóng hòa nh p, tìm đc s tri âm. ạ ơ ậ ượ ự
C m h ng th vì th t i vui và m áp.ả ứ ơ ế ươ ấ
Tr c l sa ta oán h n đt tr iướ ệ ậ ấ ờ
Nay l hòa ta l i th y đi vuiệ ạ ấ ờ
Tình yêu có s chung th y, sum v y, yêu th ng, m áp.ự ủ ầ ươ ấ
Đ tài phong phú h n, m r ng h n. Ngòi bút h ng đn Đng, nhân dân, cu c s ng laoề ơ ở ộ ơ ướ ế ả ộ ố
đng m i.ộ ớ
C m h ng m i, đ tài m i, n i dung m i đòi h i cách th hi n m i. Ngòi bút c a Xuânả ứ ớ ề ớ ộ ớ ỏ ể ệ ớ ủ
Di u không th đi theo l i cũ đng quen. Xuân Di u h c t p l i ăn ti ng nói c a nhânệ ể ố ườ ệ ọ ậ ờ ế ủ
dân, ngôn ng gi n d , g n v i đi s ng, tuy có lúc còn v ng v , d dãi.ữ ả ị ầ ớ ờ ố ụ ề ễ
Anh không x ng là bi n xanhứ ể
Nh ng anh mu n em là b cát tr ng.ư ố ờ ắ