D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103
98 www.tapchiyhcd.vn
OSTEOPOROSIS PREVALENCE AMONG POSTMENOPAUSAL
WOMEN AGED 45 YEARS AND OLDER IN BAO LOC CITY,
LAM DONG PROVINCE IN 2023 AND SOME RELATED FACTORS
Dang Ngoc Hung1*, Nguyen Do Huy2, Tran Quoc Cuong3, Le Thi Thu Huyen4, Vi Thi Tuoi1
Nguyen Van Trung1, Nguyen Thi Kim Hai1, Nguyen Thi Hoa1, Nguyen Vo Tra Mi1
1Nutrition Research and Consulting Institute NRECI - 105 Tran Thien Chanh, District 10, Ho Chi Minh city, Vietnam
2Vietnam National University, Hanoi - 144 Xuan Thuy, Cau Giay district, Hanoi, Vietnam
3Pham Ngoc Thach University of Medicine - 2 Duong Quang Trung, District 10, Ho Chi Minh city, Vietnam
4Institute of Community Medicine Research and Training MRIT - 105 Tran Thien Chanh, District 10, Ho Chi Minh city,
Vietnam
Received: 01/3/2025
Reviced: 28/3/2025; Accepted: 09/4/2025
ABSTRACT
Objectives: To determine the prevalence of osteoporosis among postmenopausal women aged 45
years and older in Bao Loc City, Lam Dong Province in 2023 and identify some related factors.
Methods: A cross-sectional descriptive study was conducted from June 2022 to June 2023 on 303
postmenopausal women aged 45 years and older in Bao Loc city, Lam Dong province.
Results: The prevalence of osteoporosis among postmenopausal women aged 45 years and older in
Bao Loc city, Lam Dong province in 2023 was 13.5%. Factors significantly associated with
osteoporosis included age, tea-drinking habits, and physical activity levels.
Conclusion: Community-based studies assessing osteoporosis prevalence should be expanded,
particularly targeting postmenopausal women aged 45 years and older, to enable early detection and
preventive measures against osteoporosis-related complications.
Keywords: Osteoporosis, postmenopausal women, aged 45 and older, Bao Loc city, Lam Dong
province.
Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103
*Corresponding author
Email: danghungyhdp@gmail.com Phone: (+84) 918967782 Https://doi.org/10.52163/yhc.v66iCD4.2334
D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103
99
T L LONG XƯƠNG PH N MN KINH T 45 TUI TR LÊN
TI THNH PH BO LC, TNH LÂM ĐNG NĂM 2023
V MT S YU T LIÊN QUAN
Đng Ngc Hng1*, Nguyn Đ Huy2, Trn Quc ng3, Lê Th Thu Huyn4, Vi Th Tươi1
Nguyn Văn Trung1, Nguyn Th Kim Hi1, Nguyn Th Hòa1, Nguyn Võ Trà Mi1
1Vin Nghiên cu v Tư vn dinh dưng NRECI - 105 Trn Thin Chánh, Qun 10, TP H Chí Minh, Vit Nam
2Đi hc Quc gia H Ni - 144 Xuân Thy, qun Cu Giy, Hà Ni, Vit Nam
3Trưng Đi hc Y khoa Phm Ngc Thch - 2 Dương Quang Trung, Qun 10, TP H Chí Minh, Vit Nam
4Vin Nghiên cu v Đo to Y hc cng đng MRIT - 105 Trn Thin Chánh, Qun 10, TP H Chí Minh, Vit Nam
Ngày nhn bài: 01/3/2025
Ngày chnh sa: 28/3/2025; Ngày duyệt đăng: 09/4/2025
TÓM TT
Mc tiêu: Xc đnh t l long xương ph n mn kinh t 45 tui tr lên ti thnh ph Bo Lc,
tỉnh Lâm Đng năm 2023 v mt s yu t liên quan.
Phương pháp: Nghiên cu ct ngang mô t đưc tin hnh t tháng 6/2022 đn tháng 6/2023 trên
303 ph n mn kinh t 45 tui tr lên ti thnh ph Bo Lc, tỉnh Lâm Đng.
Kết qu: T l long xương ph n mn kinh t 45 tui tr lên ti thnh ph Bo Lc, tnh Lâm
Đng năm 2023 l 13,5%. Cc yu t liên quan đn long xương ghi nhận trong nghiên cu l đ
tui, thi quen s dng tr/ch v vận đng th lc.
Kết lun: Cc nghiên cứu đnh gi t l long xương trong cng đng cn đưc thc hin vi quy
ln hơn, đc bit l nhm đi tưng ph n mn kinh t 45 tui tr lên nhm pht hin sm,
cng như c gii php phng nga cc hu qu do long xương gây ra.
T khóa: Long xương, ph n mn kinh, t 45 tui tr lên, thnh ph Bo Lc, tỉnh Lâm Đng.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Hin nay long xương l mt vấn đ sc khe toàn cu,
ảnh hưng đn hàng triu ngưi, đc bit là ph n sau
mãn kinh. Bnh phát trin do s suy gim mật đ xương
v thưng không triu chng rng cho đn khi xy
ra bin chng. Phn ln trưng hp ch đưc chn đon
sau khi bnh nhân gp phải gy xương do ng hoc qua
kim tra y t đnh k [1]. Theo s liu t Hi Loãng
xương Quc t (2018), năm 2015 ghi nhận khong 20
triu ca mc nhóm trên 50 tui ti 6 quc gia châu Âu,
kèm theo 2,7 triu trưng hp gy xương 7,6 triu
ngy công lao đng b mt do thi gian nm vin. Điu
này dẫn đn gánh nng kinh t ngy cng tăng các
c đưc khot [2]. Ti khu vc châu Á - Tháinh
ơng, t l mc bệnh cng tăng đng k qua tng năm.
Vit Nam, nghiên cu ca Nguyn Th Thanh Hương
cng s (2009) cho thy 25,6% ph n trên 50 tui
ti min Bc b long xương c xương đi [3]. Mt kho
st khc do Hong Văn Dng (2017) thc hin ngoi
thành Hà Ni ghi nhn t l cao hơn, lên ti 40,4% [4].
Các nghiên cu v t l long xương trưc đ chủ yu
đnh gi ti các khu vc thành ph ln như H Ni,
H Chí Minh các khu vc ngoi thành. Các công
trình đnh gi v long xương  ph n ngưi dân tc
thiu s đưc công b còn hn ch. Thnh ph Bo
Lc, tỉnh Lâm Đng mt trong nhng khu vc
đc thù tập trung đông mt lưng ln ngưi dân tc
thiu s vi cuc sng còn nhiu kh khăn. Chng tôi
thc hin nghiên cu này nhm xc đnh t l long
xương ph n mn kinh t 45 tui tr n ti thnh
ph Bo Lc, tỉnh Lâm Đng năm 2023 v mt s yu
t liên quan.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Thiết kế nghiên cu
Nghiên cu ct ngang mô t đưc tin hnh t tháng
6/2022 đn tháng 6/2023 ti tỉnh Lâm Đng. Nghiên
cứu đưc thông qua Hi đng Đo đức Vin Dinh
dưỡng Quc gia theo Quyt đnh s 1548/QLKH-VDD
ngày 28/12/2023.
*Tác gi liên h
Email: danghungyhdp@gmail.com Đin thoi: (+84) 918967782 Https://doi.org/10.52163/yhc.v66iCD4.2334
D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103
100 www.tapchiyhcd.vn
2.2. Đối tượng nghiên cu
Ph n t 45 tui tr lên, đ mn kinh, đang tr ti
thnh ph Bo Lc, tnh Lâm Đng.
- Tiêu chí la chn: ph n mãn kinh, t 45 tui tr lên,
sng ti thnh ph Bo Lc, tỉnh Lâm Đng t 3 năm
tr lên v đng ý tham gia nghiên cu.
- Tiêu chí loi tr: nhng ngưi bnh suy gan, suy thn
mn tính, ngưi b bnh ác tính; nhng ngưi bnh
câm, đic, tâm thn; cc đi tưng b mc các bnh
gây long xương thứ phát như ng cn giáp; nhng
ph n c nguy cơ gy xương cao (mật đ xương thấp
dưi -2,5 SD).
2.3. C mu, chn mu
C mu tính theo công thức ưc lưng mt t l cho
nghiên cu ct ngang:
n = Z21 - α/2 ×
p × (1 - p)
d2
Trong đó:
- Z1-α/2 = 1,96 vi đ tin cy 95%.
- p = 0,47 theo nghiên cu ca Ho Pham L.T Nguyen
T.V (2017) trong mt nghiên cứu điu tra da vào cng
đng ti thành ph H Chí Minh, t l ph n t 50 tui
tr lên có long xương l 14% [5].
- d = 0,05 là sai s la chn.
Thay các giá tr vào công thức trên, xc đnh đưc c
mu n = 279. Trên thc t chng tôi thu thập đưc
d liu của 303 đi tưng tham gia nghiên cu.
2.4. Phương pháp thu thập s liu
- Tin hnh phng vn trc tip đ thu thp các s liu
v đc đim mu nghiên cu (tui, trình đ hc vn,
tôn gio, tình trng hôn nhân, ngh nghip); đc đim
v sc khe sinh sn v thi quen c nhân (s con, thi
gian mn kinh, thi quen ung tr/ch, c phê, sa v
vận đng th lc).
- Đo mật đ xương: s dng phương php đo bng máy
siêu âm đnh lưng. Nng giá tr chẩn đon long
xương theo tiêu chuẩn chẩn đon long xương của T
chc Y t Th gii (1994). C th: bình thưng (T-
Score -1,0), thiu xương (-2,5 < T-Score < -1,0) v
long xương (T-Score ≤ - 2,5).
2.5. Phân tch s liu
D liệu đưc nhp bng phn mm Epidata 3.01
phân tích bng phn mm Stata phiên bn 14.0. Các
bin s đưc trình bày bng tn s v t l phn trăm.
t mi liên quan gia long xương v cc yu t
liên quan test χ2, s dng hi quy logistic đ tính ton
đ ln mi liên quan v th hin bng s đo dch t OR
(Odd Ratio - t s chênh), giá tr p < 0,05 đưc xem l
c ý ngha thng kê.
3. KT QU NGHIÊN CU
Bng 1. Đc đim mu nghiên cu (n = 303)
Tn s
T l (%)
Nhm
tui
< 60 tui
104
34,3
60-64 tui
95
31,4
65 tui
104
34,3
Trình đ
hc vn
Tiu hc
81
26,7
Trung hc cơ s
102
33,7
Trung hc ph thông,
trung cp
88
29,1
Cao đẳng
32
10,6
Tôn gio
Pht gio
85
28,0
Thiên cha gio
86
28,4
Không
132
43,6
Tình
trng hôn
nhân
Đc thân, ly thân, ly
d, ga
70
23,1
C gia đình, sng như
v chng
233
76,9
Ngh
nghip
Hưu trí, mt sc
92
30,4
Ni tr
76
25,1
Nông dân, công nhân
67
22,1
Kinh doanh, t do
59
19,5
Công chc, viên chc
9
2,9
Nghiên cu cho thy nhóm t 65 tui tr lên chim
34,3% tng s đi tưng kho sát. V trình đ hc vn,
29,1% đt mc trung hc ph thông hoc trung cp,
trong khi t l bng cao đẳng, đi hc tr lên
10,6%. V tình trng hôn nhân, gn 77% ngưi tham
gia đang sng cng gia đình hoc c đi sng v chng.
Xét đn ngh nghip hin ti, 30,4% đ nghỉ hưu hoc
mt kh năng lao đng, 25,1% làm ni tr 22,1%
thuc nhóm nông dân, công nhân.
Bng 2. Đc đim v sc khe sinh sn v thi quen
c nhân (n = 303)
Đc đim sc khe sinh sn
v thi quen cá nhân
Tn s
T l
(%)
S con
0 con
17
5,6
1 con
24
7,9
2 con
110
36,3
3 con
152
50,2
Thi gian
mn kinh
< 5 năm
56
18,5
5-10 năm
102
33,7
> 10 năm
145
47,8
D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103
101
Đc đim sc khe sinh sn
v thi quen cá nhân
Tn s
T l
(%)
Ung nưc
tr/ch
trong 3
thng qua
Cao
75
24,7
Trung bình
13
4,3
t
16
5,3
Không
199
65,7
Ung c
phê trong 3
thng qua
Cao
46
15,2
Trung bình
7
2,3
t
14
4,6
Không
236
77,9
Dng sa liên tc 3 thng qua
121
39,9
Đt vận đng th lc chung theo
khuyn ngh
175
57,8
Nghiên cu ghi nhn 50,2% mu nghiên cu c t 3
con tr lên. V thi gian mn kinh, ghi nhn 47,8% mu
nghiên cu c thi gian mn kinh trên 10 năm. C
24,7% mu nghiên cu c thi quen ung nưc tr/ch
v 15,2% ung c phê vi tn sut cao trong 3 thng
qua. Ghi nhn c 39,9% mu nghiên cu dng sa liên
tc trong 3 thng qua v c 57,8% đi tưng đt vn
đng th lc chung theo khuyn ngh ca T chc Y t
Th gii.
Bng 3. Tình trng long xương (n = 303)
Long xương
Tn s
T l (%)
C
41
13,5
Không
262
86,5
T l long xương trong nghiên cứu l 13,5%.
Bng 4. Long xương v đc đim mu nghiên cu
Đc đim mu nghiên cu
Long xương
p
OR
(95%CI)
C
Không
Nhm
tui
65 tui (n = 104)
23 (22,1%)
81 (77,9%)
0,009
3,00 (1,31-6,84)
60-64 tui (n = 95)
9 (9,5%)
86 (90,5%)
0,840
1,10 (0,42-2,91)
< 60 tui (n = 104)
9 (8,7%)
95 (91,3%)
1
Trình đ
hc vn
Cao đẳng (n = 32)
4 (12,5%)
28 (87,5%)
0,444
0,63 (0,19-2,06)
Trung hc ph thông, trung cp (n = 88)
12 (13,6%)
76 (86,4%)
0,388
0,69 (0,30-1,59)
Trung hc cơ s (n = 102)
10 (9,8%)
92 (90,2%)
0,093
0,47 (0,20-1,13)
Tiu hc (n = 81)
15 (18,5%)
66 (81,5%)
1
Tôn gio
Pht gio (n = 85)
12 (14,1%)
73 (85,9%)
0,920
1,04 (0,47-2,29)
Thiên cha gio (n = 86)
11 (12,8%)
75 (87,2%)
0,857
0,93 (0,42-2,08)
Không (n = 132)
18 (13,6%)
114 (86,4%)
1
Tình trng
hôn nhân
C gia đình/sng như v chng (n = 233)
29 (12,5%)
204 (87,5%)
0,316
0,69 (0,33-1,43)
Đc thân, ly thân, ly d, ga (n = 70)
12 (17,1%)
58 (82,9%)
1
Ngh
nghip
Hưu trí/mt sức lao đng (n = 92)
14 (15,2%)
78 (84,8%)
0,144
2,23 (0,76-6,52)
Ni tr (n = 76)
13 (17,1%)
63 (82,9%)
0,091
2,56 (0,86-7,61)
Kinh doanh, buôn bn, t do (n = 59)
8 (13,6%)
51 (86,4%)
0,268
1,95 (0,60-6,31)
Công chc, viên chc (n = 9)
1 (11,1%)
8 (88,9%)
0,705
1,55 (0,16-15,00)
Nông dân, công nhân (n = 67)
5 (7,5%)
62 (92,5%)
1
Nghiên cứu chưa ghi nhận c mi liên quan gia long xương vi cc yu t trình đ hc vn, dân tc, tôn gio,
tình trng hôn nhân v ngh nghiệp. Đi vi yu t nhm tui, nghiên cu ghi nhn nhng ngưi t 65 tui tr
lên c t l long xương cao gp 3,00 ln (95%CI = 1,31-6,84) so vi nhng ngưi dưi 60 tui (p < 0,001).
Bng 5. Long xương đc đim v sc khe sinh sn, thi quen c nhân
Đc đim sc khe sinh sn
v thi quen cá nhân
Long xương
p
OR
(95%CI)
C
Không
S con
3 con (n = 152)
22 (14,5%)
130 (85,5%)
0,727
0,79 (0,21-2,97)
2 con (n = 110)
13 (11,8%)
97 (88,2%)
0,503
0,63 (0,16-2,47)
1 con (n = 24)
3 (12,5%)
21 (87,5%)
0,647
0,67 (0,12-3,79)
0 con (n = 17)
3 (17,7%)
14 (82,3%)
1
D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103
102 www.tapchiyhcd.vn
Đc đim sc khe sinh sn
v thi quen cá nhân
Long xương
p
OR
(95%CI)
C
Không
Thi gian mn kinh
Trên 10 năm (n = 145)
28 (19,3%)
117 (80,7%)
0,082
2,44 (0,89-6,68)
T 5 đn 10 năm (n = 102)
8 (7,8%)
94 (92,2%)
0,812
0,87 (0,27-2,79)
i 5 năm (n = 56)
5 (8,9%)
51 (91,1%)
1
Ung nưc tr/ch
trong 3 thng qua
Cao (n = 75)
16 (21,3%)
59 (78,7%)
0,022
2,30 (1,13-4,69)
Trung bình (n = 13)
3 (23,1%)
10 (76,9%)
0,181
2,54 (0,65-9,98)
t (n = 16)
1 (6,3%)
15 (93,7%)
0,590
0,57 (0,07-4,50)
Không (n =199 )
21 (10,6%)
178 (89,4%)
1
Ung c phê trong 3
thng qua
Cao (n = 46)
3 (6,5%)
43 (93,5%)
0,129
0,39 (0,11-1,32)
Trung bình (n = 7)
1 (14,3%)
6 (85,7%)
0,944
0,93 (0,11-7,92)
t (n = 14)
1 (7,1%)
13 (92,9%)
0,420
0,43 (0,05-3,37)
Không (n = 236)
36 (15,3%)
200 (84,7%)
1
Dng sa liên tc trong
3 thng qua
C (n = 121)
15 (12,4%)
106 (87,6%)
0,638
0,85 (0,43-1,68)
Không (n = 182)
26 (14,3%)
156 (85,7%)
1
Đt vận đng th lc
chung theo khuyn ngh
C (n = 175)
16 (9,1%)
159 (90,9%)
0,011
0,41 (0,21-0,81)
Không (n = 128)
25 (19,5%)
103 (80,5%)
1
Nghiên cứu chưa ghi nhn c mi liên quan gia long
xương v cc yu t v s con, thi gian mn kinh, ung
c phê trong 3 thng qua v dng sa liên tc trong 3
thng qua. Nghiên cu ghi nhn nhng ngưi c thi
quen ung tr/chè trong 3 thng qua vi tn sut cao c
t l long xương cao hơn so vi nhng ngưi không s
dng tr/ch. Ngoi ra, nhng ngưi đt vận đng th
lc theo khuyn ngh ca T chc Y t Th gii c t l
long xương bng 0,41 ln (95%CI = 0,21-0,81) so vi
nhng ngưi không đt theo khuyn ngh, p = 0,011.
4. BÀN LUN
4.1. T l long xương
T l gim mật đ xương trong nghiên cu ca chng
tôi ghi nhn l 13,4%, kt qu này thấp hơn so vi mt
s nghiên cứu trưc đ. C th, theo nghiên cu ca
Nguyn Văn No v cng s (2024) trên đi tưng ph
n trên 45 tui nam gii trên 50 đn khám, cha
bnh ti Bnh viện Đa khoa khu vc Tân Châu năm
2023 ghi nhn t l long xương l 54,2% [6]. Mt
nghiên cu khc ca Phí Vnh Bo v cng s (2024)
trên đi tưng ngưi bệnh gy xương t 50 tui tr lên,
ghi nhn t l long xương của mu nghiên cu
71,6%, nam gii là 52,6%, v n gii là 78,8% [7].
S khc bit v t l long xương trong nghiên cứu ca
chng tôi so vi cc nghiên cứu trưc đ l do đi
ng nghiên cu v cch thức đo lưng long xương.
Cc nghiên cứu trưc đây ch yu thc hin trên đi
ng ngưi bnh vi kh năng ghi nhận long xương
cao, kt hp phương php đo DEXA thưng ch c th
thc hin ti cc s y t. Điu ny lm cho t l long
xương ghi nhận đưc trong cc nghiên cu ny cao hơn
đng k so vi nghiên cu ca chng tôi khi đi tưng
nghiên cu ca chng tôi l ph n mn kinh trong
cng đng, vic ghi nhn t l long xương s thp hơn.
4.2. Long xương v đc đim mu nghiên cu
Nghiên cu ca chúng tôi ghi nhn c mi liên quan
gia long xương v đ tui. Điu này ph hp vi cc
bng chứng trưc đ khi nguy cơ gy xương  ph n
trên 50 tui tăng gấp đôi sau mi 7-8 m. Tui đưc
xem mt yu t nguy quan trng, thậm chí đưc
tích hp vo mô hình FRAX đ d đon khả năng gy
xương. Đc bit, nhóm ph n sau mãn kinh nam
gii trên 50 tui có t l gy xương cao hơn đng k so
vi ngưi tr. C mi thp k trôi qua, nguy cơ ny li
tăng lên 2,2 ln. Cc nghiên cứu trưc đây chứng minh
rng, gn mt na s trưng hp gãy c xương đi xảy
ra ph n t 70 tui trn, phản nh rõ tc đng ca
quá trình lão hóa lên h xương khp [8].
4.3. Long xương v đc đim sinh sn, thi quen cá
nhân
Nhiu nghiên cứu đ chứng minh rng vic sinh đẻ
th ảnh hưng đn mật đ xương, đc bit khi nhu cu
canxi vcc dưỡng cht thit yu tăng cao trong thai
k v giai đon cho con bú. Nu không đưc b sung
đy đủ, th s ly canxi t xương đ đp ng nhu
cu ca thai nhi và tr sơ sinh, dẫn đn tình trng gim
khi lưng xương. Điu ny đc bit nghiêm trng
nhng ph n sinh nhiu con nhưng ch đ dinh dưỡng
không đảm bo [9]. Bên cnh đ, s suy gim estrogen
sau mãn kinh làm mt cân bng gia quá trình hy