Tỉ lệ loãng xương ở phụ nữ mãn kinh tuổi từ 45 trở lên tại Bảo Lộc Lâm Đồng 2023: Nghiên cứu và các yếu tố liên quan

D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103

98 www.tapchiyhcd.vn

OSTEOPOROSIS PREVALENCE AMONG POSTMENOPAUSAL

WOMEN AGED 45 YEARS AND OLDER IN BAO LOC CITY,

LAM DONG PROVINCE IN 2023 AND SOME RELATED FACTORS

Dang Ngoc Hung1*, Nguyen Do Huy2, Tran Quoc Cuong3, Le Thi Thu Huyen4, Vi Thi Tuoi1

Nguyen Van Trung1, Nguyen Thi Kim Hai1, Nguyen Thi Hoa1, Nguyen Vo Tra Mi1

1Nutrition Research and Consulting Institute NRECI - 105 Tran Thien Chanh, District 10, Ho Chi Minh city, Vietnam

2Vietnam National University, Hanoi - 144 Xuan Thuy, Cau Giay district, Hanoi, Vietnam

3Pham Ngoc Thach University of Medicine - 2 Duong Quang Trung, District 10, Ho Chi Minh city, Vietnam

4Institute of Community Medicine Research and Training MRIT - 105 Tran Thien Chanh, District 10, Ho Chi Minh city,

Vietnam

Received: 01/3/2025

Reviced: 28/3/2025; Accepted: 09/4/2025

ABSTRACT

Objectives: To determine the prevalence of osteoporosis among postmenopausal women aged 45

years and older in Bao Loc City, Lam Dong Province in 2023 and identify some related factors.

Methods: A cross-sectional descriptive study was conducted from June 2022 to June 2023 on 303

postmenopausal women aged 45 years and older in Bao Loc city, Lam Dong province.

Results: The prevalence of osteoporosis among postmenopausal women aged 45 years and older in

Bao Loc city, Lam Dong province in 2023 was 13.5%. Factors significantly associated with

osteoporosis included age, tea-drinking habits, and physical activity levels.

Conclusion: Community-based studies assessing osteoporosis prevalence should be expanded,

particularly targeting postmenopausal women aged 45 years and older, to enable early detection and

preventive measures against osteoporosis-related complications.

Keywords: Osteoporosis, postmenopausal women, aged 45 and older, Bao Loc city, Lam Dong

province.

Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103

*Corresponding author

Email: danghungyhdp@gmail.com Phone: (+84) 918967782 Https://doi.org/10.52163/yhc.v66iCD4.2334

D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103

T L LONG XƯƠNG  PHỤ NỮ MN KINH T 45 TUỔI TR LÊN

TẠI THNH PH BO LC, TNH LÂM ĐNG NĂM 2023

V MT S YU T LIÊN QUAN

Đng Ngc Hng1*, Nguyn Đ Huy2, Trn Quc Cưng3, Lê Th Thu Huyn4, Vi Th Tươi1

Nguyn Văn Trung1, Nguyn Th Kim Hải1, Nguyn Th Hòa1, Nguyn Võ Trà Mi1

1Vin Nghiên cu v Tư vn dinh dưng NRECI - 105 Trần Thin Chánh, Quận 10, TP Hồ Chí Minh, Vit Nam

2Đi hc Quc gia H Ni - 144 Xuân Thủy, quận Cầu Giy, Hà Ni, Vit Nam

3Trưng Đi hc Y khoa Phm Ngc Thch - 2 Dương Quang Trung, Quận 10, TP Hồ Chí Minh, Vit Nam

4Vin Nghiên cu v Đo to Y hc cng đồng MRIT - 105 Trần Thin Chánh, Quận 10, TP Hồ Chí Minh, Vit Nam

Ngày nhận bài: 01/3/2025

Ngày chỉnh sửa: 28/3/2025; Ngày duyệt đăng: 09/4/2025

TÓM TẮT

Mục tiêu: Xc đnh tỉ lệ long xương  ph n mn kinh t 45 tui tr lên ti thnh ph Bảo Lc,

tỉnh Lâm Đng năm 2023 v mt s yu t liên quan.

Phương pháp: Nghiên cứu ct ngang mô tả đưc tin hnh t tháng 6/2022 đn tháng 6/2023 trên

303 ph n mn kinh t 45 tui tr lên ti thnh ph Bảo Lc, tỉnh Lâm Đng.

Kết quả: Tỉ lệ long xương  ph n mn kinh t 45 tui tr lên ti thnh ph Bảo Lc, tỉnh Lâm

Đng năm 2023 l 13,5%. Cc yu t liên quan đn long xương ghi nhận trong nghiên cứu l đ

tui, thi quen sử dng tr/ch v vận đng th lc.

Kết luận: Cc nghiên cứu đnh gi tỉ lệ long xương trong cng đng cn đưc thc hiện vi quy

mô ln hơn, đc biệt l nhm đi tưng ph n mn kinh t 45 tui tr lên nhm pht hiện sm,

cng như c giải php phng nga cc hậu quả do long xương gây ra.

Từ khóa: Long xương, ph n mn kinh, t 45 tui tr lên, thnh ph Bảo Lc, tỉnh Lâm Đng.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Hiện nay long xương l mt vấn đ sức khỏe toàn cu,

ảnh hưng đn hàng triệu ngưi, đc biệt là ph n sau

mãn kinh. Bệnh phát trin do s suy giảm mật đ xương

v thưng không có triệu chứng rõ rng cho đn khi xảy

ra bin chứng. Phn ln trưng hp chỉ đưc chẩn đon

sau khi bệnh nhân gp phải gy xương do ng hoc qua

kim tra y t đnh kỳ [1]. Theo s liệu t Hi Loãng

xương Quc t (2018), năm 2015 ghi nhận khoảng 20

triệu ca mc  nhóm trên 50 tui ti 6 quc gia châu Âu,

kèm theo 2,7 triệu trưng hp gy xương và 7,6 triệu

ngy công lao đng b mất do thi gian nm viện. Điu

này dẫn đn gánh nng kinh t ngy cng tăng  các

nưc đưc khảo sát [2]. Ti khu vc châu Á - Thái Bình

Dương, tỉ lệ mc bệnh cng tăng đng k qua tng năm.

Ở Việt Nam, nghiên cứu của Nguyn Th Thanh Hương

và cng s (2009) cho thấy 25,6% ph n trên 50 tui

ti min Bc b long xương c xương đi [3]. Mt khảo

st khc do Hong Văn Dng (2017) thc hiện  ngoi

thành Hà Ni ghi nhận tỉ lệ cao hơn, lên ti 40,4% [4].

Các nghiên cứu v tỉ lệ long xương trưc đ chủ yu

đnh gi ti các khu vc thành ph ln như H Ni,

H Chí Minh và  các khu vc ngoi thành. Các công

trình đnh gi v long xương  ph n ngưi dân tc

thiu s đưc công b còn hn ch. Thnh ph Bảo

Lc, tỉnh Lâm Đng là mt trong nhng khu vc có

đc thù tập trung đông mt lưng ln ngưi dân tc

thiu s vi cuc sng còn nhiu kh khăn. Chng tôi

thc hiện nghiên cứu này nhm xc đnh tỉ lệ long

xương  ph n mn kinh t 45 tui tr lên ti thnh

ph Bảo Lc, tỉnh Lâm Đng năm 2023 v mt s yu

t liên quan.

2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Thiết kế nghiên cứu

Nghiên cứu ct ngang mô tả đưc tin hnh t tháng

6/2022 đn tháng 6/2023 ti tỉnh Lâm Đng. Nghiên

cứu đưc thông qua Hi đng Đo đức Viện Dinh

dưỡng Quc gia theo Quyt đnh s 1548/QLKH-VDD

ngày 28/12/2023.

*Tác giả liên hệ

Email: danghungyhdp@gmail.com Điện thoại: (+84) 918967782 Https://doi.org/10.52163/yhc.v66iCD4.2334

D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103

100 www.tapchiyhcd.vn

2.2. Đối tượng nghiên cứu

Ph n t 45 tui tr lên, đ mn kinh, đang cư tr ti

thnh ph Bảo Lc, tỉnh Lâm Đng.

- Tiêu chí la chn: ph n mãn kinh, t 45 tui tr lên,

sng ti thnh ph Bảo Lc, tỉnh Lâm Đng t 3 năm

tr lên v đng ý tham gia nghiên cứu.

- Tiêu chí loi tr: nhng ngưi bệnh suy gan, suy thận

mn tính, ngưi b bệnh ác tính; nhng ngưi có bệnh

lý câm, đic, tâm thn; cc đi tưng b mc các bệnh

gây long xương thứ phát như cưng cận giáp; nhng

ph n c nguy cơ gy xương cao (mật đ xương thấp

dưi -2,5 SD).

2.3. Cỡ mẫu, chọn mẫu

Cỡ mẫu tính theo công thức ưc lưng mt tỉ lệ cho

nghiên cứu ct ngang:

n = Z21 - α/2 ×

p × (1 - p)

Trong đó:

- Z1-α/2 = 1,96 vi đ tin cậy 95%.

- p = 0,47 theo nghiên cứu của Ho Pham L.T và Nguyen

T.V (2017) trong mt nghiên cứu điu tra da vào cng

đng ti thành ph H Chí Minh, tỉ lệ ph n t 50 tui

tr lên có long xương l 14% [5].

- d = 0,05 là sai s la chn.

Thay các giá tr vào công thức trên, xc đnh đưc cỡ

mẫu là n = 279. Trên thc t chng tôi thu thập đưc

d liệu của 303 đi tưng tham gia nghiên cứu.

2.4. Phương pháp thu thập số liệu

- Tin hnh phỏng vấn trc tip đ thu thập các s liệu

v đc đim mẫu nghiên cứu (tui, trình đ hc vấn,

tôn gio, tình trng hôn nhân, ngh nghiệp); đc đim

v sức khỏe sinh sản v thi quen c nhân (s con, thi

gian mn kinh, thi quen ung tr/ch, c phê, sa v

vận đng th lc).

- Đo mật đ xương: sử dng phương php đo bng máy

siêu âm đnh lưng. Ngưỡng giá tr chẩn đon long

xương theo tiêu chuẩn chẩn đon long xương của T

chức Y t Th gii (1994). C th: bình thưng (T-

Score ≥ -1,0), thiu xương (-2,5 < T-Score < -1,0) v

long xương (T-Score ≤ - 2,5).

2.5. Phân tch số liệu

D liệu đưc nhập bng phn mm Epidata 3.01 và

phân tích bng phn mm Stata phiên bản 14.0. Các

bin s đưc trình bày bng tn s v tỉ lệ phn trăm.

Mô tả mi liên quan gia long xương v cc yu t

liên quan test χ2, sử dng hi quy logistic đ tính ton

đ ln mi liên quan v th hiện bng s đo dch t OR

(Odd Ratio - tỉ s chênh), giá tr p < 0,05 đưc xem l

c ý ngha thng kê.

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Bng 1. Đc đim mu nghiên cu (n = 303)

Đc đim mẫu nghiên cứu

Tn số

T lệ (%)

Nhm

tui

< 60 tui

104

34,3

60-64 tui

31,4

≥ 65 tui

104

34,3

Trình đ

hc vấn

≤ Tiu hc

26,7

Trung hc cơ s

102

33,7

Trung hc ph thông,

trung cấp

29,1

≥ Cao đẳng

10,6

Tôn gio

Phật gio

28,0

Thiên cha gio

28,4

Không

132

43,6

Tình

trng hôn

nhân

Đc thân, ly thân, ly

d, ga

23,1

C gia đình, sng như

v chng

233

76,9

Ngh

nghiệp

Hưu trí, mất sức

30,4

Ni tr

25,1

Nông dân, công nhân

22,1

Kinh doanh, t do

19,5

Công chức, viên chức

2,9

Nghiên cứu cho thấy nhóm t 65 tui tr lên chim

34,3% tng s đi tưng khảo sát. V trình đ hc vấn,

29,1% đt mức trung hc ph thông hoc trung cấp,

trong khi tỉ lệ có bng cao đẳng, đi hc tr lên là

10,6%. V tình trng hôn nhân, gn 77% ngưi tham

gia đang sng cng gia đình hoc c đi sng v chng.

Xét đn ngh nghiệp hiện ti, 30,4% đ nghỉ hưu hoc

mất khả năng lao đng, 25,1% làm ni tr và 22,1%

thuc nhóm nông dân, công nhân.

Bng 2. Đc đim v sc khe sinh sn v thi quen

c nhân (n = 303)

Đc đim sức khe sinh sản

v thi quen cá nhân

Tn số

T lệ

(%)

S con

0 con

5,6

1 con

7,9

2 con

110

36,3

≥ 3 con

152

50,2

Thi gian

mn kinh

< 5 năm

18,5

5-10 năm

102

33,7

> 10 năm

145

47,8

D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103

101

Đc đim sức khe sinh sản

v thi quen cá nhân

Tn số

T lệ

(%)

Ung nưc

tr/ch

trong 3

thng qua

Cao

24,7

Trung bình

4,3

t

5,3

Không

199

65,7

Ung c

phê trong 3

thng qua

Cao

15,2

Trung bình

2,3

t

4,6

Không

236

77,9

Dng sa liên tc 3 thng qua

121

39,9

Đt vận đng th lc chung theo

khuyn ngh

175

57,8

Nghiên cứu ghi nhận 50,2% mẫu nghiên cứu c t 3

con tr lên. V thi gian mn kinh, ghi nhận 47,8% mẫu

nghiên cứu c thi gian mn kinh trên 10 năm. C

24,7% mẫu nghiên cứu c thi quen ung nưc tr/ch

v 15,2% ung c phê vi tn suất cao trong 3 thng

qua. Ghi nhận c 39,9% mẫu nghiên cứu dng sa liên

tc trong 3 thng qua v c 57,8% đi tưng đt vận

đng th lc chung theo khuyn ngh của T chức Y t

Th gii.

Bng 3. Tình trạng long xương (n = 303)

Long xương

Tn số

T lệ (%)

C

13,5

Không

262

86,5

Tỉ lệ long xương trong nghiên cứu l 13,5%.

Bng 4. Long xương v đc đim mu nghiên cu

Đc đim mẫu nghiên cứu

Long xương

(95%CI)

C

Không

Nhm

tui

≥ 65 tui (n = 104)

23 (22,1%)

81 (77,9%)

0,009

3,00 (1,31-6,84)

60-64 tui (n = 95)

9 (9,5%)

86 (90,5%)

0,840

1,10 (0,42-2,91)

< 60 tui (n = 104)

9 (8,7%)

95 (91,3%)

Trình đ

hc vấn

≥ Cao đẳng (n = 32)

4 (12,5%)

28 (87,5%)

0,444

0,63 (0,19-2,06)

Trung hc ph thông, trung cấp (n = 88)

12 (13,6%)

76 (86,4%)

0,388

0,69 (0,30-1,59)

Trung hc cơ s (n = 102)

10 (9,8%)

92 (90,2%)

0,093

0,47 (0,20-1,13)

≤ Tiu hc (n = 81)

15 (18,5%)

66 (81,5%)

Tôn gio

Phật gio (n = 85)

12 (14,1%)

73 (85,9%)

0,920

1,04 (0,47-2,29)

Thiên cha gio (n = 86)

11 (12,8%)

75 (87,2%)

0,857

0,93 (0,42-2,08)

Không (n = 132)

18 (13,6%)

114 (86,4%)

Tình trng

hôn nhân

C gia đình/sng như v chng (n = 233)

29 (12,5%)

204 (87,5%)

0,316

0,69 (0,33-1,43)

Đc thân, ly thân, ly d, ga (n = 70)

12 (17,1%)

58 (82,9%)

Ngh

nghiệp

Hưu trí/mất sức lao đng (n = 92)

14 (15,2%)

78 (84,8%)

0,144

2,23 (0,76-6,52)

Ni tr (n = 76)

13 (17,1%)

63 (82,9%)

0,091

2,56 (0,86-7,61)

Kinh doanh, buôn bn, t do (n = 59)

8 (13,6%)

51 (86,4%)

0,268

1,95 (0,60-6,31)

Công chức, viên chức (n = 9)

1 (11,1%)

8 (88,9%)

0,705

1,55 (0,16-15,00)

Nông dân, công nhân (n = 67)

5 (7,5%)

62 (92,5%)

Nghiên cứu chưa ghi nhận c mi liên quan gia long xương vi cc yu t trình đ hc vấn, dân tc, tôn gio,

tình trng hôn nhân v ngh nghiệp. Đi vi yu t nhm tui, nghiên cứu ghi nhận nhng ngưi t 65 tui tr

lên c tỉ lệ long xương cao gấp 3,00 ln (95%CI = 1,31-6,84) so vi nhng ngưi dưi 60 tui (p < 0,001).

Bng 5. Long xương và đc đim v sc khe sinh sn, thi quen c nhân

Đc đim sức khe sinh sản

v thi quen cá nhân

Long xương

(95%CI)

C

Không

S con

≥ 3 con (n = 152)

22 (14,5%)

130 (85,5%)

0,727

0,79 (0,21-2,97)

2 con (n = 110)

13 (11,8%)

97 (88,2%)

0,503

0,63 (0,16-2,47)

1 con (n = 24)

3 (12,5%)

21 (87,5%)

0,647

0,67 (0,12-3,79)

0 con (n = 17)

3 (17,7%)

14 (82,3%)

D.N. Hung et al / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 66, Special Issue 4, 98-103

102 www.tapchiyhcd.vn

Đc đim sức khe sinh sản

v thi quen cá nhân

Long xương

(95%CI)

C

Không

Thi gian mn kinh

Trên 10 năm (n = 145)

28 (19,3%)

117 (80,7%)

0,082

2,44 (0,89-6,68)

T 5 đn 10 năm (n = 102)

8 (7,8%)

94 (92,2%)

0,812

0,87 (0,27-2,79)

Dưi 5 năm (n = 56)

5 (8,9%)

51 (91,1%)

Ung nưc tr/ch

trong 3 thng qua

Cao (n = 75)

16 (21,3%)

59 (78,7%)

0,022

2,30 (1,13-4,69)

Trung bình (n = 13)

3 (23,1%)

10 (76,9%)

0,181

2,54 (0,65-9,98)

t (n = 16)

1 (6,3%)

15 (93,7%)

0,590

0,57 (0,07-4,50)

Không (n =199 )

21 (10,6%)

178 (89,4%)

Ung c phê trong 3

thng qua

Cao (n = 46)

3 (6,5%)

43 (93,5%)

0,129

0,39 (0,11-1,32)

Trung bình (n = 7)

1 (14,3%)

6 (85,7%)

0,944

0,93 (0,11-7,92)

t (n = 14)

1 (7,1%)

13 (92,9%)

0,420

0,43 (0,05-3,37)

Không (n = 236)

36 (15,3%)

200 (84,7%)

Dng sa liên tc trong

3 thng qua

C (n = 121)

15 (12,4%)

106 (87,6%)

0,638

0,85 (0,43-1,68)

Không (n = 182)

26 (14,3%)

156 (85,7%)

Đt vận đng th lc

chung theo khuyn ngh

C (n = 175)

16 (9,1%)

159 (90,9%)

0,011

0,41 (0,21-0,81)

Không (n = 128)

25 (19,5%)

103 (80,5%)

Nghiên cứu chưa ghi nhận c mi liên quan gia long

xương v cc yu t v s con, thi gian mn kinh, ung

c phê trong 3 thng qua v dng sa liên tc trong 3

thng qua. Nghiên cứu ghi nhận nhng ngưi c thi

quen ung tr/chè trong 3 thng qua vi tn suất cao c

tỉ lệ long xương cao hơn so vi nhng ngưi không sử

dng tr/ch. Ngoi ra, nhng ngưi đt vận đng th

lc theo khuyn ngh của T chức Y t Th gii c tỉ lệ

long xương bng 0,41 ln (95%CI = 0,21-0,81) so vi

nhng ngưi không đt theo khuyn ngh, p = 0,011.

4. BÀN LUẬN

4.1. T lệ long xương

Tỉ lệ giảm mật đ xương trong nghiên cứu của chng

tôi ghi nhận l 13,4%, kt quả này thấp hơn so vi mt

s nghiên cứu trưc đ. C th, theo nghiên cứu của

Nguyn Văn No v cng s (2024) trên đi tưng ph

n trên 45 tui và nam gii trên 50 đn khám, cha

bệnh ti Bệnh viện Đa khoa khu vc Tân Châu năm

2023 ghi nhận tỉ lệ long xương l 54,2% [6]. Mt

nghiên cứu khc của Phí Vnh Bảo v cng s (2024)

trên đi tưng ngưi bệnh gy xương t 50 tui tr lên,

ghi nhận tỉ lệ long xương của mẫu nghiên cứu là

71,6%,  nam gii là 52,6%, v  n gii là 78,8% [7].

S khc biệt v tỉ lệ long xương trong nghiên cứu của

chng tôi so vi cc nghiên cứu trưc đ l do đi

tưng nghiên cứu v cch thức đo lưng long xương.

Cc nghiên cứu trưc đây chủ yu thc hiện trên đi

tưng ngưi bệnh vi khả năng ghi nhận long xương

cao, kt hp phương php đo DEXA thưng chỉ c th

thc hiện ti cc cơ s y t. Điu ny lm cho tỉ lệ long

xương ghi nhận đưc trong cc nghiên cứu ny cao hơn

đng k so vi nghiên cứu của chng tôi khi đi tưng

nghiên cứu của chng tôi l ph n mn kinh trong

cng đng, việc ghi nhận tỉ lệ long xương s thấp hơn.

4.2. Long xương v đc đim mẫu nghiên cứu

Nghiên cứu của chúng tôi ghi nhận c mi liên quan

gia long xương v đ tui. Điu này ph hp vi cc

bng chứng trưc đ khi nguy cơ gy xương  ph n

trên 50 tui tăng gấp đôi sau mi 7-8 năm. Tui đưc

xem là mt yu t nguy cơ quan trng, thậm chí đưc

tích hp vo mô hình FRAX đ d đon khả năng gy

xương. Đc biệt, nhóm ph n sau mãn kinh và nam

gii trên 50 tui có tỉ lệ gy xương cao hơn đng k so

vi ngưi trẻ. Cứ mi thập kỷ trôi qua, nguy cơ ny li

tăng lên 2,2 ln. Cc nghiên cứu trưc đây chứng minh

rng, gn mt nửa s trưng hp gãy c xương đi xảy

ra  ph n t 70 tui tr lên, phản nh rõ tc đng của

quá trình lão hóa lên hệ xương khp [8].

4.3. Long xương v đc đim sinh sản, thi quen cá

nhân

Nhiu nghiên cứu đ chứng minh rng việc sinh đẻ có

th ảnh hưng đn mật đ xương, đc biệt khi nhu cu

canxi v cc dưỡng chất thit yu tăng cao trong thai

kỳ v giai đon cho con bú. Nu không đưc b sung

đy đủ, cơ th s lấy canxi t xương đ đp ứng nhu

cu của thai nhi và trẻ sơ sinh, dẫn đn tình trng giảm

khi lưng xương. Điu ny đc biệt nghiêm trng 

nhng ph n sinh nhiu con nhưng ch đ dinh dưỡng

không đảm bảo [9]. Bên cnh đ, s suy giảm estrogen

sau mãn kinh làm mất cân bng gia quá trình hủy

Tỉ lệ loãng xương ở phụ nữ mãn kinh từ 45 tuổi trở lên tại thành phố Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng năm 2023 và một số yếu tố liên quan

Mục tiêu của bài viết nhằm xác định tỉ lệ loãng xương ở phụ nữ mãn kinh từ 45 tuổi trở lên tại thành phố Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng năm 2023 và một số yếu tố liên quan.

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi