Tiêu chí đánh giá doanh

nghiệp phát triển bền vững

Chính sách phát triển của mọi quốc gia trên thế giới hiện nay đều

hướng đến sự phát triển bền vững.

Mặc dù thuật ngữ phát triển bền vững đã xuất hiện vào đầu

những năm 80 của thế kỷ trước nhưng hiện tại đang trở thành

một vấn đề mang tính toàn cầu. (Thuật ngữ này lần đầu tiên

được sử dụng trong Chiến lược bảo tồn thế giới do Hiệp hội bảo

tồn thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên quốc tế, Quỹ động vật

hoang dã thế giới và Chương trình môi trường do Liên hiệp quốc

đề xuất vào năm 1980).

Tuy nhiên, bài toán của các nhà cấp quản lý nhà nước hiện nay

là làm thế nào để phát triển bền vững không chỉ là nhiệm vụ của

quốc gia mà là nhiệm vụ của từng người dân thông qua hành vi

tiêu dùng, ứng xử của mình cũng như của các doanh nghiệp.

Tiêu chí đánh giá sự phát triển bền vững

Tại Việt Nam trong những năm gần đây, khía cạnh phát triển bền

vững trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp

đã được quan tâm nhiều hơn. Trong năm năm trở lại đây, mỗi

năm các tờ báo ngoại ngữ của nhóm báo Thời Báo Kinh Tế Sài

Gòn đều tiến hành trao giải thưởng "Doanh nghiệp và phát triển

bền vững" cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại

TPHCM và một số tỉnh miền Đông Nam bộ.

Nhằm góp phần đánh giá một cách toàn diện hơn khía cạnh phát

triển bền vững trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của các

doanh nghiệp, chúng tôi xin giới thiệu tóm tắt hai bộ tiêu chí đánh

giá các hoạt động của các doanh nghiệp, công ty về khía cạnh

đảm bảo cho sự phát triển bền vững. Các bộ tiêu chí này đang

được sử dụng nhiều trên thế giới, bao gồm bộ tiêu chí "Phát triển

bền vững Dow Jones'" (Dow Jones Sustainability Indexes) và bộ

tiêu chí của tổ chức Global Reporting Initiative (GRI). Riêng với

các quốc gia thì có bộ tiêu chí do Liên hiệp quốc soạn thảo.

Bộ tiêu chí Dow Jones

Trước hết là bộ tiêu chí Dow Jones được công bố vào năm 1999.

Đây là bộ tiêu chí đầu tiên trên thế giới được thiết lập nhằm đánh

giá thành tích trên ba chiều kích của phát triển bền vững là kinh

tế, môi trường và xã hội của các doanh nghiệp lớn. Dưới đây là

nội dung của bộ tiêu chí này:

Các chỉ tiêu Trọng Các

chiều số

kích của

của các

phát chỉ

triển tiêu

bền (%)

vững

Kinh - Qui tắc ứng xử/ tuân theo luật lệ/ 5.5

tế hối lộ-đút lót. 6.0

- Quản trị doanh nghiệp 6.0

- Quản tri rủi ro và khủng hoảng Tùy

- Các chỉ tiêu riêng của ngành nghề theo

ngành

nghề

Môi - Thành tích về môi trường 7.0

trường - Có bản báo cáo về môi trường 3.0

- Các chỉ tiêu riêng của ngành nghề Tùy

theo

ngành

nghề

Xã hội - Hoạt động từ thiện 3.5

- Ứng dụng các qui tắc sử dụng lao 5.0

động của quốc gia và quốc tế 5.5

- Việc phát triển vốn con người 3.0

- Có báo cáo về hoạt động xã hội 5.5

- Khả năng thu hút Tùy

- Các chỉ tiêu riêng của ngành nghề theo

ngành

nghề

Các chỉ tiêu trên được thể hiện bằng các câu hỏi cụ thể để đo

lường và người đứng đầu doanh nghiệp sẽ phải cung cấp câu trả

lời.

Chẳng hạn đối với thành tích về môi trường, doanh nghiệp sẽ cho

biết trong năm qua hoạt động sản xuất và kinh doanh của họ đã

thải bao nhiêu lượng khí CO2, lượng nước sạch đã sử dụng,

tổng lượng các loại năng lượng (điện, xăng dầu…) đã sử dụng,

lượng rác thải. Doanh nghiệp cũng phải giải trình về chiến lược

của mình trong tương lai xem có giảm thiểu các chỉ số trên dần

dần hay không.

Về khía cạnh xã hội, doanh nghiệp sẽ phải cho biết có sự phân

biệt đối xử về giới tính trong vấn đề lương bổng hay không

(lương trung bình của lao động nam và lao động nữ), tỷ lệ nữ

đảm trách các trách nhiệm lãnh đạo, khả năng tự do lập hội của

người lao động, vấn đề đảm bảo sức khỏe và an toàn cho người

lao động, tổng kinh phí mà doanh nghiệp đã dùng cho các hoạt

động từ thiện.

Bộ tiêu chí do GRI thiết lập

Tuy nhiên cho đến nay, bộ tiêu chí do GRI thiết lập vào năm 2002

mới được xem là bộ tiêu chí đầy đủ và rõ ràng nhất dù nó vẫn

xoay quanh ba chiều kích của phát triển bền vững giống như bộ

tiêu chí Dow Jones. Cụ thể bộ tiêu chí này như sau:

Các chiều kích Các khía cạnh

- Những tác động kinh tế trực tiếp của

doanh nghiệp

Kinh tế

- Sự diện diện trên thị trường

- Những tác động kinh tế gián tiếp

- Nguyên vật liệu

- Năng lượng

- Nước sạch

Môi trường - Đa dạng sinh học

- Rác thải

- Sản phẩm và dịch vụ

- Vận tải

Nhân công

Quản lý các mối quan hệ lao động

Lao động Sức khỏe và an toàn

Đào tạo và giáo dục

Sự đa dạng và cơ hội

Chiến lược và quản lý

Không phân biệt đối xử

Quyền tự do lập nhóm

Lao động trẻ em

Quyền con người

Lao động cưỡng bức

Việc tuân thủ các qui tắc lao động và an

toàn

Tuân thủ luật lệ địa phương

Cộng đồng

Hối lộ và tham nhũng

Xã hội

Các đóng góp về mặt hành chính

Cạnh tranh và giá cả

Sức khỏe và an toàn của người tiêu dùng

Sản phẩm và các dịch vụ Sản phẩm có trách

nhiệm Quảng cáo

Tôn trọng sự riêng tư

Các chỉ báo của những bộ tiêu chí trên đây chủ yếu mang yếu tố

tham khảo. Bởi vì, đối với Việt Nam, có thể thêm các chỉ báo như

việc trao học bổng, xây dựng nhà tình nghĩa và đóng góp cho các

chương trình gây quỹ từ thiện.