Tiểu luận Lịch sử Đảng: Vai trò của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

Chia sẻ: Nguyen Van A | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

1.122
lượt xem 103
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung nghiên cứu của tiểu luận bao gồm các nội dung: khái quát về xã hội Việt Nam trước khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời; phong trào đấu tranh của nhân dân ta trước khi Đảng ra đời; quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo tiểu luận để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận Lịch sử Đảng: Vai trò của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

TiÓu luËn lÞch sö ®¶ng §Ò tµi: Vai trß cña l·nh tô NguyÔn ¸i Quèc trong qu¸ tr×nh thµnh lËp §¶ng céng s¶n ViÖt Nam Lêi më ®Çu GÇn b¶y thËp kû võa qua, d©n téc ta ®· vît qua mét chÆng ®êng ®Êu tranh cùc kú khã kh¨n, gian khæ, giµnh ®îc nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang. Tõ th©n phËn ngêi d©n mÊt níc, nh©n d©n ta ®· anh dòng vïng lªn, lÇn lît ®¸nh b¹i sù x©m lîc cña nhiÒu ®Õ quèc lín m¹nh, ®a ®Êt níc ta bíc vµo kû nguyªn míi � kû nguyªn ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi Chñ nghÜa x· héi. Lùc lîng l·nh ®¹o nh©n d©n ta dµnh ®îc nh÷ng th¾ng lîi vÜ ®¹i ®ã lµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Nh×n l¹i qu¸ tr×nh lÞch sö cña C¸ch m¹ng ViÖt Nam chóng ta thÊy §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn vai trß l·nh ®¹o, tinh thÇn phô tr¸ch tríc giai cÊp vµ d©n téc khi th¾ng lîi còng nh lóc khã kh¨n, khi thµnh c«ng còng nh lóc sai lÇm, khuyÕt ®iÓm. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi lµ mét ®iÒu t¸t yÕu kh¸ch quan cña cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng giai cÊp vµ gi¶i phãng d©n téc ë ViÖt Nam trong thêi ®¹i míi; lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh lùa chän con ®êng cøu níc, tÝch cùc chuÈn bÞ vÒ t tëng , chÝnh trÞ vµ tæ chøc cña mét tËp thÓ c¸ch m¹ng; lµ mét sù sµng läc vµ lùa chän nghiªm kh¾c cña lÞch sö c¸ch m¹ng ViÖt Nam tï khi mÊt níc vµo tay ®Õ quèc thc d©n Ph¸p. §¶ng ra ®êi lµ mét bíc ngoÆt träng ®¹i trong lÞch sö c¸ch m¹ng d©n téc ViÖt Nam . Tríc khi §¶ng ra ®êi ®· cã rÊt nhiÒu cuéc khëi nghÜa næ ra nhng chïng ®Òu bÞ thÊt b¹i tríc sù ®µn ¸p d· man cña bän thùc d©n Ph¸p. ChØ ®Õn n¨m 1924 NguyÔn AÝ Quèc trë vÒ thèng nhÊt ba §¶ng lóc bÊy giê thµnh mét §¶ng duy nhÊt lµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam th× cuéc khñng ho¶ng vÒ ®êng lèi c¸ch m¹ng míi ®îc gi¶i quyÕt. Sù ra ®êi cña §¶ng g¾n liÒn víi tªn tuæi cña NguyÔn AÝ Quèc � Hå ChÝ Minh � ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng lçi l¹c cña d©n téc ViÖt Nam. Ngêi lµ ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn n¾m b¾t Chñ nghÜa M¸c � Lªnin vµ vËn dông s¸ng t¹o vµo ®Æc ®iÓm lÞch sö c¸ch m¹ng d©n téc ViÖt Nam. Vai trß quan träng cña Ngêi ®îc thÓ hiÖn râ nÐt trong qu¸ tr×nh thµnh lËp §¶ng còng nh trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc thèng nhÊt ®Êt níc. Néi dung tiÓu luËn gåm cã c¸c phÇn sau: 1
PhÇn I: Kh¸i qu¸t vÒ x· héi ViÖt Nam tríc khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi PhÇn II: Phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ta tríc khi §¶ng ra ®êi. PhÇn III: Qóa tr×nh thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam PhÇn IV: KÕt luËn. PhÇn I Kh¸i qu¸t x· héi ViÖt Nam tríc khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi Vµo ®Çu thÕ kû XIX, t×nh h×nh thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng, bøc tranh ph©n chia thÕ giíi cña chñ nghÜa ®Õ quèc ngµy cµng ®îc ph¸c ho¹ c¬ b¶n vµ râ nÐt. Sù ¸p bøc vµ xu híng th«n tÝnh d©n téc cña Chñ nghÜa ®Õ quèc ®· t¨ng lªn râ rÖt. Sù xuÊt khÈu t b¶n vµo c¸c níc thuéc ®Þa ®· lµm cho c¸c dan téc thuéc ®Þa bÞ l«i cuèn vµo con ®êng t b¶n thùc d©n Chñ nghÜa. Còng tõ ®ã sù thøc tØnh vÒ ý thøc d©n téc vµ phong trµo ®Êu tranh tù gi¶i phãng khái ¸ch ¸p bøc cu¶ thùc d©n t¨ng lªn mét c¸ch m¹nh mÏ. ViÖt Nam ®· chÞu sù t¸c ®éng cña bèi c¶nh lÞch sö ®ã. Tõ n¨m 1858, níc ViÖt Nam ®· bÞ thùc d©n Ph¸p x©m lîc, më ®Çu b»ng cuéc tiÕn c«ng vµo c¶ng §µ N½ng. Chóng tõng bíc thiÕt lËp chÕ ®é thèng trÞ tµn b¹o, ph¶n ®éng cña chñ nghÜa thùc d©n trªn ®Êt níc ta. Sau khi hoµn thµnh viÖc x©m lîc vµ b×nh ®Þnh vò trang, thùc d©n Ph¸p tiÕn hµnh nh÷ng cuéc khai th¸c thuéc ®Þa nh»m cíp ®o¹t tµi nguyªn thiªn nhiªn, bãc lét nh©n c«ng rÎ m¹t, cho vay nÆng l·i, më réng thÞ trêng tiªu thô hµnh ho¸ cña chÝnh quèc. ChÝnh s¸ch “khai ho¸ v¨n minh”, “khai ho¸ vµ c¶i t¹o theo kiÓu ph¬ng T©y” cña bän thùc d©n Ph¸p ®îc Hå ChÝ Minh v¹ch râ: “Khi ngêi ta lµ mét nhµ khai ho¸ th× ngêi ta cã thÓ lµm nh÷ng viÖc d· man mµ vÉn cø lµ v¨n minh nhÊt” vµ nÕu d©n b¶n xø kh«ng nhÞn nhôc chÞu ®ùng mµ ®øng dËy ®Êu trnh th× c¸c nhµ khai ho¸ sÏ ®a qu©n ®éi, sóng liªn thanh vµ tµu chiÕn ®Õn. Trªn tÊt c¶ mäi lÜnh vùc, tõ chÝnh trÞ, kinh tÕ ®Õn v¨n ho¸ t tëng chóng ®Òu t×m mäi c¸ch k×m h·m sù ph¸t triÓn cña d©n téc ta. 1. T×nh h×nh chÝnh trÞ Thùc d©n Ph¸p ra søc thi hµnh chÝnh s¸ch “chia ®Ó trÞ”; chóng trùc tiÕp n¾m gi÷ c¸c chøc vô chñ chèt trong bé m¸y nhµ níc, bªn c¹nh ®ã lµ mét hÖ thèng chÝnh quyÒn tay sai bï nh×n ngêi ViÖt: chóng lËp ra nh÷ng ®éi qu©n thuéc ®Þa ngêi ngo¹i quèc vµ nh÷ng ®éi lÝnh c¬ giíi ngêi ViÖt, nh÷ng toµ ¸n T©y vµ toµ ¸n Nam, nhiÒu nhµ tï ®Ó ®µn ¸p 2
c¸c cuéc næi dËy. Chóng thi hµnh chÝnh s¸ch cai trÞ chuyªn chÕ, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®µn ¸p, khñng bè hÕt søc d· man, tµn b¹o, chia rÏ d©n téc t«n gi¸o….lµm cho nh©n d©n mÊt hÕt quyÒn ®éc lËp, quyÒn tù do d©n chñ; mäi phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ®Òu bÞ chóng ®µn ¸p d· man. 2. T×nh h×nh kinh tÕ Trong thêi kú nµy thùc d©n Ph¸p ®· kh«ng tõ mét thñ ®o¹n nµo ®Ó bãc lét nh©n d©n ta, thu lîi nhuËn tèi ®a, th¼ng tay cíp ®o¹t vµ bÇn cïng ho¸ n«ng d©n, chiÕm ®o¹t tµi nguyªn thiªn nhiªn, n¾m c¸c m¹ch m¸u kinh tÕ ë ViÖt Nam, n¾m ®éc quyÒn trong c«ng nghiÖp khai lho¸ng vµ c«ng nghiÖp chÕ rîu, k×m h·m c«ng nghiÖp nÆng, h¹n chÕ c«ng nghiÖp nhÑ, ®éc chiÕm thÞ trêng ViÖt Nam, t¨ng cêng cho vay nÆng l·i; ®ång ho¸ l·nh thæ kinh tÕ ViÖt Nam vµo trong toµn bé l·nh thæ cña ®Õ quèc Ph¸p vµ biÕn ViÖt Nam thµnh kh©u kh¨ng khÝt trong sîi d©y chuyÒn cña kinh tÕ thÕ giíi T b¶n chñ nghÜa. Tõ khi thùc d©n Ph¸p x©m lîc ViÖt Nam, qu¸ tr×nh tËp trung ho¸ ruéng ®Êt diÔn ra víi quy m« lín vµ tèc ®é nhanh h¬n tríc. Chóng ®· tr¾ng trîn cíp ®o¹t ruéng ®Êt cña n«ng d©n ®Ó lËp ra c¸c ®ån ®iÒn trång cao su, cµ phª,…vµ b¾t d©n ta lao ®éng kh«ng c«ng cho chóng hoÆc thuª víi gi¸ rÊt rÎ m¹t. Kh«ng nh÷ng thÕ, thùc d©n Ph¸p cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó bän ®Þa chñ t¨ng cêng chiÕm ®o¹t ruéng ®Êt cña n«ng d©n. Ngoµi ra bän chóng cßn ®Æt ra nhiÒu thø thuÕ v« lý b¾t nh©n d©n ph¶i ®ãng. Bän thùc d©n vµ ®Þa chñ ®· k×m h·m n«ng nghiÖp ViÖt Nam trong vßng l¹c hËu ®Ó lµm lîi cho chóng: thùc d©n Ph¸p cha bao giê ®Æt vÊn ®Ò kÜ nghÖ ho¸ n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam nªn c«ng cô lao ®éng s¶n xuÊt rÊt th« s¬. Thiªn tai x¶y ra liªn miªn, ®êi sèng nh©n d©n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Chóng cßn duy tr× lèi bãc lét phong kiÕn, kÕt hîp víi lèi cíp bãc cña ®Õ quèc (®©y lµ ®Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p bãc lét thuéc ®Þa), lµm n«ng d©n ph¸ s¶n, k×m h·m s¶n xuÊt. V× muèn biÕn ViÖt Nam thµnh thÞ trêng tiªu thô hµng c«ng nghiÖp Õ thõa cña Ph¸p, nªn chóng ®· ra søc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp níc ta. Do sù k×m h·m ®ã nªn c«ng nghiÖp ViÖt Nam rÊt nhá bÐ,quÌ quÆt. §iÒu ®ã thÓ hiÖn râ rÖt ë chç trong ho¹t ®éng c«ng nghiÖp, thùc d©n Ph¸p chØ chó träng vµo viÖc khai th¸c má mµ kh«ng hÒ quan t©m ®Õn nh÷ng ngµnh nghÒ kh¸c. Kh«ng chØ trªn lÜnh vùc c«ng nghiÖp mµ trªn tÊt c¶ mäi ph¬ng diÖn kinh tÕ, thùc d©n Ph¸p ®Òu t×m mäi c¸ch ®a níc ta vµo trong quü ®¹o ph¸t triÓn cña Chñ nghÜa t b¶n theo kiÓu thùc d©n vµ biÕn chuyÓn theo qu¸ tr×nh Êy. 3. T×nh h×nh v¨n ho¸ - x· héi 3
Tõ khi thùc d©n Ph¸p sang x©m lîc níc ta, chóng thùc hiÖn chÝnh s¸ch ngu d©n, khuyÕn khÝch v¨n ho¸ n« dÞch, vong b¶n, tù ti, sïng Ph¸p, k×m h·m nh©n d©n ta trong vßng tèi t¨m, dèt n¸t, l¹c hËu, phôc tïng sù cai trÞ cña chóng. Víi chÝnh s¸ch khai th¸c thuéc ®Þa triÖt ®Ó cña thùc d©n Ph¸p, x· héi ViÖt Nam cã nh÷ng biÕn ®æi lín, hai giai cÊp míi ra ®êi: giai cÊp c«ng nh©n vµ giai cÊp t s¶n. Tõ chÕ ®é phong kiÕn chuyÓn sang chÕ ®é thuéc ®Þa nöa phong kiÕn, x· héi ViÖt Nam xuÊt hiÖn hai m©u thuÉn: m©u thuÉn c¬ b¶n vèn cã trong lßng x· héi ViÖt Nam phong kiÕn cò lµ m©u thuÉn gi÷a nh©n d©n ta, tríc hÕt lµ n«ng d©n, víi giai cÊp ®Þa chñ phong kiÕn kh«ng mÊt ®i, mµ vÉn tiÕp tôc tån t¹i, tuy kh«ng cßn hoµn toµn gièng nh tríc. Bªn c¹ch m©u thuÉn nµy, xuÊt hiÖn m©u thuÉn míi bao trïm lªn t¸t c¶, ®ã lµ m©u thuÉn gi÷a d©n téc ta víi ®Õ quèc thùc d©n Ph¸p. M©u thuÉn nµy ngµy cµng më réng vµ gay g¾t h¬n. Hai m©u thuÉn ®ã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, trong ®ã m©u thuÉn gi÷a d©n téc ta víi ®Õ quèc Ph¸p x©m lîc võa lµ m©u thuÉn c¬ b¶n ®ång thêi lµ m©u thuÉn chñ yÕu cña x· héi ViÖt Nam � mét x· héi thuéc ®Þa cña Ph¸p. V× vËy, nhiÖm vô chèng ®Õ quèc Ph¸p x©m lîc vµ nhiÖm vô chèng bän phong kiÕn tay sai kh«ng t¸ch rêi nhau. §Êu tranh giµnh ®éc lËp d©n téc ph¶i g¾n kiÒn víi ®Êu tranh ®ßi quyÒn d©n sinh, d©n chñ. §ß lµ yªu cÇu cña C¸ch m¹ng ViÖt Nam ®Æt ra cÇn ®îc gi¶i quyÕt. PhÇn II Phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ta tríc khi §¶ng ra ®êi Trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh dùng níc vµ gi÷ níc l©u dµi gian khæ ¸c liÖt, d©n téc ta sím h×nh thµnh truyÒn thèng yªu níc nång nµn, tinh thÇn ®Êu tranh anh dòng kiªn cêng bÊt khuÊt. Ngay tõ khi thùc d©n Ph¸p x©m lîc, nh©n d©n ta ®· liªn tiÕp ®øng lªn chèng l¹i chóng. ë kh¾p n¬i trong níc, nh©n d©n ta ®· tham gia ®Êu tranh díi ngän cê c¶u c¸c sÜ phu yªu níc ®¬ng thêi theo nhiÒu khuynh híng kh¸c nhau. Tõ nh÷ng phong trµo tù ph¸t ®Õn nh÷ng phong trµo cã tæ chøc, l·nh ®¹o, c¸c phong trµo diÔn ra ngµy cµng mét hoµn thiÖn h¬n. Tuy r»ng c¸c phong trµo ®Òu bÞ ®µn ¸p d· man nªn ®· bÞ thÊt b¹i nhng tÊt c¶ nh÷ng cuéc khëi nghÜa ®ã ®· ®Ó l¹i tiÕng vang lín, g©y cho ®Þch nçi hoang mang lo sî. 1. Phong trµo CÇn V¬ng 4
Sau khi thùc d©n Ph¸p c¨n b¶n hoµn thµnh cuéc x©m lîc ViÖt Nam víi hoµ íc 1884, cuéc ®Çu tranh cña nh©n d©n ViÖt Nam chèng x©m lîc ®· chuyÓn qua mét giai ®o¹n míi. Më ®Çu lµ cuéc tÊn c«ng tr¹i lÝnh Ph¸p m»n c¹nh kinh thµnh HuÕ, díi sù chØ huy cña T«n ThÊt ThuyÕt lÊy danh nghÜa nhµ vua yªu níc trÎ tuæi Hµm Nghi. BÞ thÊt b¹i, T«n Th¸t ThuyÕt ®· phß vua Hµm Nghi l¸nh vµo vïng rõng nói, th¶o chiÕu CÇn V¬ng, kªu gäi c¸c sÜ phu v¨n th©n cïng toµn d©n tiÕp tôc chiÕn ®Êu. Tõ ®ã phong trµo CÇn V¬ng ®· ph¸t triÓn trong nhiÒu ®Þa ph¬ng ë Trung Kú vµ B¾c Kú, cho ®Õn nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kû XIX. Trong phong trµo CÇn V¬ng, c¸c thñ lÜnh sÜ phu v¨n th©n, liªn kÕt víi c¸c thæ hµo ®Þa ph¬ng, ®· tËp hîp ®«ng ®¶o quÇn chóng n«ng d©n trong vïng, dïng vò khÝ th« s¬ næi dËy chèng l¹i cuéc b×nh ®Þnh cña thùc d©n Ph¸p. C¸c sÜ phu muèn kh«i phôc mét v¬ng triÒu phong kiÕn cã chñ quyÒn, c¸c thæ hµo muèn dµnh l¹i nh÷ng thÕ lùc bÞ tíc ®o¹t, n«ng d©n chèng l¹i sù bãc lét thuÕ m¸ vµ cíp ®o¹t ruéng ®Êt, tÊt c¶ g¾n bã l¹i trªn danh nghÜa cña mét phong trµo yªu níc chèng x©m lîc mang tÝnh chÊt truyÒn thèng. Nhng cuèi cïng phong trµo CÇn V¬ng ®É thÊt b¹i v× rêi r¹c, lÎ tÎ, thiÕu sù chØ huy thèng nhÊt. 2. Phong trµo d©n téc - d©n chñ cña tÇng líp sÜ phu yªu níc. 2.1 Sù chuyÓn biÕn cña x· héi ViÖt Nam vµ nh÷ng ¶nh hëng cña t¸c ®éng bªn ngoµi. Cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX, x· héi ViÖt Nam cã nhiÒu chuyÓn biÕn, tríc nh÷ng chÝnh s¸ch cai trÞ cña thùc d©n Ph¸p, c¬ cÊu x· héi truÒn thèng VÖt Nam biÕn ®æi. Giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam (chñ yÕu lµ trong c¸c c«ng trêng vµ hÇm má) h×nh thµnh. ë ®« thÞ xuÊt hiÖn mét tÇng líp c«ng th¬ng vµ tiÓu t s¶n thµnh thÞ. TÇng líp sÜ phu nho häc bªn c¹ch ®äc c¸c kinh s¸ch nho gi¸o, c¸c nho sÜ nµy còng ®· ®äc ng÷ng cuèn s¸ch míi cña c¸c t¸c gi¶ ch©u ¢u vµ Trung Quèc. V× vËy phong trµo c¶i c¸ch chÝnh trÞ � v¨n ho¸ ë Trung Quèc, cïng víi nh÷ng t tëng c¸ch m¹ng Ph¸p ®îc dÞch qua ch÷ H¸n ®· t¸c ®éng vµo ViÖt Nam. Giíi sÜ phu lóc nµy thÊy ®îc thÕ suy tµn cña c¸c chÕ ®é phong kiÕn ch©u ¸ vµ sù cÇn thiÕt ph¶i c¶i c¸ch x· héi. 2.2. Trµo lu d©n téc chñ nghÜa Nh÷ng nhËn thøc chÝnh trÞ ®ã ®· lµm n¶y sinh mét khuynh híng chÝnh trÞ míi: trµo lu d©n téc chñ nghÜa. Trµo lu chÝnh trÞ nµy kÕ tôc phong trµo CÇn V¬ng yªu níc chèng Ph¸p nhng ®ång thêi ®· mang nhiÒu nÐt míi kh¸c tríc. TÇng líp khëi xíng trµo lu nµy lµ nh÷ng sÜ phu yªu níc tiÕn bé. Lßng yªu níc cña hä kh«ng cßn b¸m gi÷ vµo 5
nh÷ng t tëng “trung qu©n” mµ ®· chuyÓn sang ý thøc vÒ mét chñ nghÜa quèc gia � d©n téc, v× lîi Ých chung cña nhiÒu triÖu ®ång bµo trong c¶ nø¬c. Nh÷ng sÜ phu yªu níc tiÕn bé ë ViÖt Nam lóc bÊy giê cho r»ng, muèn ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p, kh«ng thÓ chØ h¹n chÕ trong nh÷ng h×nh thøc khëi nghÜa vò trang nh tríc ®©y, mµ cßn ph¶i kÕt hîp c¶ víi nhiÒu biÖn ph¸p míi vÒ chÝnh trÞ, ngo¹i giao, tiÕn h¸nh mét phong trµo c¶i c¸ch x· héi s©u réng trong ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n. Hai g¬ng mÆt næi bËt cho trµo lu d©n téc d©n chñ lµ c¸c nhµ chÝ sÜ Phan Béi Ch©u vµ Phan Ch©u Trinh Phan Béi Ch©u lµ mét sÜ phu sím cã lßng yªu níc, chñ tr¬ng vËn ®éng qu©ng chóng trong níc, tranh thñ sù gióp ®ì cña níc ngaßi, tæ chøc b¹o ®éng ®Ó ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p, giµnh ®éc lËp d©n téc, x©y dùng nÒn chÕ ®é chÝnh trÞ dùa vµo d©n. ¤ng ®· lËp héi Duy T©n, vît biÓn sang NhËt mu cÇu ngo¹i viªn, tæ chøc phong trµo §«ng Du ®a c¸c thanh thiÕu niªn ViÖt Nam sang häc ë NhËt ®Ó chuÈn bÞ lùc lîng chèng Ph¸p vµ dïng v¨n th¬ yªu níc ®Ó thøc tØnh quèc d©n . Cuéc vËn ®éng §«ng du chØ diÔn ra ®îc mÊy n¨m vµ ®· bÞ thùc d©n Ph¸p bãp chÕt . Nh÷ng du häc sinh ViÖt Nam bÞ trôc xuÊt ra khái NhËt vµ c¶ cô Phan còng ph¶i rêi khái ®Êt níc nµy.Sau c¸ch m¹ng T©n Hîi, «ng lu l¹c ë Trung Quèc, l¹i lËp ra tæ chøc ViÖt Nam Quang Phôc héi, chuÈn bÞ ®a qu©n vÒ níc khái nghÜa, nhng còng kh«ng tr¸nh khái bÞ th©t b¹i.Phan Béi Ch©u lµ mét ngêi anh hïng ®Çy nhiÖt huyÕt nhng kh«ng gÆp thêi thÕ. Phan Ch©u Trinh gÇn ®ång thêi víi Phan Béi Ch©u, lµ mét sÜ phu ë Qu¶ng Nam ®· gi¬ng cao ngän cê d©n chñ, c¶i c¸ch x· héi. ¤ng ®· tõng b«n ba ë nhiÒu níc, sím tiÕp thu nh÷ng t tëng tiÕn bé, chñ tr¬ng cøu níc b»ng ph¬ng ph¸p n©ng cao d©n trÝ, d©n quyÒn. ¤ng v¹ch trÇn chÕ ®é vua quan phong kiÕn thèi n¸t, ®ßi Ph¸p ph¶i söa ®æi chÝnh s¸ch cai trÞ ë thuéc ®Þa. ChÞu nhiÒu ¶nh hëng t tëng dan chñ cña Phan Ch©u Trinh, nhiÒu phong trµo c¶i c¸ch x· héi lóc ®ã ®· næi lªn nh viÖc thµnh lËp nhµ trêng kiÓu míi §«ng Kinh NghÜa Thôc ë Hµ Néi, phong trµo Duy T©n. T tëng d©n chñ cña Phan Ch©u Trinh thÓ hiÖn mét tinh thÇn d©n téc yªu níc s©u s¾c, nhng chñ tr¬ng dïng c¶i c¸ch ®Ó cøu níc cña «ng cã phÇn kh«ng hîp thêi thÕ. 2.3. Phong trµo ®Êu tranh cña quÇn chóng c«ng, n«ng, binh: C¸c phong trµo chÝnh trÞ cña giíi sÜ phu ®· cã ¶nh hëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn phong trµo ®Êu tranh cña quÇn chóng c«ng n«ng binh trong thêi kú nµy. ë ®©y nh÷ng cuéc ®Êu tranh so víi phong trµo cña giíi sÜ phu thêng lµ thiÕu ®êng lèi, tæ chøc nhng l¹i ®«ng ®¶o, quyÕt liÖt h¬n. N¨m 1908, do ¶nh hëng cña nh÷ng t tëng c¶i c¸ch 6
cña Phan Ch©u Trinh vµ phong trµo Duy T©n h« hµo ®êi sèng míi, mét phong trµo chèng su thuÕ cña n«ng d©n ®· lan réng ra ë nhiÒu tØnh. Hµng ngµn n«ng d©n næi dËy biÓu t×nh, bao v©y huyÖn lÞ ®ßi gi¶m su thuÕ. §¸ng chó ý lµ khëi nghÜa cña n«ng d©n Yªn ThÕ cña Hoµng Hoa Th¸m, hä ®· liªn l¹c víi tæ chøc yªu níc cña Phan Béi Ch©u trong mét kÕ ho¹ch tÊn c«ng vµo Hµ Néi. Giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam tuy míi ra ®êi, sè lîng cßn Ýt nhng bíc ®Çu ®· tham gia ®Êu tranh, ®iÓn h×nh cã nh÷ng cuéc b·i c«ng b¹o ®éng cña c«ng nh©n c¸c c«ng trêng ®êng s¾t(Yªn B¸i), häc sinh trêng B¸ch NghÖ (Sµi Gßn) vµ mét sè c«ng nh©n tµu biÓn. Ngoµi ra cßn cã nh÷ng cuéc b¹o ®éng khëi nghÜa chèng Ph¸p cña d©n téc Ýt ngêi. Ngoµi tÇng líp sÜ phu vµ quÇn chóng c«ng n«ng, ®Çu thÕ kû XX cßn cã mét lùc lîng x· hé míi tham gia phong trµo ®Êu tranh chèng Ph¸p. §ã lµ c¸c binh lÝnh ngêi ViÖt trong qu©n ®éi Ph¸p. Do thùc hiÖn chÝnh s¸ch dïng ngêi ViÖt ®Ó trÞ ngêi ViÖt nªn qua nh÷ng cuéc cµn quÐt nh÷ng binh lÝnh ViÖt ®· thÊy ®îc tËn m¾t nh÷nh téi ¸c cña giÆc, lßng c¨m thï giÆc ®îc kh¬i dËy. H¬n n÷a do sù ®èi xö cña thùc d©n Ph¸p ®èi víi hä lµ khinh miÖt, b¹c ®·i nªn ®· dÉn tíi viÖc hä næi dËy b¹o ®éng khëi nghÜa. Nh÷ng phong trµo d©n téc � d©n chñ chèng Ph¸p ë ViÖt Nam ®Çu thÕ kû XX do nh÷ng sÜ phu yªu níc tiÕn bé l·nh ®¹o, ®îc ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp nh©n d©n hëng øng tham gia, tuy kh«ng thµnh c«ng nhng ®· cã tiÕng vang lín. §ã lµ nh÷ng bíc ®i ban ®Çu ®Ó t×m ra mét con ®êng míi, dóng ®¾n trong cuéc c¸ch m¹ng d©n téc vµ c¸ch m¹ng x· héi. PhÇn III Qóa tr×nh thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam Tõ ®Çu thÕ kû XX trë ®i, song song víi sù ph¸t triÓn cña phong trµo yªu níc vµ d©n chñ theo kiÓu t s¶n, phong trµo c«ng nh©n chèng l¹i chÕ ®é bäc lét cña bän ®Þa chñ vµ thùc d©n Ph¸p ®· lÇn lît diÔn ra b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ nh÷ng h×nh thøc ®Êu tranh ®Æc thï cña giai cÊp m×nh nh b·i c«ng, biÓu t×nh. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn lÞch sö lóc bÊy giê, do nhiÒu nguyªn nh©n nh÷ng phong trµo nµy cuèi cïng ®Òu kh«ng thµnh c«ng. Nhng nguyªn nh©n c¬ b¶n ®ã l¸ nh÷ng ngêi yªu níc ®¬ng thêi cha t×m ®îc con ®êng cøu 7
níc ®óng ®¾n ph¶n ¸nh ®óng nhu cÇu ph¸t triÓn cña x· hé ViÖt Nam. C¸ch m¹ng níc ta ®ang ®íng tríc cuéc khñng ho¶ng vÒ ®êng lèi. 1. NguyÔn AÝ Quèc ra ®i t×m ®êng cøu níc Gi÷a lóc c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®ang trong ®ªm tèi cha t×m ®îc lèi ra, NguyÔn ¸i Quèc víi tªn gäi NguyÔn TÊt Thµnh ®· rêi Tæ quèc tõ th¸ng 6 n¨m 1911 ®i sang ph¬ng T©y, n¬i mµ Ngêi cho lµ cã t tëng tù do, ®an chñ vµ khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn ®Ó xem hä lµm nh thÕ nµo, häc tËp hä råi trë vÒ gióp ®ång bµo m×nh cëi bá xiÒng xÝch n« lÖ. Trªn con ®êng b«n ba kh¾p n¨m ch©u, bèn bÓ, võa lao ®éng, võa quan s¸t, nghiªn cøu lý luËn vµ kinh nghiÖm c¸c cuéc c¸ch m¹ng t s¶n ®iÓn h×nh trªn thÕ giíi nh c¸ch m¹ng Mü vµ c¸ch m¹ng Ph¸p §ßng thêi Ngêi t×m mäi c¸ch tham dù tÊt c¶ c¸c cuéc mÝt tinh, héi häp do §¶ng x· héi Ph¸p � mét ®¶ng duy nhÊt trong sè c¸c ®¶ng ë Ph¸p ®Êu tranh b¶o vÖ c¸c d©n téc thuéc ®Þa. §Õn cuèi n¨m 1918, mét biÕn chuyÓn quan träng ®· diÔn ra trong cuéc ®êi cña NguyÔn ¸i Quèc: Ngêi tham gia §¶ng x· héi Ph¸p. Ngêi lµ ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn tham gia mét ®¶ng chÝnh trÞ cña “mÉu quèc”. Trong qu¸ tr×nh tham gia ho¹t ®éng §¶ng vµ nghien cøu vÒ c¸ch m¹ng Mü vµ c¸ch m¹ng Ph¸p, NguyÔn ¸i Quèc ®· tËp hîp ®îc nhiÒu bµi häc quý vÒ lùc lîng c¸ch m¹ng, vÒ tæ chøc, vÒ tinh thÇn, ý chÝ c¸ch m¹ng vµ ®Æc biÖt lµ bµi häc vÒ con ®êng c¸ch m¹ng. Ngêi v¹ch râ:” C¸ch m¹ng Ph¸p còng nh c¸ch m¹ng Mü, nghÜa lµ c¸ch mÖnh t b¶n, c¸ch mÖnh kh«ng ®Õn n¬i,tiÕng lµ c«ng hoµ vµ d©n chñ, nhng kú thùc trong th× nã tíc lùc c«ng n«ng, ngoµi th× nã ¸p bøc thuéc ®Þa”. ”Chóng ta d· hy sinh lµm c¸ch mÖnh, th× nªn lµm cho ®Ðn n¬i nghÜa lµ lµm sao c¸ch m¹ng råi th× quyÒn giao cho ®an chóng sè nhiÒu…ThÕ míi khái hy sinh nhiÒu lÇn, th× d©n chóng míi ®îc h¹nh phóc”. Gi÷a th¸ng giªng n¨m 1919, Pa-ri long träng tæ chøc héi nghÞ hoµ b×nh. Giíi cÇm quyÒn c¸c cêng quèc th¾ng trËn muèn “tæng kÕt” chiÕn tranh cµng nhanh cµng tèt, hay nãi c¸ch kh¸c muèn giµu lªn baõng c¸ch bãc lét c¸c níc b¹i trËn. NguyÔn ¸i Quèc ®· göi ®Ðn héi nghÞ mét b¶n tµi liÖu cã tªn lµ “B¶n yªu s¸ch cña nh©n d©n An Nam” ®ßi chÝnh phñ Ph¸p c«ng nhËn c¸c quyÒn tù do d©n chñ vµ b×nh ®¼ng cña nh©n d©n ViÖt Nam. B¶n yªu s¸ch ®ã kh«ng ®îc héi nghÞ quan t©m ®Õn. Tõ thùc tÕ ®ã ngêi ra mét kÕt luËn quan träng : tù do b×nh ®¼ng b¸c ¸i…nh÷ng ch÷ tèt ®Ñp ®ã ch¼ng qua chØ lµ mµn khãi ®Ó giai cÊp t s¶n che ®Ëy nh÷ng téi ¸c cña chóng. Nh÷ng b¶n tuyªn ng«n mµ bän ®Õ quèc tung ra bõa b·i trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh ®Ó lµm bia ®ì ®¹n cho chóng ho¸ ra chØ lµ mét trß bÞp bîm. Ch¼ng bao giê cÇu 8
xin ®îc c«ng lý ë bän ®Õ quèc. VËy th× lèi tho¸t ë ®©u ? ChØ ë trong ®Êu tranh, ®Êu tranh mét mÊt, mét cßn. §Ó gi¶i phãng m×nh nh©n d©n c¸c d©n téc thuéc ®Þa ph¶i l©t ®æ ¸ch th«ng trÞ cña bän ¸p bøc. C¸ch mang lµ trËn ®¸nh quyÕt liÖt, nhê nã mµ thµnh luü thùc d©n tëng nh bÊt kh¶ x©m ph¹m còng cã thÓ bÞ h¹. “B¶n yªu s¸ch” ®· trë thµnh mét tuyªn ng«n chÝnh trÞ b¸o hiÖu sù më ®Çu cña giai ®o¹n míi trong viÖc ph¸t triÓn phong trµo gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam. Trong nh÷ng ngµy ®ang ho¹t ®éng s«i næi lùa chän con ®êng c¸ch m¹ng cña NguyÔn ¸i Quèc th× cuéc c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga n¨m 1917 bïng næ vµ th¾ng lîi, lµm chÊn ®éng toµn cÇu. Sù th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga cã ý nghÜa lÞch sö rÊt quan träng ®èi víi phong trµo gi¶i phãng dan téc cña c¸c níc thuéc ®Þa trªn thÕ giíi. Nhê cã C¸ch m¹ng th¸mh Mêi Nga, phong trµogi¶i phãng d©n téc ë c¸c níc ph¬ng §«ng vµ phong trµo c«ng nh©n ë c¸c níc t b¶n ®Õ quèc ph¬ng T©y ®· cã sù g¾n bã mËt thiÕt víi nhau trong cuéc ®Êu tranh chèng kÎ thï chung lµ chñ nghÜa ®Õ quèc. NguyÔn ¸i Quèc ®· híng ®Õn con ®êng C¸ch m¹ng th¸ng Mêi vµ chó t©m t×m hiÓu t tëng ®êng lèi cña cuéc c¸ch m¹ng ®ã. Vµ bíc ngoÆt lín trong t tëng cña NguyÔn ¸i Quèc diÔn ra khi Ngêi ®äc toµn v¨n S¬ kh¶o lÇn thø nhÊt nh÷ng kuËn c¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ vÊn ®Ò thuéc ®Þa cña Lª-nin ®¨ng trªn b¸o “Nh©n ®¹o”. §ay lµ t¸c phÈm ®Çu tiªn cña Lª-nin mµ NguyÔn ¸i Quèc ®îc lµm quen. Ngêi ®äc ®i ®äc l¹i mét sè c©u, cè g¾ng hiÓu s©u h¬n n÷a b¶n chÊt nh÷ng t tëng cña Lª-nin vµ Ngêi rng rng níc m¾t, h©n hoan v« cïng. Ngêi nãi to lªn nh ®ang ®íng tríc quÇn chóng ®«ng ®¶o:” Hìi ®ång bµo bÞ ®o¹ ®µy ®au khæ ! §©y lµ c¸i cÇn thiÕt cho chóng ta, ®©y lµ con ®êng gi¶i phãng chóng ta”. B¶n ®Ò c¬ng ®ã ®· chØ râ cho Ngêi “ Muèn cøu níc vµ gi¶i phãng d©n téc kh«ng cã con ®êng nµo khÊc lµ con ®êng c¸ch m¹ng v« s¶n”. Tõ ®©y, Ngêi døt kho¸t ®i theo con ®êng c¸ch m¹ng cña Lª-nin, con ®êng c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga vÜ ®¹i. §©y lµ bíc ngoÆt tõ chñ nghÜa yªu níc ®Õn víi chñ nghÜa céng s¶n, tõ mét chiÕn sÜ gi¶i phãng d©n téc trë thµnh mét chiÕn sÜ céng s¶n quèc tÕ cña Ngêi. Sù kiÖn ®ã còng ®¸nh dÊu bíc ngoÆt më ®êng th¾ng lîi cho sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc cña ViÖt Nam. NguyÔn ¸i Quèc lµ ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn tiÕp thu s¸ng t¹o Chñ nghÜa M¸c- Lªnin, t×m ra con ®êng ®óng ®¸n gi¶i phãng d©n téc. 2. Con ®êng "c¸ch mÖnh” NguyÔn ¸i Quèc. Sau khi trë thµnh ngêi chiÕn sÜ Céng s¶n, NguyÔn ¸i Quèc ®· tham gia ho¹t ®äng trong phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ, tÝch 9
cùc vËn ®äng phong trµo c¸ch m¹ng thuäcc ®Þa, nghiªn cøu vµ truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c � Lenin vÌ ViÖt Nam qua c¸c b¸o ‘Ng¬ig cïng khæ”, “Nh©n ®¹o”, “§êi sèng c«ng nh©n” vµ sau nµy lµ t¸c phÈm “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”(1925) cña Ngêi. Th¸ng 12 n¨m 1924, NguyÔn ¸i Quèc vÒ Qu¶ng Ch©u (Trung Quèc) trùc tiÕp chØ ®¹o viÖc chuÈn bÞ thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. T¹i ®©y, Ngêi tham gia s¸ng lËp Héi liªn hiÖp c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ë ¸ §«ng, s¸ng lËp vµ viÕt bµi cho b¸o Thanh niªn. Vµ ®Æc biÖt lµ ®Çu n¨m 1927, t¸c phÈm “§êng c¸ch mÖnh” ®îc Héi liªn hiÖp c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc xuÊt b¶n. T¸c phÈm nµy lµ sù tiÕp theo mét c¸ch l«- gÝc cuèn “B¶n ¸n chhÕ ®é thùc d©n Ph¸p”. “§êng c¸ch mÖnh” ®· v¹ch ra con ®êng cô thÓ ®Ó gi¶i phãng d©n téc. T¸c phÈm chØ ra r»ng: ®Ó chiÕn th¾ng kÎ thï hïng m¹nh, nh÷ng nhµ c¸ch mÖnh ViÖt Nam ph¶i gi¶i quyÕt ngay hai nhiÖm vô c¬ b¶n: n¾m v÷ng häc thuyÕt chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ thµnh lËp ®éi tiªn phong tøc lµ §¶ng c¸ch m¹ng. “Tríc hÕt ph¶i cã §¶ng c¸ch mÖnh ®Ó trong th× vËn ®éng vµ tæ chøc d©n chóng, ngoµi thf liªn l¹c víi d©n téc bÞ ¸p bøc vµ v« s¶n giai cÊp mäi n¬i. §¶ng cã v÷ng, c¸ch m¹ng míi thµnh c«ng, còng nh ngêi cÇm l¸i cã v÷ng thuyÒn míi ch¹y. §¶ng cã v÷ng th× ph¶i cã chñ nghÜa lµm nång cèt, trong §¶ng ai còng ph¶i hiÓu, ai còng ph¶i tu©n theo chñ nghÜa ©ýy. §¶ng mµ kh«ng cã chñ nghÜa còng nh ngêi kh«ng cã trÝ kh«n. tµu kh«ng cã bµn chØ nam”. NguyÔn ¸i Quèc ®· tr×nh bµy mét c¸ch \s¸ng t¹o nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña häc thuyÕt Lª- nin ¸p dông vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña níc ViÖt Nam thuéc ®Þa. NguyÔn ¸i Quèc chØ ra r»ng ViÖt Nam ®ang ®øng ë ngìng cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc. Cuéc c¸ch m¹ng nµy ph¶i lµ mét giai ®o¹n chuyÓn tiÕp ®Ó ®a ®Êt níc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa. NhiÖm vô chñ yÕu cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam sau nµy lµ l·nh ®¹o nh©n d©n ®Êu tranh chèng bän thùc d©n vµ §¶ng ph¶i kÕt hîp phong trµo c«ng nh©n víi chñ nghÜa yªu níc. Theo NguyÔn ¸i Quèc,lùc lîng c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam sau nµy lµ giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng. LuËn ®iÓm quan träng nµy ®îc NguyÔn ¸i Quèc tr×nh bµy ngay tõ buæi ®Çu cña cuéc c¸ch m¹nggi¶i phãng d©n téc vµ vÒ sau trë thµnh luËn ®iÓm chñ ®¹o, luËn diÓm quyÕt ®Þnh trong ho¹t ®éng cña NguyÔn ¸i Quèc vµ c¸c ®ång chÝ cña Ngêi. T¸c gi¶ “§êng c¸ch mÖnh” còng ph¸t triÓn h¬n n÷a t tëng cña m×nh vµ cho r»ng chñ nghÜa yªu níc ch©n chÝnh kh«ng thÓ t¸ch rêi chñ nghÜa Quèc tÕ v« s¶n. V× vËy, nhiÖm vô quèc tÕ quan träng nhÊt 10
cña c¸c nhµ c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ ch¨m chó nghiªn cøu C¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga vÜ ®¹i. Con ®êng cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ con ®êng c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga vÜ ®¹i. Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë c¸c níc thuéc ®Þa ph¶i liªn minh víi giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng chÝnh quèc. Thèng nhÊt vµ g¾n cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ViÖt Nam víi phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi lµ vÊn ®Ò cã tÇm quan träng chiÕn lîc. “C¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ bé phËn hîp thµnh cña c¸ch m¹ng thÒ giíi. TÊt c¶ c¸c nhµ c¸ch m¹ng ®Òu lµ b¹n cña nh©n d©n ViÖt Nam”. Nãi tãm l¹i, hÖ thãng quan ®iÓm vµ lý luËn vÒ con ®êng c¸ch m¹ng cña NguyÔn ¸i Quèc lµ néi dung t tëng c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc theo chñ nghÜa Lª-nin, nã ®îc truyÒn vµo ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX ®· trë thµnh t tëng c¸ch m¹ng híng ®¹o phong trµo gi¶i phãng d©n téc vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ theo khuynh híng c¸ch m¹ng v« s¶n, dÉn ®Õn sù ra ®êi c¸c tæ chøc céng s¶n ë ViÖt Nam h×nh thµnh nªn §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. 3. Sù ra ®êi cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam Chñ nghÜa M¸c-Lªnin, tµi liÖu tuyªn truyÒn cña NguyÔn AÝ Quèc ®îc giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n ViÖt Nam ®ãn nhËn nh “ngêi ®i ®êng ®ang kh¸t mµ cß níc uèng, ®ang ®ãi mµ cã c¬m ¨n”. Nã l«i cuèn nh÷ng ngêi yªu níc ViÖt Nam ®i theo con ®êng c¸ch m¹ng v« s¶n, lµm dÊy lªn phong cao trµo ®Êu tranh m¹nh mÏ, s«i næi kh¾p c¶ níc, trong ®ã giai cÊp c«ng nh©n trë thµnh mét lùc lîng chÝnh trÞ ®éc lËp. Phong trµo ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nhiÒu tÇng líp nh©n d©n ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ý thøc gi¸c ngé chÝnh trÞ cña c«ng nh©n ng¸y cµng cao. Nh÷ng nhãm céng s¶n bÝ mËt ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn trong c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp ë c¸c thµnh phè lín ®ßi hái ph¶i cã tæ chøc §¶ng chÝnh trÞ l·nh ®¹o. ChØ trong mét thêi gian ng¾n ë ViÖt Nam ®· cã ba tæ chøc céng s¶n ®îc tuyªn bè thµnh lËp: ë Nam Kú lµ An Nam Céng s¶n §¶ng, ë B¾c Kú lµ §«ng D¬ng Céng s¶n §¶ng, ë Trung Kú lµ §«ng D¬ng Céng s¶n Liªn ®oµn. Ngay tõ khi thµnh lËp, gi÷a c¸c tæ chøc ®ã ®· x¶y ra xÝch mÝch, bëi v×, mçi tæ chøc ®Òu cã ý muèn ®ãng vai trß §¶ng Céng s¶n duy nhÊt ë trong víc. Nh÷ng cuéc xung ®ét nghiªm träng gi÷a hai tæ chøc §¶ng ë B¾c Kú vµ Nam Kú ®· x¶y ra. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c tæ chøc §¶ng kh«ng b×nh thêng l¹i kh«ng cã mét c¬ng lÜnh hµnh ®éng thèng nhÊt lµm c¸c §¶ng mÊt hÕt tÝnh chiÕn ®Êu vµ kh«ng thÓ ho¹t ®éng cã kÕt qu¶ trong quÇn chóng. V× vËy yªu cÇu bøc thiÕt cña C¸ch m¹ng lµ cÇn cã mét §¶ng duy nhÊt l·nh ®¹o. NguyÔn ¸i Quèc, ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng lçi l¹c cña d©n téc ViÖt Nam, ngêi duy nhÊt 11
cã ®ñ n¨ng lùc vµ uy tÝn ®¸p øng yªu cÇu ®ã cña lÞch sö: thèng nhÊt c¸c tæ chøc Céng s¶n thµnh §¶ng Céng s¶n duy nhÊt ë ViÖt Nam. Héi nghÞ hîp nhÊt ba tæ chøc Céng s¶n häp t¹i Cöu Long (H¬ng C¶ng, Trung Quèc) tõ ngµy 3 ®Õn 7 th¸ng 2 n¨m 1930 ®· nhÊt trÝ thµnh lËp §¶ng duy nhÊt , lÊy tªn lµ §¶ng Céng s¶n VÖt Nam. C¸c ®¹i biÓu t¸n thµnh ch¸nh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t, ch¬ng tr×nh tãm t¾t, §iÒu lÖ tãm t¾t cña §¶ng, §iÒu lÖ tãm t¾t cña c¸c héi quÇn chóng, v¹ch kÕ ho¹ch thµnh lËp Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng l©m thêi… ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, S¸ch lîc v¾n t¾t do NguyÔn ¸i Quèc so¹n th¶o lµ c¬ng lÜnh c¸ch m¹ng ®Çu tiªn cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ®ã lµ mét c¬ng lÜnh c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ®óng ®¾n vµ s¸ng t¹o, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i míi, nhuÉn nhuyÔn vÒ quan ®iÓm giai cÊp, thÊm ®îm tinh thÇn d©n téc. §éc lËp tù do g¾n liÒn víi ®Þnh híng tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lµ t tëng cèt lâi cña c¬ng lÜnh nµy. §¶ng lÊy lý tëng chñ nghÜa M¸c- Lª-nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh lµm nÒn t¶ng, lµm kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng. ViÖc thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®¸nh dÊu bíc ngoÆt lên trong lÞch sö c¸ch m¹ng ViÖt Nam vµ ®ã lµ mét kÕt qu¶ tÊt yÕu kh¸ch quan cña cuéc ®Êu tranh d©n téc vµ gi¶i phãng giai cÊp. §¶ng lµ s¶n phÈm cña sù kÕt hîp lý luËn M¸c-Lªnin víi phong trµo c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n, cña nh©n d©n lao ®éng. Sù ra ®êi cña §¶ng “chøng tá r»ng giai cÊp v« s¶n níc ta ®· trëng thµnh, ®ñ søc l·nh ®¹o c¸ch m¹ng”. Sù ra ®êi cña §¶ng g¾n liÒn víi tªn tuæi cña NguyÔn ¸i Quèc � Hå ChÝ Minh � ngêi s¸ng lËp, l·nh ®¹o vµ rÌn luyÖn §¶ng ta. KÕt luËn Sù ra ®êi cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lµ mét yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña phong trµo C¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc vµ thèng nhÊt ®Êt níc. Víi ®êng lèi C¸ch m¹ng ®óng ®¾n, §¶ng ®· cïng nh©n d©n x©y dùng nªn mét lîng c¸ch m¹ng to lín vµ réng kh¾p ®Êu tranh chèng thùc d©n Ph¸p vµ bän phong kiÕn tay sai v× sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc. §¶ng ®· l·nh ®¹o nh©n d© c¶ níc dÊy lªn cao trµo c¸ch m¹ng 1930- 1931 mµ ®Øng cao lµ X« ViÕt NghÖ TÜnh, cao trµo ®Êu trang chÝnh trÞ 1936- 1939...Víi khÝ thÕ c¸ch m¹ng, n¾m ch¾c thêi c¬ lÞch sö, víi mét nghÖ thuËt l·nh ®¹o vµ tæng khëi nghÜa tµi t×nh, §¶ng ta ®· l·nh ®¹o cuéc Tæng khëi nghÜa Th¸ng T¸m n¨m 1945 thµnh c«ng trän vÑn, khai sinh ra níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, nhµ níc cña d©n, do d©n vµ v× d©n. 12
Qóa tr×nh thùc tÕ lÞch sö ®· chøng minh r»ng: Lùa chän con ®êng c¸ch m¹ng v« s¶n, ®i lªn x©y dùng chñ nghÜa x· héi díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n lµ mét sù lùa chän hoµn toµn ®óng ®¾n, s¸ng suèt cña C¸ch m¹ng ViÖt Nam, mµ ngêi tiªn phong lµ NguyÔn ¸i Quèc- Hå ChÝ Minh- vÞ l·nh tô thiªn tµi cña d©n téc ViÖt Nam, ngêi thÇy vÜ ®¹i cña §¶ng. Hå ChÝ Minh lµ tÊm g¬ng s¸ng ngêi cña mét chiÕn sÜ Céng s¶n trän ®êi v× níc, v× d©n, lµ biÓu tîng cña khÝ ph¸ch anh hïng, ý chÝ ®éc lËp tù cêng, kiªn tr× lý tëng, s¸ng t¹o vµ quyÕt th¾ng. Tµi liÖu tham kh¶o 1. §ång chÝ Hå ChÝ Minh � Ðp-Ghª-Nhi Ca-bª-lÐp 2. Nhµ xuÊt b¶n thanh niªn Hµ Néi � 1985 3. Gi¸o tr×nh “ LÞch Sö §¶ng céng s¶n ViÖt Nam “ � Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc 4. Tµi liÖu häc tËp chÝnh trÞ � nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc Gia Môc lôc Lêi nãi ®Çu 3 PhÇn I: Kh¸i qu¸t vÒ x· héi ViÖt Nam tríc khi §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi.............................. ...............4 1. T×nh h×nh chÝnh trÞ............................................................................4 2. T×nh h×nh kinh tÕ .............................................................................5 3. T×nh h×nh v¨n ho¸ x· héi ..............................................................5 PhÇn II: Phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ta tríc khi §¶ng ....7 1. Phong trµo CÇn V¬ng ..................................................................7 2. Phong trµo d©n täc � d©n chñ cña tÇng líp sÜ phu yªu níc ..........8 2.1 Sù chuyÓn biÕn cña x· héi ViÖt Nam . Nh÷ng ¶nh hëng cña t¸c ®éng bªn ngoµi .............8 2.2 Trµo lu d©n téc chñ nghÜa .....................................................8 2.3 Phong trµo ®Êu tranh cña quÇn chóng c«ng n«ng bi...........9 PhÇn III: Qu¸ tr×nh thµnh lËp §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ..................10 1. NguyÒn ¸i Quèc ra ®i t×m ®êng cøu níc .................................10 13
2. Con “®êng c¸ch mÖnh” NguyÔn ¸i Quèc ...........................12 3. Sù ra ®êi cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ................................13 PhÇn IV: KÕt luËn .................................15 Tµi liÖu tham kh¶o..................................................................16 14