Ti u lu n Th tr ng y u t s n xu tể ậ ị ườ ế ố ả ấ Văn Công Vũ
M C L CỤ Ụ
M ĐUỞ Ầ
Th tr ng tài chính là m t trong s nh ng b ph n quan tr ng nh t c aị ườ ộ ố ữ ộ ậ ọ ấ ủ
n n kinh t . T i đây, dòng ti n liên t c chuy n d i, gây ra bi n đng gi a cácề ế ạ ề ụ ể ờ ế ộ ữ
công c tài chính và thanh toán. S t n t i c aụ ự ồ ạ ủ th tr ng tài chínhị ườ là y u t t tế ố ấ
y u c a th tr ng. V b n ch t, khi trao đi hàng hóa xu t hi n, dòng ti n xu tế ủ ị ườ ề ả ấ ổ ấ ệ ề ấ
hi n song hành nh s t n t i mâu thu n và b tr l n nhau gi a nhu c u vệ ờ ự ồ ạ ẫ ổ ợ ẫ ữ ầ ề
v n và kh năng v v n. Cu i cùng, khi n n kinh t th tr ng hình thành - t tố ả ề ố ố ề ế ị ườ ấ
y u sinh raế th tr ng tài chínhị ườ .
Trong quá trình phát tri n kinh t xã h i Vi t Nam, nhu c u v v n luônể ế ộ ở ệ ầ ề ố
là v n đ quan tr ng đc u tiên hàng đu tr c khi b t đu vào m t năm tàiấ ề ọ ượ ư ầ ướ ắ ầ ộ
khóa m i. Đ c p đn v n đ này đ th y r ng vi c hình thành m t th tr ngớ ề ậ ế ấ ề ể ấ ằ ệ ộ ị ườ
v n cho phát tri n kinh t xã h i là vô cùng quan tr ng. Cho nên, vi c tìm hi uố ể ế ộ ọ ệ ể
th tr ng v n hay th tr ng tài chính là gì và có vai trò to l n nh th nào điị ườ ố ị ườ ớ ư ế ố
v i n n kinh t Vi t Nam hi n nay là đi u h t s c c n thi t. Trong ph m viớ ề ế ệ ệ ề ế ứ ầ ế ạ
môn h c ọTh tr ng y u t s n xu tị ườ ế ố ả ấ , h c viên th c hi n đ tài ti u lu n ọ ự ệ ề ể ậ “Vai
1
Ti u lu n Th tr ng y u t s n xu tể ậ ị ườ ế ố ả ấ Văn Công Vũ
trò c a th tr ng tài chính. Ý nghĩa và đnh h ng v n d ng”ủ ị ườ ị ướ ậ ụ có ý nghĩa lý
lu n và th c ti n quan tr ng.ậ ự ễ ọ
Th c hi n ti u lu n, h c viên gi i h n đi t ng nghiên c u là th tr ngự ệ ể ậ ọ ớ ạ ố ượ ứ ị ườ
tài chính và đnh h ng v n d ng Vi t Nam. M c tiêu nghiên c u là phân tíchị ướ ậ ụ ở ệ ụ ứ
vai trò c a th tr ng tài chính, t đó rút ra ý nghĩa và đnh h ng v n d ng choủ ị ườ ừ ị ướ ậ ụ
Vi t Nam. Đ th c hi n đ tài nghiên c u, h c viên ch y u s d ng cácệ ể ự ệ ề ứ ọ ủ ế ử ụ
ph ng pháp nghiên c u thu c khoa h c chuyên ngành kinh t chính tr nh :ươ ứ ộ ọ ế ị ư
ph ng pháp tr u t ng hóa khoa h c, ph ng pháp logic k t h p l ch s ,ươ ừ ượ ọ ươ ế ợ ị ử
ph ng pháp phân tích, t ng h p và m t s ph ng pháp khác nh th ng kê, soươ ổ ợ ộ ố ươ ư ố
sánh…
PH N N I DUNGẦ Ộ
I. T NG QUAN V TH TR NG TÀI CHÍNHỔ Ề Ị ƯỜ
1. Khái ni mệ th tr ng tài chính ị ườ
Th tr ng tài chính là n i di n ra các ho t đng trao đi, mua bán quy nị ườ ơ ễ ạ ộ ổ ề
s d ng các ngu n ử ụ ồ v n ng n h n ho c dài h n thông qua nh ng ph ng th cố ắ ạ ặ ạ ữ ươ ứ
giao d ch và nh ng công c tài chính đc tr ng nh t đnh.ị ữ ụ ặ ư ấ ị Th tr ng tài chính làị ườ
t ng hòa các quan h cung c u v v n trong n n kinh t .ổ ệ ầ ề ố ề ế
2. C s hình thành th tr ng tài chínhơ ở ị ườ
Th tr ng tài chính là s n ph m t t y u c a n n kinh t th tr ngị ườ ả ẩ ấ ế ủ ề ế ị ườ .
2
Ti u lu n Th tr ng y u t s n xu tể ậ ị ườ ế ố ả ấ Văn Công Vũ
S xu t hi n và t n t i c a th tr ng xu t phát t yêu c u khách quan c aự ấ ệ ồ ạ ủ ị ườ ấ ừ ầ ủ
vi c gi i quy t m u thuệ ả ế ẫ ẫn gi a nhu c u và kh năng cung ng v n l n trongữ ầ ả ứ ố ớ
n n kinh t phát tri nề ế ể
Khi kinh t hàng hóa phát tri n, nhi u hình th c huy đng v n m i linhế ể ề ứ ộ ố ớ
ho t h n n y sinh và phát tri n, góp ph n t t h n vào vi c gi i quy t cân điạ ơ ả ể ầ ố ơ ệ ả ế ố
gi a cung và c u v các ngu n l c tài chính trong xã h i, làm xu t hi n các côngữ ầ ề ồ ự ộ ấ ệ
c huy đng v n nh trái phi u, c phi u c a các doanh nghi p, trái phi u c aụ ộ ố ư ế ổ ế ủ ệ ế ủ
chính ph . Đó là nh ng lo i gi y t có giá tr , g i chung là các lo i ch ng khoán.ủ ữ ạ ấ ờ ị ọ ạ ứ
T đó xu t hi n nhu c u mua bán, chuy n nh ng gi a các ch s h uừ ấ ệ ầ ể ượ ữ ủ ở ữ
khác nhau các lo i ch ng khoánạ ứ => Xu t hi n th tr ng đ cân đi cung c u vấ ệ ị ườ ể ố ầ ề
v n trong n n kinh t là th tr ng tài chính. ố ề ế ị ườ
=> C s khách quan cho s ra đi c a th tr ng tài chính là s gi i quy tơ ở ự ờ ủ ị ườ ự ả ế
m u thu n gi a cung và c u v v n trong n n kinh t thông qua các công c tàiẫ ẫ ữ ầ ề ố ề ế ụ
chính đc bi t là các lo i ch ng khoán, làm n y sinh nhu c u mua bán, chuy nặ ệ ạ ứ ả ầ ể
nh ng ch ng khoán gi a các ch th khác nhau trong n n kinh t . ượ ứ ữ ủ ể ề ế
=> Chính s phát tri n c a n n kinh t hàng hóa và ti n t mà đnh caoự ể ủ ề ế ề ệ ỉ
c a nó là kinh t th tr ng làm n y sinh m t lo i th tr ng m i là th tr ngủ ế ị ườ ả ộ ạ ị ườ ớ ị ườ
tài chính
3. Đi u ki n hình thành th tr ng tài chínhề ệ ị ườ
Th nh t,ứ ấ n n kinh t hàng hóa phát tri n, ti n t n đnh, v i m c đ l mề ế ể ề ệ ổ ị ớ ứ ộ ạ
phát có th ki m soát đc; ể ể ượ
Th hai,ứ các công c c a th tr ng tài chính ph i đa d ng t o ra cácụ ủ ị ườ ả ạ ạ
ph ng ti n chuy n giao quy n s d ng các ngu n tài chính; ươ ệ ể ề ử ụ ồ
Th ba,ứ hình thành và phát tri n h th ng các trung gian tài chính; ể ệ ố
3
Ti u lu n Th tr ng y u t s n xu tể ậ ị ườ ế ố ả ấ Văn Công Vũ
Th t ,ứ ư xây d ng, hoàn thi n h th ng pháp lu t và t ch c qu n lý nhàự ệ ệ ố ậ ổ ứ ả
n c đ giám sát s ho t đng c a th tr ng tài chính; ướ ể ự ạ ộ ủ ị ườ
Th năm,ứ t o c s v t ch t k thu t và h th ng thông tin kinh t Ph iạ ơ ở ậ ấ ỹ ậ ệ ố ế ả
ph c v cho ho t đng c a th tr ng tài chính; ụ ụ ạ ộ ủ ị ườ
Th sáu,ứ c n có đi ngũ các nhà kinh doanh, các nhà qu n lý am hi u thầ ộ ả ể ị
tr ng tài chính và ph i có đông đo các nhà đu t có ki n th c, dám m oườ ả ả ầ ư ế ứ ạ
hi m tr c nh ng r i ro có th x y ra.ể ướ ữ ủ ể ả
4. Các ch th trên th tr ng tài chínhủ ể ị ườ
Các ch th trên th tr ng tài chính bao g m các ch th chính nh sau:ủ ể ị ườ ồ ủ ể ư
-H gia đình, cá nhâộn
- Doanh nghi pệ
- Các trung gian tài chính
- Chính phủ
- Ngân hàng trung ngươ
Đi tố ư ng:ợ quy n s d ng các ngu n tài chínhề ử ụ ồ
Th c ch t quan h giao d ch trên th trự ấ ệ ị ị ư ng tài chính các quy n s d ng cácờ ề ử ụ
ngu n tài chính bi u hi n ra bên ngoài là vi c mua, bán các gi y t có giá- cácồ ể ệ ệ ấ ờ
ch ng khoánứ
5. Giá c quy n s d ng ngu n tài chínhả ề ử ụ ồ
Giá c c a quy n s d ng ngu n tài chính đc bi u hi n là s l i t c màả ủ ề ử ụ ồ ượ ể ệ ố ợ ứ
ng i mua quy n s d ng ngu n tài chính tr cho ng i bán quy n s d ngườ ề ử ụ ồ ả ườ ề ử ụ
ngu n tài chính. Tùy thu c vào hình th c mua bán c th , giá c c a quy n sồ ộ ứ ụ ể ả ủ ề ử
d ng ngu n tài chính có th đc xác đnh tr c nh l i t c ti n vay, l i t cụ ồ ể ượ ị ướ ư ợ ứ ề ợ ứ
4
Ti u lu n Th tr ng y u t s n xu tể ậ ị ườ ế ố ả ấ Văn Công Vũ
trái phi u, ho c giá c ch a đc xác đnh tr c nh l i t c c ph n mà ng iế ặ ả ư ượ ị ướ ư ợ ứ ổ ầ ườ
mua c phi u thông th ng thu đc.ổ ế ườ ượ
6. Công c c a th tr ng tài chínhụ ủ ị ườ
Đ chuy n giao quy n s d ng các ngu n tài chính, các công c ch y uể ể ề ử ụ ồ ụ ủ ế
đc s d ng trên th tr ng tài chính là các lo i ch ng khoán. Ch ng khoán làượ ử ụ ị ườ ạ ứ ứ
ch ng t d i d ng gi y t ho c ghi trên h th ng thi t b đi n t xác nh n cácứ ừ ướ ạ ấ ờ ặ ệ ố ế ị ệ ử ậ
quy n h p pháp c a ng i s h u ch ng t đó đi v i ng i phát hành; ho cề ợ ủ ườ ở ữ ứ ừ ố ớ ườ ặ
ch ng khoán là ch ng ch ho c bút toán ghi s , xác nh n các quy n và l i íchứ ứ ỉ ặ ổ ậ ề ợ
h p pháp c a ng i s h u ch ng t đó đi v i ng i phát hành.ợ ủ ườ ở ữ ứ ừ ố ớ ườ
Ch ng khoán có nhi u lo i khác nhau; có th phân lo i ch ng khoán d aứ ề ạ ể ạ ứ ự
theo các tiêu th c khác nhau: ứ
•Căn c vào k h n huy đng: ứ ỳ ạ ộ
- Ch ng khoán ng n h n, có th i h n d i 1 năm; ứ ắ ạ ờ ạ ướ
-Ch ng khoán trung và dài h n. Trung h n t 1 đn 5 năm, dài h n là trên 5ứ ạ ạ ừ ế ạ
năm
•Căn c vào ch th phát hành: ứ ủ ể
-Ch ng khoán ứnhà nưc ớvà đa ph ng; ị ươ
- Ch ng khoán c a các ngân hàng và t ch c tín d ng; ứ ủ ổ ứ ụ
Ch ng khoán doanh nghi p.ứ ệ
•Căn c vào l i t c: ứ ợ ứ
- Ch ng khoán có l i t c n đnh; ứ ợ ứ ổ ị
- Ch ng khoán có l i t c không n đnh. ứ ợ ứ ổ ị
• Căn c vào tiêu chu n pháp lý: ứ ẩ
5