Trêng §¹i häc KTQD TiÓu l u Ën Tr iÕt
LỜI MỞ ĐẦU
KỂ TỪ SAU CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ LẦN THỨ
BA (1913 – 1950), SỰ PHÁT TRIỂN NHANH CHÓNG CỦA KHOA HỌC CÔNG
NGHỆ ĐÃ THÚC ĐẨY SỰ PHÁT TRIỂN NHANH CHÓNG CỦA LỰC LƯỢNG
SẢN XUẤT VƯỢT RA KHỎI PHẠM VI BIÊN GIỚI QUỐC GIA, MỞ RỘNG
TRÊN PHẠM VI TOÀN THẾ GIỚI THEO CẢ CHIỀU RỘNG VÀ CHIỀU SÂU.
DO ĐÓ, TẤT CẢ CÁC QUỐC GIA KHÔNG PHÂN BIỆT TRÌNH ĐỘ ĐÃ VÀ
ĐANG HÌNH THÀNH MỐI QUAN HỆ GẮN BÓ LẪN NHAU. ĐƯỜNG BIÊN
GIỚI QUỐC GIA VÀ KHOẢNG CÁCH ĐỊA LÝ TRỞ NÊN MỜ NHẠT, CÁC TỔ
CHỨC KINH TẾ KHU VỰC VÀ TOÀN CẦU NỐI TIẾP NHAU RA ĐỜI. SỰ RA
ĐỜI CỦA CÁC TỔ CHỨC LỚN NHƯ WTO, APEC, NAFTA VÀ GẦN ĐÂY LÀ
SỰ RA ĐỜI CỦA CÁC KHU VỰC ĐỒNG TIỀN CHUNG EURO ĐÃ LÀ VÍ DỤ
ĐIỂN HÌNH TRONG THIÊN NIÊN KỈ MỚI NÀY, CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG
NGHỆ TIẾP TỤC ĐI SÂU, MỞ RỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ TIN HỌC SẼ
LÀ ĐỘNG LỰC CHÍNH THÚC ĐẨY HƠN NỮA QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP KINH
TẾ, TOÀN CẦU HOÁ.
TRƯỚC BỐI CẢNH TOÀN CẦU NHƯ VẬY, CÔNG CUỘC PHÁT TRIỂN
KINH TẾ CỦA NƯỚC TA KHÔNG THỂ ĐỨNG NGOÀI XU THẾ TOÀN CẦU
HOÁ. NHẬN THẤY ĐƯỢC TÌNH HÌNH KINH TẾ CỦA ĐẤT NƯỚC ĐANG
GẶP KHÓ KHĂN, THÁNG 12/1986 ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC QUYẾT ĐỊNH
CHUYỂN ĐỔI NỀN KINH TẾ TỪ TẬP TRUNG QUAN LIÊU BAO CẤP SANG
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. TRONG
CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ, VẤN ĐỀ HỘI NHẬP NỀN KINH TẾ THẾ
GIỚI, TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC KINH TẾ CÁC NƯỚC VÀ CÁC TỔ CHỨC
QUỐC TẾ ĐANG LÀ VẤN ĐỀ ĐƯỢC QUAN TÂM. VỚI PHƯƠNG CHÂM “ĐA
DẠNG HOÁ, ĐA PHƯƠNG HOÁ QUAN HỆ” VÀ “LÀ BẠN CỦA TẤT CẢ CÁC
Trêng §¹i häc KTQD TiÓu l u Ën Tr iÕt
NƯỚC TRONG CỘNG ĐỒNG THẾ GIỚI PHẤN ĐẤU VÌ HÒA BÌNH, ĐỘC LẬP
VÀ PHÁT TRIỂN”. VIỆT NAM ĐÃ THIẾT LẬP QUAN HỆ NGOẠI GIAO VỚI
HƠN 160 NƯỚC VÀ HẦU HẾT CÁC TỔ CHỨC QUỐC TẾ VÀ KHU VỰC
QUAN TRỌNG. VỚI VIỆC GIA NHẬP PECC (01/1995), ASEAN (07/1995), KÝ
KẾT HIỆP ĐỊNH CHUNG VỀ HỢP TÁC KINH TẾ VỚI EU (7/1995), THAM GIA
APEC (11/1998), VÀ ĐANG CHUẨN BỊ TÍCH CỰC CHO CÁC CUỘC ĐÀM
PHÁN GIA NHẬP TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI (WTO). VIỆT NAM
TỪNG BƯỚC VỮNG CHẮC HỘI NHẬP SÂU RỘNG VÀO NỀN KINH TẾ KHU
VỰC VÀ THẾ GIỚI. NGÀY 27/11/2001, BỘ CHÍNH TRỊ ĐÃ RA NGHỊ QUYẾT
VỀ HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ NHẰM CỤ THỂ HOÁ MỘT CHỦ TRƯƠNG
LỚN ĐƯỢC NÊU RA TẠI ĐẠI HỘI LẦN THỨ IX CỦA ĐẢNG LÀ: “CHỦ ĐỘNG
HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ VÀ KHU VỰC THEO TINH THẦN PHÁT HUY
TỐI ĐA NỘI LỰC, NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỢP TÁC QUỐC TẾ, BẢO ĐẢM
ĐỘC LẬP TỰ CHỦ VÀ ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA, BẢO VỆ LỢI ÍCH
DÂN TỘC, GIỮ VỮNG BẢN SẮC VĂN HOÁ DÂN TỘC, BẢO VỆ MÔI
TRƯỜNG”.
NHỮNG VẤN ĐỀ NÊU TRÊN LÀ NHỮNG VẤN ĐỀ MÀ EM RẤT TÂM
HUYẾT, RẤT QUAN TÂM VÀ ĐÓ CŨNG LÀ LÍ DO, LÀ SỰ THÔI THÚC EM
CHỌN ĐỀ TÀI: “VIỆT NAM TRONG XU THẾ HỘI NHẬP VÀ PHÁT TRIỂN
DƯỚI CON MẮT TRIẾT HỌC”.
VÀ EM HI VỌNG ĐỀ TÀI NÀY SẼ GIẢI ĐÁP ĐƯỢC PHẦN NÀO THẮC
MẮC VỀ VẤN ĐỀ HỘI NHẬP VÀ TOÀN CẦU HOÁ Ở NƯỚC TA HIỆN NAY.
Trêng §¹i häc KTQD TiÓu l u Ën Tr iÕt
PHẦN 1
CƠ SỞ CỦA ĐỀ TÀI
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. LÝ LUẬN TRIẾT HỌC
PHÉP BIỆN CHỨNG ĐÃ KHẲNG ĐỊNH: CÁC SỰ VẬT, CÁC HIỆN
TƯỢNG, CÁC QUÁ TRÌNH KHÁC NHAU CỦA THẾ GIỚI CÓ MỐI LIÊN HỆ
QUA LẠI, TÁC ĐỘNG, ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU, VÀ CŨNG ĐỒNG THỜI
KHẲNG ĐỊNH TÍNH THỐNG NHẤT VẬT CHẤT CỦA THẾ GIỚI LÀ CƠ SỞ
CỦA CÁC MỐI LIÊN HỆ ĐÓ.
CÁC SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG TẠO THÀNH THẾ GIỚI, DÙ CÓ ĐA
DẠNG, PHONG PHÚ, CÓ KHÁC NHAU BAO NHIÊU, SONG CHÚNG ĐỀU CHỈ
LÀ NHỮNG DẠNG KHÁC NHAU CỦA MỘT THẾ GIỚI DUY NHẤT, THỐNG
NHẤT – THẾ GIỚI VẬT CHẤT. NHỜ CÓ TÍNH THỐNG NHẤT ĐÓ, CHÚNG
KHÔNG THỂ TỒN TẠI BIỆT LẬP, TÁCH RỜI NHAU, MÀ TỒN TẠI TRONG
SỰ TÁC ĐỘNG QUA LẠI, CHUYỂN HOÁ LẪN NHAU THEO NHỮNG QUAN
HỆ XÁC ĐỊNH. CHÍNH TRÊN CƠ SỞ ĐÓ, TRIẾT HỌC DUY VẬT BIỆN
CHỨNG KHẲNG ĐỊNH RẰNG, MỐI LIÊN HỆ LÀ PHẠM TRÙ TRIẾT HỌC
DÙNG ĐỂ CHỈ SỰ QUY ĐỊNH, SỰ CHUYỂN HOÁ LẪN NHAU GIỮA CÁC SỰ
VẬT, HIỆN TƯỢNG HAY GIỮA CÁC MẶT CỦA MỘT SỰ VẬT, CỦA MỘT
HIỆN TƯỢNG TRONG THẾ GIỚI. DO ĐÓ MỌI MỐI LIÊN HỆ ĐỀU MANG
TÍNH KHÁCH QUAN, LÀ VỐN CÓ CỦA MỌI SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG.
MỐI LIÊN HỆ KHÔNG CHỈ MANG TÍNH KHÁCH QUAN, MÀ CÒN
MANG TÍNH PHỔ BIẾN. BỞI LẼ, BẤT CỨ SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG NÀO
CŨNG LIÊN HỆ VỚI SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG KHÁC. KHÔNG CÓ SỰ VẬT
HIỆN TƯỢNG NÀO NẰM NGOÀI MỐI LIÊN HỆ. TRONG THỜI ĐẠI NGÀY
NAY KHÔNG MỘT QUỐC GIA NÀO KHÔNG CÓ QUAN HỆ, KHÔNG CÓ
LIÊN HỆ VỚI CÁC QUỐC GIA KHÁC VỀ MỌI MẶT CỦA ĐỜI SỐNG XÃ HỘI.
Trêng §¹i häc KTQD TiÓu l u Ën Tr iÕt
CHÍNH VÌ THẾ MÀ HIỆN NAY TRÊN THẾ GIỚI ĐÃ VÀ ĐANG XUẤT HIỆN
XU HƯỚNG TOÀN CẦU HOÁ, KHU VỰC HOÁ MỌI MẶT CỦA ĐỜI SỐNG XÃ
HỘI. NHIỀU VẤN ĐỀ ĐÃ VÀ ĐANG TRỞ THÀNH VẤN ĐỀ TOÀN CẦU NHƯ :
ĐÓI NGHÈO, BỆNH HIỂM NGHÈO, MÔI TRƯỜNG SINH THÁI, DÂN SỐ VÀ
KẾ HOẠCH HOÁ GIA ĐÌNH, CHIẾN TRANH VÀ HOÀ BÌNH…NGOÀI RA,
MỐI LIÊN HỆ ĐƯỢC BIỂU HIỆN DƯỚI NHỮNG HÌNH THỨC RIÊNG BIỆT,
CỤ THỂ THEO ĐIỀU KIỆN NHẤT ĐỊNH SONG, DÙ DƯỚI HÌNH THỨC NÀO,
CHÚNG CŨNG CHỈ LÀ BIỂU HIỆN CỦA MỐI LIÊN HỆ PHỔ BIẾN NHẤT,
CHUNG NHẤT.
MẶT KHÁC, MỐI LIÊN HỆ LÀ PHẠM TRÙ TRIẾT HỌC DÙNG ĐỂ CHỈ
SỰ QUY ĐỊNH, SỰ TÁC ĐỘNG QUA LẠI, SỰ CHUYỂN HOÁ LẪN NHAU
GIỮA CÁC SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG HOẶC GIỮA CÁC MẶT CỦA SỰ VẬT
HIỆN TƯỢNG, MÀ SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG LUÔN TỒN TẠI VÀ VẬN ĐỘNG
KHÔNG NGỪNG THEO NHIỀU CÁCH THỨC KHÁC NHAU. DO ĐÓ MÀ MỐI
LIÊN HỆ CÒN MANG TÍNH ĐA DẠNG. VÀ TRONG MỖI SỰ VẬT HIỆN
TƯỢNG CÓ THỂ BAO GỒM RẤT NHIỀU LOẠI MỐI LIÊN HỆ, CHỨ KHÔNG
PHẢI CHỈ CÓ MỘT CẶP MỐI LIÊN HỆ XÁC ĐỊNH.
2. HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ LÀ MỘT TẤT YẾU KHÁCH QUAN
CỦA CÁC NƯỚC TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
“TOÀN CẦU HOÁ” LÀ MỘT XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN TẤT YẾU CỦA
LỊCH SỬ NHÂN LOẠI, MÀ TRƯỚC HẾT LÀ TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ
QUỐC TẾ ĐANG DIỄN RA SÔI ĐỘNG. CÁCH ĐÂY HƠN 150 NĂM, CÁC MÁC
ĐÃ DỰ BÁO XU HƯỚNG NÀY VÀ NGÀY NAY ĐÃ TRỞ THÀNH HIỆN
THỰC. THEO ÔNG, TOÀN CẦU HOÁ KINH TẾ LÀ MỘT XU THẾ MỚI CỦA
QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, PHẢN ÁNH TRÌNH ĐỘ
PHÁT TRIỂN CAO CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT XÃ HỘI MÀ Ở ĐÓ, PHÂN
Trêng §¹i häc KTQD TiÓu l u Ën Tr iÕt
CÔNG LAO ĐỘNG QUỐC TẾ VÀ QUỐC TẾ HOÁ SẢN XUẤT TRỞ THÀNH
PHỔ BIẾN.
TRONG LỊCH SỬ, TRƯỚC KHI PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT TBCN RA
ĐỜI, DO TRÌNH ĐỘ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT THẤP KÉM, GIAO THÔNG
CHƯA PHÁT TRIỂN, VIỆC SẢN XUẤT VÀ TRAO ĐỔI HÀNG HOÁ CÒN BỊ
GIỚI HẠN TRONG CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT QUY MÔ NHỎ, NĂNG SUẤT
THẤP NÊN CHƯA CÓ THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI THEO NGHĨA HIỆN ĐẠI. TỪ
KHI PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT TBCN RA ĐỜI, ĐẶC BIỆT LÀ TỪ KHI DIỄN
RA CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP, ĐỜI SỐNG KINH TẾ CÁC NƯỚC CÓ
SỰ THAY ĐỔI CĂN BẢN. TÌNH TRẠNG TỰ CẤP, TỰ TÚC VÀ BẾ QUAN TOẢ
CẢNG CỦA CÁC ĐỊA PHƯƠNG, CÁC DÂN TỘC TRƯỚC KIA ĐƯỢC THAY
THẾ BẰNG SỰ SẢN XUẤT VÀ TIÊU DÙNG MANG TÍNH QUỐC TẾ. TUY
NHIÊN, CHO ĐẾN TRƯỚC THẾ CHIẾN THỨ 2, HÌNH THỨC QUỐC TẾ HÓA
CHỦ YẾU VẪN LÀ PHÂN CÔNG ÁP ĐẶT TRỰC TIẾP, TỨC LÀ CÁC NƯỚC
PHÁT TRIỂN ÁP DỤNG CHIẾN TRANH XÂM LƯỢC VÀ BẠO LỰC ĐỂ
THỐNG TRỊ CÁC NƯỚC LẠC HẬU, BÓC LỘT, VƠ VÉT TÀI NGUYÊN VÀ
TIÊU THỤ HÀNG HOÁ. TRONG ĐÓ, MỖI NƯỚC ĐẾ QUỐC CÓ MỘT HỆ
THỐNG THUỘC ĐỊA RIÊNG, PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG VÀ QUỐC TẾ HOÁ
CÒN MANG TÍNH CHẤT CÁT CỨ, LÀM CHO CÁC NƯỚC LẠC HẬU KHÔNG
THOÁT KHỎI TÌNH TRẠNG KHÓ KHĂN TRÌ TRỆ.
TỪ SAU THẾ CHIẾN 2, DO TÁC ĐỘNG MẠNH MẼ CỦA CÁCH MẠNG
KHOA HỌC – KỸ THUẬT, LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VÀ PHÂN CÔNG LAO
ĐỘNG XÃ HỘI PHÁT TRIỂN HẾT SỨC NHANH CHÓNG. THÊM VÀO ĐÓ LÀ
THẮNG LỢI CỦA PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC, LÀM CHO HỆ
THỐNG PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG QUỐC TẾ THEO LỐI ÁP ĐẶT TRỰC TIẾP
PHẢI SỤP ĐỔ VÀ THAY THẾ BẰNG HỆ THỐNG PHÂN CÔNG MỚI GỌI LÀ
TOÀN CẦU HOÁ KINH TẾ. TOÀN CẦU HOÁ KINH TẾ LÀ QUÁ TRÌNH PHÁT