B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO B Y T
TRƯỜNG ĐẠI HC Y HÀ NI
======
TRN TH THU HƯƠNG
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CN LÂM
SÀNG VÀ XÁC ĐNH MI LIÊN QUAN CA MT
S ĐIỂM ĐA HÌNH GEN AGT VỚI BNH THN
ĐÁI THÁO ĐƯNG
Chuyên ngành : Ni thn Tiết niu
: 9720107
TÓM TT LUN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NI - 2023
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TI
TRƯỜNG ĐẠI HC Y HÀ NI
Người hướng dn khoa hc:
PGS.TS. Đặng Th Vit Hà
Phn bin 1: GS.TS. Nông Văn Hải
Phn bin 2: PGS.TS. Lê Vit Thng
Phn bin 3: PGS.TS. Đinh Thị Kim Dung
Luận án được bo v trưc Hội đồng chm lun án tiến cấp
Trường t chc tại Trường Đại Hc Y Hà Ni
Vào hi gi , ngày tháng năm 2023.
Có th tìm hiu lun án ti:
- Thư viện Quc gia
- Thư viện trường Đi Hc Y Hà Ni.
DANH MC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CU CA TÁC GI
ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUN ÁN
1. Trn Th Thu Hương, Nguyễn Th Thuý Hng, Nguyn Trng
Hà, Vương Tuyết Mai (2019). Nghiên cu mi liên quan gia
mc lc cu thận ước tính nng độ ACR bệnh nhân đái
tháo đường bnh thận đái tháo đường. Tp chí Ni tiết
ĐTĐ (Kỷ yếu Hi ngh Ni tiết- ĐTĐ- RLCH toàn quc ln th
IX), tr109-113.
2. Trn Th Thu Hương, Trần Vân Khánh, Đặng Th Vit
(2019). Đa hình kiểu gen AGT Met235Th bnh thận đái
tháo đường bệnh nhân đái tháo đường typ 2. Tp chí Y Hc
Vit Nam, (Tháng 8- S đặc bit), tr 429-436.
3. Trn Th Thu Hương, Trần Vân Khánh, Đặng Th Vit Hà,
Nguyn Th Anh, Nguyn Quí Hoài (2021). Nghiên cu mi
liên quan giữa đa hình kiểu gen AGT M235T vi bnh thận đái
tháo đường. Tp chí Nghiên cu Y hc, tr 58-65.
1
CÁC CH VIT TT
ACE
Angiotensin-converting enzyme (Enzym chuyn đổi angiotensin)
ACR
Albumin niu/Creatinin niu Ratio
AT1
Angiotensin II týp 1 (Th th angiotensin)
AngII
BN
Angiotensin II
Bnh nhân
KDIGO
Kidney Disease Improving Global Outcomes
MLCT
Mc lc cu thn
RAAS
Renin Angiotensin Aldosterone System
ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cp thiết của đề tài
Bnh thn đái to đưng (bnh thận Đ) biến chng nghm
trng do ng glucose máu mnnh gây ra. Điều tr bnh thận ĐTĐ k
phc tp và tn kém, bi người bnh có th đồng mc nhiu biến chng
ca Đ và bệnh thn, ví d như rối lon lipid, tăng huyết áp, bnh
tim mch, bnh mch u nh và mch máu ln... mt s BN bnh
Đ, mặc đưc kim soát tt glucose u và huyết áp nhưng bệnh
thn ĐTĐ vn tiến trin vi t l mc bnh kc nhau các n tc khác
nhau. S khác nhau này khiến các chuyên gia ng đến yếu t di truyn,
bi có đa đình gen AGT M235T, CMA1 (-1903) G>A, CYP11B2 (-344)
T>C đã đưc mt s nghiên cu cho thy mi ln quan vi bnh
thn ĐTĐ mt sn tc.
Vit Nam, hiện chưa nhiều nghiên cu v đa nh gen
bnh thận ĐTĐ. Xut phát t nhu cu thc tế, nghiên cu tìm kiếm
mi liên h giữa đa hình gen vi bnh thận ĐTĐ thể s giúp tiên
ợng điều tr cho từng người bnh hay một nhóm người bnh thn
ĐTĐ. Vì vậy, chúng tôi đặt vấn đề nghiên cứu đề tài vi 2 mc tiêu:
1. t đặc đặc điểm lâm sàng cn lâm sàng ca bnh thận đái
tháo đường bệnh nhân đái tháo đường typ 2.
2. Phân tích mi liên quan gia đa hình gen AGT M235T, CMA1 (-1903)
G>A CYP11B2 (-344)T>C vi bnh thận đái tháo đưng nhóm
bnh nhân nghiên cu.
2
2. Những đóng góp mới ca lun án
Luận án đã tìm ra mối liên h h thng giữa đa hình gen
AGT, CMA1 CYP11B2 đối vi bnh thn Đ. Đây cũng luận
án đề cp vấn đề gen trong chui tín hiu ca h thng renin
angiotensin aldosteron bnh thn Đ người Vit Nam.
Luận án đã tìm ra mi liên h gia biến th gen CMA (-1903)
G>A và biến th gen CYP11B2 (-344)T>C vi bnh thn ĐTĐ. Do s
tăng hoạt hoá ca quá trình chuyển đổi angiotensinogen (mã hóa bi
gen AGT) thành AngII bi các enzym thuc RAAS BN thn ĐTĐ
th b ảnh hưởng bi s thay đổi trong quá trình biu hin gen do
glucose u cao. Trong nghiên cu ca chúng tôi, biến th gen CMA
(-1903) G>A th liên quan vi bnh thn Đ, kiu gen d hp
t GA nguy mc bnh thn ĐTĐ cao gp 2,15 ln so vi kiu
gen đồng hp t GG (OR=2,15; 95%CI: 1,18-3,19). Đa hình gen
CYP11B2 (-344) T>C có th liên quan vi bnh thn ĐTĐkiu gen
đồng hp t TT có nguy cơ mắc bnh cao gp 1,88 ln so vi kiu gen
TC+CC (OR=1,88; 95%CI: 1,12-3,16). Đa hình gen AGT M235T
kiu gen đồng hp t CC chiếm t l cao nhóm BN bnh thn
ĐTĐ. Không tìm thy khác bit của đa hình gen AGT M235T gia
nhóm bnh thn ĐTĐ nhóm chứng, đã cho thy s phân b kiu
gen ca BN bnh thận ĐTĐ ở người Kinh Vit Nam.
3. B cc lun án
Lun án gm 126 trang, đặt vấn đề (2 trang), tng quan tài liu
(33 trang), đối tượng phương pháp nghiên cứu (22 trang), kết qu
nghiên cu (36 trang), bàn lun (30 trang), phn kết lun 2 trang
phn khuyến ngh 1 trang. Lun án gm 41 bng, 27 nh, 168 tài
liu tham kho (tiếng Vit: 10 và tiếng Anh: 158)
Chƣơng1: TỔNG QUAN TÀI LIU
1.1. Yếu t di truyền trong cơ chế bnh sinh ca bnh thn ĐTĐ
Yếu t di truyền được chng minh yếu t quan trng trong
chế bnh sinh ca bnh thn ĐTĐ bằng chng di truyền được
chng minh t nhng nghiên cứu gia đình. Phân tích yếu t di truyn