BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
PHẠM THỊ ÁNH HỒNG
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC,
KĨ NĂNG ĐÃ HỌC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
TRONG DẠY HỌC MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2025
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
PHẠM THỊ ÁNH HỒNG
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC,
KĨ NĂNG ĐÃ HỌC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
TRONG DẠY HỌC MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI
Chuyên ngành: Lí luận và Phương pháp dạy học tiểu học
Mã số: 9.14.01.10
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. NGUYỄN THỊ THẤN
2. TS. NGUYỄN THỊ VÂN HƯƠNG
HÀ NỘI - 2025
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan:
- Luận án là công trình nghiên cứu của bản thân tôi, dưới sự hướng dẫn của
PGS. TS Nguyễn Thị Thấn và TS. Nguyễn Thị Vân Hương.
- Nội dung nghiên cứu và kết quả trong luận án đảm bảo tính trung thực,
chưa từng được công bố hay không bị trùng lặp dưới bất kì hình thức nào trước đây.
- Những nguồn tư liệu có trích dẫn trong luận án được ghi rõ nguồn gốc,
đảm bảo độ tin cậy.
Tác giả Luận án
Phạm Thị Ánh Hồng
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới hai người hướng dẫn là PGS.TS Nguyễn
Thị Thấn và TS. Nguyễn Thị Vân Hương đã tận tình định hướng, chia sẻ cho tôi rất
nhiều bài học kinh nghiệm quý báu trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và triển
khai các vấn đề của luận án.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, Phòng Sau đại học, Ban chủ
nhiệm và các thầy cô trong Khoa Giáo dục Tiểu học, trường Đại học sư phạm Hà
Nội đã tạo điều kiện cho tôi được hoàn thành chương trình nghiên cứu của luận
án trong thời gian quy định.
Tôi xin cảm ơn Ban giám hiệu, Ban chủ nhiệm Khoa và các thầy cô Khoa
Giáo dục Tiểu học và Mầm non, trường Đại học Hải Phòng luôn hỗ trợ, giúp đỡ tôi
trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu luận án.
Tôi xin được gửi lời cảm ơn đến các cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh tại
một số trường tiểu học mà luận án tiến hành khảo sát thực trạng và thực nghiệm đã
giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi được thu thập các số liệu thực tiễn.
Tôi xin cảm ơn gia đình, đồng nghiệp, bạn bè đã luôn bên cạnh, ủng hộ, tạo
điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và hoàn thiện luận án.
Hà Nội, ngày tháng năm 2025
Tác giả
Phạm Thị Ánh Hồng
iii
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................... 2
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu ............................................................................ 2
4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................ 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................................. 3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 3
7. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ............................................................. 4
8. Những luận điểm đưa ra bảo vệ .............................................................................. 6
9. Đóng góp mới của luận án ...................................................................................... 6
10. Cấu trúc của luận án .............................................................................................. 7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN
DỤNG KIẾN THỨC, KĨ NĂNG ĐÃ HỌC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
TRONG DẠY HỌC MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI ............................................ 8
1.1. Tổng quan các nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án ................................ 8
1.1.1. Những nghiên cứu về phát triển năng lực trong dạy học.............................. 8
1.1.2. Những nghiên cứu về phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng
đã học trong dạy học ............................................................................................. 12
1.1.3. Đánh giá chung về tổng quan các nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án ...... 19
1.2. Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học ............................................... 20
1.2.1. Khái niệm .................................................................................................... 20
1.2.2. Cấu trúc ....................................................................................................... 25
1.3. Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học .............................. 29
1.3.1. Khái niệm .................................................................................................... 29
1.3.2. Cơ sở khoa học của việc phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ
năng đã học ........................................................................................................... 30
1.4. Lợi thế của môn Tự nhiên và Xã hội đối với phát triển năng lực vận
dụng kiến thức, kĩ năng đã học cho học sinh tiểu học ......................................... 34
1.5. Đặc điểm tâm lí học sinh tiểu học và việc phát triển năng lực vận dụng
kiến thức, kĩ năng đã học trong dạy học môn Tự nhiên và Xã hội ........................ 37
