Đôi nét về Kaizen
Kaizen đ ượ ậ ừ ừ ế ổ ổ ể ố ơ ằ ả ế ừ ấ ặ ụ ể ủ ệ t lý qu n lý Kaizen v i n i dung 5S (năm nguyên ạ ộ ti ng Nh t: Kai - "Thay đ i” và Zen - "T t h n", nghĩa là "Thay đ i đ hai t c ghép t ể ả suy nghĩ r ng "tr c tr c" có th n y t ụ ặ ố ơ b t kỳ th i đi m nào, b ph n nào c a doanh nghi p trong quá trình sinh liên t c ụ ở ấ ho t đ ng, ng ườ t c b t đ u b ng ch S trong ti ng Nh t) đ kh c ph c các "tr c tr c" này: ằ ắ ầ ắ t h n" ho c "C i ti n liên t c". Xu t phát t ậ ờ i Nh t đ ra tri ậ ề ữ ớ ộ ụ ộ ả ậ ế ế ụ ể ắ ặ
ứ ầ ọ ế t, Seiri - Sàng l c (Sort - ti ng Anh): Nh m lo i b t ằ ế không có giá tr ra kh i công vi c, nhà x t c m i th không c n thi ạ ỏ ấ ả ọ ch c... ng, t ứ ưở ệ ỏ ổ ị
ế ắ ế ể ễ ầ ễ ấ ạ Seiton - S p x p (Simply - ti ng Anh): Ph n lo i, h th ng hoá đ b t c th gì cũng có th "d tìm, d th y, d ễ ệ ố l y, d ki m tra, d tr l ấ ể ấ ứ ứ i". ễ ả ạ ễ ể
ạ ẽ ự ế ấ ượ ứ ể ắ ọ c s p x p đúng ế Seiso - S ch s (Shine - ti ng Anh): Th c ch t là lau chùi, quét d n, v sinh, ki m tra xem m i th có đ ệ ọ n i quy đ nh. ơ ị
ấ ỉ ệ ọ ng, máy móc, công ự ệ ố ắ ạ (Ba nguyên t c nêu trên th c ch t ch là vi c sàng l c, s p ắ x p phân lo i khoa h c h th ng nhà x ọ ế c s n xu t và t ng v sinh doanh nghi p). ệ ụ ả ưở ệ ấ ổ
Hai nguyên t c ti p theo: ắ ế
ế ằ ẩ ề ọ ữ ộ ủ ệ ắ Seiketsu - Săn sóc (Standardize - ti ng Anh): Nh m "Tiêu chu n hoá", "quy trình hoá" nh ng gì c v i ba nguyên t c nêu trên đ m i thành viên c a doanh nghi p tuân theo m t cách đã đ t d ớ bài b n, h th ng. ệ ố ạ ượ ả
ụ ế ẵ ố Shitsuke - S n sàng (Sustain - ti ng Anh): Giáo d c, duy trì và c i ti n b n nguyên t c nêu trên ắ trong b t kỳ m i hoàn c nh nào và trong su t quá trình ho t đ ng c a doanh nghi p. ả ế ủ ạ ộ ệ ấ ả ấ ọ
Các b ướ ầ c th c hi n và yêu c u: ự ệ
c tri n khai trên ả ượ ể ố ISO, TQM... ho t đ ng Kaizen cũng d ạ ộ ệ ự ả ạ ) - D (Th c hi n) - C (Ki m tra) - A (Hành đ ng, C i ể ộ c tiêu chu n hoá bao g m: Gi ng các công c qu n lý ch t l ấ ượ ụ ố c s vòng l p xoáy c PDCA (P - ơ ở c th c hi n Kaizen đ ti n). Tám b ệ ế ặ ướ ng K ho ch ế ượ ự ẩ ồ
ệ ự
ị ể ủ ề ệ ạ ữ ệ ệ ậ ụ ị ơ ở ệ ị ự ệ ệ ả ự ử ự ừ ễ ặ ẩ ổ B c 1: L a ch n ch đ (công vi c, b ph n...) (P) ọ ộ xác đ nh m c tiêu B c 2: Tìm hi u hi n tr ng và (P) ể B c 3: Phân tích d ki n thu th p đ xác đ nh nguyên nhân (P) ậ B c 4: Xác đ nh bi n pháp th c hi n trên c s phân tích d li u (P) ữ ệ ự B c 5: Th c hi n bi n pháp (D) ệ B c 6: Xác nh n k t qu th c hi n (C) ế ậ B c 7: Xây d ng ho c s a đ i các tiêu chu n đ phòng ng a tái di n (A) B c 8: Xem xét các quá trình trên và xác đ nh ti p theo (A) ướ ướ ướ ướ ướ ướ ướ ướ ể d ánự ế ị
t lý qu n lý tri ằ ư ụ ả ậ ả . m i c p c a doanh ộ ả ầ ư ớ ộ ỹ ế ủ ệ l n nh ng yêu c u s cam k t và n l c ự ủ ế ỗ ự ở ọ ấ ạ ộ ỏ ố ấ ầ ế ị ự ặ ả i, vi c tri n khai c i ti n đ ế ủ ủ ủ ả ế ộ ượ ườ ự ụ ệ ể ệ ọ L u ý r ng Kaizen không ph i là m t công c , không ph i là m t k thu t mà là Khi zen không đòi h i v n đ u t ư quy t đ nh s thành công c a ho t đ ng Kaizen nghi p (đ c bi t là c p lãnh đ o). Các y u t ế ố ạ ệ , và 5S bao g m: Cam k t c a lãnh đ o cao nh t, vai trò c a cán b qu n lý các phòng ban, t ổ ồ ấ ạ nhóm, s n l c tham gia c a m i ng c th c hi n liên t c, hàng ự ỗ ự ngày.
L i ích áp d ng: ụ ợ
ầ ụ ể ơ c Hãng xe h i Toyota (Japan) áp d ng đ nâng cao năng l c s n xu t, gi m ả c trên ả ự c nhi u n ề ấ ướ ậ Kaizen lúc đ u đ ượ i nhu n... Sau thành công c a Toyota, Kaizen và 5S đã đ giá thành, tăng l ượ ủ ợ t Nam h c t p và v n d ng trong nhi u lĩnh v c khác nhau. i, k c Vi th gi ể ả ệ ế ớ ọ ậ ụ ự ề ậ
ự ệ ấ ạ Trong doanh nghi p, áp d ng Kaizen và 5S s làm tăng năng su t, tăng năng l c c nh tranh ẽ ụ c a doanh nghi p nh gi m thi u nh ng lãng phí nh : ư ờ ả ủ ữ ể ệ
ấ ư ừ 1. S n xu t d th a: ả
i nguy c ph i bán v i giá chi ạ ả ẫ ớ ả ẩ ố ả ơ ớ ế t i d ng ph li u. i m t, s n xu t sai ch ng lo i s n ph m d n t Làm tăng r i ro l ủ ỗ kh u hay b đi d ướ ạ ấ ế ệ ủ ỏ ấ
2. Khuy t t ế ậ t:
ẩ ồ G m các khuy t t ấ t s n ph m làm tăng chi phí s n xu t, hàng bán, cũng bao g m sai sót gi y ả ồ và thông tin v s n ph m, ch m giao hàng, s n xu t sai quy cách, lãng phí nguyên v t li u... t ả ờ ế ậ ả ề ả ậ ệ ấ ấ ậ ẩ
3. Tôn kho:
ả ả ả ố ồ H u qu là chi phí t n kho và báo qu n cao, lãng phí không gian, gi m quay vòng v n hi u ệ ậ qu ...ả
4. Di chuy n b t h p lý: ấ ợ ể
ng sá, nhà ặ ằ ậ ệ ề ạ ờ ườ Gây lãng phí th i gian, ti n b c, công s c, nguyên nhiên v t li u, m t b ng, đ ứ ngưở x
ờ ợ 5. Ch đ i:
ờ ự ẽ ả ấ ồ Là th i gian nhân l c hay máy móc nhàn r i b i s t c ngh n hay lu ng s n xu t trong h th ng ệ ố ỗ ở ự ắ s n xu t kém hi u qu . ả ả ệ ấ
6. Thao tác th a c a công nhân, máy móc thi ừ ủ ế ị t b :
nh h ng đ n năng su t lao đ ng, đ nh m c nguyên nhiên v t li u, tăng giá thành s n ph m... Ả ưở ậ ệ ứ ế ấ ả ẩ ộ ị
7. S a sai: ử
ng, gây lãng phí s c lao đ ng, s d ng thi ầ ạ ử ụ ứ ộ ế ị ệ t b kém hi u Do l n gia công đ u không đ t ch t l ấ ượ ầ qu , làm gián đo n, ách t c, đình tr trong s n xu t... ệ ắ ạ ả ả ấ
ng, an toàn lao đ ng, Kaizen còn ộ ườ ữ , v sinh môi tr i ích h u hình v kinh t Bên c nh nh ng l ữ ạ ế ệ ợ ế hào v doanh nghi p, đ ng l c phát huy sáng ki n, i ích vô hình nh : lòng t i nh ng l mang l ộ ề ự ợ ữ ạ ề ư ự ệ
ủ ng văn hoá doanh nghi p lành m nh giúp các các thành viên c a ạ ệ k lu t lao đ ng cao, môi tr ườ ộ ỷ ậ doanh nghi p đoàn k t và g n bó trong mái nhà chung. ắ ệ ế
ờ ộ ố ườ ể ể ề ứ ữ ự ng, các cá nhân và gia đình cũng có th áp d ng Kaizen – 5S đ ti ế ị ạ ụ ọ ơ ờ ấ ồ ộ i phóng ngôi nhà ta ả ấ ợ ớ ươ ả ẹ ữ ươ ầ ằ ỏ ố kh i nh ng v t d ng "h m bà l ng", "b thì th ở ầ ộ ữ ứ ề ơ ơ ậ ữ ố ờ c. V i "Seiso", ư ướ ế ộ ứ ệ ậ ớ ộ t Trong cu c s ng đ i th ể ế ki m th i gian, ti n b c, công s c, gi m thi u nh ng quy t đ nh, l a ch n b t h p lý gây căng ệ ạ ẽ th ng m t đ ng b đ cu c s ng nh nhàng hi u quá và h nh phúc h n. V i "Seiri", Kaizen s ệ ộ ể ẳ ng thì t ng, v giúp gi ộ i" ậ ụ ỏ , túi lilon, h p carton... Không gian s ng s r ng nh đ g , đ đi n h ng, qu n áo cũ, chai l ẽ ộ ố ọ ỏ ư ồ ỗ ồ ệ i khác... V i h n, thoáng h n và bi ớ i tr thành v t h u ích cho nhi u ng t đâu nh ng th này l ườ ạ ở ế "Seiton", Kaizen giúp ta không lãng phí th i gian tìm ki m cu n sách, cây bút bi, đôi giày, máy di đ ng, chùm chìa khoá, t p tài li u ... b ta đã quăng m t cách vô th c nh tr ị Kaizen giúp ngôi nhà ta luôn g n gàng, ngăn n p, s ch s , thoáng mát... ẽ ắ ạ ọ
i. Hãy làm quen v i Kaizen và áp d ng nó vào doanh ế ể ạ ợ ụ ớ Bi nghi p cũng nh trong cu c s ng hàng ngày. i ích mà Kaizen có th mang l ộ t bao l ệ ư ố
