HỌ VÀ TÊN CHV: ............................. 7/29/2021
BG UD TMĐT TRONG DN@BMTMĐT_TMU 57
Chương 4
Các vấn đề đạo đức và pháp luật
trong thương mại điện tử
B Ộ M Ô N T H Ư Ơ N G M Ạ I Đ I Ệ N T Ử
T R Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C T H Ư Ơ N G M Ạ I
Nội dung chương 4
4.1. Các vấn đề đạo đức trong thương mại điện tử
◦4.1.1. Tổng quan đạo đức kinh doanh
◦4.1.2. Vấn đề đạo đức kinh doanh trực tuyến
4.2. Các vấn đề pháp luật trong thương mại điện tử
◦4.2.1. Các quyền riêng tư
◦4.2.2. Quyền sở hữu tài sản trí tuệ
◦4.2.3. Bảo vệ doanh nghiệp và người tiêu dùng trực tuyến
4.3. Nghiên cứu tình huống
HỌ VÀ TÊN CHV: ............................. 7/29/2021
BG UD TMĐT TRONG DN@BMTMĐT_TMU 58
4.1. Các vấn đề đạo đức trong thương mại điện tử
4.1.1. Tổng quan đạo đức kinh doanh
Đạo đức là trọng tâm của các cuộc tranh luận xã hội và chính trị về Internet. Đạo đức
là nghiên cứu các nguyên tắc mà các cá nhân và tổ chức có thể sử dụng để xác định
hành vi đúng và sai.
Trong đạo đức, người ta cho rằng các cá nhân là những tác nhân đạo đức tự do
những người có quyền lựa chọn. Khi đối mặt với các hướng hành động thay thế, sự lựa
chọn đạo đức chính xác là gì?
Mở rộng đạo đức từ các cá nhân đến các công ty kinh doanh và thậm chí toàn bộ xã
hội có thể khó khăn, nhưng không phải là không thể. Miễn là có cơ quan hoặc cá nhân
ra quyết định (chẳng hạn như hội đồng quản trị hoặc giám đốc điều hành trong một
doanh nghiệp công ty, hoặc cơ quan chính phủ trong xã hội), các quyết định của họ có
thể được đánh giá dựa trên nhiều nguyên tắc đạo đức
4.1. Các vấn đề đạo đức trong thương mại điện tử
4.1.1. Vấn đề đạo đức kinh doanh trực tuyến
Nếu bạn hiểu một số nguyên tắc đạo đức cơ bản, khả năng suy luận của bạn
về các cuộc tranh luận xã hội và chính trị lớn hơn sẽ được cải thiện. Trong văn
hóa phương Tây, có bốn nguyên tắc cơ bản mà tất cả các trường phái tư tưởng
về đạo đức đều chia sẻ: trách nhiệm, trách nhiệm giải trình, trách nhiệm pháp lý
và quy trình tố tụng (responsibility, accountability, liability, and due process).
Trách nhiệm có nghĩa là với tư cách là tác nhân đạo đức tự do, các cá nhân,
tổ chức và xã hội phải chịu trách nhiệm về những hành động họ thực hiện.
Trách nhiệm giải trình có nghĩa là các cá nhân, tổ chức và xã hội phải chịu
trách nhiệm trước những người khác về hậu quả của hành động của họ.
HỌ VÀ TÊN CHV: ............................. 7/29/2021
BG UD TMĐT TRONG DN@BMTMĐT_TMU 59
Trách nhiệm pháp lý
Theo nghĩa rộng, trách nhiệm pháp lý là nghĩa vụ, chức trách phải làm theo quy định
của pháp luật, còn theo nghĩa hẹp, đó là hậu quả bất lợi mà chủ thể phải gánh chịu do
hành vi vi phạm pháp luật.
Đặc điểm trách nhiệm pháp lý:
Thứ nhất, là một loại trách nhiệm do luật pháp quy định;
Thứ hai, luôn gắn liền với các biện pháp cưỡng chế được Nhà nước quy định trong phần chế
tài của các quy phạm pháp luật;
Thứ ba, là hậu quả pháp lý bất lợi đối với chủ thể, nó thể hiện rõ qua việc chủ thể phải chịu
những thiệt hại về vật chất, tinh thần do vi phạm pháp luật;
Thứ tư, phát sinh khi có chủ thể vi phạm pháp luật hoặc có thiệt hại xảy ra.
Phân loại trách nhiệm pháp lý
Dựa vào tính chất của trách nhiệm, có các loại: trách nhiệm hình sự, trách nhiệm dân
sự, trách nhiệm hành chính, và trách nhiệm kỷ luật.
Trách nhiệm hình sự là trách nhiệm pháp lý do toà án áp dụng đối với người có hành vi
phạm tội được quy định trong Bộ luật hình sự.
Trách nhiệm hành chính: là loại trách nhiệm pháp lý do các cơ quan quản lý nhà nước
áp dụng đối với những chủ thể vi phạm pháp luật hành chính.
Trách nhiệm dân sự: là loại trách nhiệm pháp luật do toà án hoặc các chủ thể khác áp
dụng đối với những chủ thể vi phạm pháp luật dân sự.
Trách nhiệm kỷ luật là loại trách nhiệm pháp lý do thủ trưởng cơ quan, tổ chức của nhà
nước áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức của cơ quan, tổ chức của mình khi
họ vi phạm pháp luật.
HỌ VÀ TÊN CHV: ............................. 7/29/2021
BG UD TMĐT TRONG DN@BMTMĐT_TMU 60
4.1. Các vấn đề đạo đức trong thương mại điện tử
4.1.1. Vấn đề đạo đức kinh doanh trực tuyến
Nguyên tắc thứ ba - trách nhiệm pháp lý - mở rộng các khái niệm về trách
nhiệm và trách nhiệm giải trình sang lĩnh vực luật pháp. Trách nhiệm pháp lý là
một đặc điểm của hệ thống chính trị trong đó có cơ quan pháp luật cho phép
các cá nhân khôi phục những thiệt hại do các tác nhân, hệ thống hoặc tổ chức
khác gây ra cho họ.
Quy trình tố tụng là một đặc điểm của các xã hội có pháp luật và đề cập đến
một quy trình trong đó các luật được biết và hiểu, và có khả năng khiếu nại lên
các cơ quan cấp cao hơn để đảm bảo rằng các luật đã được áp dụng một cách
chính xác.
Tiến thoái lưỡng nan (Dilemmas)
Tình huống tiến thoái lưỡng nan là một tình huống trong đó có ít nhất hai hành
động hoàn toàn trái ngược nhau, mỗi cái đều hỗ trợ một kết quả mong muốn.
Khi đối mặt với một tình huống lưỡng nan - một tình huống khó xử về đạo đức,
làm thế nào có thể xử lý? Sau đây là quy trình năm bước:
•Xác định và mô tả rõ ràng các sự kiện
•Xác định các xung đột và xác định các giá trị bậc cao hơn bị liên lụy.
•Xác định các bên liên quan.
•Xác định các tùy chọn mà bạn có thể thực hiện một cách hợp lý.
•Xác định hậu quả tiềm ẩn của các tùy chọn của bạn
HỌ VÀ TÊN CHV: ............................. 7/29/2021
BG UD TMĐT TRONG DN@BMTMĐT_TMU 61
Các nguyên tắc đạo đức
1. Quy tắc vàng: Hãy làm với người khác như cách bạn làm với họ.
2. Chủ nghĩa phổ quát: Nếu một hành động không đúng cho mọi tình huống, thì nó
không đúng cho bất kỳ tình huống cụ thể
3. Độ dốc trơn trượt: Nếu một hành động không thể được thực hiện liên tục, thì điều đó
là không đúng ở tất cả. Một hành động có thể hoạt động trong một trường hợp để
giải quyết vấn đề, nhưng nếu lặp lại, sẽ dẫn đến một kết quả tiêu cực.
4. Nguyên tắc bất lợi tập thể: Thực hiện hành động để đạt được giá trị lớn hơn cho tất
cả xã hội. Quy tắc này giả định rằng bạn có thể ưu tiên các giá trị theo thứ tự xếp
hạng và hiểu hậu quả của các quá trình hành động khác nhau.
5. Lo ngại rủi ro: Thực hiện hành động ít gây hại nhất.
4.2. Các vấn đề pháp luật trong thương mại điện tử
4.2.1. Các quyền riêng tư
Quyền riêng tư (Privacy): Quyền nhân thân của các cá nhân được độc lập một
mình không bị giám sát hoặc can thiệp từ khác cá nhân hoặc tổ chức, bao gồm
cả nhà nước.
Quyền bảo vệ thông tin cá nhân (Information Privacy): bảo mật thông tin riêng
tư bao gồm quyền cá nhân yêu cầu chính phủ hoặc các công ty kinh doanh
không nên thu thập các thông tin cụ thể và quyền cá nhân kiểm soát việc sử
dụng thông tin đã thu thập về họ.
Quyền được lãng quên (Right to be forgotten): Quyền của các cá nhân yêu cầu
chỉnh sửa và xóa thông tin cá nhân trực tuyến