HỘI THẢO KHOA HỌC QUẢN TRỊ VÀ KINH DOANH – COMB 2016
244
VẬN DỤNG LÝ THUYẾT THIẾT KẾ TỔ CHỨC VÀO VIỆC TÁI CẤU TRÚC CƠ
CẤU TỔ CHỨC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ HỘI
NHẬP
APPLYING THE ORGANIZATION DESIGN THEORY FOR RESTRUCTURING ENTERPRISES’
ORGANIZATION STRUCTURE IN VIETNAM DURING THE IN INTEGRATION PERIOD
ThS. Ngô Xuân Thủy
Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng
Email: thuyqtkd@yahoo.com
TÓM TẮT
Tái cấu trúc hay tái cơ cấu đang dần trở thành một yêu cầu tất yếu vừa mang tính khoa học, vừa mang tính ứng dụng
thực tế đối với sự phát triển của nhiều doanh nghiệp ở nước ta hiện nay. Theo đó, bài báo này dựa trên khoa học về Lý
thuyết và Thiết kế tổ chức nhằm hướng đến cung cấp một nền tảng lý thuyết và thực tiễn về tái cấu trúc, giúp các doanh
nghiệp có thể tiến hành tái cấu trúc tổ chức của mình một cách hiệu quả. Phần đầu tiên, bài báo tổng hợp lại tư tưởng,
quan điểm của các nhà khoa học về việc thiết kế cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp, chỉ ra hai mô hình cơ bản của việc
thiết kế cấu trúc tổ chức, đặc trưng và bối cảnh áp dụng của từng mô hình. Phần tiếp theo, bài báo đi sâu phân tích từng
yếu tố tạo nên bối cảnh hoạt động mà có ảnh hưởng đến việc thiết kế và tái cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp như
ngành nghề kinh doanh, môi trường, mục tiêu, chiến lược, công nghệ, quy mô, và văn hóa. Đây chính là những căn cứ
quan trọng giúp cho các doanh nghiệp thực hiện việc thiết kế và tái cấu trúc tổ chức đi đúng hướng và đạt hiệu quả. Cuối
cùng, bài báo chỉ ra hai xu hướng chính của việc tái cấu trúc tổ chức của các doanh nghiệp trên thế giới, xem đây là bài
học quý báu đối với các doanh nghiệp của nước ta hiện nay. Tóm lại, tái cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp là một vấn
đề lớn và phức tạp, đòi hỏi sự thận trọng của các nhà quản trị. Với những nội dung trình bày ở trên, bài báo mong muốn
giúp cho các doanh nghiệp tiến hành tái cấu trúc tổ chức một cách hiệu quả, cũng như khơi gợi ra những hướng nghiên
cứu chuyên sâu đối với từng yếu tố ảnh hưởng đến việc tái cấu trúc tổ chức các doanh nghiệp hiện nay ở nước ta.
Từ khóa: Tổ chức; tái cấu trúc; thiết kế tổ chức; mô hình cấu trúc; chiến lược.
ABSTRACT
Restructuring or reengineering is currently becoming an imperative requirement in terms of both scientific field and
practical application for development of enterprises in Vietnam. Accordingly, the Article based on science of Organization
Design Theory aims to provide a theoretical and practical foundation of the restructuring in order that enterprises can
facilitate their restructuring effectively. Firstly, the Article mentions thoughts and viewpoints of scientists in enterprises’
organization structure design, as well as indicates two basic models of organization structure design, concerning to
characteristics and applicable contexts of each model. Secondly, the Article further analyses each element of operation
context impacting on organization design and restructuring of enterprises such as business activities, environment, goals,
strategies, technology, scale and culture. These factors play crucial role as foundation for enterprise to process
organization design and restructuring in effectively appropriate manner. Finally, the Article states two major restructuring
trends of enterprises in all over the world, which are considered as precious experiences for enterprises in Vietnam. In
conclusion, restructuring is a complicated matter that requires prudence from management. With the overall content
mentioned above, the Article’s purpose is not only to provide basic ground for enterprises to restructure organization
effectively but also to inspire further advanced research for each factor affecting on organization restructure of enterprises
in Vietnam
Key Words: Organization; Restructuring; Design; structure model; Strategy.
1. Giới thiệu
Trên con đường hội nhập và hợp tác Quốc tế trong lĩnh vực kinh tế đã mở ra nhiều cơ hội nhưng
cũng không ít thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Muốn tận dụng được cơ hội để tồn tại và
phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp cần có những đổi mới căn bản nhiều khía cạnh. Một trong những
vấn đề đó là tái cấu trúc tổ chức “tái cấu trúc - Restructuring hay tái cơ cấu - Reengineering” của
doanh nghiệp. Đây là một vấn đề vừa có tính khoa học, vừa có tính thực tế cấp bách đối với nhiều
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
245
doanh nghiệp ở nước ta hiện nay. Bối cảnh hoạt động của các doanh nghiệp đã có sự thay đổi rất căn
bản vì vậy tái cấu trúc tổ chức doanh nghiệp là một đòi hỏi tất yếu khách quan. Tuy nhiên, cho đến nay
thuật ngữ “tái cấu trúc - Restructuring hay tái cơ cấu - Reengineering” vẫn có tính mới mẻ đối với
một số người làm công tác quản trị, và chủ doanh nghiệp. Không phải ai cũng hiểu rõ được bản chất
của tái cấu trúc tổ chức là làm cái gì? Bắt đầu từ đâu? Và dựa trên cơ sở nào? Vì vậy, họ thường lúng
túng, mất phương hướng và không đáp ứng được mục đích của việc tái cấu trúc. Theo Michael
Hammer và James A. Champy đưa ra lần đầu và phát triển trong các cuốn sách Reengineering the
Corporation, Reengineering Management, thì “tái cấu trúc là việc xem xét và cấu trúc lại một phần,
một số phần hay toàn bộ một tổ chức, một đơn vị nào đó, mà thường là một công ty”. Nếu hiểu theo
nghĩa hẹp của thuật ngữ này thì tái cấu trúc có thể là sự thay đổi về hình thức sở hữu, thay đổi về cơ
cấu ngành nghề, thay đổi về cấu trúc tổ chức, cơ chế vận hành các chức năng trong chuỗi giá trị của
doanh nghiệp, từ việc thu hút các nguồn lực đầu vào, quá trình sản xuất, tiếp thị vv...Ở đây người viết
cho rằng “Tái cấu trúc là định kỳ rà soát và điều chỉnh lại các hoạt động nhằm phát huy năng lực cốt
lõi của tổ chức, giúp tổ chức hòa hợp với môi trường, nâng cao năng lực cạnh tranh để tồn tại và phát
triển”. Và dù hiểu theo nghĩa nào đi chăng nữa thì mục đích cuối cùng của việc tái cấu trúc là giúp
doanh nghiệp hoạt động hiệu quả để tồn tại và phát triển không ngừng. Tái cấu trúc không chỉ đặt ra
đối với các doanh nghiệp ở trong tình trạng giảm sút về các nguồn lực kéo dài, hoạt động trì trệ, hay
đứng trước nguy cơ tan rã, mà ngay cả các doanh nghiệp đã phát triển trong thời kỳ dài cũng cần cấu
trúc lại các hoạt động cơ bản. Các doanh nghiệp luôn nỗ lực cho sự phát triển của mình, nhưng đến
một thời điểm phát triển nào đó doanh nghiệp sẽ biến thành nạn nhân của chính mình – hiệu ứng
ngược, bộ máy thì cồng kềnh, đội ngũ nhân viên quá đông, thủ tục hành chính rộng khắp, ngành nghề
dàn trải, những điều đó làm cho doanh nghiệp khó phản ứng và hòa hợp với môi trường của mình;
trong khi các yếu tố của môi trường lại hết sức năng động như ngày nay. Có thể nói tái cấu trúc là một
vấn đề đặt ra thường xuyên trong quá trình hoạt động của mỗi doanh nghiệp. Trong khuôn khổ bài báo
này, dựa trên khoa học về Lý thuyết và Thiết kế tổ chức tác giả bước đầu chỉ đề cập tới căn cứ để tái
cấu trúc về mặt tổ chức của doanh nghiệp, xem đây như những khơi gợi để các doanh nghiệp có thể
tiến hành tái cấu trúc tổ chức của mình một cách hiệu quả mà thôi.Cơ sở lý thuyết và phương pháp
nghiên cứu.
2. Cơ sở lý thuyết của việc tái cấu trúc cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp
2.1. Những tư tưởng trong việc thiết kế cấu trúc tổ chức
Có thể khẳng định chắc chắn rằng sự phát triển của lý thuyết thiết kế tổ chức gắn liền với sự phát
triển của khoa học quản trị. Bởi vì, công tác tổ chức là một trong bốn chức năng cơ bản của quản trị.
Khi nói về hoạt động quản trị có nhiều học giả nổi tiếng đã đưa ra những tư tưởng về công tác tổ chức,
trong khuôn khổ bài viết này tác giả chỉ viện dẫn những khía cạnh chính có liên quan trực tiếp đến việc
thiết kế và hành cấu trúc của tổ chức, đây chính là cơ sở lý luận để các các doanh nghiệp thiết kế và tái
cấu trúc tổ chức của mình sao cho hiệu quả:
- Frederick Winslow Taylor người Mỹ-cha đẻ của quản trị theo khoa học đã đề cập đến việc
thiết kế và phân chia công việc trong một tổ chức, theo ông thì công việc cần được chuyên môn hóa
đến từng cá nhân và được thực hiện theo chu kỳ, trên cơ sở loại bỏ những cử động thừa để nâng cao
năng suất lao động của nhân viên.
- Hay Henry Fayol người Pháp người có công lớn trong quản trị tổng quát đã chỉ ra 14 nguyên
tắc tổ chức mà các nhà quản trị cần tuân theo trong công tác quản trị, trong đó có rất nhiều nguyên tắc
HỘI THẢO KHOA HỌC QUẢN TRỊ VÀ KINH DOANH – COMB 2016
246
liên quan trực tiếp đến thiết lập và vận hành cấu trúc của tổ chức như: Phân công lao động, thống nhất
mệnh lệnh, thống nhất chỉ huy, chuỗi quyền hành và tập trung hóa quyền hành…
- Max Weber người Đức trong lý thuyết quan liêu cũng đưa ra mô hình cho việc thiết kế và vận
hành tổ chức kinh doanh hoặc phi kinh doanh. Theo ông thì tổ chức cần được vận hành theo hệ thống
quy tắc, có sự phân công lao động và quyền hành phải theo hệ thống cấp bậc rõ ràng.
- Elton Mayo trong lý thuyết hành vi thì cho rằng cấu trúc tổ chức của một tổ chức dù có được
thiết kế khoa học, hợp lý đến đâu chăng nữa thì chính nhân viên mới là người vận hành nó, khiến cho
nó hoạt động như là một cơ thể sống; vì vậy cách mà các nhà quản trị ứng xử với nhân viên sẽ quyết
định một phần quan trọng đến năng suất của họ, đây chính là cơ sở cho những công việc tiếp theo của
công tác tổ chức, thúc đẩy và phát triển nguồn nhân lực của tổ chức. Đặc biệt, khi lý thuyết hệ thống
xuất hiện thì có nhiều học giả cho rằng việc thiết kế cấu trúc của tổ chức cần phải có cái nhìn hệ thống,
theo đó khi đưa ra một quyết định cho vấn đề nào trong việc thiết kế tổ chức thì cần phải đặt nó trong
mối quan hệ qua lại với vấn đề khác có liên quan; có thể nói đây là quan điểm mở rất phù hợp với xu
thế thực tế đang diễn ra ngày nay.
2.2. Những quan điểm trong việc thiết kế cấu trúc của tổ chức
Hiện nay cũng đang tồn tại nhiều quan điểm khác nhau trong việc thiết kế cấu trúc và vận hành
tổ chức .
- Quan điểm hợp lý-ngẫu nhiên: Các nhà nghiên cứu đi theo quan điểm này cho rằng quản trị
luôn hướng đến tính hợp lý-nghĩa là mục tiêu được lựa chọn, tiêu chuẩn hiệu quả được thiết lập và họ
cố gắng theo đuổi chiến lược để đạt kết quả theo cách tốt nhất nhằm đảm bảo hiệu quả bên trong và
giữ vững sự ổn định của tổ chức, họ đã thừa nhận tình trạng hiện tại của tổ chức, họ tìm cách để kiểm
định lại những dự đoán và điều kiện cụ thể nhằm đảm bảo cho tính hợp lý trong quyết định mà mình
đưa ra. Các nhà quản trị đã cố gắng thiết kế cấu trúc tổ chức và các tiến trình bên trong một cách hợp
lý để thích ứng với tính ngẫu nhiên của môi trường, công nghệ và các nhân tố khác theo tình huống của
tổ chức. Toàn cảnh hợp lý ngẫu nhiên nói lên rằng các mô hình cấu trúc tổ chức là những công cụ để
thực hiện mục tiêu, chiến lược, cái mà nó sẽ mang lại lợi ích cho tổ chức
- Quan điểm Marxism: Các lý thuyết gia về tổ chức lấy chủ nghĩa Marxism làm nền tảng đều
đồng ý rằng các nhà quản trị hướng đến tính hợp lý nhưng với một ý đồ khác, đó là phục vụ cho tầng
lớp thống trị. Quan điểm này có hai khía cạnh cơ bản: - Thứ nhất: Người ta cho rằng các nhà quản trị
thường đưa ra những quyết định để duy trì vị thế của chính họ trong tầng lớp tư sản, duy trì quyền lực
và các quyền lợi cho chính họ. Các nhà quản trị ra quyết định không vì công việc và hiệu quả của tổ
chức mà thường nhằm duy trì và gia tăng vị thế của họ. - Thứ hai: Khía cạnh thứ hai của quan điểm
này là niềm tin của họ trong việc thay đổi địa vị của tầng lớp công nhân. Mục tiêu của việc thiết kế tổ
chức theo quan điểm này là nhằm giải phóng các nhân viên trong tổ chức thoát khỏi sự xa lánh, sự bóc
lột, trấn áp của giới chủ và những kìm hãm sự phát triển của nhân viên. Những người theo quan điểm
chủ nghĩa Marxism cho rằng lý thuyết tổ chức nên có một chính sách để người lao động có quyền
tham gia vào các quyết định, quyền kiểm tra tính hợp pháp về những gì các tổ chức làm mà không bị
các thế lực chi phối và bóp méo sự thật. Tóm lại, những đề xuất nổi bật nhất của quan điểm này là
mong muốn có sự chuyển đổi của xã hội để ngăn chặn sự thống trị của người cấp cao đối với người
cấp thấp trong xã hội có sự phân cấp.
- Quan điểm kinh tế chi phí giao dịch: Quan điểm kinh tế chi phí giao dịch hay còn gọi là quan
điểm thị trường đã cho rằng các cá nhân hành động trong tính tư lợi của họ, và về mặt lý thuyết việc
trao đổi hàng hóa hay dịch vụ là đòi hỏi tất yếu trong thị trường tự do. Đặc biệt, khi mà môi trường trở
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
247
nên ngày càng phức tạp và thiếu ổn định, các hợp đồng giao dịch càng trở nên nhiều hơn, với số lượng
lên đến hàng trăm và tùy theo vị thế của từng tổ chức, vì vậy khó có thể giám sát được hết toàn bộ chi
phí theo từng giao dịch, điều này dẫn đến chính chi phí giao dịch đã trở thành rào cản ngăn cách sự
trao đổi. Vì vậy những hành vi giao dịch cần được điều chỉnh thông qua quy định, sự giám sát và kiểm
toán thì ít tốn kém hơn là thông qua từng hợp đồng. Trong trường hợp này một cấu trúc tổ chức đặc
biệt được lập ra bởi vì nó có hiệu quả chi phí tốt nhất. Như vậy trọng tâm của quan điểm này là tập
trung vào xem xét những hoạt động trao đổi hàng hóa và dịch vụ với bên ngoài hơn là hoạt động sản
xuất bên trong, và nó thể hiện quan điểm kinh tế khá hẹp về các sự kiện tổ chức.
2.3. Mô hình thiết kế và vận hành cấu trúc của tổ chức
Mặc dù hiện nay đang có nhiều tư tưởng và quan điểm khác nhau trong việc thiết kế, vận hành
cấu trúc của tổ chức. Thực tế cũng cho thấy không có cấu trúc tổ chức chung cho các tổ chức, mà mỗi
tổ chức hay doanh nghiệp hoạt động trong bối cảnh khác nhau và ở vào giai đoạn khác nhau thì cấu
trúc tổ chức và vận hành nó cũng khác nhau. Nhưng tựu chung lại có hai mô hình cơ bản cho việc thiết
kế cấu trúc và vận hành tổ chức: Mô hình cơ giới và mô hình hữu cơ.
- Mô hình cơ giới-máy móc: Mô hình này hướng đến tính chặt chẽ, cứng nhắc và sự ổn định
của tổ chức, nhờ đó mà tổ chức đạt được hiệu quả. Đặc trưng của mô hình này là: Tính nghi thức hóa
cao, việc giao dịch trong tổ chức chủ yếu dựa trên và bằng văn bản, giao tiếp bằng lời rất ít. Công việc
được chuyên môn hóa đến từng vị trí trong tổ chức. Nhân viên thực hiện công việc theo quy trình và
tiêu chuẩn đã được thiết lập sẵn, mang tính cứng nhắc, ít cần đến sự sáng tạo hay linh hoạt của người
thực hiện. Quyền hành và kiểm soát có tính tập trung ở cấp cao. Hệ thống thông tin chính thức và theo
chiều dọc, ít có sự tương tác theo chiều ngang. Mô hình này rất thích hợp với các tổ chức hoạt động
trong bối cảnh: Tổ chức theo đuổi mục tiêu và các giá trị nằm ngay bên trong của nó, đảm bảo hiệu
quả về tài chính. Chiến lược dẫn đạo chi phí thấp hoặc người bảo vệ. Môi trường có tính ổn định. Công
nghệ theo thủ tục và sản xuất hàng loạt. Quy mô của tổ chức lớn và ở vào giai đoạn phát triển trong
chu kỳ sống của tổ chức.
- Mô hình hữu cơ: Mô hình hữu cơ trái ngược với mô hình cơ giới, mô hình này hướng đến tính
linh hoạt, mềm dẻo và sự năng động của tổ chức. Những đặc trưng cơ bản của mô hình này là: Tính
nghi thức hóa thấp, giao dịch mặt đối mặt và chủ yếu bằng lời, rất ít văn bản. Tính chuyên môn hóa
thấp, nhiệm vụ của nhân viên đa dạng và họ có thể thực hiện một cách linh hoạt, rất ít các quy tắc và
tiêu chuẩn được thiết lập trước. Quyền hành phi tập trung, nhân viên có quyền tự chủ rất cao trong
công việc. Kiểm soát mang tính cá nhân và nhóm là chủ yếu. Hệ thống thông tin chính thức kết hợp
với phi chính thức, theo chiều dọc kết hợp với ngang. Mô hình này sẽ mang lại sự hữu hiệu khi tổ chức
theo đuổi những mục tiêu và giá trị hướng ra bên ngoài như gia tăng thị phần, đáp ứng nhanh chóng
khách hang hay sự đánh giá cao của giới hữu quan bên ngoài tổ chức; chiến lược khác biết hay tìm
kiếm cơ hội; môi trường của tổ chức có tính năng động; công nghệ mang tính dịch vụ hoặc sản xuất
đơn chiếc và không theo thủ tục; quy mô của tổ chức từ nhỏ đến vừa và ở vào giai đoạn mới thành lập.
Theo lý thuyết thì cơ bản có hai mô hình cho việc thiết kế cấu trúc tổ chức như trên đã đề cập.
Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý rằng trên thực tế các yếu tố tạo nên bối cảnh hoạt động và có tính quyết
định đối với cấu trúc của tổ chức là: Mục tiêu, chiến lược, môi trường, công nghệ, quy mô và văn hóa
có sự đa dạng, không hoàn toàn đồng bộ; vì vậy không có cấu trúc của một tổ chức nào là hoàn toàn cơ
giới hay hoàn toàn hữu cơ, mà phần lớn là chúng có thể thiên về cơ giới hoặc có nhiều đặc tính của cấu
trúc hữu cơ mà thôi.
HỘI THẢO KHOA HỌC QUẢN TRỊ VÀ KINH DOANH – COMB 2016
248
3. Định hướng tái cấu trúc cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp ở Việt Nam
3.1. Căn cứ cho việc tái cấu trúc tổ chức
Cấu trúc tổ chức của mỗi doanh nghiệp là do bối cảnh hoạt động của chính doanh nghiệp đó
quy định, khi bối cảnh hoạt động có sự thay đổi thì đòi hỏi doanh nghiệp cũng phải tái cấu trúc lại tổ
chức của mình. Như phần lý thuyết trên đã đề cập có nhiều yếu tố tạo lên bối cảnh hoạt động của một
doanh nghiệp: Môi trường kinh doanh, mục tiêu và chiến lược của doanh nghiệp, công nghệ, quy mô
và văn hóa doanh nghiệp. Vì vậy, để tái cấu trúc tổ chức doanh nghiệp đúng đắn mỗi doanh nghiệp cần
căn cứ vào một số khía cạnh cơ bản sau:
- Ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp: Ngành nghề kinh doanh sẽ xác nhận sứ mệnh và
phạm vi môi trường hoạt động của doanh nghiệp. Ngành nghề kinh doanh là nền tảng và xuất phát
điểm cho việc xác định chuỗi giá trị của doanh nghiệp, giúp nhà quản trị xác định thiết lập và cách
thức vận hành các chức năng nhằm tạo ra giá trị cho khách hàng và nhờ đó có được lợi nhuận từ họ.
Nhà quản trị đánh giá lại cấu trúc tổ chức doanh nghiệp hiện hành, chức năng nào còn yếu, chức năng
nào quan trọng nhưng còn thiếu, chức năng nào ít quan trọng nhưng quá đông nhân viên, cơ chế vận
hành và phối hợp giữa các chức năng có đáp ứng được nhu cầu bên trong và bên ngoài hay không? Từ
đó có được các quyết định phù hợp khi tái cấu trúc tổ chức doanh nghiệp của mình.
- Môi trường hoạt động của doanh nghiệp: Mỗi doanh nghiệp hoạt động trong những ngành
nghề khác nhau, ở những địa phương khác nhau thì phạm vi môi trường hoạt động là khác nhau, chiều
hướng và mức độ tác động của từng yếu tố của môi trường đến mỗi doanh nghiệp cũng khác nhau. Vì
vậy, khi tái cấu trúc tổ chức bắt buộc mỗi doanh nghiệp cần tiến hành đánh giá tổng thể môi trường
hoạt động của mình. Qua nghiên cứu đánh giá môi trường nhằm thấy rõ khả năng cung cấp nguồn lực
khan hiếm và quan trọng của môi trường theo nhu cầu của doanh nghiệp, mức độ thay đổi gây ra sự
không chắc chắn và đòi hỏi của môi trường đối với doanh nghiệp, mong muốn của các bên hữu quan
đối với doanh nghiệp. Đây là những căn cứ hết sức quan trọng cho việc xác định hành vi ứng xử của
chính doanh nghiệp trước điều kiện cụ thể của môi trường. Từ đó nhà quản trị sẽ cân nhắc và quyết
định có cần tái cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp hay không, tái cấu trúc theo hướng nào cho phù hợp.
Cân nhắc việc điều chỉnh lại một số chức năng cũng như cơ chế vận hành nhằm giúp doanh nghiệp hòa
hợp được với môi trường. Chẳng hạn khi môi trường ổn định, tính không chắc chắn của nó thấp, khả
năng cung cấp nguồn lực cho nhu cầu của doanh nghiệp dồi dào thì cấu trúc tổ chức được điều chỉnh
theo mô hình cơ giới – máy móc, hướng đến tính ổn định và hiệu quả bên trong của doanh nghiệp theo
quan điểm của Max Weber người Đức đề xuất là rất phù hợp và ngược lại.
- Mục tiêu của doanh nghiệp: Trên cơ sở ngành nghề và môi trường kinh doanh đã được nhận
thức, mỗi doanh nghiệp cần xác định và lựa chọn mục tiêu chung cùng với mục tiêu của từng chức
năng cho phù hợp, từ đó sẽ xác định được những hoạt động cần thiết và cấu trúc tổ chức tổ chức thích
hợp để đạt được mục tiêu. Mỗi mục tiêu chỉ đặt ra và thực hiện trong một giai đoạn nhất định, khi mục
tiêu được hoàn thành hay điều chỉnh thì tất yếu phải điều chỉnh cấu trúc tổ chức cho phù hợp. Khi
doanh nghiệp theo đuổi những mục tiêu hướng ra bên ngoài, chẳng hạn sự gia tăng thị phần, sự đánh
giá cao của giới hữu quan bên ngoài đối với doanh nghiệp, hoặc sự thu hút các nguồn lực khan hiếm
của môi trường thì cấu trúc tổ chức doanh nghiệp cần điều chỉnh theo mô hình hữu cơ, đảm báo tính
linh hoạt của doanh nghiệp là phù hợp. Cụ thể, tính chuyên môn hóa thấp, nhân viên thực hiện nhiệm
vụ một cách linh hoạt, nhân viên cần có sự sáng tạo, quyền hành phi tập trung, nhóm và cá nhân tự
kiểm soát, giao tiếp mặt đối mặt, rất ít các tiêu chuẩn và thủ tục tồn tại trong doanh nghiệp. Ngược lại
khi doanh nghiệp theo đuổi những mục tiêu hướng vào bên trong như đảm bảo sự an toàn và hiệu quả