Vận dụng mô hình 5E tổ chức hoạt động giáo dục STEAM cho trẻ mầm non tại Thanh Hóa

218

HNUE JOURNAL OF SCIENCE

Educational Sciences 2024, Volume 69, Issue 4A, pp. 218-227

This paper is available online at https://hnuejs.edu.vn/es

DOI: 10.18173/2354-1075.2024-0095

APPLYING THE 5E MODEL

ORGANIZING EDUCATIONAL

ACTIVITIES USING THE STEAM

APPROACH FOR CHILDREN IN

PRESCHOOL IN THANH HOA PROVINCE

VN DNG MÔ HNH 5E

T CHC HOT ĐNG GIO DC

THEO TIP CN STEAM CHO TR 

TRƯNG MM NON TI TNH

THANH HA

Le Thi Huyen

Faculty of Preschool Education, Hong Duc

University, Thanh Hoa provice, Vietnam

Corresponding author: Huyen Le Thi,

e-mail: lethihuyen@hdu.edu.vn

Lê Thị Huyên

Khoa Giáo dục Mầm non, Trường Đại học

Hồng Đức, tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam

Tác giả liên hệ: Lê Thị Huyên,

e-mail: lethihuyen@hdu.edu.vn

Received August 21, 2024.

Revised September 25, 2024.

Accepted October 2, 2024.

Ngày nhận bài: 21/8/2024.

Ngày sửa bài: 25/9/2024.

Ngày nhận đăng: 2/10/2024.

Abstract. Organizing educational activities

according to the STEAM educational approach for

children in preschool helps children have the

opportunity to experience, explore, share, and propose

ideas... develop children's creative thinking and

problem-solving capacity problems in current

life. The article analyzes the nature of STEAM

education, approaches to STEAM education; the 5E

model and its application in organizing educational

activities for children, the current situation of

organizing educational activities according to the

STEAM educational approach for children in

preschools in Thanh Hoa province, thereby guiding

how to apply the model. Figure 5E organizes

learning activities for children according to the

STEAM educational approach. The research results

provide enriching data on STEAM education applied

in Early Childhood Education, contributing to

realizing the goals of the Early Childhood Education

program, meeting the requirements of innovation in

education, and trends development of society.

Tóm tắt. Tổ chức hoạt động giáo dục theo tip

cận giáo dục STEAM cho tr ở trường mầm non

gip tr c cơ hội trải nghiệm, khám phá, chia s,

đ xut  tưởng… phát trin ở tr tư duy sáng tạo,

năng lực giải quyt vn đ trong cuộc sống hiện

tại. Bài vit phân tch bản cht của giáo dục

STEAM, cách tip cận giáo dục STEAM; mô

hnh 5E và vận dụng trong tổ chức hoạt động giáo

dục cho tr, thực trạng tổ chức hoạt động giáo

dục theo tip cận giáo dục STEAM cho tr ở

trường mầm non tại tỉnh Thanh Hoá, từ đ hướng

dẫn cách thức vận dụng mô hnh 5E tổ chức hoạt

động học cho tr theo tip cận giáo dục STEAM.

Kt quả nghiên cứu làm phong ph thêm dữ liệu

v giáo dục STEAM vận dụng trong Giáo dục

Mầm non, gp phần thực hiện mục tiêu chương

trnh Giáo dục Mầm non, đáp ứng yêu cầu đổi

mới trong giáo dục và xu th phát trin của xã

hội.

Keywords: STEAM education, educational

activities, preschool, 5E model.

Từ khóa: giáo dục STEAM, hoạt động giáo dục,

trường mầm non, mô hnh 5E.

1. Mở đầu

Trong xu th thời đại công nghệ 4.0, giáo dục cần đổi mới đáp ứng với sự phát trin của khoa

học và công nghệ [1]. Giáo dục mầm non (GDMN), với tư cách là bậc học đầu tiên trong hệ thống

Vn dụng mô hnh 5E t chức hoạt đng gio dục theo tip cn STEAM cho tr…

219

giáo dục quốc dân, cũng phải sẵn sàng trả lời những thách thức của thời đại [2]; từng bước phát

trin chương trnh, đổi mới phương pháp tip cận tr; thay v các phương pháp dạy học truyn

thống, cần tip cận các phương pháp dạy học hiện đại, tạo điu kiện cho tr c nhiu cơ hội hoạt

động. Giáo dục STEAM – một cách tip cận dạy học tiên tin, với ưu th vượt trội, đã đáp ứng

được những yêu cầu của quan đim tích hợp giáo dục theo chủ đ; dạy học ly tr làm trung tâm

của chương trnh giáo dục mầm non hiện nay, hướng tới mục tiêu hình thành cho tr khả năng tư

duy sáng tạo và năng lực giải quyt vn đ trong cuộc sống hiện tại [3]. Với nhiu gc độ tip cận

khác nhau, các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã chỉ rõ, giáo dục STEAM đng vai trò quan

trọng trong việc cải thiện tnh sáng tạo, khả năng tương tác, kĩ năng giải quyt vn đ, tư duy phản

biện… đối với tr (Zhang M, Wang W, Yuan L, 2019) [4]; đồng thời, làm rõ vai trò của giáo dục

STEAM trong phát trin các kĩ năng cần thit cho tr, giúp tr giải quyt các vn đ trong thực

tiễn, từ đ hoàn thiện bản thân (Wahyuningsih, S1, Nurjanah, N.E2, Rasmani, U.E.E3, Hafidah,

R4, Pudyaningtyas, A.R5, Syamsuddin, M.M6, 2020) [5]. Xây dựng k hoạch tổ chức giáo dục

STEAM thông qua các hoạt động ở trường mầm non được đ cập trong nghiên cứu “Activity design

research of STEAM education in kindergarten” của Zhang M, Wang W, Yuan L (2019) [4] nhằm

thỏa mãn các nhu cầu nhận thức của tr và nâng cao kĩ năng thực hành toàn diện của tr.

Chương trnh GDMN ban hành kèm theo Thông tư số 01/VBHN-BGDĐT ngày 13/04/2021

[6] đã đ cập v phương pháp giáo dục cần tạo điu kiện cho tr được trải nghiệm, tìm tòi, khám

phá môi trường xung quanh dưới nhiu hình thức đa dạng, đáp ứng nhu cầu, hứng thú của tr theo

phương châm “chơi mà học, học bằng chơi”. Việc chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục

nhằm kích thích và tạo cơ hội cho tr tích cực khám phá, thử nghiệm và sáng tạo ở các khu vực

hoạt động một cách vui v… góp phần hình thành và phát trin ở tr em những năng lực và phẩm

cht mang tính nn tảng, những kĩ năng sống cần thit phù hợp với lứa tuổi.

Qua khảo sát thực t tại các trường mầm non (MN) tại tỉnh Thanh Hóa cho thy, phần lớn

các trường mầm non đã vận dụng giáo dục STEAM trong tổ chức các hoạt động giáo dục. Tuy

nhiên, trong quá trình thực hiện, còn nhiu vn đ cần trao đổi (từ việc GV tip cận với các tri

thức khoa học v giáo dục STEAM; tổ chức hoạt động giáo dục theo tip cận giáo dục STEAM,

xây dựng môi trường hoạt động STEAM…). Với mong muốn được chia s và bổ sung thêm dữ

liệu v giáo dục STEAM, giúp giáo viên mầm non (GVMN), sinh viên mầm non tỉnh Thanh Ha

c cơ sở khoa học trong vận dụng giáo dục STEAM ở trường mầm non, tác giả lựa chọn vn đ

nghiên cứu “Vận dụng mô hnh 5E tổ chức hoạt động giáo dục theo tip cận STEAM cho tr ở

trường mầm non tại tỉnh Thanh Ha” đ làm rõ cách thức vận dụng mô hnh 5E tổ chức hoạt động

học theo tip cận STEAM cho tr ở trường mầm non.

2. Ni dung nghiên cu

2.1. Phương php nghiên cu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp từ những công trình nghiên cứu của

các tác giả trong và ngoài nước v các vn đ liên quan đn giáo dục STEAM đ xây dựng cơ sở

lí luận cho bài báo.

Ngoài ra, chúng tôi sử dụng phương pháp quan sát thông qua dự giáo viên (GV) tổ chức các

hoạt động cho tr tại các trường Mầm non; phương pháp phỏng vn trực tip với cán bộ quản lí

và GV các trường mầm non; khảo sát 87 cán bộ quản lí và giáo viên của các trường mầm non:

MN Lam Sơn, MN Hồng Đức, MN Tân Sơn; MN Trường Thi B, MN Quảng Cát, MN Khuyn

Nông - Triệu Sơn; MN Quảng Chính, Quảng Xương; MN Minh Nghĩa thuộc tỉnh Thanh Hóa

bằng hình thức khảo sát qua Googleform. Thời gian khảo sát vào tháng 01/2024 – 03/2024, nhằm

thu thập những thông tin v thực trạng vận dụng tip cận giáo dục STEAM theo mô hnh 5E trong

tổ chức các hoạt động giáo dục cho tr ở các trường mầm non, làm cơ sở cho hướng nghiên cứu.

LT Huyên

220

2.2. Mt số vấn đề lí luận về vận dụng mô hình 5E tổ chc hoạt đng giáo dục theo

tiếp cận STEAM cho trẻ ở trường mầm non

2.2.1. Giáo dục STEAM

Giáo dục STEAM được bắt nguồn từ giáo dục STEM với việc bổ sung thêm lĩnh vực Nghệ

thuật. Với đầy đủ 5 yu tố khoa học – công nghệ – kĩ thuật – nghệ thuật – toán học, cung cp cho

người học những kin thức toàn diện của cả 5 lĩnh vực và thông qua hoạt động thực hành cung

cp nhiu kĩ năng thực t cho người học. STEAM c sự tch hợp hài hòa, cho phép người học kt

nối việc học của các em trong các lĩnh vực quan trọng này với các hoạt động nghệ thuật. STEAM

loại bỏ những hạn ch trong phương pháp giảng dạy truyn thống và thay th chng bằng sự tò

mò, ngạc nhiên, tm hiu khám phá, chia s và sáng tạo [7].

C th hiu Giáo dục STEAM như mt cch tip cn tích hợp giữa cc lĩnh vực Khoa học,

Công nghệ, Kĩ thut, Nghệ thut và Ton học để t chức cho người học tm hiểu, khm ph, đối

thoại, tư duy phản biện và chủ đng sng tạo trong qu trnh hoạt đng nhm giải quyt cc vn

đ thực t, bao gồm cả việc pht triển cc quy trnh hoc sản phm mang lại lợi ích cho cuc

sống và công việc của con người.

Giáo dục STEAM rt phù hợp vận dụng trong giáo dục mầm non, bởi tr luôn tò mò v th

giới xung quanh, tr mong muốn khám phá, trải nghiệm v th giới xung quanh. Giáo dục STEAM

sẽ đem đn cơ hội cho tr được thực hành, trải nghiệm; phát trin các kĩ năng như: làm việc nhóm,

tư duy sáng tạo, phản biện, giải quyt vn đ… và hơn th là giải quyt các vn đ, các tình huống

có trong cuộc sống thực t, mang lại lợi ch cho cuộc sống và công việc của tr.

2.2.2. Hoạt đng gio dục theo tiếp cận STEAM

Bộ Giáo dục& Đào tạo (2023), tài liệu Tổ chức hoạt động giáo dục tch hợp theo tip cận

STEM [8] cho tr mẫu giáo cho rằng: “Hoạt động giáo dục theo tip cận STEM là hoạt động được

thit k dựa trên khả năng lồng ghép các khái niệm, nội dung kin thức của khoa học, công nghệ,

kĩ thuật hoặc toán học và có sự thay đổi cu trúc một cách linh hoạt đ đáp ứng nhu cầu hoạt động

của tr em, giúp tr hình thành kin thức, kĩ năng, thái độ và năng lực cần thit”.

Với việc bổ sung thêm thành tố Nghệ thuật (ART) vào STEM đ trở thành STEAM như một

phương thức tip cận giáo dục mới, được xem là một chin lược giáo dục cải tin hiệu quả cao

cho lĩnh vực GDMN, phù hợp với yêu cầu v đổi mới phương pháp GDMN.

V vậy, c th hiu: Hoạt đng gio dục theo tip cn gio dục STEAM là hoạt đng được

thit k dựa trên khả năng lồng ghép các khái niệm, tip cn ni dung kin thức bng việc tích

hợp mt cch khéo léo, sng tạo cc lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thut, Nghệ thut và Ton

học, tạo cơ hi pht triển cho tr những kĩ năng cần thit, tư duy sng tạo và năng lực giải quyt

vn đ trong cuc sống hiện tại, mang lại lợi ích cho cuc sống và công việc của tr.

Cụ th kin thức khai thác ở các thành tố của STEAM đối với tr mầm non, bao gồm:

- Khoa học (Science): Khoa học đ cập đn kin thức thu được một cách c hệ thống thông

qua quan sát, nghiên cứu và thử nghiệm. Khi áp dụng vào th giới tự nhiên, tr sẽ rt thch th,

bởi v nội dung của những kin thức khoa học này dễ tip cận và gắn lin với cuộc sống của tr

em nên khoa học không chỉ hp dẫn chng mà còn là một phần thch hợp trong chương trnh giảng

dạy của chng (Khám phá v sự vật, hiện tượng thiên nhiên, con người…) đ phát hiện ra những

điu th vị mà dưới con mắt, cảm nhận của tr thật kì diệu.

- Công nghệ (Technology): Công nghệ là một thuật ngữ khác cho một công cụ. Người lớn

nghĩ rằng công nghệ ở dạng hàng ha điện tử hoặc thit bị kĩ thuật số, như máy ảnh, máy tnh

hoặc những máy mc phức tạp trong nhà máy. Tuy nhiên, bt màu, bt ch, thước k và kéo cũng

là những công cụ. Bt kì thit bị nào được tr sử dụng khi vui chơi đu là công nghệ, từ đơn giản

đn hiện đại, k cả những máy mc đơn giản mà tr gặp trong cuộc sống hàng ngày. V vậy, Khi

tch hợp nội dung kin thức của lĩnh vực công nghệ vào trong hoạt động cần phù hợp với lứa tuổi

của tr, c th được sử dụng theo mong muốn, nhu cầu của tr và mang lại cơ hội giải quyt vn

Vn dụng mô hnh 5E t chức hoạt đng gio dục theo tip cn STEAM cho tr…

221

đ thực tiễn. (Tr xem video, tr tự tạo ra hình ảnh, video bằng hoạt động như tr quay video; tr

tự ghi âm thanh, tr tham gia các trò chơi công nghệ, tr sử dụng các công cụ như bút màu, bút

ch, thước k và kéo… đ tạo ra sản phẩm của hoạt động).

- Kĩ thut (Engineering): Kĩ thuật đối với tr mầm non là những kin thức thông thường, đơn

giản, gần với cuộc sống, sự việc, hành động trong thực tiễn; đ chnh là sự nghiên cứu và tìm tòi,

phát hiện ra quy trình của một thao tác, hành động nào đ mà tr tập dượt, thử nghiệm; hay đ là

phương thức sử dụng đ tr thảo luận, thử nghiệm và tái tạo nó trong quá trình tạo sản phẩm đơn

giản. (Ví dụ tr khám phá cách tạo ra một ô tô bằng các hình, khối; hay tr khám phá cách xây

một ngôi trường mầm non trong gc chơi xây dựng, quy trình làm nước ép trái cây…).

- Ton học (Mathematics): Đối với tr mầm non, Toán học bao gồm lĩnh vực con số, hnh

dạng, kch thước, định hướng không gian… những lĩnh vực trong số đ phù hợp cho việc học tập

dưới nhiu hnh thức khác nhau của tr qua cách tip cận giáo dục STEAM. Trong số các kin

thức được áp dụng phổ bin hơn là số lượng, phân loại, xp thứ tự, tnh toán, đo lường, hnh khối.

- Nghệ thut (Art): Nghệ thuật đối với tr mầm non đ chnh là tr tham gia vào âm nhạc

bằng cách hát, nghe, vận động, sáng tác và chơi đàn, thậm ch còn tự làm nhạc cụ. Nghệ thuật tạo

hnh của tr bao gồm vẽ, tô tranh các loại, làm việc với đt sét hoặc các vật liệu tự nhiên; xé, cắt,

dán,... hay chnh những cảm xc, những chia s của tr trong quá trnh hoạt động.

Với những thành tố của STEAM vận dụng vào thit k hoạt động giáo dục đối với tr mầm

non, cụ th:

+ Xác định rõ việc đưa từng thành tố STEAM vào k hoạch hoạt động đạt được mục tiêu g;

+ Trong k hoạch tổ chức hoạt động, phần tin hành hoạt động sẽ xác định rõ được các thành

tố STEAM ở hoạt động nào, từng thành tố của STEAM vào thời đim phù hợp và cách thức tr

hoạt động ra sao.

2.2.3. Mô hnh 5E v vận dụng trong tổ chc hoạt đng giáo dục cho trẻ theo tiếp cận gio

dục STEAM

- Mô hnh 5E dựa trên thuyt kin tạo nhận thức của quá trnh học, theo đ người học xây

dựng các kin thức mới dựa trên các kin thức hoặc trải nghiệm đã bit trước đ, gip mang lại

các cơ hội cho người học được xây dựng kin thức mới và diễn đạt suy nghĩ trong suốt quá trnh

học [9].

- Vận dụng quy trình 5E trong lập k hoạch tổ chức hoạt động giáo dục cho tr ở trường mầm

non (giai đoạn tin hành hoạt động):

+ Engage (Gắn kt): GV kch hoạt kin thức trước đây mà tr đã trải nghiệm và tch lũy được

đ gắn kt gip tr tham gia vào một hoạt động mới qua (Sự vật, hiện tượng, vật liệu, công cụ…).

Gắn kt quan hệ (tr - mọi người; tr - vật liệu; công cụ…); gợi , thảo luận đ tr xác định vn

đ khám phá.

+ Explore (khám phá): giáo viên tổ chức cho tr thực hiện các hoạt động như quan sát, khám

phá, trao đổi, thu số liệu… làm cơ sở cho đ xut  tưởng, giải pháp hoạt động.

+ Explain (Giải thch): GV tạo tnh huống đ tr chia s những g mà tr khám phá, tm tòi

được ở phần khám phá (kin thức – kĩ năng – cảm xc…) với nhau. GV c th cung cp các thuật

ngữ mới, khái niệm mới; đ xut giải pháp,  tưởng thit k, thảo luận các phương án thit k

trong hoạt động tip theo (căn cứ vào từng nội dung khám phá đ c những  tưởng thit k mới).

+ Elaborate (Vận dụng): GV tạo không gian, cơ hội, vật liệu đ gip tr vận dụng những g

đã học được vào giải quyt các nhiệm vụ thực tiễn (tạo sản phẩm theo qui trnh đã thảo luận; Thit

k sản phẩm theo phương án đã lựa chọn…). Tạo ra những thách thức với tr và mở rộng sự hiu

bit và kĩ năng của tr.

+ Evalution (Đánh giá): GV đánh giá tr dựa trên quan sát tr trong các hoạt động đ nắm

bắt được v khả năng tr thu thập thông tin, tham gia thảo luận, trình bày kt quả khám phá, quy

trình tạo sản phẩm…; đánh giá qua "bản ghi chép" hay các sản phẩm mà tr tạo ra… Từ đ giáo

LT Huyên

222

viên điu chỉnh và hỗ trợ tr, giúp tr đạt được mục tiêu hoạt động đã đ ra. Giáo viên cũng c

th đưa ra các bài tập hay câu hỏi nhanh đ đánh giá tr. Giáo viên cũng c th yêu cầu tr đánh

giá lẫn nhau.

- Như vậy, căn cứ vào qui trnh tổ chức hoạt động giáo dục theo tip cận STEAM, mô hnh

5E được vận dụng vào bước tin hành hoạt động trong qui trnh tổ chức hoạt động giáo dục, nhằm

gip GV tổ chức, tạo điu kiện cho tr hoạt động, khám phá, trải nghiệm, chia s… từ đ lĩnh hội

kin thức, vận dụng kin thức vào giải quyt tnh huống cụ th trong thực t gắn với cuộc sống

hàng ngày của tr.

2.3. Vận dụng mô hnh 5E tổ chc hoạt đng giáo dục theo tiếp cận STEAM cho trẻ

ở trường mầm non tại tỉnh Thanh Hóa

2.3.1. Thc trạng

Bảng 1. Nhận thức của giáo viên về mức độ cần thiết của việc vận dụng mô hnh 5E

tổ chức hoạt động giáo dục theo tiếp cận STEAM cho trẻ ở trường mầm non

Mc đ

Số lượng (n = 87)

Rt cần thit

52,9

Cần thit

Không cần thit

1,1

Kt quả khảo sát Bảng 1 cho thy, hầu ht giáo viên đu nhận thy rằng việc vận dụng mô

hnh 5E tổ chức hoạt động giáo dục theo tip cận STEAM cho tr là rt cần thit. Trong đ, tỉ lệ rt

cần thit chim tới 52,9%, tỉ lệ cần thit chim 46% và tỉ lệ cho là không cần thit chỉ chim 1,1%.

Bảng 2. Mức độ vận dụng tiếp cận STEAM

trong tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ ở trường MN

Mc đ

Số lượng (n = 87)

Rt thường xuyên

64,4

Không thường xuyên

34,5

Không thực hiện

1,1

Kt quả khảo sát ở Bảng 2 cho thy hiện nay việc tip cận STEAM đã và đang được vận

dụng ở các trường MN. Trong đ, tỉ lệ rt thường xuyên chim 64,4%, tỉ lệ không thường xuyên

chim 34,5%. Điu này cho thy, tại các trường mầm non được khảo sát vẫn còn GV chưa thường

xuyên vận dụng giáo dục STEAM vào quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục cho tr. Đây

chnh là cơ sở nghiên cứu xác định nguyên nhân, hạn ch của việc vận dụng tip cận STEAM

trong thực tiễn. L do tại sao GV chưa tip cận STEAM tại các trường mầm non, từ đ c định

hướng nghiên cứu phù hợp với thực tiễn.

Kt quả khảo sát Bảng 3 cho thy, mức độ vận dụng mô hình 5E theo tip cận STEAM tại

các trường mầm non được khảo sát đã thực hiện, tuy nhiên mức độ thường xuyên chỉ chim 64%;

trong khi đ, mức độ không thường xuyên 32,2% và không thực hiện là 1,1%.

Bảng 3. Mức độ vận dụng mô hình 5E theo tiếp cận STEAM

trong tổ chức hoạt động gio dục cho trẻ ở trường mầm non

Mc đ

Số lượng (n = 87)

Rt thường xuyên

Không thường xuyên

32.2

Không thực hiện

1,1

Vận dụng mô hình 5E tổ chức hoạt động giáo dục theo tiếp cận STEAM cho trẻ ở trường mầm non tại tỉnh Thanh Hóa

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi